sexta-feira, 31 de janeiro de 2014

SUPRAĴA KOMENTARIO PRI LA TEMO DE LA SIMPOZIO PRI LA ROLO DE ESPERANTO...

Supraĵa komentario pri la temo de la simpozio titolita "O Papel do Esperanto na Preservação das Línguas e Culturas”, amaspublikigita de TVAerj (http://www.youtube.com/watch?v=QFHHuJZh7EE), kun aldono de aliaj pripenseroj.


Esperanto, kiel homarana idealo, havos lokon pli kaj pli komfortan en la koro de la homaro, proporcie kiel la homaro mem idealigos sian koron. Same okazos pri Kristanismo kaj pri ĉiuj homaranaj idealoj.
Nuntempe kaj ankoraŭ dum kelka tempo la bonaj idealoj povos esti pragmate uzataj de ĉiaj homoj, eĉ de tiuj, kiuj utiligos ĝin por malicaj aŭ nur monprofitaj celoj. [Nome de la Kristanismo mem, ekzemple, oni jam mortigis kaj torturis amase, pruvante, ke ili ne internigis en sin la frataman idealon de tiu kredosistemo.] La disigo de la tritikoj disde la loloj okazos nature, per kriterioj strangaj.

Alivorte, la plena sukceso de Esperanto okazos samtempe kun la plena sukceso de la frateca kaj etika idealoj sine de la tuta homaro. Dum tio ne okazas, Esperanto devas esti lernata kaj uzata ĉie, ĉiam kaj de ĉiuj en la nuntempo, kaj de idealistoj, kaj de ĉiacelaj pragmatuloj, demokratie. Esperanto estas ĉies propraĵo.

La idealistoj, tamen, plenumante sian specialan estontecan rolon, devas pli kaj pli realigi esperante en la nuntempo. Ili devas fari en la estanteco ĉion bonan, frataman kaj intersolidaran, kio fariĝos per si mem en la estonteco. Ili do kontribuu por ke Esperanto venku pli kaj pli kiel nuntempa idealo, sendepende de la pesimismaj, tro prudentaj kaj stagnemaj sintenoj de la nefaremuloj bonaj kaj malbonaj.
La nuntempaj plej malbonaj malutilantoj kaj sabotantoj de Esperanto kiel idealo kaj eĉ kiel lingvo mem, estas ne nepre tiuj, kiuj utiligas ĝin por komercaj, fiaj aŭ malpli noblaj celoj, sed estas tiuj, kiuj utiligas ĝin neniel kaj kiuj vivas nur kritikantaj la eraremulojn, eĉ ene de la esperanta movado mem (kvankam kritiki sisteme tiujn, kiuj klaĉe sisteme kritikas, estas same malutile por la necesa luma etoso de la esperanta medio, eĉ se la klaĉoj diriĝas en Esperanto plej ĝusta ☺). 
Pro tio oni atribuas al Zamenhof tiun frazon, ke "Esperanto venkos, malgraŭ la esperantistoj". Se li vere diris tion, certe li aludis tiujn neaktivemajn homojn, kiuj ligiĝas al Esperanto nur per la klubeca, amatoraĉa kaj sterila nacilingva kunvenaro kaj ties intestaj politikaĉoj,  kvereloj kaj konkuroj por postenoj, dum Esperanto mem restas iom apartigita en siaj uzateco kaj interna ideo.
Kompreneble estas multaj esperantistoj, kiuj simple ne regemas Esperanton kiel lingvon, sed kiuj estas pli idealistaj kaj utilaj al la afero, ol multaj fluaj parolantoj, kiuj faras nenion por ĝi. La granda ekzemplo, kiu venas al mia kapo nun, estas la bopatro de Zamenhof,  Aleksandro Silbernik, kiu simple pagis por la eldono de la unua libro, sed poste faris nenion pli.  Tiu lia subvencio, tamen, en la ĝusta momento, estis decidiga por la komenca venko de Esperanto. Tiu lia bonago estis laŭlitere fundamenta. Alia memorinda homo estas Klara Silbernik, la edzino de Zamenhof, kiu, krom esti lia sindediĉa kaj komprenema kunulino, donacis sian tutan doton al la naskiĝanta afero de la edzo.
La esperantisteco, do, ne manifestiĝas nepre per la rego de la Internacia Lingvo, sed ĉefe tra la koro de la bonvolaj idealistoj kaj de la diversmanieraj realistoj. La lingvo, tamen, kiel komunikilo, apartenas al ĉiuj, senkondiĉe. 
La fina venko de Esperanto estas la rezulto de la ĉiutaga venketo en la nuntempo, post ĉiu individua aŭ kolektiva batalo en la senfina milito, per ĉiu ago aŭ ageto favora al ĝi tie kaj tie, rekte aŭ nerekte. La fina venko alvenas, sen ke neniu perceptas. Aŭ ĉu ĝi jam plene alvenis, nerimarkite? Antaŭ cent jaroj, certe ni opinius ĉi-laste. Post cent jaroj, tamen, multaj el ni ankoraŭ certe atendos ĝin.

Nuntempe, la fina venko de Esperanto jam okazis. Mankas nur la fina venko de la homaro mem.

quarta-feira, 29 de janeiro de 2014

ESPERANTO, A ESTRELA VERDE DA NOVA ERA / ESPERANTO, LA VERDA STELO DE LA NOVA ERAO

Do livro "Crônicas da Transição" / El la libro "Kronikoj pri la Transiro" 


ESPERANTO, A ESTRELA VERDE DA NOVA ERA


Relembrando, uma das revelações de Espíritos superiores a Francisco Cândido Xavier, que as transmitiu a Geraldo Lemos Neto, no diálogo havido entre estes em 1986 (Conforme relatado na Folha Espírita e no livro “Não Será em 2012”), foi que a partir do ano 2000 somente estariam encarnando na Terra “Espíritos mais fortes e preparados, que souberam amealhar, no transcurso de múltiplas reencarnações, conquistas espirituais relevantes, como a mansidão, a brandura, o amor à paz e à concórdia fraternal entre povos e nações”.
Dessas palavras, podemos concluir que todas as crianças até 12 anos de idade atualmente são potenciais homaranistas e esperantistas, pelo menos se considerarmos que a ideia interna tanto do Homaranismo quanto do Esperanto tem a ver justamente com a paz e a concórdia fraternal entre povos e nações. [Certamente o Esperanto vai se integrar aos planos do futuro supergoverno único global, a ser presidido pelo próprio Cristo, e que deverá ser implantado num estágio mais avançado do período D.T. (Depois da Transição), ainda que os esperantistas de então respeitem e propugnem o respeito às línguas nacionais e dialetos locais, o que já ocorre desde sua origem. A propósito, esse aqui referido e imaginado “supergoverno único” certamente terá ações legislativas e administrativas voltadas para os interesses e necessidades gerais da humanidade como um todo, mas não dispensará nem anulará governos locais com suas legislações e administrações próprias específicas e circunstanciais e que atuarão simultaneamente, também, como células e extensões do governo central. Aquela divisa “um por todos e todos por um” valerá também para as relações do todo da humanidade para as formações sociais e individuais locais e para as relações destas para aquele.]
Esses valores já vêm incorporados de fábrica no DNA da nova geração terráquea. [Como as novas TVs digitais, se nós, da velha tecnologia analógica, quisermos incorporar esses valores em nosso circuito moral, teremos de adquirir o adaptador da consciência, da disciplina e da educação neuropsíquica através da habituação de se pensar universalmente. Talvez nunca exibamos uma tela-aura de cristal, mas certamente teremos um brilho muito mais intenso e com uma resolução de frequência muito melhor do que no nosso atual circuito tecnomoral.]

