domingo, 22 de outubro de 2017

SEKRETA FELIĈECO – rakonto de la brazila prozistino Clarice Lispector (1920 – 1977)

SEKRETA FELIĈECO 


Resultado de imagem para clarice lispector



Ŝi estis dika, malalta, efelidplena, kun la haroj tro malglataj, iom flav-ruĝetaj. Ŝi havis grandegan mamon, dum ĉiuj ni aliaj estis plataj. Kvazaŭ tio ne sufiĉis, ŝi plenigis la du poŝojn de la bluzo, sur la busto, per bombonoj. Tamen ŝi posedis tion, kion ĉia ajn infano ŝatus havi: patron havantan librovendejon.

Ŝi malmulte profitis el tio. Kaj ni aliaj, ankoraŭ malpli: eĉ en datrevenoj, anstataŭ donaci almenaŭ unu malaltkostan libreton, ŝi transdonis en manojn unu poŝtkarton de la vendejo de la patro. Krom tio ĝi estis pri pejzaĝo de Recifo mem, la urbo, kie ni loĝis, kun ties pontoj pli ol viditaj.

Sur la dorson ŝi skribis, per tre brodecaj literoj, vortojn tiajn, kiaj “naskiĝa datreveno” kaj “resopiro”.

Tamen kiel ŝi havis talenton por la krueleco! Ŝi tuta estis pura venĝemo, manĝante bombonojn kun bruo. Kiel tiu knabino certe malamis nin, nin, kiuj estis nepardoneble beletaj, sveltaj, altetaj, kun liberaj haroj. Kontraŭ mi ŝi praktikis kun trankvila feroceco sian sadismon. Pro mia dezirego legi, mi eĉ ne rimarkis la humiligojn, al kiuj ŝi submetadis min: mi daŭris peteganta al ŝi prunte la librojn, kiujn ŝi ne tralegis.

Jen poste alvenis la granda tago, en kiu ŝi komencis fari longedaŭran torturon al mi. Kvazaŭ senintence, ŝi sciigis al mi, ke ŝi posedas la rakontlibron “La Regadoj de Nazetulino”, de Monteiro Lobato.

Ĝi estis dika libro, dio mia!, tia libro, kun kia oni devis vivi, manĝi, dormi. Sed ĝi estis tre supera ol mia aĉetpovo. Tiam ŝi diris al mi, ke mi iru al ŝia domo en la sekvonta tago, ke ŝi pruntedonos ĝin al mi.

Ĝis la posta tago mi transformiĝis en la esperon mem pri ĝojo: mi ne vivis ordinare; mi naĝadis malrapide sur milda maro; la ondoj irigis min tien kaj reen.

En la sekvinta tago mi kuris laŭlitere al ŝia domo. Ŝi ne loĝis en plur-etaĝa konstruaĵo kiel mi, sed, jes, en surtera domo. Ŝi ne petis min eniri. Bone rigardante al mi en la okulojn, ŝi diris, ke ŝi pruntedonis la libron al alia knabino, kaj ke mi revenu en la sekvonta tago, por preni ĝin. Surprizite, mi foriris malrapide, sed baldaŭ la espero prenis min tutan denove, kaj mi rekomencis marŝi saltante sur la strato. Tio estis mia stranga maniero marŝi sur la stratoj de Recifo. Ĉi-foje mi eĉ ne falis: gvidis min la promeso pri la libro. La sekvonta tago venos, la sekvontaj tagoj estos poste mia tuta vivo; la amo al la mondo atendis min; mi marŝis saltante tra la stratoj, kiel ĉiam, kaj falis neniun fojon.

Tamen ne okazis nur tio. La sekreta plano de la filino de la mastro de la librovendejo estis trankvila kaj diableca. En la posta tago jen estis mi denove ĉe la pordo de ŝia domo, kun rideto kaj la koro forte batanta. Tamen tio valoris nur por aŭskulti la trankvilan respondon: la libro ankoraŭ ne estis redonita. Mi devus reveni en la sekvonta tago. Ŝi tute ne suspektis, kiel poste, dum mia vivo, tiu dramo de la “sekvonta tago” spertita ĉe ŝi ripetiĝos kun mia koro forte batanta.

Kaj la torturo daŭris. Kiel longe? Mi ne sciis. Ŝi sciis, ke ĝi okazos nedifinitan tempon, dum la galo ne tute elfluos el ŝia dika korpo. Mi jam ekdivenis, ke ŝi elektis min, por ke mi suferu. Kelkfoje mi faras priajn divenojn. Sed, eĉ diveninte, kelkfoje mi akceptas, konsiderante, ke tiu, kiu volas suferigi min, bezonas damnite, ke mi suferu.

Dum kiom da tempo? Mi iris ĉiutage al ŝia domo, malĉeestante eĉ ne unu tagon. Kelkajn fojojn ŝi diris: ve!, la libro estis ĉe mi hieraŭ vespere, sed vi venis nur en la mateno, tiel, ke mi pruntis ĝin al alia knabino. Kaj mi, kiu ne emis havi ĉirkaŭokulajn blu-randojn, sentis tiajn blu-randojn fosantajn sin sub miaj miregantaj okuloj.

Tio daŭris ĝis iu tago, kiam mi staris ĉe la pordo de ŝia domo, aŭskultanta humile kaj silente ŝian rifuzon, aperis ŝia patrino. Certe ŝi jam estis miranta la mutan kaj ĉiutagan aperadon de tiu knabino ĉe la pordo de sia domo. Ŝi petis klarigon al ni du. Tiam okazis silenta konfuziĝo, interrompita per vortoj tre malmulte klarigaj. La sinjorino miris pli kaj pli, ke ŝi ne estis komprenanta. Sed jen tiu bonkora patrino ekkomprenis. Tiam ŝi turnis sin al la filino kaj kun granda surpriziĝo mirdiris: sed tiu libro neniam estis forportita el tiu ĉi domo, kaj vi eĉ ne volis legi ĝin!

