terça-feira, 31 de agosto de 2021

TRADUKO-GIMNASTIKOJ - AŬGUSTO 2021




 

Estava eu de oaristo com uma gata, naquele restaurante que fica na curva da estrada, quando chegou de repente o cumim para dispor o serviço na mesa, bem na hora em que eu iria dar uma beijoca. Olhei significativamente para ele, como a dizer-lhe: "Que desmancha-prazeres!" = (Mi estis ŝanĝanta amvortojn) / (Mi estis en intima / karesa / afabla / ama interparolo) kun belulino, en tiu restoracio ĉe / apud la vojkubuto / stratkubuto / (voj-)ĝirejo, kiam subite aperis / alvenis / alproksimiĝis la  kelner-helpisto / subkelnero, por surtabligi la servicon / manĝilaron, ĝuste en la momento, kiam mi (estis tuj ŝmaconta ŝin) / (intencis ŝmaci ŝin) / (estis dononta ŝmacon al ŝi). Tiam mi rigardis lin riproĉ-signife / riproĉmiene, kvazaŭ dirante: "Kia ĝu-ĉesigemulo!" / "Vi ĝu-ĉesigemulo!"

Chamei de volta um antigo empregado que agora trabalhava para um concorrente, oferecendo-lhe um salário irrecusável. Com a saída dele, a vendagem da minha empresa de varejo caiu vertiginosamente. Antes mesmo que ele recusasse a oferta, eu lhe propus também pagar 14º salário e conceder férias duas vezes ao ano, ainda mais depois que eu soube que ele triplicou as vendas do concorrente. Ele aceitou minha oferta. = Mi revokis iun eksan dungiton / laboriston / oficiston, kiu nun laboris por iu konkurenculo, ofertante / proponante al li nerifuzeblan salajron. Tial ĉar, post lia maldungiĝo, la vendado de mia podetala komercejo draste / forte malpliiĝis. Jam antaŭ ol li rifuzis / malakceptis la proponon / oferton, mi krome proponis pagi al li 14-an salajron kaj  konsenti / doni al li feriojn du fojojn en la jaro, ĉefe post kiam mi eksciis, ke li triobligis la vendojn de la konkuranto. Li akceptis mian oferton / proponon.

Paulo chamou seu padrinho de crisma no canto da sala, dizendo que precisava falar com ele urgentemente.

- "Sou todo ouvidos, meu querido afilhado."

- "É o seguinte, meu padrinho nos dois sentidos - padrinho de crisma e padrinho patrono. - Fui despejado. Posso morar de favor na sua casa?"

O padrinho entrou em surto com o pedido inusitado e repentino. Alguém da família rapidamente o sedou.

 

= Paŭlo vokis sian (konfirmacian / laŭkonfirman baptopatron) / konfirmacio-patron al (unu) angulo de la ĉambro, dirante, ke li bezonas paroli al / kun li urĝe.

- Mi (estas tute atenta) / (estas preta aŭskulti) / (estas aŭskultpreta) / (estas elaŭskultema), mia kara konfirmacia / laŭkonfirma (bapto)filo.

- (Estas jene) / (Estas la jeno) / Nu / (Jen pri kio temas), mia ambaŭsenca baptopatro - baptopatro laŭ / de mia konfirmacio kaj baptopatro kiel mia patrono. Mi estis / estas elloĝejigita / eldomigita. Ĉu mi povas / povos / povus (helpate loĝi) / helploĝi / (loĝi senpage) (ĉe vi) / (en via domo)?

Tiam la (konfirmacia / laŭkonfirma baptopatro) / konfirmacio-baptopatro (ek)sentis / (ek)spertis / (ek)suferis nerv-atakon / (frenezan atakon) / pro tiu nekutima / neatendita kaj subita peto. Tuje iu el lia familio (sedativumis lin) / (kvietigis / trankviligis lin per sedativo / (sedativa medikamento).

Visitando meu amigo no hospital, contei-lhe que, quando eu estava escalando uma montanha de gelo no Ártico, já a cem metros de altura, avistei um urso-polar logo acima de mim, no topo. Finalizei dizendo que, uma vez conhecido um urso-polar frente a frente, nunca mais se tem medo de animal nenhum. Vale lembrar que meu visitado nunca creu em nada do que eu já lhe contei sobre minhas aventuras, mas sentiu-se bem com a narrativa. = (Vizitante amikon mian) / (Dum vizito al amiko mia) en la resanigejo / malsanulejo / hospitalo, mi rakontis al li, ke, kiam mi (supreniris sur glacian monton) / (grimpis glacimonton) en arkto) / (jam je cent metroj de alteco) / (jam estante cent metrojn alte) / (kiam mi troviĝis jam cent metrojn alte), (tiam) mi ekvidis / ekrigardis (blankan urson) (glaciurson) / (polusan urson) / (arktan urson) tuj super mi, sur la (monto)supro. Mi finis, dirante, ke, konata unu (blanka urso) / (glaciurso) / (polusa urso) / (arkta urso) / (post kiam oni konas/konis (blankan urson) (glaciurson) / (polusan urson) / (arktan urson) / (post kiam estas konita/konata (blanka urso) / (glaciurso) / (polusa urso) / (arkta urso), (neniam plu oni timas ian ajn beston) / (oni timas nenian ajn beston). Memorindas / (Indas memori), ke la / mia vizitato (neniam kredis pri io ajn) / (kredis pri nenio ajn), kion mi (jam) rakontis al li pri miaj aventuroj, sed li ((sentis sin bone) / bonfarte)) / (aspektis bonfarte) post la / mia rakonto.

De tanto passar álcool na mão, apareceu uma cola que fiz na 8ª série em 1985. = Ĉar / (Pro tio, ke) mi tro multe frotis / frotlavis la manojn per alkoholo, elaperis el la polmo / manplato kaŝrespondoj / respondkaŝitaĵoj / kaŝnotaĵoj, kiujn mi skribis / faris en la 8-a lernojaro, en 1985.

Minha casa é parede-meia com a de meu vizinho superinteligente. Na última madrugada ouvi-o falando bem alto, de que vai mudar sua vida para bem melhor, agora que está se especializando em fazer print de telas de celulares quânticos. = Mia domo havas komunan muron kun tiu / (kun la domo) de treege inteligenta najbaro. En la lasta frumateno mi aŭskultis / aŭdis lin paroli tre laŭte, ke lia vivo ŝanĝiĝos al (io alia) multe pli bona nun, kiam li specialiĝas / fakiĝas (pri (fotado de ekranoj) / ekran-fotado de kvantum-poŝtelefonoj) / (pri tio (foti ekranojn) / ekranfoti) kvantum-poŝtelefonojn).

Natanael fez um grande esforço de ir andando a pé até a cidade, pela barrenta estrada de terra de mais de duas léguas, só para comprar um face shield para sua nova namorada. = Natanaelo faris al si (la) grandan penon / klopodon piediri / marŝ(ad)i ĝis la urbo, laŭ / tra la argileca / plenargila / argiloplena / koteca nepavimita ŝoseo / terŝoseo / tervojo, ((kiu estas) pli ol du leŭgojn longa) / (kiu havas pli ol du leŭgojn da longo), (sole) nur por aĉeti unu vizaĝo-protektilon / vizaĝo-ŝildon por / al sia nova amatino / amantino / koramikino.

Emma Stone, a protagonista do filme Cruella, alardeou na mídia que pretende processar a Disney, por tirar esse longa metragem dos cinemas, sem lhe pagar nada, já que o ganho do elenco seria em cima do que desse na bilheteria. Já houve intercessão de magnatas e estrelas hollywoodianas, para ajudar a resolver o imbróglio. Chegaram a um acordo. = Emma stone, la ĉefaktoro / ĉefrolulo / protagonisto / stelo de la filmo Cruella, avertis / alarmis en la amaskomunikilaro / mediato, ke ŝi intencas procesi kontraŭ Disney, pro tio, ke ĝi elkinejigis / (malmontris en kinejoj / filmoteatroj / kinoteatroj) tiun longfilmon / longan filmon, pagante al ŝi neniom, konsiderante, ke la pago / monprofito de la aktoraro venus el la biletvendado. Eĉ jam okazis la interveno de magnatoj kaj holivudaj (kin)steluloj, por helpi solvi tiun miskomprenegon / konfliktegon / (gravan situacion) / konfuzaĵon. Ili alvenis al interkonsento.

Driblando muitos perigos pelas ruas, o pequinês de raça de Dona Lilia voltou sozinho para casa, depois de três horas perdido. Apesar de tudo, ela deu uma segunda chance à doméstica, que tinha se descuidado e deixado o cão fugir. = Ĉirkaŭpasante / preterevitante multajn danĝerojn tra / en / sur la stratoj, la purrasa pekineso / (pekina hundo) de S-ino Lilia reiris sola / (per si mem) hejmen / (al la hejmo), post tri horoj, dum kiuj ĝi estis (for)perdiĝinta. Malgraŭ ĉio, ŝi / ŝia mastrino konsentis novan oportunon al la domservistino, kiu estis neglektinta / malzorginta kaj lasinta la hundon forfuĝi.