Já utilizado de forma mais ou menos proficiente por mais de dez milhões de pessoas em todo o mundo, e já sendo usada como língua de trabalho em vários eventos nacionais e internacionais, o Esperanto já vingou, consolidando-se como língua universal, neutra e fraternizadora nos tempos presentes, pelo que fica aqui registrada a proposta para que todos nós, adultos esperantistas, divulguemos, utilizemos e ensinemos vastamente o Esperanto, mais do que nunca, incentivando especialmente o público infanto-juvenil (seus futuros usuários em massa), a aprendê-lo e a utilizá-lo desde já.

Uma questão é: como ensinar o Esperanto, que é uma língua bem estruturada e bem planejada, às crianças mentalmente irrequietas do presente, e que são, em sua grande maioria, "casinhos especiais" (mais do que nós em nossos tempos de criança) e que têm expectativas de métodos pedagógicos e de objetos de estudo muito mais estimulantes, desafiadores e criativos do que o que nós, instrutores da velha guarda, podemos lhes oferecer? É uma questão delicada. [Ou não é bem assim? Ou não é nada disso?]

O Esperanto em si é uma língua inteligencial e neuroexercitadora, um agradável e divertido puzzle de morfemas para “montar” quaisquer ideias, desde as mais simples e poéticas até as mais complexas e profundamente filosóficas, embora tenha também fortes componentes de humanidade, culturalidade e estilística. É a língua mais rica em possibilidades expressivas do mundo. E tem tudo para atender aos métodos pedagógicos inconscientemente ansiados pela nova petizada terceiro-milenária, graças especialmente à sua logicidade, ludicidade, construtibilidade e versatilidade morfológica e aglutinativa, que, contudo, não comprometem a sua estabilidade e uniformidade estrutural e gramatical básicas.
Além disso, assim como o Homaranismo, também o Esperanto vai ao encontro das expectativas congênitas dos filhos da Nova Era em relação à Paz e à Fraternidade, para o que eles hão de contribuir fervorosamente quando crescerem e passarem a intervir na sociedade.
Mas, como qualquer outra língua, o aprendizado básico da Língua Internacional requer disciplina concentrativa e muitos exercícios de fixação, além de práticas supervisionadas, o que para as mentes infantis contemporâneas é uma chateação. É nesse ponto que devem agir os instrutores, valendo-se de métodos que visem a criar um clima de aprendizado suficientemente agradável, sempre permeados pela afetiva psicologia crística, para que o interesse dos aluninhos se desperte por si mesmo.

ESPERANTO, LA VERDA STELO DE LA NOVA ERAO


Rememorante, unu el la rivelaĵoj de superaj Spiritoj al Francisco Cândido Xavier, kiu transdiris ilin al Geraldo Lemos Neto, en dialogo okazinta inter tiuj ĉi en 1986 (laŭ raportite en la ĵurnalo Folha Espírita kaj en la libro “Ĝi ne Okazos en 2012”), estis tio, ke ekde la jaro 2000 nur enkarniĝos sur la Tero “Spiritoj pli fortaj kaj pretigitaj, kiuj sciis kolekti al si, en la daŭro de la multaj reenkarniĝoj, gravajn spiritajn konkerojn, kiaj la mildeco, la modereco, la amo al la paco kaj al la frateca konkordo inter la popoloj kaj nacioj.”
El tiuj vortoj ni povas konkludi, ke ĉiuj infanoj havantaj nuntempe ĝis dek du jaroj estas potencialaj homaranistoj kaj esperantistoj, almenaŭ se ni konsideros, ke la interna ideo kaj de Homaranismo kaj de Esperanto rilatiĝas ĝuste al la paco kaj frateca konkordemo inter popoloj kaj nacioj. [Certe Esperanto integros sin en la planojn de estonta tutmonda sola superregistaro, prezidota de la Kristo mem, kaj kiu estos enplantita en fazo pli posta dum la periodo P.T. (Post la Transiro), eĉ se la tiamaj esperantistoj respektos kaj defendos la respekton al la naciaj lingvoj kaj lokaj dialektoj, kio jam okazas ekde ĝia origino. Oportune, tiu tie ĉi aludata kaj imagata “sola superregistaro” certe faros leĝajn kaj administrajn agojn celantajn la ĝeneralajn interesojn kaj bezonojn de la homaro, kiel tuton, sed ne malbezonos nek nuligos lokajn registarojn kun ties ĉi propraj specifaj kaj cirkonstancaj leĝoj kaj administroj, kaj kiuj samtempe agados ankaŭ kiel ĉeloj kaj etendaĵoj de la centra registaro. Tiu devizo “unu por ĉiuj kaj ĉiuj por unu” validos ankaŭ por la rilatoj de la tuto de la homaro kun la lokaj sociaj kaj individuaj formaĵoj kaj por la rilatoj de tiuj ĉi kun tiu.]
Tiuj valoroj jam venas elfabrike aligitaj en la DNA de la nova tera generacio. [Same kiel pri la novaj ciferecaj televidiloj, se ni, el la malnova analoga teknologio, volos aligi tiujn valorojn al nia morala cirkvito, ni devos akiri la adaptilon de la konscienco, de la disciplino kaj de la neŭropsika edukado per la alkutimiĝo pensi universale. Eble ni neniam montros ekran-aŭron el kristalo, sed certe ni havos brilon multe pli intensan kaj kun multe pli bona frekvencodistingilo, ol en nia nuna teknomorala cirkvito.]

Jam utiligate, per pli aŭ malpli lerta maniero, de pli ol dek milionoj da homoj tra la tuta mondo, kaj jam estante uzata kiel laborlingvo en multaj naciaj kaj internaciaj eventoj, Esperanto jam sukcesis kaj jam solidiĝis kiel universala, neŭtrala kaj fratiga lingvo jam en la estantaj tempoj, tial ke registriĝu tie ĉi la propono, por ke ĉiuj ni, esperantistaj plenkreskuloj, vaste diskonigu, utiligu kaj instruu Esperanton, pli ol iom, incitante speciale la infanan-junulan publikon (ĝiajn estontajn amasuzantojn), lerni kaj utiligi ĝin ekde nun.

Unu demando estas: kiel instrui Esperanton, kiu estas bone strukturita kaj bone planita lingvo, al la mense malkvietaj infanoj de la estanteco, kaj kiuj estas, en sia granda plimulto, “specialaj kazoj” (pli ol ni en niaj infanjaroj ), kaj kiuj esperemas pedagogiajn metodojn kaj lernobjektojn tre pli instigajn, incitajn kaj kreigajn ol tio, kion ni, malnovgvardiaj instruistoj, povas proponi al ili? Tio estas tikla demando. [Aŭ ĉu ne estas ĝuste tiele? Aŭ ĉu estas nenio el tio?]

Esperanto en si estas inteligentiga kaj cerboekzerca lingvo, iu agrabla kaj amuza puzlo el morfemoj por “munti” iajn ajn ideojn, ekde la plej simplaj kaj poeziaj ĝis la plej kompleksaj kaj profunde filozofiaj, kvankam ĝi havas ankaŭ elstarajn komponantojn el homeco, kultureco kaj stilistiko. Ĝi estas la lingvo plej riĉa je esprimaj eblecoj en la mondo. Kaj ĝi havas ĉion por kontentigi la pedagogiajn metodojn nekonscie deziregatajn de la nova triajarmila etularo, speciale danke al ĝiaj logikeco, ludeco, konstruebleco kaj morfologia kaj aglutina ŝanĝeblemeco, kiuj, tamen, ne kompromitas ĝiajn bazajn stabilecon kaj la strukturan kaj gramatikan unuformecojn.
Krom tio, same kiel Homaranismo, ankaŭ Esperanto akordiĝas kun la denaskaj esperemoj de la filoj de la Nova Erao rilate al la Paco kaj la Frateco, por kiuj ili devos fervore kontribui, kiam ili plenkreskiĝos kaj komencos interveni en la socio.
Tamen, kiel iu ajn alia lingvo, la baza lernado de la Internacia Lingvo postulas koncentrigan disciplinon kaj multajn fiksajn ekzercojn, krom kontrol-gvidata praktikado, kio por la nuntempaj infanaj mensoj estas turmento. En ĉi tiu punkto devas agadi la instruistoj, uzante metodojn celantajn krei lernoetoson sufiĉe agrablan, ĉiam miksitajn kun la ama krista psikologio, por ke la interesiĝemo de la lernantetoj vekiĝu per si mem.



domingo, 12 de janeiro de 2014

"PRIMAVERA" / "PRINTEMPO" - CECÍLIA MEIRELES

“PRIMAVERA” / “PRINTEMPO”, DE CECÍLIA MEIRELES (PROZA TEKSTO)


PRIMAVERA

Cecília Meireles

A primavera chegará, mesmo que ninguém mais saiba seu nome, nem acredite no calendário, nem possua jardim para recebê-la. A inclinação do sol vai marcando outras sombras; e os habitantes da mata, essas criaturas naturais que ainda circulam pelo ar e pelo chão, começam a preparar sua vida para a primavera que chega.

