|
Rabino Nilton Bonder Toda sexta-feira à noite começa o Shabat, o sábado sagrado para a tradição
judaica. Shabat é o conceito que propõe descanso ao final do ciclo semanal de
produção, inspirado no descanso divino, no sétimo dia da Criação. Muito além
de uma proposta trabalhista, entendemos a pausa como fundamental para a saúde
de tudo o que é vivo. A noite é pausa, o inverno é pausa, mesmo a morte é
pausa. Onde não há pausa, a vida lentamente se extingue. Para um mundo no qual funcionar 24 horas por dia parece não ser
suficiente, onde o meio ambiente e a terra imploram por uma folga, onde nós
mesmos não suportamos mais a falta de tempo, descansar se torna uma
necessidade do planeta. Hoje, o tempo de "pausa" é preenchido por diversão e alienação.
Lazer não é feito de descanso, mas de ocupações "para não nos
ocuparmos". A própria palavra entretenimento indica o desejo de não
parar. E a incapacidade de parar é uma forma de depressão. O mundo está deprimido e a indústria do entretenimento cresce nessas
condições... Fim de dia com gosto de vazio. Um divertido que não é nem bom nem ruim.
Dia pronto para ser esquecido, não fossem as fotos e a memória de uma
expectativa frustrada que ninguém revela para não dar o gostinho ao
próximo... A internet e a televisão não dormem. Não há mais insônia
solitária; solitário é quem dorme. As bolsas do Ocidente e do Oriente se
revezam fazendo do ganhar e perder, das informações e dos rumores, atividade
incessante... Sem acostamento, a vida parece fluir mais rápida e eficiente, mas ao custo
fóbico de uma paisagem que passa. O futuro é tão rápido que se confunde com o
presente. As montanhas estão com olheiras, os rios precisam de um bom banho,
as cidades, de uma cochilada, o mar, de umas férias, o domingo, de um
feriado... Nossos namorados querem "ficar", trocando o "ser" pelo
"estar". Saímos da escravidão do século XIX para o leasing do
século XXI – um dia será nosso? Quem tem tempo não é sério quem não tem tempo
é importante... Nunca fizemos tanto e realizamos tão pouco. Nunca tantos
fizeram tanto por tão pouco... Parar não é interromper. Muitas vezes
continuar é que é uma interrupção. O dia de não trabalhar não é o dia de se
distrair – literalmente, ficar desatento. É um dia de atenção, de ser
atencioso consigo e com sua vida. A pergunta que as pessoas se fazem no
descanso é "o que vamos fazer hoje?" – já marcada pela ansiedade. E
sonhamos com uma longevidade de 120 anos, quando não sabemos o que fazer numa
tarde de domingo. Quem ganha tempo, por definição, perde. Quem mata tempo, fere-se
mortalmente. É este o grande "radical livre" que envelhece nossa
alegria – o sonho de fazer do tempo uma mercadoria. Em tempos de novo
milênio, vamos resgatar coisas que são milenares. A pausa é que traz a
surpresa e não o que vem depois. A pausa é que dá sentido à caminhada. A
prática espiritual deste milênio será viver as pausas. Não haverá maior sábio
do que aquele que souber quando algo terminou e quando algo vai começar.
Afinal, por que o Criador descansou? Talvez porque, mais difícil do que iniciar
um processo do nada, seja dá-lo como concluído. |
Rabeno Nilton Bonder En ĉiu vendredo vespere komenciĝas la Ŝabato, la sankta sabato laŭ la juda
tradicio. Ŝabato estas la koncepto, kiu proponas ripozon en la fino de la
semajna produktada ciklo, inspirita de la dia ripozo en la sepa tago de la
Kreado. Multe pli ol laborista propono, ni komprenas la paŭzon kiel
fundamentan por la sano de ĉio vivanta. La nokto estas paŭzo, la vintro estas
paŭzo, eĉ la morto estas paŭzo. Kie ne ekzistas paŭzo la vivo malrapide
estingiĝas. Por mondo, en kiu funkcii po 24 horojn tage ŝajnas ne sufiĉi, kie la medio
kaj la tero petegadas libertempon, kie ni mem ne plu eltenas la tempomankon,
ripozi fariĝas bezono de la planedo. Hodiaŭ, la "paŭza" tempo pleniĝas per distraĵoj kaj negravaĵoj.
Amuzo ne konsistas el ripozado, sed el okupoj, "por ke ni ne
okupiĝu". La vorto "distro" mem indikas la deziron ne halti.
Kaj la nekapablo halti estas formo de deprimo. La mondo estas deprimita, kaj la distraĵa industrio kreskas sub tia
cirkonstanco... Fino de tago kun gusto de malpleno. Amuzo, kiu estas nek bona nek malbona.
Tago preta por esti forgesita, se ne estus la fotoj kaj la memoro de
seniluziiga atendo, kiun neniu malkaŝas, por ne doni plezureton al la
aliulo... La interreto kaj la televizio ne dormas. Ne plu ekzistas soleca
sendormeco; soleca estas tiu, kiu dormas. La okcidentaj kaj orientaj
borso-merkatoj alternas, farante el la gajno kaj perdo, el la informoj kaj
onidiroj, senĉesan aktivecon... Sen ŝosea randstrio, la vivo ŝajnas flui pli rapide kaj efike, sed per la
fobia kosto de preterpasanta pejzaĝo. La estonteco estas tiel rapida, ke ĝi
konfuziĝas kun la estanteco. La montoj havas ĉirkaŭokulajn blu-randojn; la
riveroj bezonas fortan banon; la urboj, dormeton; la maro, feriojn; la
dimanĉo, feritagon... Niaj geamantoj volas nur "seksameti", interŝanĝante la kondiĉon "esti"
per "estadi". Ni eliris el la sklaveco de la 19-a jarcento, sed venis
al la aĉet-opcia luado de la 21-a jarcento – ĉu iam tia kontraktaĵo estos
nia? Kiu havas tempon, tiu ne estas serioza; kiu ne havas tempon, tiu estas
grava... Neniam antaŭe ni faris tiom, sed realigis tiel malmulte. Neniam antaŭe
tiel multaj faris tiom por tiel malmulte... Halti ne estas interrompi.
Multfoje daŭri estas tio, interrompiĝi. La tago de nelaboro ne estas tago por
distri sin – laŭvorte, fariĝi malatenta. Ĝi estas tago de atento, esti
atentema al si mem kaj al sia vivo. La demando, kiun homoj faras dum ripoztago,
estas "kion ni faros hodiaŭ?" – jam signita de anksieco. Kaj kurioze
ni revas pri vivdaŭro de 120 jaroj, dum ni eĉ ne scias, kion fari dimanĉe posttagmeze. Kiu gajnas tempon, laŭdifine, tiu perdas ĝin. Kiu mortigas tempon, tiu vundas
sin mortece. Jen la granda "libera radikalo", kiu maljunigas nian
ĝojon – la revo fari el la tempo komercaĵon. En tempoj de nova jarmilo ni
reakiru jarmilecajn aferojn. La paŭzo estas tio, kiu alportas la surprizon,
sed ne tio, kiu venos poste. La paŭzo estas tio, kiu donas sencon al la
irado. La spirita praktikado de ĉi tiu jarmilo estos traĝui la paŭzojn. Ne
ekzistos pli granda saĝulo ol tiu, kiu scios, kiam io finiĝis kaj kiam io
komenciĝos. Finfine, kial la Kreinto ripozis? Eble ĉar pli malfacile, ol
komenci proceson el la nenio, estas deklari ĝin finita. |
Nenhum comentário:
Postar um comentário