Kaj plej malbona al tiu virino ne estis la malkaŝo de tio, kio okazis, sed devis esti la horora malkovro de la filino, kiun ŝi havis. Ŝi gvatis nin en silento: la potencon de la perverseco de ŝia nekonata filino kaj la blondharan knabinon starantan ĉe la pordo, lacegan, sub la vento de la stratoj de Recifo. Tiam, rekonsciiĝinte, ŝi diris firme kaj trankvile al la filino: “vi pruntedonu la libron nun mem”. Kaj al mi: “Kaj vi tenos la libron kiel longe vi volos”. Ĉu vi komprenas? Tio pli valoris ol la donaco mem de la libro: “kiel longe mi volos”. Tio estas ĉio, kion homo, granda aŭ malgranda, povas aŭdaci deziri.

Kiel rakonti tion, kio sekvis? Mi estis miregigita kaj tiel mi ricevis la libron en la manon. Mi trovas, ke mi diris nenion. Mi enmanigis la libron. Ne, mi ne foriris saltante kiel ĉiam. Mi foriris marŝante malrapide. Mi memoras, ke mi tenis la dikan libron per la du manoj, premante ĝin kontraŭ la bruston. Kiom da tempo mi pasigis por alveni hejmen, ankaŭ malmulte gravas. Mia brusto estis varma, mia koro, pensanta.

Alveninte al la hejmo, mi ne tuj komencis legi. Mi ŝajnigis, ke mi ne havas ĝin, nur por poste surpriziĝe ekhavi ĝin. Horojn poste mi malfermis ĝin, legis kelkajn ravantajn liniojn, fermis ĝin denove, vagis tra la domo, prokrastis ankoraŭ pli, manĝante panon kun butero; mi ŝajnigis, ke mi ne memoras, kie mi gardis la libron; mi retrovis ĝin, malfermis ĝin dum kelkaj momentoj. Mi ekpensis plej neverajn malfacilaĵojn por tiu sekreta afero, nome la feliĉeco. La feliĉeco estis estonta ĉiam sekreta por mi. Ŝajnis, ke mi jam antaŭsentis tion. Kiel mi malfruis! Mi vivis en la aero... ekzistis fiero kaj pudoro en mi. Mi estis delikata reĝino.

Kelkfoje mi sidis en la hamako, balancante min kun la libro malfermita sur la genuoj, ne tuŝante ĝin, en tre pura ekstazo. Jam ne estis knabino kun iu libro, sed estis virino kun sia amanto.



quarta-feira, 4 de outubro de 2017

ALGUMAS NOVIDADES TRADUZIDAS EM OUTUBRO DE 2017 / KELKAJ NOVAĴEROJ TRADUKITAJ EN OKTOBRO 2017

BIG BANG! FORAM DESCOBERTAS 6 NOVAS GALÁXIAS QUE NASCERAM NOS PRIMEIROS DIAS DO UNIVERSO // PRAEKSPLODO! ESTAS ELTROVITAJ 6 NOVAJ GALAKSIOJ, KIUJ NASKIĜIS EN LA UNUAJ TAGOJ DE LA UNIVERSO

15/10/2017


Uma equipe de astrônomos da China, EUA e Chile, liderada por Wang Junxian, professor da Universidade de Ciência e Tecnologia da China, encontrou seis galáxias formadas 800 milhões de anos após o Big Bang, ou Grande Expansão, informou a agência chinesa Xinhua.

A descoberta foi feita no âmbito do projeto LAGER, destinado à observação de galáxias no final do chamado período de reionização, quando as primeiras estrelas começaram a se formar. De acordo com os pesquisadores, a nova descoberta é um avanço significativo e lançará os alicerces para o estudo dos processos de formação estelar.

Para suas observações, a equipe usou o telescópio de quatro metros de diâmetro do Observatório Interamericano de Cerro Tololo (CTIO) no Chile. Os cientistas detectaram formações de 23 estrelas que consideram como possíveis galáxias formadas no momento da reionização, adianta a Xinhua.

Os pesquisadores continuaram sua observação com a ajuda do Telescópio Gigante de Magalhães, localizado no Observatório Carnegie de Las Campanas, dado que esse ajudou a identificar seis galáxias que correspondiam ao que os cientistas procuravam.

O diretor do observatório, Leopoldo Infante, também participou da pesquisa. O Instituto Carnegie de Ciência informou na sua página que a descoberta "pode dar aos cientistas mais uma visão sobre um período-chave da história do universo".
Skipo da astronomoj de Ĉinujo, Usono kaj Ĉilio, gvidata de Wang Junxian, profesoro de la Universitato pri Scienco kaj Teknologio de Ĉinujo, eltrovis ses galaksiojn formitajn 800 milionojn da jaroj post la Praeksplodo aŭ Granda Ekspansio, kiel informis la ĉina novaĵagentejo Xinhua.

La eltrovo estis farita kadre de la projekto LAGER, kiu celas al la observado de la galaksioj en la fino de la nomata periodo de rejonigado, kiam la unuaj steloj komencis formiĝi. Laŭ la esploristoj, la nova eltrovo estas signifoplena progreso kaj estigos la bazojn por la studoj pri la procezoj de stelaj formiĝoj.

Por siaj observoj la skipo uzis la teleskopon je kvar metroj en la diametro de la Interamerika Observatorio de Cerro Tololo (IOCT), en Ĉilio. La sciencistoj detektis la formiĝon de 23 steloj, kiujn ili konsideras kiel eblajn galaksiojn formitajn en la momento de la rejonigado, deklaris Xinhua.

La esploristoj daŭrigis sian observadon per la helpo de la Giganta Teleskopo de Magaljanoj, situanta en la Observatorio Carnegie de Las Campanas, kaŭze de tio, ke tiu ĉi helpis identigi ses galaksiojn ekvivalentajn al tiuj, kiujn la sciencistoj serĉadis.