Finos clarins que não ouvimos devem soar por dentro da terra, nesse mundo confidencial das raízes, — e arautos sutis acordarão as cores e os perfumes e a alegria de nascer, no espírito das flores.

Há bosques de rododendros que eram verdes e já estão todos cor-de-rosa, como os palácios de Jaipur. Vozes novas de passarinhos começam a ensaiar as árias tradicionais de sua nação. Pequenas borboletas brancas e amarelas apressam-se pelos ares, — e certamente conversam: mas tão baixinho que não se entende.

Oh! Primaveras distantes, depois do branco e deserto inverno, quando as amendoeiras inauguram suas flores, alegremente, e todos os olhos procuram pelo céu o primeiro raio de sol.

Esta é uma primavera diferente, com as matas intactas, as árvores cobertas de folhas, — e só os poetas, entre os humanos, sabem que uma Deusa chega, coroada de flores, com vestidos bordados de flores, com os braços carregados de flores, e vem dançar neste mundo cálido, de incessante luz.

Mas é certo que a primavera chega. É certo que a vida não se esquece, e a terra maternalmente se enfeita para as festas da sua perpetuação.

Algum dia, talvez, nada mais vai ser assim. Algum dia, talvez, os homens terão a primavera que desejarem, no momento que quiserem, independentes deste ritmo, desta ordem, deste movimento do céu. E os pássaros serão outros, com outros cantos e outros hábitos, — e os ouvidos que por acaso os ouvirem não terão nada mais com tudo aquilo que outrora se entendeu e amou.

Enquanto há primavera, esta primavera natural, prestemos atenção ao sussurro dos passarinhos novos, que dão beijinhos para o ar azul. Escutemos estas vozes que andam nas árvores, caminhemos por estas estradas que ainda conservam seus sentimentos antigos: lentamente estão sendo tecidos os manacás roxos e brancos; e a eufórbia se vai tornando pulquérrima, em cada coroa vermelha que desdobra. Os casulos brancos das gardênias ainda estão sendo enrolados em redor do perfume. E flores agrestes acordam com suas roupas de chita multicor.

Tudo isto para brilhar um instante, apenas, para ser lançado ao vento, — por fidelidade à obscura semente, ao que vem, na rotação da eternidade. Saudemos a primavera, dona da vida — e efêmera.

Texto extraído do livro "Cecília Meireles - Obra em Prosa - Volume 1", Editora Nova Fronteira - Rio de Janeiro, 1998, pág. 366.

PRINTEMPO

Cecília Meireles

La printempo alvenos, eĉ se neniu plu scios ĝian nomon, nek kredos la kalendaron, nek posedos ĝardenon por akcepti ĝin. La inklinacio de la suno faras pliajn ombrojn; kaj la loĝantoj de la arbaro, tiuj naturaj kreaĵoj, kiuj ankoraŭ trairas tra la aero kaj tra la tero, komencas prepari sian vivon por la baldaŭ alvenonta printempo.

Fajnaj klarionoj, kiujn ni ne aŭdas, certe sonas tra sub la tero, en tiu konfidenca mondo de la radikoj, - kaj la subtilaj heroldoj  vekos la kolorojn kaj la parfumojn, kaj vekos la spiriton de la floroj por la ĝojo naskiĝi.

Estas rododendraj boskoj, kiuj estis verdaj, sed kiuj jam estas ĉiuj rozkoloraj, kiel la palacoj de Ĝajpuro. Novaj voĉoj de birdetoj komencas provludi tradiciajn ariojn el sia nacio. Etaj blankaj kaj flavaj papilioj hastas en la aeroj, - kaj certe ili interparolas, sed tiel mallaŭte, ke oni ne komprenas.

Ho! Distancintaj printempoj, post la blanka kaj dezerta vintro, kiam la migdalarboj inaŭguras siajn florojn, ĝoje, kaj kiam ĉiuj okuloj serĉas en la ĉielo la unuan sunradion.

Tiu ĉi printempo estas diferenca, kun la arbaroj nedifektitaj, la arboj kovritaj de folioj, - kaj nur la poetoj, en inter la homoj, scias, ke diino alvenas, kronita per floroj, kun vestaĵoj borderitaj per floroj, kun la brakoj ŝarĝitaj per floroj, kaj ŝi venas por danci en tiu ĉi varma mondo de senĉesa lumo.

Estas certe, ke la printempo alvenas. Estas certe, ke la vivo ne forgesas sin, kaj ke la tero patrinece ornamas sin por la festoj pri sia eterneco.

Iun tagon eble ne plu estos tiele. Iun tagon eble la homoj havos la printempon, kiun ili deziros, en la momento, kiam ili volos, sendepende de tiu ĉi ritmo, de tiu ĉi ordo, de tiu ĉi moviĝo de la ĉielo. Kaj tiam la birdetoj estos aliaj, kun aliaj kantoj kaj aliaj kutimoj, - kaj la oreloj, kiuj eventuale aŭdos ilin, havos plu nenian rilaton kun tio, kion oni antaŭe komprenis kaj amis.

Dum estas printempo, tiu ĉi natura printempo, ni atentu la susuron de la novaj birdetoj, kiuj donas kisetojn al la blua ĉielo. Ni aŭskultu tiujn ĉi voĉojn, kiuj paŝas en la arboj; ni marŝu tra tiuj ĉi vojoj, kiuj plutenas siajn iamajn sentojn: iom post iom estas teksataj la violkoloraj kaj blankaj brunfelsioj; kaj la eŭforbio fariĝas pli kaj pli bela, ĉe ĉiu ruĝa krono, kiu malvolviĝas. La blankaj kapsuloj de la gardenioj ankoraŭ estas volvataj ĉirkaŭ la parfumo. Kaj nekulturitaj floroj vekiĝas kun siaj vestoj el multkolora indieno.

Ĉio ĉi tio, por brili nur dum unu momento, por esti ĵetita en la venton – pro fideleco al la malluma semo, al tio, kio venos en la rotacio de la eterneco. Ni salutu la printempon, mastrino de la vivo – kaj efemera.


Teksto eltirita el la libro “Cecília Meireles – Obra em Prosa – Volume 1”, Eldonejo Nova Fronteira – Rio-de-Ĵanejro, 1998, paĝo 366.



PRI LA BRAZILA POETINO, PENTRISTINO, PROFESORINO KAJ JXURNALISTINO CECÍLIA MEIRELES:

       

quarta-feira, 1 de janeiro de 2014

EL LA RAPIDA VORTARO PORTUGALA-ESPERANTO - AKTUALIGO EL DECEMBRO 2013

REFERÊNCIAS: ESPERANTO PORTUGUÊS PORTUGALA DICIONÁRIO VORTARO GLOSSÁRIO GLOSARO TERMINARO TRADUZIR TRADUÇÃO.