Nadson sempre teve gosto pelo militarismo. No mês passado ele finalmente começou a estudar no colégio militar, mas infelizmente foi expulso logo na primeira semana, quando foi flagrado comendo churros durante uma aula. = Nadsono ĉiam ŝatis / amis la militismon / militarismon / (havis ŝaton al la militarismo). Pasintmonate / (en la pasinta / lasta monato) finfine li ekstudis (komencis studi) en la militara / militista kolegio. Tamen bedaŭrinde li estis forpelita / (pun)eksigita jam en la unua (stud)semajno, post kiam li estis freŝe / freŝfare / surprize kaptita manĝanta (iberdevenajn benjetojn) / ĉurojn dum iu leciono.

Em sua estreia nas paraolimpíadas, aquele atleta moçambicano conseguiu vencer a corrida faltando apenas meio metro para a faixa de chegada. = En sia burĝono / debuto / (unua fojo) en la paraolimpikoj / (paraolimpiaj ludoj) / (handikapulaj olimpikoj), tiu mozambika atleto sukcesis venki la kuradon / (unuaviciĝi en la kurado) nur duonan metron antaŭ la alvenstrio / alvenlinio.

Ouvi dizer que aquele idoso está com a cabeça a prêmio, por não pagar, há dois meses, a pensão de alimentos no lugar do filho desempregado. Vou escrever à mão um pedido de habeas corpus preventivo dirigido ao juiz da comarca, para tentar ajudá-lo. Ele sofre de grave enfermidade no lugar em que está escondido. = Mi aŭdis, ke tiu maljunulo estas serĉata (de la polico / justico), ĉar / (pro tio, ke) li ne pagas / provizas, de du monatoj, la alimenton (anstataŭe de) / (en la loko de) / (substitue al) sia nedungita / maldungita / senlabora / senofica filo. (Mi manskribos / (skribos per la mano) peton) / (Mi petskribos mane) por preventa / antaŭjuĝa habeas corpus / (kontraŭprizona decido), celante la distriktan juĝiston, por provi helpi lin. Li suferas / spertas gravan malsanon / morbon tie / (en la loko), kie li (kaŝas sin) / (estas kaŝita).

Entabulando um diálogo sobre profissões, o instrutor de banca pergunta a seu aluno: - “O que você quer ser quando crescer”? [Obs.: Banca = reforço escolar] = (Tenante / Interplektante / Entreprenante / Havante / Malvolvante / Disvolvante / Farante konversacion / dialogon) / Konversaciante / Dialogante pri profesioj, (la) (iu) repetitoro demandis al sia lernanto / trejnato / preparato jene / (tion ĉi): "kiun / kian profesion vi volos havi / (al)preni / sekvi (tiam), kiam vi ((plen)kreskos) / (estos plenkreska)"? [Pri la portugalstila demando "O que você quer ser quando crescer?" estas plej ofte subkomprenate, ke oni demandas pri la profesio. Tamen, ekster la portugallingva subkompreneco, la demando povas esti tradukata diversmaniere: (en la ĝenerala senco)] = kio vi volos esti (tiam), kiam vi ((plen)kreskos) / (estos plenkreska); (pri la speco de persono) kia / kiaspeca persono / homo vi volos esti (tiam), kiam vi ((plen)kreskos) / (estos plenkreska); (pri profesio) kiun / kian profesion vi volos havi / (al)preni / sekvi) / (Kiel / (Per kio) / (En kio) vi volos profesii)) (tiam), kiam vi ((plen)kreskos) / (estos plenkreska)?

Comprei uma medalha de ouro na mão de um ex-corredor, só para presentear meu amigo Mamoro Tomita, que cruzou a linha de chegada em primeiro lugar na corrida de ontem. Até hoje só não entendo por que os seus pais lhe deram esse nome nipônico, já que ninguém da sua família se parece com japonês. = Mi aĉetis ormedalon rekte / senpere / (el la manoj) de iu ekskuristo, (sole) nur por donaci / (doni donacon) al mia amiko Mamoro Tomita, kiu transkuris (la unua) / unuavice / unualoke la alvenstrion / alvenlinion en la hieraŭa kurado. Ĝis hodiaŭ mi (ankoraŭ) ne komprenas nur (tion), kial liaj gepatroj donis al li la japan(ec)an / nipon(ec)an nomon Mamoro Tomita, (konsiderante, ke) / (se konsideri, ke) / ĉar neniu en lia familio havas (aspekton de) / (similecon al) japano / niponano.

Ao ver minha nova vizinha na praia, chamei-a pelo nome. Ela mostrou-se agradavelmente surpresa com isso e veio a mim toda solícita. Eu vi que isso abriu para mim novas possibilidades de ter um relacionamento afetivo, depois de tanto tempo. Tanto da minha parte quanto da dela foi amor à primeira vista (ou à primeira chamada). = Kiam mi ekvidis / ekrigardis mian novan najbarinon en / sur la plaĝo / strando / marbordo, tiam mi (al)vokis ŝin (laŭ (la) nomo) / (laŭnome). Ŝi montris / prezentis sin tre atentema / komplezema / ĝentila. Mi rimarkis / komprenis / konkludis, ke tio (altiris min al novaj eblecoj) / (donis / ebligis al mi novajn eblecojn / rimedojn) por / pri / al ama interrilat(ad)o / interrilatiĝo, post tiel / tre longa tempo. Kaj (de mia flanko) / miaflanke / miaparte, kaj (de la ŝia) / ŝiaflanke / ŝiaparte, (ek)estis / okazis unuavida (aŭ unuavoka) amo.

Lendo junto a uma vela, o velho fabricante de velas de automóvel vela o sono do seu filho, que zarpará de madrugada num barco a vela. = (Dum li legas en la lumo de kandelo) / (Legante en kandellumo), la malnova / iama / antikva fabrikisto / faristo de sparkiloj / sparkilfabrikisto / sparkilfaristo gardas / protektas / prizorgas la dormon de la / sia filo, kiu ((ek)(mar)veturos / forveturos per / sur) / (levos la ankrojn de) velŝip(et)o (en la frumateno) / frumatene.

Para interpretar Júlio César, entrei no palco trajado à romana. Minha primeira troca de olhares com a plateia esfuziante tratou incontinenti a minha dor. = Por (interpreti / ludi Julion Cezaron) / (ludi la rolon de Julio Cezaro) / (roli kiel Julio Cezaro) / (ludi en la rolo de Julio Cezaro), mi suriris / supriris / eniris la scenejon / podion, (portante / surhavante romanan veston / vestaĵon / kostumon) / (estante en romana vesto / vestaĵo / kostumo) / (vestite per romana kostumo). Mia unua interŝanĝo de rigardoj kun la (ĝoje / gaje bruanta) / (brue ĝoja / gaja) / ĝojkrianta / gajkrianta spektantaro / spektatoraro / parter-sidantaro / parteranaro ĉesigis / forigis / forpelis / kvietigis / finis sammomente / tuje mian doloron.

Enquanto o garçom tirava o pedido principal, uma criança à mesa deixou cair a sua tiara dentro da tigela do antepasto. Ao ser delicadamente advertida pelo maître, o pai dela levantou-se para tomar as dores da filha. = Dum / Kiam (la) kelnero enskribis / notis la ĉefan mendon, iu infan(in)o / knabineto (sidanta) ĉe la tablo lasis fali sian diademon / tiar(et)on en la bovlon / (enen de la bovlo) de la antaŭmanĝo. Kiam ŝi estis milde / delikate riproĉata / admonetata / skold(et)ata (prie) de la ĉefkelnero, tiam ŝia patro (kontraŭ)leviĝis / leviĝis (kontraŭen / (kontraŭ lin)), por (konflikti / disputi / reagi / kontraŭstari (nome de) / (por la) filino) / (defendegi la filinon).

A filha de criação do Sr. Varinard há pouco tempo deixou a residência médica, para se especializar em psiquiatria robótica. Ela contou que seu primeiro caso clínico foi de um homem que lhe procurou acompanhado de sua namorada - um robô feminoide. Ele lhe segredou que era um inveterado robossexual, talvez tendo um problema sem solução. = La (adoptita filino) / edukfilino de S-ro Varinardo antaŭnelonge lasis la hospitalan / staĝan internecon, por fakiĝi / specialiĝi pri robota psikiatrio. Ŝi rakontis, ke (ŝia unua klinika / ekzamenenda kazo) / (la unua kazo submetita al ŝi) estis unu / tiu de iu viro, kiu (konsultis / serĉis ŝin) / (iris al ŝi), akompanate de sia amatino, nome iu (virineca / feminoida roboto) / virinroboto / robotino. Li (kaŝe diris) / sekretis al la doktorino, ke li estas enradikiĝinta robotseksemulo, havante eble nesolveblan / sensolvan problemon.