Ankaŭ la direktoro de la observatorio, Leopoldo Infante, partoprenis en la esploro. La Instituto Carnegie pri Scienco informis en sia retejo, ke la eltrovo “povos konsenti al la sciencistoj unu plian rigardon pri unu ŝlosila periodo en la historio de la Universo”.  
FONTO:



*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/


ELA TEM 98, ELE 94. SE CONHECERAM NA ACADEMIA E CASARAM // ŜI ESTAS 98-JARA KAJ LI, 94-JARA. ILI KONATIĜIS EN GMINASTIKEJO KAJ GEEDZIĜIS

04/10/2017


O amor de fato não tem idade… e sempre é tempo de ser feliz! 
Ela tem 98. Ele, 94. Os dois se conheceram na academia e se casaram.

Gertrude Mokotoff e Alvin Mann estavam fazendo seus exercícios semanais quando um amigo em comum resolveu apresentá-los.

Depois de alguns encontros em restaurantes, os dois decidiram ficar, namorar e…

“Eu que tive que pedi-lo em casamento”, sempre diz a Gertrude.

“Eu achei que fosse muito novo pra ela”, brinca Alvin até hoje.

Os dois já tinham sete filhos, 12 netos e outros 7 bisnetos de outros relacionamentos.

Eles se casaram em julho deste ano na prefeitura da pequena cidade de Middletown, no estado de Nova Iorque nos EUA.

Ela preferiu que ele terminasse uma de suas faculdades, a de história, no ano passado para que pudessem firmar o compromisso.

Os dois saíram de lá no carro de Alvin, com ele ao volante, para a lua de mel.

Eles moraram juntos na casa que a própria Gertrude desenhou, anos atrás, apesar de ser formada em biologia.

Às vezes a gente acha que ele está acabando, meus amigos. Mas o amor, ele nunca envelhece.
La amo efektive ne havas aĝon, kaj ĉiam estas tempo esti feliĉa.
Ŝi aĝas 98 jarojn. Li, 94. Ili konis unu la duan en ekzercejo kaj geedziĝis.

Gertrude Mokotoff kaj Alvin Mann estis farantaj siajn semajnajn ekzercojn, kiam komuna amiko decidis prezenti unu al la alia.

Post kelkaj renkontiĝoj en restoracioj, la du decidis amindumeti, interamiĝi kaj...

“Estas mi, kiu devis peti lian manon”, ĉiam diras Gertruda.

“Mi trovis, ke mi estas tro juna por ŝi”, ŝercas  Alvino ĝis hodiaŭ.

Ambaŭ ili entute jam havis 7 gefilojn, 12 genepojn kaj 7 pragenepojn el aliaj kunvivadoj.

Ili geedziĝis en julio de tiu ĉi jaro, en la urbodomo de la malgranda urbo Middletown, en la usona ŝtato Nov-Jorkio.

Ŝi preferis, ke li finu la fakultaton, por ke ili efektivigu la geedziĝan interkonsenton.

La du foriris el tie per la aŭto de Alvino, kun li en la stirado, al la mielluno.

Ili ekloĝis kune en la domo, kiun Gertruda mem projektis jarojn antaŭe, malgraŭ tio, ke ŝi estas diplomita pri Biologio.

Kelkfoje oni kredas, ke ĝi estingiĝas, miaj amikoj. Sed tamen la amo neniam maljuniĝas.
FONTO:

segunda-feira, 2 de outubro de 2017

EL LA RAPIDA VORTARO PORTUGALA-ESPERANTO - AKTUALIGO EL SEPTEMBRO 2017

REFERÊNCIAS: ESPERANTO PORTUGUÊS PORTUGALA DICIONÁRIO VORTARO GLOSSÁRIO GLOSARO TERMINARO TRADUZIR TRADUÇÃO



AEROFOTOGRAMETRIA (TÉCNICA DE FOTOGRAMETRIA QUE UTILIZA FOTOGRAFIAS AÉREAS) = AEROFOTOGRAMETRIO
AGORAFÓBICO (RELATIVO A AGORAFOBIA) = AGORAFOBIA; (AQUELE QUE SOFRE DE AGORAFOBIA) AGORAFOBIULO
AGROECOLOGIA (ESTUDO DA AGRICULTURA A PARTIR DE UMA PERSPECTIVA ECOLÓGICA; PARTE DA ECOLOGIA QUE ESTUDA OS ECOSSISTEMAS ARTIFICIAIS QUE SE ESTABELECEM EM ÁREAS AGRÍCOLAS) = AGROEKOLOGIO
ANTIBACTERIANO (DIZ-SE DE AGENTE OU SUBSTÂNCIA QUE IMPEDE OU INIBE O DESENVOLVIMENTO DE BACTÉRIAS) KONTRAŬBAKTERIA; KONTRAŬBAKTERIILO =
ANTÍGUA E BARBUDA (PAÍS INDEPENDENTE CONSTITUÍDO DE 37 ILHAS ENTRE O MAR DO CARIBE E O OCEANO ATLÂNTICO) = ANTIGVO KAJ BARBUDO
AO SOM DE = AŬSKULTANTE; SUB LA SONO(J)/MUZIKO DE
AROMATASE (PERTENCE AO GRUPO MOLECULAR DAS ENZIMAS DO CITOCROMO P450 E AGE COMO MEDIADOR DA AROMATIZAÇÃO DE ANDRÓGENOS EM ESTRÓGENOS) = AROMATAZO
BARBUDA (ILHA DE ANTÍGUA E BARBUDA COM STATUS DE DEPENDÊNCIA) = BARBUDO
BELICISMO (DOUTRINA OU TENDÊNCIA QUE ADVOGA A GUERRA OU O ARMAMENTISMO) = MILITISMO; (ESPÍRITO BELICOSO) MILITEMO; (A PRÁTICA DESSA TENDÊNCIA) MILITADO
BURKINA FASO (OU BURQUINA FASO, BURQUINA FASSO, BURQUINA: PAÍS AFRICANO LIMITADO A OESTE E A NORTE PELO MALI, A LESTE PELO NÍGER, E A SUL PELO BENIM, PELO TOGO, POR GANA E PELA COSTA DO MARFIM) = BURKINO
CACIFAR (RECOLHER OU GUARDAR EM CACIFO ('CAIXA', 'COFRE') = ENKESTIGI; ENKOFRIGI
CACIFO (COFRE DE PEQUENAS DIMENSÕES; CAIXA) = KOFRETO; SKATOLO.
CAMBRILS (MUNICÍPIO DA ESPANHA, NA COMARCA DO BAIX CAMP, PROVÍNCIA DE TARRAGONA, COMUNIDADE AUTÔNOMA DA CATALUNHA) = KAMBRILO
CAMBUSA (NO AMBIENTE NÁUTICO, ESPAÇO DENTRO DOS NAVIOS PARA ARMAZENAMENTO E PREPARAÇÃO DE ALIMENTOS) = ŜIPKUIREJO
CAMPANA (ESPÉCIE DE SINO UTILIZADO COMO INSTRUMENTO DE PERCUSSÃO) = PERKUTSONORILO
CANSANÇÃO (NOME VULGAR DADO A VÁRIAS DAS ESPÉCIES DE VEGETAIS DAS FAMÍLIAS EUPHORBIACEAE, LOASACEAE E URTICACEAE. SUA PRINCIPAL CARACTERÍSTICA, COMUM A TODAS ELAS, É O FATO DE PROVOCAR, ASSIM COMO A URTIGA, A SENSAÇÃO DE QUEIMADURA AO TOQUE COM A PELE) = LOASACEO; (CIDADE DO SERTÃO BAIANO) KANSANSAO
Resultado de imagem para CANSANÇÃO