ABORTEIRO (OU CURETEIRO, ABORTISTA) = ABORTIGA KIRURGIISTO; ABORTIGISTO
ABRIR CAMINHO PARA (POSSIBILITAR O COMEÇO OU A REALIZAÇÃO DE OUTRA COISA) = MALFERMI LA VOJON; EBLIGI
ACINESIA = (MED.: PERDA TOTAL OU PARCIAL DOS MOVIMENTOS DO CORPO) AKINEZIO
ÁDEN (OU ADEM, CIDADE NO IÊMEN) = ADENO
AGILIZAR = (PLI)HAST(EM)IGI; (PLI)RAPID(EM)IGI
AGOSTINISMO = AŬGUSTENISMO
ÁLCOOL CANFORADO (OU ÁLCOOL ALCANFORADO) = KAMFORHAVA ALKOHOLO
ALIENISMO (OU DOENÇA MENTAL) = MENSMALSANO; (CIÊNCIA) ALIENISMO, PSIKIATRIO; (ESTUDO DAS ESPÉCIES ALIENÍGENAS) FREMDISMO, EKSTERTERANISMO
ALTO ASTRAL = OPTIMISMA; BONHUMORA; GAJHUMORA; FELIĈEMA; FELIĈEMIGA; OPTIMISTO; BONHUMORULO; GAJHUMORULO; FELIĈEMULO; FELIĈIGEMULO
AMAUROSE = (MED.: PERDA TOTAL DA VISÃO, SEM LESÃO DO APARELHO VISUAL) AMAŬROZO
AMBIENTALISTA = MEDIAKTIVULO; MEDIAKTIVISTO; EKOLOGIISTO; EKOLOGIISMANO
AMNÉSIA = AMNEZIO
AMOR QUÂNTICO = KVANTUMA AMO
ANALGESIA = (PERDA TOTAL OU PARCIAL DA FACULDADE DE SENTIR DOR) ANALGEZIO, SENDOLORECO
ANALISADOR TÉCNICO (OU ANALISADOR TÁTICO) = TEKNIKA/TAKTIKA ANALIZISTO/ANALIZILO
ANESTESIA LOCAL = LOKA ANESTEZO
ANTI-ESTABLISHMENT = KONTRAŬ-POVESTABLITARA, KONTRAŬPOTENCULARA
AQUENÁTON (FARAÓ EGÍPCIO, CUJO NOME INICIAL FOI AMEN-HOTEP IV OU, NA VERSÃO HELENIZADA, AMENÓFIS IV) = AĤXNATON, EĤNATON
ARARA AZUL (ANODORHYNCHUS GLAUCUS) = BLUA ARAO
ARARA-AZUL-GRANDE (ANODORHYNCHUS HYACINTHINUS, OU ARARA-JACINTO, ARARAÚNA, ARARA-PRETA, ARARUNA) = HIACINTA ARAO, HIACINTO-ARAO
ARCONTADO = ATEN-REGISTARO, ARKONTARO
ARMA DE CHOQUE (OU ARMA DE ELETROCHOQUE, ARMA TASER) = ELEKTROŜOKA ARMILO AŬ ELEKTROŜOKA PISTOLO
ARMA PESADA = PEZA ARMILO
ARMAMENTO PESADO = PEZA ARMILARO
ASSÉDIO ELEITORAL = PORELEKTA SIEĜO
ASSEMBLEIA CONSTITUINTE = KONSITUCIANTA KUNVENO/ASEMBLEO
ATERRADO (OU ATERRORIZADO, ASSUSTADÍSSIMO) = TERURIĜINTA, TRE TIMIĜINTA; TREMINTA
ATIVISMO AMBIENTAL = MEDIA AKTIVISMO; EKOLOGIISMO
AUTARCA (OU AUTOCRATA) = AŬTARKO, AŬTOKRATO
BAIXO ASTRAL = PESIMISMA; MALBONHUMORA; MALGAJHUMORA; MALFELIĈEMA; MALFELIĈEMIGA; MALBONHUMORULO; MALGAJHUMORULO; MALFELIĈEMULO; MALFELIĈIGEMULO; PESIMISTO
BICICLETA ELÉTRICA = ELEKTRA BICIKLO
CALIFORNIANO = KALIFORNIA; KALIFORNIANO
CAMISINHA LÍQUIDA = (VIRINA) LIKVA KONDOMO
CAMPANHA DE BOCA DE URNA =ĴUS-ANTAŬBALOTA PROPAGANDO, ĈE-ELEKTADA PROPAGANDO/BALOT-KAMPANJO
CAMPO ELETROMAGNÉTICO = ELEKTROMAGNETA KAMPO
CAMPO MORFOGENÉTICO (OU CAMPO MÓRFICO) = MORFA KAMPO
CANCELAMENTO (DE CONTRATO) = NULIGO; (DE ENCONTRO, EVENTO PRÉ-MARCADO) MALINTERKONSENTO; (DE ASSINATURA DE JORNAL, REVISTA, SERVIÇO...) MALABONO; (DE ENCOMENDA) MALMENDO; (DESFAZIMENTO) MALFARO; (DESVALIDAMENTO) MALVALIDIGO; (QUALQUER DESISTÊNCIA) REZIGNO
CANCELAMENTO DE CASAMENTO ANTES DE SUA OCORRÊNCIA = (FOR)REZIGNO DE GEEDZIĜA PLANO; MALINTERKONSENTO PRI GEEDZIĜO
CANCELAMENTO DE CASAMENTO DEPOIS DE SUA OCORRÊNCIA = NULIGO DE GEEDZECO/DE GEEDZECA KONTRAKTO; SEPARO; DIVORCO
CANCELAMENTO DE CASAMENTO DURANTE SUA OCORRÊNCIA = (FOR)REZIGNO/NULIGO DE GEEDZIĜA CEREMONIO/EVENTO/AKTO
CÁRCERE ETERNO = ETERNA ENKARCERECO/(KARCER)PUNO/(PRIZON)PUNO/MALLIBERECO
CARÊNCIA AFETIVA (CARÊNCIA DA ENERGIA DO AMOR QUE NÃO SE RECEBE DE SI MESMO NEM DOS OUTROS, OU CARÊNCIA DA ENERGIA DO AMOR QUE NÃO SE DÁ A SI MESMO NEM AOS OUTROS, CUJA UMA DAS MANIFESTAÇÕES É A DEPRESSÃO ANÍMICA E SEUS EFEITOS EM TODOS OS CORPOS, INCLUSIVE O CORPO FÍSICO, E CUJA CURA DEVE COMEÇAR COM AÇÕES AFETIVAS E EFETIVAS DE INICIATIVA DO PRÓPRIO CARENTE OU DE OUTREM) = AMBEZONO, AMSENECO, AMMANKO
CARRO VOADOR = FLUGAŬTO, FLUGAŬTOMOBILO
CASO (AMOROSO) = KONKUB(IN)O; INTRIGO; (SEKRETA) AMAFERO
CÉLULA DE SILÍCIO = ĈELO EL SILICIO
CÉLULA FOTOVOLTAICA = FOTOVOLTA/SUNENERGIA/SUNELEKTRA ĈELO
CÉREBRO POSITRÔNICO (EM ROBÓTICA FICCIONAL, O CÉREBRO DOS ROBÔS QUE TÊM INTELIGÊNCIA ARTIFICIAL) = POZITRONA CERBO
 CHOQUE COGNITIVO = KON(IG)A ŜOKO
CHOQUE DA AMEAÇA (PROCEDIMENTO EDUCACIONAL OU DE ENQUADRAMENTO COMPORTAMENTAL) = MINACO-ŜOKO
CIDADE UNIVERSITÁRIA = UNIVERSITATA URBO
CIENTIFICISMO = SCIENCISMO
COBAIA = TESTPERSONO; TESTBESTO; KOBAJO
COELHO LUNAR (OU COELHO DE JADE) = LUNKUNIKLO, JADA KUNIKLO