Ontem eu vi o tio de Joab falando sozinho na praça, passeando à toa, prá la e pra cá. Para você ter uma ideia, ele estava bem magro e parecia um maltrapilho. Sensibilizado, coloquei-me empaticamente no lugar dele e me aproximei para ajudá-lo. = Hieraŭ mi vidis / rigardis la onklon de Joab parolanta sola en / sur la placo. Li pasumis / promenis iele-trapele. (Por ke vi havu / (imagu la) ideon / komprenon) / (Por ke vi komprenu) / (Por ke vi prezentu al vi), li estis tre maldika kaj ŝajnis ia ĉifonulo / (ĉifona / malzorgita vagulo / trampo). Emociite / kortuŝite kaj (komprenante lian situacion) / (empatie metante min sur lian lokon), mi alproksimiĝis al li por (provi) helpi lin.

Fazendo a mala para viajar, Noah foi advertido por seu avô: - Carregando essa mala tão luxuosa, eu estimo que você terá problemas já na estação. Falando em termos práticos, quando o fiscal de bagagens estiver frente a frente com você, olhando seus documentos e sua mala, provavelmente vai lhe acusar de falsidade ideológica. = (Enkofrigante la vojaĝobjektojn) / (Plenigante la kofron), Noah estis avertita jene / tiele de sia avo: - Portante tiun tiel luksan kofr(et)on / valizon, mi taksas, ke vi havos / spertos / travivos problemon / embarason jam en la stacio. Klarigante la aferon pli praktike / (per simplaj vortoj), kiam la inspektisto / kontrolisto / ekzamenisto de pakaĵo(j) / bagaĝo staros vidalvide antaŭ vi, rigardante / vidante / inspektante / kontrolante / ekzamenante viajn dokumentojn kaj vian kofr(et)on / valizon, probable / (povas esti, ke) li akuzos vin pri falsa identigeco.

Na noite do último sábado, durante a balada no clube, eu testemunhei que Rita encarou Estêvão frente a frente, dando mole para encantá-lo a cantá-la. Chamei-o discretamente à parte e in off lhe adverti que ela é conhecida piriguete, que gosta de conquistar corações masculinos suficientemente generosos para, no fim da noite, ele assumir todas as despesas dela, não a dividir a conta. Consegui dissuadi-lo de dar-lhe corda. Ele agradeceu-me depois. = En la nokto de la lasta sabato, dum la balado en / ĉe la klubo, mi atestis, ke Rita (rekte rigardis) / (rigardis vidalvide) / (kokete okulumis) Stefanon, instigante / motivante / substimulante / allogante lin, por ke li amindumu / flirtu / koketu / delogu ŝin. Diskrete / (apenaŭ videble) / duonkaŝe mi vokis lin aparte kaj, sekrete / kaŝe / flustre, mi admonis / avertis lin / (sciigis al li), ke ŝi estas konata danĝerallogantino / fikoketulino, kiu ŝatas konkeri / allogi bonkorulojn sufiĉe malavarajn / donemajn, por ke, en la fino de la nokto, ili pagu (ĉiujn ŝiajn aĉetojn / mendaĵojn) / (ŝian tutan fakturon), sen duon-divido / kunpago de la elspezoj. Mi sukcesis deadmoni / deteni / malkonsili / dekonduki / malinstigi lin de tio, kontentigi / reciproki ŝian intencon. Li dankis min / (al mi) poste.

- Mãe, assim que eu desfizer a mala, telefonarei para a senhora, dizendo que cheguei bem. Espero que dê tudo certo nesse novo emprego, agora em outra cidade.

- Seu projeto não vai dar errado, meu filho, pode ter certeza, desde que você não faça nenhuma coisa errada.

- Não é o trabalho compatível com minhas qualificações, mas o importante é estar ativo no mercado.

- Disseste-o muito bem.

= - Patrino, apenaŭ / (tuj kiam) mi (elkofrigos la vojaĝobjektojn) / (malplenigos la kofron), mi telefonos al vi, dirante, ke mi alvenis bone / enorde / en ordo / laŭorde. Mi esperas, ke (ĉio sukcesos / prosperos) / (mi sukcesos / prosperos) en tiu nova laboro / ofico, nun en alia urbo.

- (Tiu) Via projekto / plano ne malsukcesos / malprosperos / fiaskos, mia filo, (estu certa) / (vi povas esti certa), kondiĉe / (kun la kondiĉo), ke vi faru neniun / nenian misaĵon / eraraĵon / malĝustaĵon / nekonvenaĵon.

- Ĝi ne estos laboro / ofico (akord(ec)a kun) / (akordigebla kun) / konforma al mia prepariteco / spert(ad)o / kapabl(ec)o / lerteco / kvalifikeco / kompetenteco / (profesia nivelo), sed tamen kio gravas / estas tio, aktivi en la (labor)merkato.

- Vi parolis tre saĝe / bone.

[Obs.: Kiel vokativoj (alparolataj, aldirektaj, vokalnomaj esprimoj), Patro kaj Patrino skribiĝas per majusklo. Ekz.: Mi esperas, Patrino, ke vi venos frue. Morgaŭ mi donos donacon al Patro.]

 

Guilherme chegou tão cansado do mutirão para construção da casa de taipa do catador de papelão, que nem consertou o circulador de ar do vizinho do subsolo como prometido. Também não forrou a cama com lençol e nem se cobriu com cobertor. Garrou logo no sono, mal se jogou na cama. = Vilhelmo alvenis tiel laca de / el la laborbrigado por la kunkonstruado de la domo el trabaro / trabardomo / kabano el tero / terkabano de la karton-kolektisto, ke li eĉ ne riparis la aercirkuligilon de la / sia subetaĝa / keletaĝa / subteretaĝa najbaro, kiel promesite. Li ankaŭ ne kovris la liton per littuko, nek kovris sin per kovrotuko / lit(o)kovrilo. Li tuj endormiĝis, apenaŭ / tuj (post) kiam li / (ĵetis sin liten)  / (ĵetis sin (sur la liton) / (al la lito)) / surlitiĝis.

O melhor instrutor de autodireção da vila ensinava desenhando os sinais de trânsito numa cartolina. Muitos tiraram carteira de motorista com a ajuda dele. Contudo, depois que ele foi flagrado fraudando canhotos de talões de cheque da auto-escola para a qual ele prestava serviço, não teve mais nenhum aluno e caiu no ostracismo para sempre. = La plej kapabla / lerta / bona instruisto pri / de (aŭto)stirado en la vilaĝo instruadis desegnante la trafikindikilojn / trafiksignojn / trafiksignalojn sur dikpaperojn / kartpaperojn. Multaj (homoj) obtenis / ekhavis / sukcesigis / akiris la stiristan licencon / stirrajtigilon / stirkarton / stirpermesilon / kondukrajtigilon / kondukopermesilon kun / per lia helpo. Tamen, post / depost kiam li estis freŝfare kaptita / surprizita (de)(pri)fraŭdante talonojn / stumpojn de ĉekaroj / ĉekblokoj / (blokojn de ĉekoj) el la stirlernejo, (al kiu li servadis) / ((en kiu) / kie li labor(ad)is),  li (ne plu havis lernantojn) / (neniam plu havis iun ajn lernanton) kaj (falglitis en (la) ostracismon) / malaperis / malvidebliĝis / malfamiĝis por ĉiam.

Pegando carona do filho para a cidade, ao invés de ir sentada no banco do carona, Dona Margarida preferiu sentar-se no banco de trás do veículo, para abrir os jornais e se atualizar sobre as novidades do dia. = Petveturante kun la filo al la urbo, anstataŭ sidi sur la (sidloko de la kunveturanto) / (kunveturanta sidloko), S-ino Margareta preferis sidi sur la malantaŭa sidloko de la veturilo, por malferm(ad)i la gazetojn / ĵurnalojn kaj priaktualiĝi / (ĝisdate informiĝi) pri la novaĵoj de la tago.

Sempre me vem à memória o dia em que Paul declarou que iria virar boxeador. À época eu lhe adverti, dizendo que ele iria se machucar muito nessa empreitada. Recentemente, o cabeça de vento disse-me que quer ser pastor evangélico, pode!? = Ĉiam / (de tempo al tempo) (revenas al mia memoro) / (mi rememoras) la tagon, kiam Paŭlo deklaris / diris / komunikis / asertis, ke li ŝanĝiĝos / transformiĝos (al boksito) / (en boksiston). Tiam mi avertis / admonis lin, ke li (estos multe vundata) / (estos tre multe vundebla) en tia afero / sporto. Antaŭnelonge la / tiu ŝanĝiĝemulo / malatentemulo / nerespondeculo / nefirmiĝemulo / ventkapulo / malkonstantemulo diris / sciigis / informis al mi, ke li intencas / volas (fariĝi evangelikala pastoro) / (turniĝi en evangelikalan pastoron), ĉu vi povas kredi tion?!

Quando eu ganhei na megasena, me transformei em babá do meu trisavô. Troquei minha caminhonete por um automóvel tipo sedan, para facilitar nossos passeios. = Kiam mi gajnis en la nombroloterio megaseno, tiam mi (ŝanĝiĝis / transformiĝis (al vartisto) / (en vartiston)) / (turniĝis en vartiston) de mia (dua praavo) / prapraavo) / (triagrada avo) / (avo je la tria grado). Mi ŝanĝis / (anstataŭigis mian kamioneton / ŝarĝaŭtomobileton per pasaĝer-kofruja / eksterkofruja / kofrujenhava / triparta aŭtomobilo) / (substituis pasaĝer-kofrujan / eksterkofrujan / kofrujenhavan / tripartan aŭtomobilon al mia kamioneto / ŝarĝaŭtomobileton), por faciligi / komfortigi / (pli komforte ebligi)  niajn promenajn veturojn.