CARRO-FORTE (ESPÉCIE DE CAMINHONETE BLINDADA UTILIZADA NO TRANSPORTE DE GRANDES SOMAS DE DINHEIRO E OUTROS VALORES) = KIRASA AŬTO/VETURILO
Resultado de imagem para CARRO-FORTE

CAUSAR FUROR = HAVI FURORON; KREI/INSTIGI FURORON; FURORI
CERÍLIO (MATERIAL QUE ERA USADO NA CONSTRUÇÃO DE DROIDES) = CERILO
CHIAPAS (ESTADO DO MÉXICO, LOCALIZADO NO SUL DO PAÍS E CUJA CAPITAL É TUXTLA GUTIÉRREZ) = ĈIAPASO
CHILPANCINGO (OU CIUDAD BRAVO: CAPITAL DO ESTADO MEXICANO DE GUERRERO) = ĈILPANSINGO
CINTURÃO DE KUIPER (OU CINTURÃO/CINTURA DE EDGEWORTH, OU CINTURÃO/CINTURA DE EDGEWORTH-KUIPER: ÁREA DO SISTEMA SOLAR QUE SE ESTENDE DESDE A ÓRBITA DE NETUNO (A 30 UA DO SOL) ATÉ 50 UA DO SOL) = ZONO DE KUJPERO, KUJPER-ZONO, KUJPER-BENDO, EDGEWORTH-KUIPER-ZONO
Resultado de imagem para CINTURÃO DE KUIPER

CÓCLEA (CÓCLEA (OU CARACOL, DEVIDO À SUA FORMA: PARTE AUDITIVA DO OUVIDO INTERNO; ESPIRAL; NA ANTIGUIDADE CLÁSSICA, PARAFUSO DE ARQUIMEDES) = KOĤLEO
COCLEAR (OU COCLEADO: RELATIVO A CÓCLEA) = KOĤLEA
CODRINGTON (CAPITAL DA ILHA DE BARBUDA, NO PAIS CARIBENHO ANTÍGUA E BARBUDA) = KODRINGTONO
COLLIER (UM DOS 67 CONDADOS DO ESTADO DA FLÓRIDA (ESTADOS UNIDOS) = KOLIERO
COM A MAIOR NATURALIDADE = PLEJ SENAFEKTE
COMO SE ISSO NÃO BASTASSE = KVAZAŬ (TIO) NE SUFIĈIS
COMO SE NÃO BASTASSE ISSO = KVAZAŬ NE SUFIĈIS (TIO)
CONGADA (OU CONGADO: MANIFESTAÇÃO CULTURAL E RELIGIOSA AFRO-BRASILEIRA) = KONGADO
Resultado de imagem para CONGADA

CONTAGEM DO ÔMER (OU SEFIRAT ÔMER: NA CABALA, CONTAGEM DOS 49 DIAS OU SETE SEMANAS ENTRE PESSACH E SHAVUÓT) - KALKULO DE LA OMERO; SEFIRATO OMERO
CONTROLE REMOTO = TELEREGADO; (APARELHO) TELEREGILO
Resultado de imagem para CONTROLE REMOTOResultado de imagem para CONTROLE REMOTO

COOPTAÇÃO (SISTEMA DE ORGANIZAÇÃO PELA QUAL UMA ASSOCIAÇÃO QUALQUER DE PESSOAS NOMEIA INTERNAMENTE OS SEUS PRÓPRIOS MEMBROS, SEM DEPENDÊNCIA DE CRITÉRIOS EXTERNOS) = KOOPCIO
COOPTAR (FAZER COOPTAÇÃO) = KOOPCII
CRETA (MAIOR E MAIS POPULOSA ILHA DA GRÉCIA) = KRETO
DA ORDEM DE (NA FAIXA DE, NA CATEGORIA DE, EM TORNO DE ) = ĈIRKAŬ; ĈIRKAŬE (DE); PROKSIMUME
DATADO DE  =  DATITA (EN); DATITA DE
DEFECTOLOGIA (ESTUDO DO DESENVOLVIMENTO E DA EDUCAÇÃO DA CRIANÇA COM NECESSIDADES ESPECIAIS) = HANDIKAPOLOGIO; DIFEKTOLOGIO
DESCOBRIR QUE = ELTROVI, KE; MALKAŜI, KE
DIANÉTICA (CIÊNCIA DA MENTE, NA TERMINOLOGIA CIENTOLÓGICA) = DIANETIKO
DISTRITÃO (OU VOTO ÚNICO INTRANSFERÍVEL: SISTEMA DE VOTAÇÃO ELEITORAL EM QUE OS CANDIDATOS MAIS VOTADOS SÃO OS ELEITOS, NÃO HAVENDO, ASSIM, OS CHAMADOS "PUXADORES DE VOTOS") = DISTRIKTEGO
DIZIMAR = PEREIGI MULTAJN EL; DETRUI; DEZERTIGI; DEKUMI; (PAGAR O DÍZIMO) DEKONUMI; PAGI LA DEKONAĴON
DROIDE (ROBÔ INTELIGENTE COMO AQUELES VISTOS NO UNIVERSO FICCIONAL DE STAR WARS E ÀS VEZES NO DE DOCTOR WHO) = DROIDO
Imagem relacionada