COLAPSO DA FUNÇÃO DE ONDA (OU COLAPSO DE ONDA, OU COLAPSO DO VETOR DE ESTADO, EM MECÂNICA QUÂNTICA) = KOLAPSO DE LA ONDO(FUNKCIO)
COLUNISTA = (AQUELE QUE ESCREVE REGULARMENTE NUMA COLUNA DE PERIÓDICO) RUBRIKISTO; KOLONSKRIBISTO
COLUNISTA SOCIAL = MONDUMA RUBRIKISTO/KOLONSKRIBISTO
COMA = (MED.: SONO PESADO ANORMAL, COM PERDA TOTAL DA SENSIBILIDADE E DA MOBILIDADE) KOMATO. • COMA ALCOÓLICO (MED.) ALKOHOLA KOMATO. COMA DIABÉTICO (MED.) DIABETA KOMATO
COMBINAÇÃO LINEAR (OU SUPERPOSIÇÃO, EM MECÂNICA QUÂNTICA E MATEMÁTICA) = LINEARA KOMBINAĴO
COMPOSTO QUÍMICO = KEMIA KOMBINAĴO
COMPOSTO RADIOLÍTICO (PRODUTO DA RADIÓLISE) = RADIOLIZA KOMBINAĴO
CONAÇÃO = PUŜO; INSTIGO; PELO
CONATIVO (OU IMPERATIVO) = MOVIGA; PUŜA; INSTIGA; PELA; FARIGA
CONECTOMA (MAPA ABRANGENTE DE CONEXÕES NEURONAIS NO CÉREBRO) = KONEKTO-NEŬROMAPO; (NEŬRO) KONEKTARO
CONGRESSO NACIONAL AFRICANO = AFRIKA NACIA KONGRESO
CORTE IMPERIAL = IMPERIA KORTEGO; IMPERIA KORTEGANARO
CORTE REAL = REĜA KORTEGO; REĜA KORTEGANARO
CUMPLICIDADE = KOMPLICECO
DADO (ELEMENTO DE ANÁLISE) = ELEMENTO, INFORM(AĴ)ERO; (DE PESQUISA, EXPERIÊNCIA...) DONITAĴO; (DE JOGAR) ĴETKUBO, LUDKUBO; (EM INFORMÁTICA) DATENO
DADOS ESTATÍSTICOS = STATISTIKO
DANCEHALL (ESTILO MUSICAL POPULAR JAMAICANO) = DANCHALO
DEMÊNCIA DIGITAL = CIFERECA DEMENCO
DETERIORAÇÃO = DIFEKTIĜO; MALBONIĜO; PUTRIĜO; KADUKIĜO
DETERIORAÇÃO DOS MÚSCULOS = DIFEKTIĜO DE LA MUSKOLOJ
DIABETES TIPO 1 (OU DIABETES MELLITUS TIPO 1) = DIABETO TIPO 1, DIABETO SPECO 1
DIABETES TIPO 2 (OU DIABETES MELLITUS TIPO 2) = DIABETO TIPO 2, DIABETO SPECO 2
DIFICILMENTE = MALFACILE; TRE MALPROBABLE; APENAŬ
DIÓXIDO DE SILÍCIO = SILICIODIOKSIDO, SILICOKSIDO
DIREITISTA = DEKSTREMA, DEKSTRUMA; DEKSTRANO; DEKSTREMULO, DEKSTRUMULO
DIREITO INTERNACIONAL PRIVADO (JUR.) = PRIVATA INTERNACIA JURO
DIREITO INTERNACIONAL PÚBLICO (JUR.) = PUBLIKA INTERNACIA JURO
 DIREITO ROBÓTICO = ROBOTA JURO
DIRETOR-EXECUTIVO = PLENUM(IG)A DIREKTORO
DISRUPTIVO = INTERROMPA/ROMPA
DNA ARTIFICIAL = ARTEFARITA DNA
DOMÍNIO PÚBLICO = PUBLIKA HAVAĴO/PROPRIETECO; PUBLIKA (LITERATURA) POSEDRAJTO/PROPRIETECO
EFEITO DOPPLER (OU EFEITO DE DOPPLER) = EFIKO DE DOPLERO, DOPLERA EFIKO
EIDÉTICA (EM PSICOLOGIA E FILOSOFIA) = FENOMENA MEMORO; EIDETO
ELETRICIDADE ESTÁTICA = SENMOVA/STATIKA ELEKTRO
ELIXIR DA IMORTALIDADE = ELIKSIRO POR LA SENMORTECO
EM SINAL DE = ELMONTRANTE; KIEL ... ON
ENCODE (A ENCICLOPÉDIA DE ELEMENTOS DO DNA, CONSÓRCIO PÚBLICO DE PESQUISAS) = KEDNO (KODIG-ESPLORO PRI DNA); ĈIFRIO; ĈIFRI
ENDOCRINOLOGIA = HORMONSCIENCO, ENDOKRINOLOGIO
ENDOCRINOLOGISTA = HORMONSCIENCISTO, ENDOKRINOLOGO
ENDOMÉTRIO = ENDOMETRIO
ENDOMETRIOSE = ENDOMETRIOZO
ENOJAR-SE DE (ABOMINAR, ODIAR) = ABOMENI -ON; NAŬZI SIN/AL SI PRO/DE/PER IO [ODIAR/DETESTAR BEBER ÁGUA: ABOMENI/MALŜATEGI TRINKI AKVON]
EQUAÇÃO DE DIRAC (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = EKVACIO DE DIRAC, DIRAKA EKVACIO
EQUAÇÃO DE KLEIN–GORDON = EKVACIO DE KLEIN–GORDON
EQUAÇÃO DE PAULI = EKVACIO DE PAULI
EQUAÇÃO DE SCHRÖDINGER = EKVACIO DE SCHRÖDINGER
ESQUENTAR A CABEÇA = TRE ĈAGRENIĜI
ESQUERDISTA = MALDEKSTREMA, MALDEKSTRUMA; MALDEKSTRANO; MALDEKSTREMULO, MALDEKSTRUMULO
ESTAR ACAMADO = KUŜI MALSANA (EN/SUR LA LITO); MALSANI EN/SUR LITO; KUŜI EN/SUR LA LITO PRO MALSANO; KUŜE MALSANI
ESTATISTA = STATISTIKISTO
ESTATISTICIZAR (COLOCAR EM FORMA DE ESTATÍSTICA) = STATISTIKI
ESTEREOSCOPIA = STEREOSKOPIO, 3D-BILDIGO
ESTEREOSCÓPIO = STEREOSKOPO, 3D-BILDIGILO
ESTRATIFICAÇÃO (SEPARAÇÃO EM ESTRATOS, NÍVEIS, CAMADAS, TIPOS, QUALIFICAÇÕES, IDADES, RELIGIÕES, PODER AQUISITIVO ETC) = TAVOLIGO; TAVOLIĜO
ESTRATIFICAR (SEPARAR EM ESTRATOS, NÍVEIS, CAMADAS, TIPOS, QUALIFICAÇÕES, IDADES, RELIGIÕES, PODER AQUISITIVO ETC) = TAVOLIGI
ESTUDOS INTERDISCIPLINARES = INTERDISCIPLINAJ STUDOJ
EXPERIÊNCIA DA BORRACHA QUÂNTICA (OU EXPERIÊNCIA DO APAGADOR QUÂNTICO) = EKSPERIMENTO PRI LA KVANTUMA SKRAPGUMO
EXPERIÊNCIA DA DESIGUALDADE DE BELL (EM FÍSICA) = EKSPERIMENTO DE BELL PRI LA DISTINGECO (INTER LA KVANTUMA MEKANIKO KAJ LA KLASIKA MEKANIKO)