Finalmente tomei posse no cargo de gestor de mão de obra da empresa de segurança, para trabalhar em tempo integral, isso logo depois da despedida do meu substituto, que foi flagrado fazendo trabalho sujo com uma arma do setor de vigilantes. = Finfine mi enoficiĝis kiel manlaborestro / laboristarestro de la entrepreno / firmao / kompanio pri sekureco, por labori plentempe. Tio okazis post la maldungo / eksigo de mia substituito, kiu estis freŝfare surprizita / kaptita faranta (maldecan laboron / taskon) / filaboron / fitaskon per unu armilo el / de la sektoro de gardistoj.

Sonhei que voltei no tempo do meu tetravô e o vi trabalhando num castelo medieval como tomador de conta de joias da nobreza. De repente ele me avistou e gritou: Saia já daqui, que você não está no seu tempo! Acordei assustado. = Mi sonĝis, ke mi retroiris / delokiĝis / vojaĝis / reiris tra la tempo, ĝis la tempo de mia tria praavo, kiam mi vidis / rigardis lin laboranta en mezepoka kastelo, kiel (pri)zorgisto / gardisto de juveloj de la nobelaro. Subite li ekvidis / ekrigardis min kaj ekkris: - deiru tuj el / de tie ĉi, ĉar vi ne estas en via tempo! Mi vekiĝis terurite / terurate /  ektimigite / maltrankvila / ektimante / timiĝante.

Aquela menina que adora rosa-choque vai repetir de ano. Disse-me que o que ela deseja mesmo é abandonar os estudos para trabalhar com materiais recicláveis. = Tiu knabino, kiu adoras / amas / ŝategas la rozeg-koloron / rozegon / malhelrozon, rekursos / ripetos la lernojaron. Ŝi diris al mi, ke kion ŝi vere / fakte deziras tio estas, forlasi / rezigni la (lernejajn) studojn kaj (laboradi pri reutiligeblaj / reuzeblaj / reprofiteblaj / recikligeblaj materialoj) / (prilaboradi reutiligeblajn / reuzeblajn / reprofiteblajn / recikligeblajn materialojn).





































domingo, 8 de agosto de 2021

GRAMATIKAJ SKEĈETOJ

 



PRI LA TRIOBLA UZO DE ‘APENAŬ’

 

EL LA SERIO GRAMATIKAJ SKEĈETOJ

 

Josenilton kaj Madragoa

 

 

PERSONOJ: Du amikoj

1) Apenaŭ: nepre ne pli ol.

2) Apenaŭ: preskaŭ ne.

3) Apenaŭ: tuj kiam.

 

 

A: Bonan matenon, amiko!

B: Bonan matenon! Kio okazis, ke vi estas kun tiaj okulaj blurandoj? Ĉu vi ankoraŭ daŭras en tiu tre laciga kaj robotiga laborado dum la nokto, kiel vi diris al mi apenaŭ (3) mi konatiĝis kun vi?

A: Certamaniere, jes, sed tamen ĉi tiaj malhelaj arkoj ĉirkaŭ miaj okuloj originis de tio, ke mi apenaŭ (2) dormis lastnokte.

B: Kial? Kie vi kaj via edzino tranoktis, ke mi provis teleholografiigi vin plurfoje, sed sensukcese?

A: Nu, apenaŭ (3) ni alvenis hieraŭ nokte al tiu ĉi industria urbo, ni ekserĉis hotelon por gastiĝi, sed vane. Kaj la sola gastdomo, kiun mia edzino ŝatis, pro tio, ke en ĝi estas elektro je 220 voltoj, havis apenaŭ (1) unu ĉambron vakantan, kun lito por apenaŭ (1) unu kuŝanto.

B: Mi apenaŭ (2) povas kredi tion! Kial vi ne kontaktiĝis kun mi? Mi gastigus vin ĉe mi kun granda plezuro.

A: Ni ne volis ĝeni vin malfrue en la nokto. Krome, mi vidis sur la urbomapo, ke via kvartalo estas 110 voltojn tensia. Tamen, en vero, mi kaj ŝi volegis resti solaj, por... vi komprenas. Ni estis dezirantaj alian specon de plezuro. (ridego).

B: Mi apenaŭ (2) povas kompreni. Kiel vi povis... nu... sur lito por apenaŭ (1) unu kuŝanto?

A: Simplege. Apenaŭ (3) ni enĉambriĝis, ŝi tuj fortikigis sin per energiigilo, por eĉ ne bezoni kuŝi, kaj tiam do...

B: Mi efektive ne komprenas. Kia energidonilo povas tiel fortikigi virinon por unu tuta tranokto da...?

A: La sama energidonilo, kiun vi ne havas ĉe vi. (rido)

B: Kion?! Bonvolu klarigi tion!

A: La vera kaŭzo, kial ni ne povis gasti ĉe vi estas, ke mia edzino nepre bezonadas reŝargi sin per 220-volta elektro ĉiun dek-duan horon. La vera vero estas tio, ke ŝi estas... virineca roboto, iu robotino!!! (ridego)

B: Ĉu vere?! Do, plue vivu la volta elektro!!! Vivu la robotiko!!! Vivu la aŭtomat-homa seksamo!!! Vivu 2030!!! (ridego)

A: Kaj vivu tiu ĉi frenez-normala estontenco, kiun ni ĝisvivis por apenaŭ (2) vivdaŭri homnature!!! (nevole ridetante)

B: Jes! (esprimante senvivan rideton) Espereble estas, ke ni plue vivos kiel homa specio en la estonteco de ĉi tia nova estanteco.

A: Do... Vivu ni!!!

FINO


=/=/=/=/=/=/=/=/=/=


PRI IRECO AL / -EN KAJ -ON, KAJ PRI PROFESIOJ


EL LA SERIO GRAMATIKAJ SKEĈETOJ

 

Josenilton kaj Madragoa


Viraj personoj: PETRO, ABIMBOLO kaj SVOBODO



PETRO - En la plej proksima sabato mi piediros en la marbordon, por longe piediri en la strando, prenante markrabetojn. Kaj vi, Abimbolo? Kion vi iros en la sabato?


ABIMBOLO - Mi same iros la marbordon. Matene mi longe piediros en la marbordo, por kaptadi moluskojn, kaj posttagmeze mi piediros aparte en la dezertan strandon, por ekzerciĝi. (Direktante sin al Svobodo) Kaj vi, Svobodo, al kie vi piediros venontsabate?


SVOBODO - Unue, mi volas scii, kiu estas la diferenco inter marbordo, strando kaj plaĝo.


PETRO - Marbordo estas ĝenerala bordo de maro; strando estas la sablostria parto de la marbordo; kaj plaĝo estas strando speciale aranĝita por bano kaj restado de vizitantoj.


SVOBODO - Dankon, doktoro ĉioscia! Do, parolante sincere, la venontan sabaton mi veturos la plaĝon, kiu estas ĉe la strando, kiu estas ĉe la marbordo, por kuŝe ripozi, miri bikinvestitinojn kaj manĝi la moluskojn kaj markrabetojn kaptotajn de vi. (Ridego).


ABIMBOLO (Al Petro) - Ĝi estas pro tio, Petro, interalie, ke la aliplanedanoj ne faras kontakton kun ni. (Rido)


SVOBODO - Ne hazarde, kiam mi estis infano, mia sonĝo estis tio, turniĝi en vivsaviston sur plaĝoj, por ĝuadi tian molan vivon. (Redirektante la interparolon al la temo pri profesioj). En via knabeco, kiun profesion vi volis havi en via plenkreskeco?


PETRO - Mi voladis sekvi la karieron de mia patro, nome, tiun de astronomo.


SVOBODO - Kaj vi, Abimbolo, kian profesion vi deziris sekvi, infanaĝe?


ABIMBOLO - Ekde mia infaneco mi ĉiam volis profesii kiel verkisto de scienca fikcio.


SVOBODO - Ĉar neniu el ni alprenis sian sonĝitan profesion, estas pro tio, ke ni estas simplaĉaj komizoj de firmao pri vestaĵoj. (Rido).


PETRO - Depost la unua kontakto de la eksterteranoj kun ni, niaj revitaj karieroj de astronomo kaj scienc-fikcia verkisto fulme ekfuroros. (Rido)


ABIMBOLO - Jes, ni havos abundan kaj ekscitan materialon por observado kaj inspiriĝo.


SVOBODO - Mi, miavice, plue preferos inspiriĝi observante bikinportantinojn kaj gustumadi marfruktojn sur la plaĝo. Estos pli ekscite. (Triopa ridego)


FINO

                                       =/=/=/=/=/=/=/=/=/=


AL KIU, AŬ POR KIU

 

EL LA SERIO GRAMATIKAJ SKEĈETOJ

 

Josenilton kaj Madragoa

 

TRI PERSONOJ: A (AMIK(IN)O), B (AMIK(IN)O) KAJ C (LA AĈETONT(IN)O)

 

 

 

A) - Mi rimarkas, ke vi estas ŝike forircele vestita. Al kie vi iros?