ECTOSCOPIA (EXAME FÍSICO GERAL DO PACIENTE; VISÃO GLOBAL DO PACIENTE, INCLUINDO O ESTADO GERAL DE SAÚDE E QUAISQUER CARACTERÍSTICAS FÍSICAS E PSICICOLÓGICAS EVIDENTES) = EKTOSKOPIO
ELETROENCEFALOGRAFIA (MÉTODO DE MONITORAMENTO ELETROFISIOLÓGICO PARA REGISTRAR A ATIVIDADE ELÉTRICA DO CÉREBRO) = ELEKTROENCEFALOGRAFIO
ELETROENCEFALOGRAMA (REGISTRO RESULTANTE DA ELETROENCEFALOGRAFIA) = ELEKTROENCEFALOGRAMO
ELOIM (OU ELOHIM: SUBSTANTIVO QUE SE REFERE A DEUS, USADO NA LÍNGUA HEBRAICA MODERNA E ANTIGA) = ELOHIM; LA ETERNULO
ENTEÓGENO (OU ENTEOGÊNICO, OU ENTEOGÉNICO: SUBSTÂNCIA ALTERADORA DA CONSCIÊNCIA QUE INDUZ AO ESTADO XAMÂNICO OU DE ÊXTASE) = ENTEOGENO
ENTREGAR EM MÃOS (OU DAR EM MÃOS) = TRANSDONI/LIVERI/DONI EN MANOJN
EQUILIBRADO = EKVILIBRITA; (PSIC.) EKVILIBRECA
EXTREMÓFILO (ORGANISMO QUE CONSEGUE SOBREVIVER, OU ATÉ MESMO NECESSITA FISICAMENTE DE CONDIÇÕES GEOQUÍMICAS EXTREMAS, PREJUDICIAIS À MAIORIA DAS OUTRAS FORMAS DE VIDA NA TERRA) = EKSTREMOFILO
FEROMÔNIO (SUBSTÂNCIA QUÍMICA QUE, DISSEMINADA ENTRE SERES DE UMA MESMA ESPÉCIE, PROMOVE REAÇÕES ESPECÍFICAS EM SEUS INDIVÍDUOS) = FEROMONO
FICAR DE CAMPANA (FICAR DE VIGIA PARA AVISAR ALGUÉM CASO OCORRA ALGUM IMPREVISTO) = GVATI; DEĴORE/VIGLE OBSERVI/ATENTI
FILHO DE CRIAÇÃO = EDUKFILO
FLANAR = SENOKUPE/SENCELE PROMENI
FLORIDA KEYS (ARQUIPÉLAGO COMPOSTO POR CERCA DE 1700 ILHAS NO SUDESTE DOS ESTADOS UNIDOS) = FLORIDAJ RIFOJ
FORT MYERS (CIDADE DO ESTADO DA FLÓRIDA (ESTADOS UNIDOS), NO CONDADO DE LEE, DO QUAL É SEDE) = FORTMAJERO
FREETOWN (CAPITAL DA SERRA LEOA) = FRITAŬNO
GEORREFERENCIAMENTO (MAPEAMENTO DE UM IMÓVEL RURAL REFERENCIANDO OS VÉRTICES DE SEU PERÍMETRO AO SISTEMA GEODÉSICO BRASILEIRO, DEFININDO SUA ÁREA E SUA POSIÇÃO GEOGRÁFICA E SERVINDO PARA A REGULARIZAÇÃO REGISTRAL DOS IMÓVEIS RURAIS, SEGUNDO A NOVA LEGISLAÇÃO) = GEOREFERENCIGO
GUAM (TERRITÓRIO ORGANIZADO NÃO INCORPORADO NORTE-AMERICANO NA MICRONÉSIA, LOCALIZADO NA EXTREMIDADE SUL DAS ILHAS MARIANAS, NO OESTE DO OCEANO PACÍFICO) = GVAMO
GUEMÁTRIA (OU GUEMATRIA, GUIMÁTRIA OU GEMATRIA: MÉTODO HERMENÊUTICO DE ANÁLISE DAS PALAVRAS BÍBLICAS SOMENTE EM HEBRAICO, ATRIBUINDO UM VALOR NUMÉRICO DEFINIDO A CADA LETRA, SENDO CONHECIDO COMO "NUMEROLOGIA JUDAICA" E SENDO EXISTENTE NA TORÁ (PENTATEUCO)) = GEMATRIO
GUERRERO (UM DOS 31 ESTADOS DO MÉXICO, LOCALIZADO NO SUDOESTE DO PAÍS) = GEĤERO
GURUKUL (TIPO DE ESCOLA ANTIGA HINDU NA ÍNDIA COM CARACTERÍSTICAS DE UM COLÉGIO INTERNO PARA SHISHYAS OU ESTUDANTES E O GURU OU PROFESSOR VIVO, VIVEM POR UM LONGO TEMPO NA MESMA CASA; LOCAL ONDE OS ESTUDANTES RESIDEM JUNTOS COMO IGUAIS, SEM CONSIDERAÇÃO AO SEU NÍVEL SOCIAL) = GURUKULO
HILLSBOROUGH (UM DOS 67 CONDADOS DO ESTADO DA FLÓRIDA (ESTADOS UNIDOS), CUJA CAPITAL É TAMPA) = HILSBORO
HOMININI (MEMBRO DE TRIBO DE PRIMATAS HOMINÓIDEOS QUE FAZ PARTE DA FAMÍLIA HOMINIDAE, QUE INCLUI OS CHIMPANZÉS (GÊNERO PAN) E OS HUMANOS (GÊNERO HOMO SUBTRIBO HOMININA) E A SEUS ANTEPASSADOS EXTINTOS) = HOMININO
HUAI KHWANG (UM DOS 50 DISTRITOS DE BANGUECOQUE, NA TAILÂNDIA) = HUAJKŬANGO
IATROGENIA (GERAÇÃO DE ATOS OU PENSAMENTOS A PARTIR DA PRÁTICA MÉDICA; ESTADO DE DOENÇA, EFEITOS ADVERSOS (BONS OU MAŬS) OU COMPLICAÇÕES CAUSADAS POR OU RESULTANTES DO TRATAMENTO MÉDICO) = IATROGENEZO
IDEAL AMBICIOSO = AMBICIA IDEALO
IDENTIFICAR QUE = KONSTATI, KE
IGUALDADE DE GÊNERO (OU IGUALDADE ENTRE OS SEXOS OU IGUALDADE SEXUAL: CONCEITO QUE DEFINE A BUSCA DA IGUALDADE ENTRE OS MEMBROS DOS DOIS GÊNEROS HUMANOS (HOMENS E MULHERES), DERIVADO DE UMA CRENÇA NUMA INJUSTIÇA, EXISTENTE EM DIVERSAS FORMAS, DE DESIGUALDADE ENTRE OS SEXOS) = AMBAŬSEKSA EGALRAJTECO; SEKSEGALECO
ILHAS DE SOTAVENTO (GRUPO DE ILHAS DAS PEQUENAS ANTILHAS, COMPOSTO POR DIVERSAS ILHAS REPARTIDAS ENTRE OS PAÍSES BAIXOS E A VENEZUELA E SITUADAS FRENTE À COSTA DESTE ÚLTIMO PAÍS E SOBRE A PLATAFORMA CONTINENTAL SUL-AMERICANA) = ĈEBORDAJ ANTILOJ
IMPACTO AMBIENTAL (ALTERAÇÃO NO MEIO AMBIENTE OU EM ALGUM DE SEUS COMPONENTES, POR DETERMINADA AÇÃO OU ATIVIDADE HUMANA) = MEDIA DAMAĜO/DETRUO/PERTURBO/DETRUEFIKO
INCRÍVEL = EKSTERORDINARA; NEKREDEBLA; APENAŬ KREDEBLA
INDEPENDENTISMO (OU SEPARATISMO: CONJUNTO DE IDEOLOGIAS NACIONALISTAS QUE TÊM A VER COM A REIVINDICAÇÃO DOS DIREITOS NACIONAIS POR PARTE DE UM POVO SEM ESTADO FACE A UM ESTADO DE EXPANSÃO MAIOR) = SENDEPENDISMO; SEPARATISMO
INDEPENDENTISTA (PARTIDÁRIO DO INDEPENDENTISMO; QUE OU QUEM DEFENDE A INDEPENDÊNCIA DE UM POVO OU REGIÃO.) = SENDEPENDISTO; SEPARATISTO
INDICIÁRIO (RELATIVO A INDÍCIO) = DUONPRUVA; POSTSIGNA
ISTMO DE TEHUANTEPEC (ISTMO NO MÉXICO, ONDE ESTE PAÍS TEM A SUA LARGURA MÍNIMA E É TAMBÉM A MENOR DISTÂNCIA ENTRE O GOLFO DO MÉXICO E O OCEANO PACÍFICO – CERCA DE 200 KM) = TERKOLO DE TEHUANTEPEKO
JACUZZI (BANHEIRA EQUIPADA COM UM DISPOSITIVO QUE PROVOCA ONDULAÇÕES NA ÁGUA MASSAGEANDO O CORPO) = KIRLAKVA BANUJO/BANKUVO; ONDUJO; ONDBANUJO
Resultado de imagem para JACUZZI