EXPERIÊNCIA DE POPPER (EM FÍSICA) = EKSPERIMENTO DE POPPER, POPERA EKSPERIMENTO
EXPERIMENTO DE DAVISSON–GERMER (EM FÍSICA) = EKSPERIMENTO DE DAVISSON-GERMER
EXPERIMENTO DE STERN-GERLACH (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = EKSPERIMENTO DE STERN-GERLACH
EXPOSIÇÃO DE EMULSÃO FOTOGRÁFICA = (LUM)EKSPONO DE FOTOGRAFA EMULSIO
EXPULSÃO = FORIGO; ELPELO; FORPELO; EKSKOMUNIKO; ELIMINO
EXTREMA DIREITA = EKSTREM-DEKSTREMA, EKSTREM-DEKSTRUMA; EKSTREM-DEKSTREMULO, EKSTREM-DEKSTRUMULO
EXTREMA ESQUERDA = EKSTREM-MALDEKSTREMA, EKSTREM-MALDEKSTRUMA; EKSTREM-MALDEKSTREMULO, EKSTREM-MALDEKSTRUMULO
EYEBOMBING (MOVIMENTO DE RUA) = SUROKULIGADO
FAMOSO = FAMA; (FORA DO COMUM; INVULGAR, EXCEPCIONAL) MIRINDA, SPECIALA; RARA; NEORDINARA; EKSTERORDINARA
FATOR DE RISCO (EM FINANÇAS, KOMPUTAÇÃO, SAÚDE E CRIMINOLOGIA) = RISKFAKTORO
FAVELA = DOMAĈARO; SLUMO
FEDERAL = FEDERALA, FEDERA, FEDERACIA
FEDERALISMO = FEDERALISMO, FEDERISMO, FEDERACIISMO
FICAR PARA TRÁS = REST(AD)I MALANTAŬE; (NÃO ACOMPANHAR OS DEMAIS CAMINHANTES NO MESMO PASSO) MALFRUIĜE KUNMARŜI; MALANTAŬE KUNMARŜI; MALFRUIGI/MALALPROKSIMIGI/MALANTAŬENIGI LA PAŜOJN; NE ACOMPANI SAMRITME
FINALISMO (OU TELEOLOGIA, TELEOLOGISMO) = CELISMO, TELEOLOGIO
FINALÍSTICO (RELATIVO AO FINALISMO TELEOLÓGICO) = CELISMA, TELEOLOGIA
FIO DA MEADA = REZONLINIO; DISKURSA/PAROL(AD)A ITINERO/SINSEKVO/LINIO
FLASH MOB (AÇÃO OU APRESENTAÇÃO ARTÍSTICA SÚBITA EM MEIO A POPULARES) = FULMA/SURPRIZA SPEKTAKLO/SIN PREZENTO/PUBLIKA AGADO; FULMA ENSEMBLO/BANDO
FLUXO GÊNICO OU INTERFLUXO GÊNICO (MIGRAÇÃO DE GENES ENTRE POPULAÇÕES OU ENTRE GERAÇÕES POPULACIONAIS) = GENFLUO, GENOFLUO, GENMIGRADO
FOI O MESMO QUE NADA = EFIKIS NENION/NENIEL; DONIS/HAVIS NENIAN EFIKON; NENIEL/NENION/NENIOM EFIKIS
FORÇAS ARMADAS = ARMEO; ARMEAJ FORTOJ
FORMATO = FORMATO; MASKO; MODELO; (FORMA) FORMO
FORMIDÁVEL = BELEGA, TRE PLAĈA, TRE AGRABLA; MIR(EG)INDA, ADMIR(EG)INDA; TIMEGINDA, TERURIGA; GRANDEGA, ENORMA
FÓRMULA DE HAVERSINE (EQUAÇÃO MATEMÁTICA) = FORMULO DE RIVOLUA SINUSO, FORMULO DE HAVERSINO
FREQUÊNCIA SUBSÔNICA = SUBSONA FREKVENCO
FREQUÊNCIA SUPERSÔNICA = SUPERSONA FREKVENCO
FUNÇÃO ANALÍTICA = ANALITIKA FUNKCIO
FUNÇÃO HARMÔNICA = HARMONIA FUNKCIO
GANGRENA ESPONTÂNEA DO OVÁRIO = SPONTANEA GANGRENO DE LA OVARIO
GATO DE SCHRÖDINGER (EM FÍSICA) = KATO DE SCHRÖDINGER
GEB (NA MITOLOGIA EGÍPCIA, DEUS DA TERRA) = GEBO
GEMÍNIDAS (OU GEMINÍDEOS) = GEMINIDOJ
GEOMORFOLOGIA = GEOMORFOLOGIO
GESTAÇÃO ABDOMINAL = ABDOMENA GRAVEDECO
GIRONDINISMO (PARTIDO DIREITISTA NA CONVENÇÃO DA REVOLUÇÃO FRANCESA) = ĜIRONDISMO
GIRONDINO (NA REVOLUÇÃO FRANCESA, MEMBRO DO PARTIDO GIRONDISTA) = ĜIRONDISTO
GIZÉ (OU GUIZÉ, GUIZA, CIDADE EGÍPCIA) = GIZO
GOVERNANÇA CORPORATIVA = ENTREPRENA/KOMPANIA/KORPORACIA/FIRMAA ADMINISTRADO/REGADO/REG-REGULARO
GRANDE EXPURGO (NO STALINISTO) = GRANDA PURIGO
GRAVAÇÃO HOLOGRÁFICA = HOLOGRAFIA REGISTRAĴO
GRAVIDEZ NÃO PLANEJADA = NEPLANITA GRAVEDECO
GRAVITAÇÃO QUÂNTICA (EM FÍSICA TEÓRICA) = KVANTUMA GRAVITO
GREENPEACE = VERDA PACO, VERDPACO
HÁ DE ACABAR = CERTE IAM HAVOS FINON; DEVOS IAM FINIĜI; (CERTE) IAM FINIĜOS; DEVOS HAVI FINON
HIPÓTESE DE BROGLIE (EM FÍSICA) = HIPOTEZO DE BROGLIE
HISTERECTOMIA =
HOMINÍDEO DE DENISOVA = DENISOVA HOMINIDO
HÓRUS (NA MITOLOGIA EGÍPCIA, DEUS DOS CÉUS, FILHO DE OZÍRIS) = HORUSO
ILEOSTOMIA = ILEKTOMIO, ILEOSTOMIO
IMAGEM EIDÉTICA = EIDETA FIGUR(AĴ)O
IMPACTO VISUAL = VIDA ŜOKO/ ALTIRAĴO /SURPRIZAĴO; ALTIREGA VIDAĴO;
IMPOSTÔMETRO = IMPOSTOMETRO
INCLUSIVE PORQUE (OU QUANTO MAIS QUE, TANTO MAIS QUE) = DES PLI ĈAR; DES PLI KE
INDÍCIO = INDICO; DUONPRUVO; INDIKAĴO; POSTSIGNO; MALGRANDA OMBRO
INFANTARIA LIGEIRA = MALPEZA INFANTERIO
INFANTARIA PESADA = PEZA INFANTERIO
INFERNO ASTRAL = NEGATIVISMA SPIRITOSTATO; SINSEKVAJ MALBONŜANCOJ/NEGATIVAĴOJ;
INFORMÁTICA QUÂNTICA (OU COMPUTAÇÃO QUÂNTICA) = KVANTUMA INFORMADIKO
INFORMÓLATRA (OU INFORMÍVORO) = INFORMOMANIULO
INICIATIVA NÃO-GOVERNAMENTAL = NEREGISTARA SEKTORO; TRIA SEKTORO
INICIATIVA PRIVADA (OU SETOR PRIVADO, EM ECON.) = PRIVATA SEKTORO; DUA SEKTORO
INJUNÇÃO = ORDONO; FARIGO; OBEIGO; PLENUMIGO