 

B) - Efektive vi estas tre bele transvestita, tre ĉarme aranĝita por io tre grava. Kien, kien vi iros?

 

C) - Vi scivolemuloj! Mi estas transaranĝita por foriri al butikcentro. Por tio mi ŝikas.

 

B) - Kion vi aĉetos tie? (Ironie) Ĉu estas donite al ni scii, via dia moŝto?

 

C) - Mi aĉetos parfumon al iu.

 

A) - (Malictone) Ĉu vi aĉetos al iu, aŭ por iu? (Rideto)

 

B) - Ĉu estas diferenco?

 

A) - Jes, estas grava malsameco. “Aĉeti al iu" signifas aĉeti laŭ peto aŭ mendo de iu, kaj “aĉeti por iu" signifas aĉeti surprize donaconte al iu.

 

B) - Tio povas esti diskutinda. (Direktante sin al A) Tamen gravas ja estas tio, ke per sia ŝiko nia karulo malŝparos monon hodiaŭ por afero tre speciala. (Rideto).

 

C) - Kredu min. Tio tute ne estos malŝparo, sed investo. (Rido)

 

A kaj B) – HUMMM...

 

A) - Poste alportu al ni, aŭ por ni (rideto), almenaŭ iom da odoro de tiu aĉetotaĵo. (Ridego).

 

C) - Nu, mi penos, aŭ, pli bone, mi promesas klopodi por memori tion, tamen "al kiu" aŭ "por kiu", vi dume restos ne sciantaj. Tio estas, portempe, ŝtata sekreto! (Ĉiuj ridas).

 

FINO

domingo, 1 de agosto de 2021

EL LA RAPIDA VORTARO PORTUGALA-ESPERANTO - AKTUALIGO EL AŬGUSTO 2021

REFERÊNCIAS: ESPERANTO PORTUGUÊS PORTUGALA DICIONÁRIO VORTARO GLOSSÁRIO GLOSARO TERMINARO TRADUZIR TRADUÇÃO


ACERTAR NO MILHAR =TRAFI LA UNUAN (BESTLOTERIAN) (MILNUMERAN) PREMION

AGIOTA = MONPRUNTISTO; AĜIOTISTO, AĜIOTO; PROCENTEGISTO

ALOSTASE (PROCESSO DE ALCANÇAR A ESTABILIDADE, OU HOMEOSTASE, ATRAVÉS DE MUDANÇAS FISIOLÓGICAS OU DE COMPORTAMENTO) = ALOSTAZO

AMBIGRAMA (DESENHO CALIGRÁFICO QUE TEM VÁRIAS INTERPRETAÇÕES QUANDO ESCRITO, INCLUSIVE COM SIMETRIA ROTACIONAL DE 180°) = AMBIGRAMO

AMEAÇADO DE EXTINÇÃO = SUB RISKO DE ESTINGIĜO; ESTINGIĜEMA

APARVALHAR (IDIOTIZAR, IMBECILIZAR, HEBETAR) = IDIOTIGI; IMBECILIGI; HEBETIGI

ARAPONGA (AVE PERTENCENTE À FAMÍLIA COTINGIDAE, DO GÊNERO PROCNIAS, EXISTENTE NO BRASIL, PARAGUAI E ARGENTINA, E QUE PRODUZ SOM DE GRITO ALTO E ESTRIDENTE PARECIDO AO DE UM MARTELO NUMA BIGORNA) = PROKNIASO, ARAPONGO


ARQUITETURA PAISAGISTA (OU PAISAGISMO: ARTE E A TÉCNICA DE PROJETAR, PLANEJAR, GERIR E PRESERVAR OS ESPAÇOS ABERTOS, URBANOS OU NÃO, DE FORMA A CRIAR MICRO E MACRO PAISAGENS, DE ACORDO COM CRITÉRIOS ESTÉTICOS E SUSTENTÁVEIS, LEVANDO EM CONTA AS PECULIARIDADES AMBIENTAIS) = PEJZAĜISMO

ARRUMADO PARA SAIR = (FORIR-PRETE / FORIRCELE VESTITA / ARANĜITA) / (TRANSVESTITA / TRANSARANĜITA (POR FORIRI))

ASMR (DO INGLÊS AUTONOMOUS SENSORY MERIDIAN RESPONSE (EM TRADUÇÃO LIVRE, "RESPOSTA SENSORIAL MERIDIANA AUTÔNOMA"): SENSAÇÃO AGRADÁVEL DE PARESTESIA OU FORMIGAMENTO COMPARÁVEL A SINESTESIA AUDITIVA-TÁTIL, GERALMENTE SENTIDA NA REGIÃO DO COURO CABELUDO, NA PARTE DE TRÁS DA CABEÇA OU DO PESCOÇO EM RESPOSTA A ALGUM ESTÍMULO SENSORIAL) = AŬDPARESTEZO; (SOM PARESTÉSICO) AŬDPARESTEZAĴO

ASSEMBLEIA GERAL DAS NAÇÕES UNIDAS (UM DOS SEIS PRINCIPAIS ÓRGÃOS DA ORGANIZAÇÃO DAS NAÇÕES UNIDAS E O ÚNICO EM QUE TODOS OS PAÍSES MEMBROS TÊM REPRESENTAÇÃO IGUALITÁRIA) = ĜENERALA ASEMBLEO DE UNUIĜINTAJ NACIOJ

AVALIADOR = TAKSISTO; EKSPERTIZISTO

BARDOTO (ANIMAL RESULTANTE DO CRUZAMENTO DE EQUINOS DE ESPÉCIES DIFERENTES (HÍBRIDOS), SENDO O PAI DA ESPÉCIE EQUUS CABALLUS (CAVALO) E A MÃE, DA ESPÉCIE EQUUS ASINUS (JUMENTA)) = HINO


BRAQUIA (SINAL DIACRÍTICO ( ˘ ), COLOCADO SOBRE UMA VOGAL, ORIGINALMENTE PARA INDICAR QUE ESTA VOGAL É CURTA, EM OPOSIÇÃO AO MÁCRON ( ¯ ) QUE INDICA VOGAIS LONGAS) = HOKETO

BRICOLAGEM (OU BRICOLAGE: ATIVIDADE OU O RESULTADO DE MONTAGEM, INSTALAÇÃO OU REPARO FEITO POR PESSOA NÃO ESPECIALIZADA, SEM A AJUDA DE SERVIÇO PROFISSIONAL E TIPICAMENTE PARA PROVEITO PRÓPRIO) = BRIKOLAGO

BURLÃO (OU BURLADOR) = TROMPANTO; MISTIFIKANTO

CHURRO (IGUARIA DE ORIGEM IBÉRICA, MUITO POPULAR NOS PAÍSES LATINO-AMERICANOS) = IBERDEVENA BENJETO; ĈURO


CIBERATAQUE (OU ATAQUE CIBERNÉTICO: EM COMPUTADORES E REDES DE COMPUTADORES, QUALQUER TENTATIVA DE EXPOR, ALTERAR, DESATIVAR, DESTRUIR, ROUBAR OU OBTER ACESSO NÃO AUTORIZADO OU FAZER USO NÃO AUTORIZADO DE UM DISPOSITIVO) = TRARET-ATAKO; KIBERATAKO

CLOVIS (CIDADE LOCALIZADA NO ESTADO ESTADUNIDENSE DE NOVO MÉXICO, SEDE DO CONDADO DE CURRY) = KLOVISO

COERÊNCIA TEXTUAL (UNIDADE INTERLÓGICA, COERÊNCIA EXTERNA DE UM PENSAMENTO, UMA FRASE, UM TEXTO) = FRAZKOHERECO; TEKSTOKOHERECO; PENSKLARECO; PENSKOHERECO; FRAZA / TEKSTA KOHERECO

COESÃO TEXTUAL (UNIDADE LÓGICA, COERÊNCIA INTERNA DE UM PENSAMENTO, UMA FRASE, UM TEXTO) = FRAZKLARECO; FRAZLOGIKECO; TEKSTOKLARECO; TEKSTOLOGIKECO; PENSKLARECO; PENSLOGIKECO; FRAZA / TEKSTA KLARKONSISTECO

COGNEMA (ELEMENTO COGNITIVO BÁSICO) = KOGNEMO; KONERO; KONAĴERO; SCIERO; SCIAĴERO

COLEGA DE QUARTO = SAMĈAMBRANO / (SAMĈAMBRA KUNULO / KUNGASTO)

COLÉGIO MILITAR (COLÉGIO CUJOS PADRÕES EDUCACIONAIS SE BASEIAM NOS PADRÕES DO MILITARISMO) = MILITARA / MILITISMA KOLEGIO