JAIPUR (CAPITAL E MAIOR CIDADE DO ESTADO INDIANO DO RAJASTÃO) = ĜAJPURO
LARANJA-LIMA (FRUTA; NOME CIENTIFICO: SINENSIS) = ORANĜO-LIMEDO; SINENSIO
Resultado de imagem para LARANJA-LIMA

LEE (UM DOS 67 CONDADOS DO ESTADO DA FLÓRIDA (ESTADOS UNIDOS), CUJA CAPITAL É FORT MYERS) = LIO
LIMONENO (SUBSTÂNCIA QUÍMICA, ORGÂNICA, NATURAL, PERTENCENTE À FAMÍLIA DOS TERPENOS, CLASSE DOS MONOTERPENOS, DE FÓRMULA MOLECULAR C10H16, ENCONTRADA EM FRUTAS CÍTRICAS (CASCAS PRINCIPALMENTE DE LIMÕES E LARANJAS ), VOLÁTIL E, POR ISSO, RESPONSÁVEL PELO CHEIRO QUE ESSAS FRUTAS APRESENTAM) = LIMONENO
LISTRADO = STRIITA
LUCIFERIANISMO (CONJUNTO DE CRENÇAS, CUJA BASE SE ENCONTRA FIXADA NA FIGURA DE LÚCIFER) = LUCIFERISMO
LUCIFERIANISTA (ADEPTO DO LUCIFERIANISMO) = LUCIFERISTO
LUCIFERINO (RELATIVO A LÚCIFER) = LUCIFERA
MÃE DE CRIAÇÃO = EDUKPATRINO
MARGEM DE DIFERENÇA = MARĜENO DE DIFERENCO
MEROVÍNGIOS (DINASTIA FRANCA SALIANA QUE GOVERNOU OS FRANCOS NUMA REGIÃO CORRESPONDENTE, GROSSO MODO, À ANTIGA GÁLIA, DA METADE DO SÉCULO V À METADE DO SÉCULO VIII) = MEROVIDOJ
METEOTSUNAMI (OU TSUNAMI METEOROLÓGICO É UM FENÔMENO DE ONDAS DE ORIGEM METEOROLÓGICA SEMELHANTE AOS TSUNAMIS) = METEOLOGIA CUNAMO; METEOCUNAMO
Resultado de imagem para METEOTSUNAMI