INJUNGIR = ORDONI; FARIGI; OBEIGI; PLENUMIGI
INJUNTIVO = ORDONA; FARIGA; OBEIGA; PLENUMIGA
INOVAÇÃO = INICIATO; ENNOVAĴO; NOVIG(AD)O; (EM TECNOLOGIA) “INOVACIO”
INOVADOR = INICIAT(EM)A; REFORMEMA; NOVIG(EM)A; TUTE NOV(EG)A; NOVEGA; ENNOVAĴA; NOVISMEMA; (SOBRE TECNOLOGIA) INOVACI(EM)A; INICIATEMULO; REFORMEMULO; NOVIGEMULO; ENNOVAĴISTO; NOVISMEMULO; INOVACIEMULO; INOVACIISTO
INTEGRAÇÃO FUNCIONAL (EM FÍSICA MATEMÁTICA E EM MECÂNICA QUÂNTICA) = FUNKCIONALA INTEGRALO
INTELLIGENTSIA (OU INTELLIGENTZIA) = INTELIGENCIO
INTERFERÔMETRO DE MACH-ZEHNDER = INTERFEROMETRO DE MACH-ZEHNDER
INTERPRETAÇÃO DE BOHM (EM LÓGICA QUÂNTICA) = TEORIO DE BROGLIE-BOHM, TEORIO/INTERPRETO PRI LA ONDO-PILOTO, KAŬZA INTERPRETO
INTERPRETAÇÃO DE COPENHAGUE (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = TEORIO DE KOPENHAGO, KOPENHAGA TEORIO/INTERPRETO
INTERPRETAÇÃO ESPIRITUAL (EM MECÂNICA QUÂNTICA, SEGUNDO A QUAL A CONSCIÊNCIA CAUSA O COLAPSO) = SPIRITA/KONSCIENCA INTERPRETO
INTERPRETAÇÃO TRANSACIONAL (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = INTERAGA INTERPRETO
INTESTINAL = INTESTA
INTRAUTERINO = ENUTERA, INTRAUTERA
INTRIGA DA OPOSIÇÃO = INTRIGO/MAĤINACIO/KOMPLOTO DE LA OPOZICIO
INTRIGADO COM = IMPRESITA/IMPRESITE DE/PRO
INTRIGAR = KLAĈI; KAŜ-AGI, INTRIGI, SEKRETE MAĤINACII/KOMPLOTI; IMPRESI
INTRUSÃO = TRUD(AD)O; TRUDIĜO; TRUDEMO; (EM GEOLOGIA, RELATIVO A OU CONSTITUÍDO DE MATERIAL MAGMÁTICO QUE, AINDA EM ESTADO FLUIDO, INTROMETEU-SE EM CAVIDADES OU ENTRE AS CAMADAS DE ROCHAS) INTRUZIO
INTRUSIVO (QUE RESULTA DE INTRUSÃO OU EM QUE OCORRE INTRUSÃO) = TRUD(IĜ)(EM)A
INVERNO MAGNÉTICO (EM COMPARAÇÃO COM O INVERNO NUCLEAR) = MAGNETA VINTRO
INVEROSSÍMIL = NEVERŜAJNA; NEVERSIMILA; NEKREDEBLA
INVULGAR = SPECIALA; RARA; NEORDINARA; EKSTERORDINARA
ÍSIS (NA MITOLOGIA EGÍPCIA, DEUSA PROTETORA DA NATUREZA E DA MAGIA) = IZISA
JACOBINISMO (NA CONVENÇÃO DA REVOLUÇÃO FRANCESA, OPINIÃO, DOUTRINA DOS JACOBINOS) = JAKOBENISMO
JACOBINO (MEMBRO DO JACOBINISMO, CLUBE PARTIDÁRIO ESQUERDISTA NA CONVENÇÃO DA REVOLUÇÃO FRANCESA) = JAKOBENO
JOANESBURGO (OU JOHANNESBURGO) = JOHANESBURGO
JUSTIÇA GRATUITA (JUR.) (OU GRATUIDADE JUDICIÁRIA, OU ASSISTÊNCIA JUDICIÁRIA GRATUITA, BENEFÍCIO DE PARTE QUE NÃO PODE PAGAR AS DESPESAS PROCESSUAIS) = SENPAGA JUSTICO-ASISTADO/SERVADO
KICKSTARTER (SITE INTERNACIONAL DE FINANCIAMENTO COLETIVO E QUE BUSCA APOIAR PROJETOS INOVADORES) = PUŜOSTARTILO
LANÇADOR (ARREMESSADOR DE LANÇA) = PONARDEGONĴETISTO (BAZITE SUR LA FUNDAMENTA KRESTOMATIO), LANCONĴETISTO
LANÇAR MÃO DE TODOS OS RECURSOS = UZI ĈIAJN RIMEDOJN (DISPONEBLAJN/LAŬ SIA POVO/POR SI HAVIGEBLAJN)
LARANJA (TESTA DE FERRO) = PAJLOHOMO; SIMBOLA ESTRO, NOM-PRUNTULO
LATINISMO = LATINAĴO, LATINA ESPRIMO, LATINIDIOMAĴO
LATINISTA = LATINISTO
LAUDO PERICIAL = EKSPERTIZISTA OPINIO/RAPORTO/ANALIZ-RAPORTO/EKZAMEN-RAPORTO
LAUDO TÉCNICO = TEKNIKA OPINIO/RAPORTO/ANALIZ-RAPORTO/EKZAMEN-RAPORTO
LEI DE PLANCK = LEĜO DE PLANCK
LEVAR (USAR TEMPO) = UZI (ELA LEVOU TRÊS HORAS SE MAQUIANDO: ŜI UZIS TRI HOROJN POR ŜMINKI SIN)
LEVAR ENTRE TRÊS E QUATRO HORAS = UZI INTER TRI KAJ KVAR HOROJN
LIXO ATÔMICO (OU RESÍDUO RADIOATIVO) = RADIOAKTIVA ROBO
MAL RESOLVIDO (IMPERFEITAMENTE SOLUCIONADO, SOBRE PROBLEMA, CONFLITO) = NE TUTE LIKVIDITA ; NE (PLENE) SOLVITA ; MISSOLVITA
MANDAR MATAR = KOMISII/SENDI/IGI/ORDONI MORTIGI/MURDI
MANOBRA DE HANSEN = MANOVRO/PROCEDURO DE HANSEN/HANSENO, HANSEN-MANOVRO/PROCEDURO
MANOBRA DE HEIMLICH = MANOVRO/PROCEDURO DE HEIMLICH/HAJMLIĤ, HEIMLICH- MANOVRO/PROCEDURO, HAJMLIĤ- MANOVRO/PROCEDURO
MAOMETANISMO (OU MAOMETISMO) = ISLAMISMO, ISLAMO, MAHOMETANISMO
MATRIZES DE PAULI = MATRICOJ DE PAULI
MECÂNICA MATRICIAL (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = MATRICA MEKANIKO
MEDALHA DE BRAVURA = MEDALO PRO BRAVAĴO
MEDALHA DE HONRA = HONORMEDALO
MEDONHO = TIMEGIGA; TERURA; TERUR(EG)IGA; NAŬZEGA; HIDA
MEMÓRIA EIDÉTICA (MEMÓRIA FOTOGRÁFICA) = BILDA MEMOR(EG)O; EIDETA MEMORO
MENSAGEM SUBLIMINAR = SUBSOJLA/SUBLIMINALA MESAĜO
METABOLOGIA = METABOLOGIO
MISCIGENAÇÃO = MIKSADO; MIKSIĜO
MISCIGENAR = MIKSI