CONDADO DE CURRY (UM DOS 33 CONDADOS DO ESTADO ESTADUNIDENSE DO NOVO MÉXICO, CUJA SEDE E MAIOR CIDADE É CLOVIS) = KURIO

CONDOMÍNIO DE APARTAMENTOS = APARTAMENTA KUNLULOĜEJARO; APARTAMENT-GRUPO

CONDOMINIO DE CASAS = DOM-GRUPO

CONDÔMINO DE CONDOMÍNIO DE APARTAMENTOS = APARTAMENTAR-GRUPANO

CONDÔMINO DE CONDOMÍNIO DE CASAS = DOMAR-GRUPANO

CONJUNTO DE APARTAMENTOS = APARTAMENTA LOĜEJARO; APARTAMENTARO; APARTAMENTAR-GRUPO

CROISSANT (BOLO DE MASSA FOLHADA EM FORMATO DE MEIA-LUA, FEITO DE FARINHA, AÇÚCAR, SAL, LEITE, FERMENTO, MANTEIGA E OVO PARA PINCELAR) = (CUL.) LUNARKA / KORNA BULKO


DAR POR FALTA DE (SENTIR, CONSTATAR A FALTA DE) = KONSTATI LA MANKON DE

DAR UMA SEGUNDA CHANCE = KONSENTI NOVAN OPORTUNON

DE RAÇA (REFERENTE A ANIMAL DE RAÇA CONSIDERADA NOBRE OU SEM MISTURA) = PURRASA

DÉFICIT DE ATENÇÃO (DOENÇA CRÔNICA QUE INCLUI DIFICULDADE DE ATENÇÃO, HIPERATIVIDADE E IMPULSIVIDADE) = ATENTO-DEFICITO

DELICIAR = PLEZURIGI; ĈARMI; ĜUIGI; DELEKTI

DELICIAR-SE = PLEZURI; ĜUI; DELEKTIĜI

DOENÇA PANDÊMICA = TUTHOMARA / PANDEMIA MALSANO

DRIBLAR O PERIGO = ĈIRKAŬPASI / PRETEREVITI LA DANĜERON

ECONOMIA DE COMPARTILHAMENTO (OU ECONOMIA COMPARTILHADA: ATIVIDADE SOCIAL VOLTADA À PRODUÇÃO DE VALORES DE USO COMUM E QUE SÃO BASEADAS EM NOVAS FORMAS DE ORGANIZAÇÃO DO TRABALHO (MAIS HORIZONTAIS QUE VERTICAIS), NA MUTUALIZAÇÃO DOS BENS, ESPAÇOS E INSTRUMENTOS (COM ÊNFASE NO USO E NÃO NA POSSE), NA ORGANIZAÇÃO DOS CIDADÃOS EM REDES OU COMUNIDADES, E QUE GERALMENTE SÃO INTERMEDIADAS POR PLATAFORMAS DA INTERNET) = KUNDIVIDA / KUNUZADA / KUNLABORECA EKONOMIO

EINSTÊNIO (ELEMENTO QUÍMICO METÁLICO, TRANSURÂNICO E RADIOATIVO, PERTENCENTE AO GRUPO DOS ACTINÍDEOS, DE SÍMBOLO ES, NÚMERO ATÔMICO 99 E COM MASSA ATÔMICA [252] U) = EJNŜTEJNIO

EM RECONHECIMENTO A (COMO AGRADECIMENTO A) = KIEL DANKON PRO

ENTREVISTA DE EMPREGO = DUNG-INTERVJUO

ESCALA CELSIUS (OU ESCALA CENTÍGRADA: ESCALA TERMOMÉTRICA DO SISTEMA MÉTRICO USADA NA MAIORIA DOS PAÍSES DO MUNDO) = GRADO / SKALO DE CELSIO; CELSIA GRADO / SKALO

ESCOLARIDADE (GRAU DE INSTRUÇÃO) = INSTRUITECO

ESTRADA DE TERRA (OU ESTRADA DE CHÃO) = NEPAVIMITA ŜOSEO; TERŜOSEO; TERVOJO


EXTUBAÇÃO (PROCEDIMENTO MÉDICO QUE ENVOLVE A RETIRADA DE UM TUBO ANTERIORMENTE INSERIDO NO CORPO) = ELTUBADO

FACE SHIELD (PROTETOR FACIAL, OU ESCUDO FACIAL) = VIZAĜO-PROTEKTILO; VIZAĜO-ŜILDO


FAMÍLIA HOMOPARENTAL (FAMÍLIA CONSTITUÍDA PELA RELAÇÃO AFETIVA-SEXUAL ENTRE DOIS INDIVÍDUOS DO MESMO SEXO, QUE SE RELACIONAM DE FORMA ESTÁVEL, NUMA MESMA HABITAÇÃO, COM OU SEM A EXISTÊNCIA DE FILHOS DESTA RELAÇÃO) = SAMSEKSA FAMILIO

FAZER O ESFORÇO = FARI AL SI LA PENON / KLOPODON

FAZER UM PRINT DA TELA = FOTI LA EKRANON; EKRANFOTI

FECHAR O CERCO (OU APERTAR O CERCO) = STREĈI LA SIEĜON

FRACASSAR COMO POLÍTICO = FIASKI / MALSUKCESI KIEL POLITIKISTO

FRENTE FRIA (VANGUARDA DE UMA MASSA DE AR MAIS FRIA NO NÍVEL DO SOLO, QUE SUBSTITUI UMA MASSA DE AR MAIS QUENTE E FICA DENTRO DE UMA DEPRESSÃO SUPERFICIAL PRONUNCIADA DE BAIXA PRESSÃO) = MALALTA / (APUDGRUNDA) FROSTO / MALVARMO; MALALTA FROST-TAVOLO; MALALTA MALVARM-TAVOLO

GAMBITO (ARTIMANHA PARA VENCER O ADVERSÁRIO) = (VENK)STRATEGIO; (AVANCA) STRATEGIO; (NO XADREZ, MANOBRA DE ABERTURA EM QUE GERALMENTE SE OFERECE UM PEÃO, PARA ADQUIRIR VANTAGEM DE POSIÇÃO, ROMPER A POSIÇÃO CENTRAL DO ADVERSÁRIO OU ORGANIZAR UM ATAQUE MAIS RÁPIDO OU EFICIENTE) GAMBITO

GENOLOGIA (ESTUDO DOS GÊNEROS LITERÁRIOS) = ĜENROLOGIO

GERAÇÃO Y (OU GERAÇÃO DO MILÊNIO, GERAÇÃO DA INTERNET, GERAÇÃO DOS MILÊNICOS, GERAÇÃO DOS MILLENNIALS: EM SOCIOLOGIA, ) CONCEITO QUE SE REFERE À CORTE DOS NASCIDOS APÓS O INÍCIO DA DÉCADA DE 1980 ATÉ, APROXIMADAMENTE, O FINAL DO SÉCULO, SENDO CLASSIFICADA PELO O INSTITUTO DE PESQUISA PEW RESEARCH CENTER COMO OS NASCIDOS ENTRE 1980 E 1996) = GENERACIO Y; (LA GENERACIO DE) LA JARMILULOJ

GUAYAQUIL (OU GUAIAQUIL, OU SANTIAGO DE GUAYAQUIL: MAIOR CIDADE DO EQUADOR, SEGUIDA PELA CAPITAL, QUITO) = GUAJAKILO

HARAS (ESTABELECIMENTO QUE OBJETIVA REPRODUZIR, CRIAR E SELECIONAR RAÇAS DE CAVALOS) = ĈEVALREPRODUKTEJO; ĈEVALSELEKTEJO; ĈEVALBREDEJO; ĈEVALEJO

HELPDESK = FAKA / TEKNIKA HELPEJO / ASISTEJO; HELPA / ASISTA SEKTORO

HOMEOSTASIA (OU HOMEOSTASE: CONDIÇÃO DE RELATIVA ESTABILIDADE DA QUAL O ORGANISMO NECESSITA PARA REALIZAR SUAS FUNÇÕES ADEQUADAMENTE PARA O EQUILÍBRIO DO CORPO) = HOMEOSTATO, HOMEOSTAZO

HOMOPARENTALIDADE (FENÔMENO DA PARENTALIDADE POR CASAIS DO MESMO SEXO, GAYS OU LÉSBICOS) = SAMSEKS-PARENCECO

IDEOPLASTIA (AÇÃO EXERCIDA PELO PENSAMENTO SOBRE A MATÉRIA) = IDEOPLASTIECO; PENSOPLASTIECO

INDENIZAÇÃO TRABALHISTA (COMPENSAÇÃO FINANCEIRA CALCULADA PAGA PELO EX-EMPREGADOR E RECEBIDA PELO EX-EMPREGADO, QUANDO HÁ O DESCUMPRIMENTO DA LEI TRABALHISTA NO FINAL DO CONTRATO OU QUANDO SE REFERE SIMPLESMENTE A VERBAS RESCISÓRIAS) = MALDUNGA MONO / (MON)KOMPENSO

INFODEMIA (EXCESSO DE INFORMAÇÃO SOBRE DETERMINADO TEMA, POR VEZES INCORRETA E PRODUZIDA POR FONTES NÃO VERIFICADAS OU POUCO FIÁVEIS, QUE SE PROPAGA VELOZMENTE) = INFORMDEMIO