MIOCENO (OU MIOCÉNICO: QUARTA ÉPOCA DA ERA GEOLÓGICA CENOZOICA, E A PRIMEIRA ÉPOCA DO PERÍODO NEOGENO) = MIOCENO
MORELOS (UM DOS 31 ESTADOS DO MÉXICO, LOCALIZADO NO CENTRO DO PAÍS) = MORELOSO
MUITAS VAGAS (EM CURSO, ETC) = MULTE DA VAKANTAJ LOKOJ
MÚSICA CLÁSSICA (OU MÚSICA ERUDITA) = KLASIKA MUZIK(AĴ)O
NA FAIXA DE VINTE ANOS DE IDADE = EN LA AĜO DE ĈIRKAŬ DUDEK JAROJ
NADA COMO UM BOM... = NENIO KOMPAREBLAS AL/KUN BONA...
NAPLES (CIDADE LOCALIZADA NO ESTA DA FLÓRIDA (ESTADOS UNIDOS), NO CONDADO DE COLLIER, DO QUAL É SEDE) = NAPLO
NEOGÊNESE (NOVA FORMAÇÃO DE TECIDOS; REGENERAÇÃO; TEORIA EM VIRTUDE DA QUAL TODOS OS ELEMENTOS FIGURADOS DA CÉLULA DERIVAM DO CITOPLASMA POR DIFERENCIAÇÕES SUCESSIVAS) = NEOGENEZO
NEOGENO (OU NEOGÉNICO: NA ESCALA DE TEMPO GEOLÓGICO, PERÍODO DA ERA CENOZOICA DO ÉON FANEROZOICO, QUE SE INICIA HÁ CERCA DE 23 MILHÕES E 30 MIL ANOS E SE ESTENDE ATÉ O O PLEISTOCENO (1.8 MA)) = NEOGENO
NEUROLÓGICO (REFERENTE À NEUROLOGIA) = NEŬROLOGIA; NEŬRA; NERVA; PSIKA
NÚMERO LIMITADO DE = LIMITA NOMBRO DA
OARISTO (COLÓQUIO ÍNTIMO ENTRE CASAIS; CONVERSA CARINHOSA E FAMILIAR) = INTIMA/KARESA/AFABLA INTERPAROLO; AMPAROLO
 OAXACA (UM DOS 31 ESTADOS DO MÉXICO, LOCALIZADO NA PARTE MERIDIONAL DO PAÍS, AO OESTE DO ISTMO DE TEHUANTEPEC) = OAĈAKO
OUAGADOUGOU (OU UAGADUGU: CAPITAL E MAIOR CIDADE DE BURKINA FASO (CHAMADO ANTERIORMENTE DE ALTO VOLTA)) = UAGADUGUO
OUAGADOUGOU (OU UAGADUGU: CAPITAL E MAIOR CIDADE DO BURKINA FASO (CHAMADO ANTERIORMENTE DE ALTO VOLTA)) = UAGADUGUO
PAI DE CRIAÇÃO = EDUKPATRO
PARA O CASO DE = POR LA OKAZO DE
PERDER FORÇA = MALPLIINTENSIĜI; MALPLIPOTENCIĜI
PHILLIPSITA (SÉRIE DE TRÊS MINERAIS COM O MESMO NOME, DA CLASSE DOS TECTOSILICATOS) = FILIPSITO
POMPANO BEACH (CIDADE LOCALIZADA NO ESTADO DA FLÓRIDA (ESTADOS UNIDOS), NO CONDADO DE BROWARD) = POMPANO
PONTUAÇÃO (GRAM.) = INTERPUNKCIO; (EM JOGO) POENTARO
PORTA GIRATÓRIA = TURNPORDO
Resultado de imagem para PORTA GIRATÓRIA

POUCAS VAGAS (EM CURSO, ETC) = MALMULTE DA VAKANTAJ LOKOJ
PROPÓSITO AMBICIOSO = AMBICIA CELO
PUEBLA (OFICIALMENTE HEROICA PUEBLA DE ZARAGOZA: CIDADE E MUNICÍPIO DO MÉXICO, CAPITAL DO ESTADO DE PUEBLA) = PŬEBLO DE ZARAGOZO
PUEBLA (OU PÓVOA: UM DOS 31 ESTADOS DO MÉXICO, LOCALIZADO NO CENTRO-SUL DO PAÍS) = PŬEBLO
QUASIPARTÍCULA (OU QUASE-PARTÍCULA: FENÔMENO EMERGENTE QUE OCORRE QUANDO UM SISTEMA MICROSCÓPICO COMPLICADO, TAL COMO UM SÓLIDO, COMPORTA-SE COMO SE CONTIVESSE PARTÍCULAS FICTÍCIAS FRACAMENTE INTERAGENTES) = KVAZAŬPARTIKLO
RAJASTÃO (MAIOR ESTADO DA ÍNDIA, EM ÁREA) =  RAĜASTANO
REPASTO (PASTAGEM ABUNDANTE; ABUNDÂNCIA DE QUALQUER PORÇÃO DE ALIMENTO, DE COMIDA) = MANĜ(EG)O; FESTENO
REVOLTADO = RIBELIĜINTA/O; RIBELEMA/ULO; INDIGNINTA/O
RIG VEDA (OU RIGVEDA OU LIVRO DOS HINOS: NA CULTURA VÉDICA, PRIMEIRO E MAIS IMPORTANTE VEDA E QUE DERIVA TODOS OS DEMAIS VEDAS) = RIGVEDO
ROHINGYAS (OU RUAINGÁS: GRUPO ÉTNICO QUE PRATICA O ISLAMISMO E FALA A LÍNGUA ROHINGYA, UM IDIOMA INDO-ARIANO AFIM DO BENGÁLI) = ROHINGJA POPOLO; ROHINGJOJ (O IDIOMA) LA ROHINGJA
ROTOR (TUDO QUE GIRA EM TORNO DE SEU PRÓPRIO EIXO, PRODUZINDO MOVIMENTOS DE ROTAÇÃO) = ROTORO
Resultado de imagem para ROTOR