INTUBAÇÃO (OU ENTUBAÇÃO: PROCEDIMENTO MÉDICO QUE ENVOLVE A INSERÇÃO DE UM TUBO NO CORPO) = (EN)TUBADO

JINGLE (MENSAGEM MUSICAL PUBLICITÁRIA E ELABORADA COM UM REFRÃO SIMPLES E DE CURTA DURAÇÃO, A FIM DE SER LEMBRADO COM FACILIDADE, SENDO FEITA EXCLUSIVAMENTE PARA UM PRODUTO, EMPRESA OU POLÍTICO, E SENDO GERALMENTE UMA PEÇA DE ÁUDIO OU VÍDEO UTILIZADA POR EMISSORAS DE RÁDIO OU TV PARA IDENTIFICAÇÃO DA MARCA, CANAL OU FREQUÊNCIA, PODENDO SER FALADA OU CANTADA, SENDO NO BRASIL COMUMENTE FALADO "VINHETA") = MUZIKA REKLAMO; REKLAM-MUZIKETO

JOVIANO (OU JUPITERIANO: RELATIVO AO PLANETA JÚPITER) = JUPITERA; JUPITERANO

JUDICIALIZAÇÃO (MANIFESTAÇÃO OU INTERVENÇÃO DO PODER JUDICIÁRIO EM ASSUNTOS DE GRANDE RELEVÂNCIA NACIONAL, ESPECIALMENTE NA ESFERA POLÍTICA) = JUSTICIGO

LANÇAR UMA PÁ DE CAL SOBRE (ACABAR, FINALIZAR OU DAR POR ENCERRADO) = FINI; FINKONKLUDIGI; (FERM)ENTERIGI (POR ĈIAM)

LIÇÃO DE MORAL = MORALA LECIONO; INSTRUO / LECIONO PRI MORALO

LÍNGUA MATERNA (OU LÍNGUA NATIVA: A PRIMEIRA LÍNGUA QUE UMA CRIANÇA APRENDE E QUE GERALMENTE CORRESPONDE AO GRUPO ÉTNICO-LINGUÍSTICO COM QUE O INDIVÍDUO SE IDENTIFICA CULTURALMENTE) = GEPATRA LINGVO

LINGUAGEM DE SINAIS (OU LÍNGUA DE SINAIS: A LÍNGUA VISUAL DE GESTOS, QUE SURGE NAS COMUNIDADES DE PESSOAS SURDAS OU SE DERIVA DE OUTRAS LÍNGUAS DE SINAIS) = SIGNOLINGVO, GESTLINGVO

LOCKDOWN (OU BLOQUEIO TOTAL OU CONFINAMENTO: PROTOCOLO DE ISOLAMENTO QUE GERALMENTE IMPEDE O MOVIMENTO DE PESSOAS OU CARGAS DURANTE UM CERTO PERÍODO) = SOCIA IZOLADO; (SOCIA) MALLIBERIGADO

MÁCRON (OU MACRO: SINAL DIACRÍTICO ( ¯ ) COLOCADO SOBRE UMA VOGAL, ORIGINALMENTE PARA INDICAR QUE ESTA VOGAL É LONGA, EM OPOSIÇÃO À BRAQUIA ( ˘ ), QUE É USADA PARA INDICAR UMA VOGAL CURTA) = MAKRONO

MANOBRISTA (AQUELE QUE ESTACIONA CARROS OU ORIENTA MOTORISTAS EM MANOBRAS DE ESTACIONAMENTO) = (AŬTO)MANOVR(IG)ISTO

MOMORDICA (OU MELÃOZINHO, MELÃO-DE-SÃO-CAETANO, OU, CIENTIFICAMENTE, MOMORDICA MACROPHYLLA: CIPÓ HERBÁCEO COM FRUTO COMESTÍVEL E CURATIVO DA FAMÍLIA CUCURBITÁCEAS, MUITO COMUM EM CERCAS E ENTULHOS DE TERRENOS ABANDONADOS) = MOMORDIKO


MRIDANGAM (INSTRUMENTO DE PERCUSSÃO DA ÍNDIA, ESPECIALMENTE DO SUL) = MRIDANGAMO


MUCURI (MUNICÍPIO LOCALIZADO NO EXTREMO SUL DA BAHIA, NO BRASIL) = MUKURIO

MUDAR PARA MELHOR = ŜANĜI AL (IO ALIA) PLI BONA

MUDAR PARA PIOR = ŜANĜI AL (IO ALIA) PLI MALBONA

MURETA (OU GUARD RAIL, OU DEFENSA METÁLICA: PROTEÇÃO QUE GERALMENTE APARECE NAS MARGENS DE PISTAS DE AUTOMOBILISMO E EM MUITAS ESTRADAS PÚBLICAS, GERALMENTE INSTALADAS PARA ABSORVER O IMPACTO DOS VEÍCULOS DESGOVERNADOS QUE PODEM ACABAR SAINDO DA VIA, ESTRADA OU RODOVIAS) = METALBARILO; METALMURETO; DEFENDBARILO; DEFENDMURETO; APOGRELO; APOGBARILO

NÃO POSSO ME DAR O LUXO DE FAZER ISSO = MI TUTE NE DEVAS / POVAS FARI TION; MI NE POVAS PERMESI AL MI LA LUKSON FARI TION

NECROPOLÍTICA (CONCEITO FILOSÓFICO QUE FAZ REFERÊNCIA AO USO DO PODER SOCIAL E POLÍTICO PARA DECRETAR COMO ALGUMAS PESSOAS PODEM VIVER E COMO OUTRAS DEVEM MORRER, ESPECIALMENTE NA DISTRIBUIÇÃO DESIGUAL DA OPORTUNIDADE DE VIVER E MORRER NO SISTEMA CAPITALISTA ATUAL) = NEKROPOLITIKO

NEGACIONISMO (ESCOLHA DE NEGAR A REALIDADE, COMO FORMA DE ESCAPAR DE UMA VERDADE DESCONFORTÁVEL OU FRONTALMENTE CONTRÁRIA A SUAS CRENÇAS, IDEOLOGIAS PESSOAIS, INTERPRETAÇÕES ARRAIGADAS) = NEGACIISMO

NÍVEO (BRANCO, ALVO) = BLANK(EG)A

ORA-PRO-NÓBIS (OU PERESKIA ACULEATA, ORABROBÓ, LOBROBÓ OU LOBROBÔ: PLANTA CACTÁCEA TREPADEIRA FOLHOSA BASTANTE RARA, RÚSTICA, PERENE, AMPLAMENTE DISTRIBUÍDA NA MAIOR PARTE DA AMÉRICA LATINA, E QUE SE DESENVOLVE BEM EM VÁRIOS TIPOS DE SOLO, TANTO À SOMBRA COMO AO SOL, SENDO MUITO USADA EM CERCAS VIVAS, MAS CUJAS FOLHAS E FRUTOS, QUE SÃO BAGAS AMARELAS E REDONDAS, TAMBÉM SERVEM COMO ALIMENTO, SENDO USADA TAMBÉM PARA A PRODUÇÃO DE MEL) = PERESKIO


PAISAGISTA (PINTOR DE PAISAGENS (UM ARTISTA QUE PINTA PRINCIPALMENTE PAISAGENS; ARTISTA QUE PLANEJA PARQUES, ESPAÇOS VERDES DA CIDADE, ETC.) = PEJZAĜISTO

PAREDE-MEIA (OU MEIA PAREDE: PAREDE COMUM A DOIS IMÓVEIS) = KOMUNA MURO

PEQUINÊS (ANTIGA RAÇA DE CÃO MINIATURA, ORIGINÁRIA DA CHINA) = PEKINA HUNDO; PEKINESO


PERITO EM DEFINIÇÃO DE VALOR DE VENDA = PREZDIFINA TAKSISTO / EKSPERTIZISTO

PERJÚRIO (ATO INTENCIONAL DE PRESTAR UM JURAMENTO FALSO OU VIOLAÇÃO DO JURAMENTO, FALADA OU POR ESCRITO, SOBRE ASSUNTOS RELEVANTES A UM PROCEDIMENTO OFICIAL) = FALSA / MENSOGA ĴURO

POLÍCIA MILITAR = (ŜTATA) ARMEA POLICO; (EM CONTRASTE COM A POLÍCIA CIVIL) MILITARA / MILITISMA POLICO

POTRANCA (POTRA DE MENOS DE DOIS ANOS; ÉGUA NOVA AINDA NÃO DOMADA) = ĈEVALIDIN(ET)O

POUPAR O ESFORÇO (OU POUPAR O SACRIFÍCIO) = ŜPARI LA KLOPODON

PROÊMIO (INTRODUÇÃO, EXÓRDIO, ANTELÓQUIO, ANTEÂMBULO, ANTEAMBULONE, PREÂMBULO, PREFÁCIO) = ENKONDUKO; ANTAŬPAROLO; PREFACO

PROFESSORIZAR (FORMAR, TORNAR, TREINAR PARA SER PROFESSOR) = INSTRUISTIGI

PUÉRPERA (MULHER QUE DEU À LUZ HÁ BEM POUCO TEMPO) = ĴUSNASKINTINO

QUANTIÔNICA (ESTUDO DOS SISTEMAS FÍSICOS CUJAS DIMENSÕES SÃO PRÓXIMAS OU ABAIXO DA ESCALA ATÔMICA, TAIS COMO MOLÉCULAS, ÁTOMOS, ELÉTRONS, PRÓTONS E DE OUTRAS PARTÍCULAS SUBATÔMICAS) = KVANTUMIKO

QUANTIZAÇÃO (EM PROCESSAMENTO DE SINAIS DIGITAIS , PROCESSO DE ATRIBUIÇÃO DE VALORES DISCRETOS PARA UM SINAL CUJA AMPLITUDE VARIA ENTRE INFINITOS VALORES) = KVANTIGADO; KVANTUMADO

QUE DROGA! (INTERJEIÇÃO) = KIEL AĈE! KIA AĈAĴO!

QUITAR-SE DE DÍVIDA (FINANCEIRA) COM ALGUÉM = (PAGI AL IU SIAN ŜULDON) / (KVITIĜI KUN IU PRI / DE / JE / EL SIA ŜULDO) / (KVITIĜI DE / JE / EL LA ŜULDO, KIUN LI HAVAS ĈE IU) / (KVITIGI SIN DE / JE SIA ŜULDO AL IU) / (IĜI KVITA AL IU PRI SIA ŜULDO)

RECUPERAÇÃO JUDICIAL = JUĜA (ENTREPREN)(FIRMAO)(KOMPANIO)REKUPERO

RELÓGIO DE RUA = STRATHORLOĜO; STRATA CIFERECULO


RETRAIR = RETIR(IĜ)I; MALANTAŬENTIRI; (CONTRAIR) KUNTIRI; (SIN) KAŜI; MALPERMESI; MALANTAŬENPAŜI; KUNTIRIĜI; SIN DETENI; FORIĜI; IZOLIĜI

RETRÁTIL (QUE TEM O DOM DE SE RETRAIR; QUE CAUSA, QUE PRODUZ RETRAÇÃO) = RETIR(IĜ)EMA; MALANTAŬENTIREMA; (CONTRAIR) KUNTIREMA; SINKAŜEMA; MALPERMESEMA; MALANTAŬENPAŜEMA; KUNTIRIĜEMA; SINDETENEMA; FORIĜEMA; IZOLIĜEMA

SACHÊ (SAQUINHO COM SUBSTÂNCIAS ODORÍFERAS OU AROMÁTICAS) PARFUM-SAKETO; (PEQUENO SACO OU BOLSA DESCARTÁVEL GERALMENTE FABRICADO COM MATERIAL PLÁSTICO, ALUMÍNIO OU MYLAR, MUITAS VEZES USADO PARA CONTER QUANTIDADES DE USO ÚNICO DE ALIMENTOS OU BENS DE CONSUMO, TAIS COMO KETCHUP OU SHAMPOO) = SUKERSAKETO; SALSAKETO; OLESAKETO; SPICOSAKETO; SAŬCOSAKETO; SAKETO


SEDAR = KVIETIGI; SEDATIVUMI

SENSAÇÃO TÉRMICA (OU TEMPERATURA APARENTE: FORMA COMO OS NOSSOS SENTIDOS PERCEBEM A TEMPERATURA DO AR, E QUE PODE DIFERIR DA TEMPERATURA REAL) = SENTO DE AER-TEMPERATURO; TEMPERATUR-SENTO; ŜAJNA / SENSAĴA TEMPERATURO; MALVARMO-SENSAĴO

SER TODO OUVIDOS = ESTI TUTE ATENTA; ESTI PRETA AŬSKULTI; ESTI AŬSKULTPRETA; ESTI ELAŬSKULTEMA

SERIAL KILLER (OU ASSASSINO EM SÉRIE) = SERIA MURDISTO

SEVÍCIA (ATO OU EFEITO DE SEVICIAR; MAUS-TRATOS) = BRUTALAĴO; PERFORTAĴO

SEVICIAR (PRATICAR MAUS-TRATOS) = FARI PERFORTAĴOJN / BRUTALAĴOJN

SEXTO SENTIDO = SESA SENSO / SENTUMO

SIGILO TELEMÁTICO (A FORMA DE PROTEÇÃO, DE SEGURANÇA DO USUÁRIO DE APARELHO QUE ARMAZENA DADOS DE COMUNICAÇÃO) = TELEMATIKA SEKRETECO / PRIVATECO

SOMMELIER (OU ESCANÇÃO: PROFISSIONAL RESPONSÁVEL POR CUIDAR DA CARTA DE BEBIDAS DE RESTAURANTES, BARES, IMPORTADORAS E LOJAS ESPECIALIZADAS) = DRINKAĴZORGISTO; VINISTO, KELISTO;, VINKELNERO

SORORIDADE (UNIÃO E ALIANÇA ENTRE MULHERES, BASEADAS NA EMPATIA E NO COMPANHEIRISMO, EM BUSCA DE ALCANÇAR OBJETIVOS EM COMUM) = VIRIN-INTERHELPECO; VIRIN-INTERSOLIDARECO

SORRISO AMARELO (SORRISO FORÇADO, QUE SE DÁ PARA ESCONDER DESCONFORTO OU CONTRARIEDADE) = MALGAJA / MALFACILA / FALSA / MALSINCERA / SUPRAĴA / SENVIVA / NEESPRIMEBLA / SENBRILA / SENENTUZIASMA / PALA / NEVOLA RIDETO

TELEMEDICINA (USO DAS MODERNAS TECNOLOGIAS DA INFORMAÇÃO E TELECOMUNICAÇÕES PARA O FORNECIMENTO DE INFORMAÇÃO E ATENÇÃO MÉDICA A PACIENTES E OUTROS PROFISSIONAIS DE SAÚDE SITUADOS EM LOCAIS DISTANTES) = TELEMEDICINO

TELEPATA (PESSOA QUE PRATICA A TELEPATIA) = TELEPATIULO; TELEPATO

TERCEIRIZADO (SOBRE TRABALHADOR QUE PRESTA SERVIÇO PARA UMA EMPRESA ATRAVÉS DE OUTRA) = SUBKONTRAKTITO

TRAGÉDIA ANUNCIADA (TRAGÉDIA OU DESTRUIÇÃO DE BEM PÚBLICO OU PARTICULAR JÁ BEM PREVISTA , EM FUNÇÃO DE FALTA DE CUIDADO OU DE SUA PRESERVAÇÃO) = (FORTE) PROBABLA / (JAM ATENDITA) TRAGEDIO / DETRUIĜO

TRAÍRA (OU LOBÓ (HOPLIAS SPP.): GÊNERO DE PEIXES CARNÍVOROS DE ÁGUA DOCE, DA FAMÍLIA ERYTHRINIDAE) = HOPLIASO


TSACÔNIA (ÁREA ORIENTAL DO PELOPONESO, NO SUL DA GRÉCIA CONTINENTAL, NÃO CORRESPONDENDO A QUALQUER ENTIDADE POLÍTICA OU ADMINISTRATIVA, ONDE ATUALMENTE É FALADA A LÍNGUA TSACONIANA) = TSAKONIO

TSACONIANO (OU TSAKONIANO, TZAKONIANO OU TSAKÔNICO: VARIANTE MUITO DIVERGENTE DA MODERNA LÍNGUA GREGA FALADA NA TSACÓNIA, NO PELOPONESO, GRÉCIA) = LA TSAKONA

VESTIR-SE A CARÁTER = VESTI SIN LAŬOKAZE / ALKONFORME

VILEGIATURA (TEMPORADA DE RECREIO, REPOUSO, FÉRIAS QUE SE PASSA FORA DOS CENTROS URBANOS, NO CAMPO, PRAIA OU BALNEÁRIO) = KAMPORESTADO; KAMPOFERIADO; RIPOZFERIOJ; RIPOZRESTADO; FORRESTADO;

VITÓRIA ACACHAPANTE (VITÓRIA ESMAGADORA, ACAÇAPANTE, IRREFUTÁVEL, INDISCUTÍVEL) = OKULFRAPA, NEREFUTEBLA, NEKONTESTEBLA, NEDISKUTINDA, NEREZISTEBLA, GRANDA, GRANDIOZA, TRIUMFECA, PALPEBLA, PLENA, SENDUBA, GLORA, BRILA VENKO

VIVER DE FAVOR (OU MORAR DE FAVOR) = HELPAT-LOĜI; HELP-LOĜI; LOĜI SENPAGE

WAZE (APLICATIVO PARA DISPOSITIVOS MÓVEIS BASEADO NA NAVEGAÇÃO POR GPS E QUE CONTÉM INFORMAÇÕES DE USUÁRIOS E DETALHES SOBRE ROTAS, DEPENDENDO DA LOCALIZAÇÃO DO DISPOSITIVO PORTÁTIL NA REDE) = VOĈDIREKTILO

XARÉU (PEIXE DA ESPÉCIE CARANX HIPPOS, PERTENCENTE À FAMÍLIA CARANGIDAE, TAMBÉM CONHECIDO COMO ARACAROBA, ARACIMBORA, CABEÇUDO, CARIMBAMBA, CORIMBAMBA, GUARACIMBORA, GUIARÁ, PAPA-TERRA, XARELETE, XARÉU-BRANCO, XARÉU-RONCADOR, XARÉU-VAQUEIRO, XARÉM E XEXÉM) = KARANKSO