SARDENTO = EFELIDPLENA; EFELIDHAVA; EFELIDHAVANTOEFELIDA; EFELIDULO
SARIGUÊ (OU SARUÊ, SARIGUEIA, TIMBU, CASSACO, MICURÊ, TAIBU, TACACA, TICACA) = DIDELFO
Resultado de imagem para SARIGUÊ

SAVANA = SAVANO
SEFIROT (OU SEPHIROTH, CUJO SINGULAR É SEPHIRA OU SEFIRA: AS DEZ EMANAÇÕES DE AIN SOPH NA CABALA, SENDO, SEGUNDO A CABALA, UM PRINCÍPIO QUE PERMANECE NÃO MANIFESTADO E É INCOMPREENSÍVEL À INTELIGÊNCIA HUMANA) = SEFIROTO
SEMICONDUTOR (SÓLIDO GERALMENTE CRISTALINO DE CONDUTIVIDADE ELÉTRICA INTERMEDIÁRIA ENTRE CONDUTORES E ISOLANTES) = DUONKONDUKTANTO; SEMIKONDUKTAĴO; DUONKONDUKTAĴO
SEPSE (OU SÉPSIS, OU SEPTICEMIA: INFECÇÃO GERAL GRAVE DO ORGANISMO CAUSADO POR GERMES PATOGÊNICOS) = SEPSO
SINTRÓPICO (RELATIVO A SINTROPIA) = MALENTROPIA; NEGATIVE ENTROPIO; NEGENTROPIA
SORGO (OU SORGHUM BICOLOR: ESPÉCIE DE PLANTA COM FLOR PERTENCENTE À FAMÍLIA POACEAE) = SORGO
SUFI (RELATIVO AO SUFISMO) = SUFIA; (ESTUDANTE DO SUFISMO; SUFISTA) SUFIISTO; SUFISTO; (PRATICANTE, ADEPTO DO SUFISMO) SUFIANO
SUFISMO (CORRENTE MÍSTICA E CONTEMPLATIVA DO ISLÃO) = SUFIISMO; SUFISMO
SUPREMACIA BRANCA (OU SUPREMACISMO: FORMA DE RACISMO CENTRADA NA CRENÇA (E NA PROMOÇÃO DESTA CRENÇA) DE QUE OS BRANCOS SÃO SUPERIORES A PESSOAS DE OUTRAS ORIGENS RACIAIS E QUE, PORTANTO, OS BRANCOS DEVEM GOVERNAR POLITICAMENTE, ECONOMICAMENTE E SOCIALMENTE OS NÃO-BRANCOS) = BLANKRASA SUPERISMO
SURATE (OU SURAT (ANTERIORMENTE CONHECIDO COMO SURYAPUR): CIDADE NO ESTADO INDIANO DE GUJARAT) = SURATO
TABASCO (UM DOS 31 ESTADOS DO MÉXICO, LOCALIZADO NO SUDESTE DO PAÍS E CUJA CAPITAL É VILLAHERMOSA) = TABASKO
TAMPA (CIDADE DA COSTA OESTE DO ESTADO DA FLÓRIDA (ESTADOS UNIDOS), PERTENCENTE AO CONDADO DE HILLSBOROUGH, DO QUAL É SEDE) = TAMPO
TARRAGONA (PROVÍNCIA DA ESPANHA, LOCALIZADA NO NORDESTE DO PAÍS, NA CATALUNHA) = TARAGONO
TERAPIA DE REORIENTAÇÃO SEXUAL (OU TERAPIA DE CONVERSÃO, OU TERAPIA REPARATIVA: SUPOSTO CONJUNTO DE MÉTODOS QUE VISAM ELIMINAR A ORIENTAÇÃO SEXUAL HOMOSSEXUAL DE UM INDIVÍDUO) = EKSSAMSEKSEMULIGA / EKSGEJIGA / KONVERTA / RIPARA TERAPIO
TOBERMORITA (MINERAL DA CLASSE DOS INOSSILICATOS) = TOBERMORITO
TUXTLA GUTIÉRREZ (CIDADE MEXICANA, CAPITAL DO ESTADO DE CHIAPAS (SUL DO MÉXICO)) = TUKSTA-GUTIEREZO
UPPSALA (CIDADE E MUNICÍPIO DA SUÉCIA) = UPSALO
VACINA ANTITETÂNICA = KONTRAŬTETANA VAKCINO
VAGA (EM CURSO, ETC) = VAKANTA (LERN)LOKO
VALAIS (CANTÃO OU ESTADO SOBERANO SITUADO AO SUL DA SUÍÇA. TEM COMO CAPITAL A CIDADE DE SIÃO) = KANTONO VALEZO
VATICINAR = ANTAŬDIRI; PROFETI
VATICÍNIO = ANTAŬDIRO; PROFETAĴO
VÉDICO (RELATIVO AOS VEDAS OU A CULTURA VÉDICA) = VEDA
VERACRUZ (UM DOS 31 ESTADOS DO MÉXICO, SITUADO NO SUDESTE DO PAÍS E CUJA CAPITAL É XALAPA) = VERAKRUCO
VIDA NOTURNA = NOKTA VIVO
VILLAHERMOSA (CAPITAL DO ESTADO DE TABASCO, NO MÉXICO) = VILAHERMOSO
VOLITAR = FLUGI
XALAPA (OU JALAPA, OU XALAPA-ENRÍQUEZ: CAPITAL DO ESTADO DE VERACRUZ, NO MÉXICO) = ĈALAPO
ZOROASTRISMO (OU MASDAÍSMO OU MASDEÍSMO, OU PARSISMO: RELIGIÃO FUNDADA NA ANTIGA PÉRSIA PELO PROFETA ZARATUSTRA, A QUEM OS GREGOS CHAMAVAM DE ZOROASTRO) = ZARATUŜTRISMO

ZOROASTRISTA (ADEPTO DO ZOROASTRISMO) = ZARATUŜTRISTO