MONITORAR (CONTROLAR A DISTÂNCIA (APARELHO, ÓRGÃO...) = TELEREGI; MONITORI; (ACOMPANHAR O DESENVOLVIMENTO OU COMPORTAMENTO DE) KONTROLI
MOVIMENTO DE ROTAÇÃO = ROTACIO
MOVIMENTO DE TRANSLAÇÃO = RIVOLUO
MUNDO PROFANO (NÃO RELIGIOSO, NÃO INICIÁTICO) = PROFANA MONDO
NANORROBÔ (OU NANITA) = NANOROBOTO
NANORROBÓTICA = NANOROBOTIKO
NÃO CONTAR COM (NÃO SUPOR, NÃO LEVAR EM CONTA) = NE SUPOZI, KE; NE SUPOZI PRI; NE SUPOZI –ON; NE ATENDI, KE; NE ATENDI PRI; NE ATENDI –ON; NE (EL)KALKULI KUN/PRI; NE (EL)KALKULI –ON; NE ANTAŬVIDI, KE; NE ANTAŬVIDI -ON
NÃO HÁ DUVIDAR = ONI NE DUBU; SENDUBE; NEDUBINDE
NÃO LIGAR A MÍNIMA = NENIEL/NE ATENTI; DONI NENIAN ATENTON; NEGLEKTI; (TUTE) MALZORGI; (TUTE) NE KONSIDERI,
NÃO TER NADA A VER = HAVI NENIAN RILATON KUN/AL
NEGATIVISMO (INCLINAÇÃO À FORMA DE PENSAR NEGATIVA) = NEGATIVISMO; PESIMISMO
NEURÔNIO ESPELHO (OU CÉLULA ESPELHO) = SPEGULNEŬRONO
NIETZSCHIANISMO = NIĈEISMO
NÍVEL DE SIGNIFICÂNCIA (EM SIGNIFICÂNCIA ESTATÍSTICA) = SIGNIFIKANCONIVELO
NONAGENÁRIO = NAŬDEKJARULO
NUT (NA MITOLOGIA EGÍPCIA, DEUSA QUE.REPRESENTAVA O CÉU E ERA SIGNIFICATIVAMENTE INVOCADA COMO A MÃE DOS DEUSES.) = NUTA
NUTRACÊUTICA (COMBINAÇÃO DE NUTRIÇÃO COM FARMACÊUTICA) = NUTROFARMACIO
NUTRIÇÃO = NUTRADO
NUTRICIONISTA = NUTRADISTO
O ESTABLISHMENT = LA POTENCULARO; LA POV-ESTABLITARO
O PARADOXO DE ABELSON (EM ESTATÍSTICA) = LA PARADOKSO DE ABELSONO, ABELSON-PARADOKSO
OFERTA RELÂMPAGO (OU LIQUIDAÇÃO RELÂMPAGO) = FULMA OFERT(AD)O
OMISSO = PRETERLASEMA; FLANKLASEMA; NEGLEKTEMA; FORGESEMA
ONDAS LONGITUDINAIS MECÂNICAS (OU ONDAS COMPRESSIONAIS, OU ONDAS DE COMPRESSÃO) = KUNPREMAJ/LONGITUDAJ ONDOJ, L-ONDOJ
ORGANIZAÇÃO MUNDIAL DA PROPRIEDADE INTELECTUAL (OMPI) = MONDA ORGANIZAĴO DE INTELEKTA PROPRAĴO (MOIP)
OSIRIS (NA MITOLOGIA EGÍPCIA, DEUS ASSOCIADO À VEGETAÇÃO E A VIDA NO ALÉM) = OZIRISO
OSTOMIA INTESTINAL = INTESTA STOMO
P.F. (OU PRATO FEITO, REFEIÇÃO DE RESTAURANTE SERVIDA EM UM ÚNICO PRATO, SEM DIREITO A REPETIÇÃO) = UNUPLADA MANĜO
PALMO = SPANO; MAN-ETENDO; MANLARĜO
PANDO (ÁRVORE DA ESPÉCIE POPULUS TREMULOIDES, CONSIDERADA COMO O MAIOR ORGANISMO VIVO DO MUNDO) = PANDO
PARA O CASO DE (PARA A HIPÓTESE DE, SE ACONTECER) = SE; POR LA OKAZO, SE
PARAÍSO ASTRAL = OPTIMISMA SPIRITOSTATO; SINSEKVAJ BONŜANCOJ/POZITIVAĴOJ;
PARAPENTE (OU PARAGLIDER) = PARAGLISADO, GLISPARAŜUTADO; GLISPARAŜUTO, PARAGLISILO
PATERNIDADE PLANEJADA = PLANITA/LAŬPLANA GEPATRECO
PAVOROSO (OU MEDONHO) = TIMEGIGA; TERURA; TERUR(EG)IGA
PEDAGIAR = PAS-IMPOSTI, VOJ-IMPOSTI
PERCEPÇÃO SUBLIMINAR = SUBSOJLA/SUBLIMINALA PERCEPTO
PERDA TOTAL (DE BEM SEGURADO) = TUTA PEREO
PLAGIAR = PLAGIATI, (F) PIRATI
PLAGIÁRIO (OU PLAGIADOR, QUE FAZ PLÁGIO) = PLAGIATISTO
PLANEJAMENTO FAMILIAR = FAMILIA PLANADO
PLATAFORMA DE EMBARQUE E DESEMBARQUE DE CARGAS = KARGADKAJO
PLATAFORMA DE EMBARQUE E DESEMBARQUE DE PASSAGEIROS = PASAĜERKAJO
POMBA-ROLA = TURTO
POR CONTA DA CASA (SOBRE DISPENSA DE PAGAMENTO DE CONTA EM ESTABELECIMENTO COMERCIAL) = KOSTE DE LA VENDEJO; SENPAGA AKIRO/UZADO
PORNOGRAFIA DE VINGANÇA = VENĜA RETPORNAĴO; RETPORNA VENĜO
POSITIVISMO (CONCEITO FILOSÓFICO-CIENTÍFICO INTRODUZIDO POR AUGUSTO COMTE, QUE REJEITA A METAFÍSICA, ATENDO-SE SOMENTE AOS FENÔMENOS EM SI) = POZITIVISMO
POSITIVISTA (ADEPTO DO POSITIVISMO FILOSÓFICO-CIENTÍFICO) = POZITIVISTO
PRAGMÁTICO = PRAGMATA; PRAGMATULO
PRANIFICAR = PRANIGI
PRECATÓRIO = KONTRAŬFISKA EKZEKUCIO
PREGNÂNCIA (NA TEORIA DAS FORMAS) = PERCEPTOFORMO; SPIRITOIMPRESECO; VIRTA/KVALITA SPIRITAĴO
PRINCÍPIO DA INCERTEZA DE HEISENBERG (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = NECERTECO-PRINCIPO DE HEISENBERG
PRISÃO PERPÉTUA (OU PRISÃO DA VIDA) = ĜISMORTA (KARCER)PUNO/(PRIZON)PUNO/MALLIBERECO
PROBLEMA DE ELITZUR-VAIDMAN (EM FÍSICA) = PROBLEMO DE ELITZUR-VAIDMAN
PROCEDIMENTO PROCESSUAL (JUR., SEQUÊNCIA DOS ATOS PROCESSUAIS) = JUĜAGADO, PROCEDURO.
PROJEÇÃO DE MERCATOR (EM CARTOGRAFIA, CLÁSSICA PROJEÇÃO DO MAPA MUNDI) = PROJEKCIO DE MERKATORO, MERKATORA PROJEKCIO
PROLIFICAR = MULTENASKI; PRODUKTEGI; FEKUNDEGIGI; FRUKTODONI
PROLÍFICO = MULTENASKA; PRODUKTEMA; FEKUNDA; FRUKTODONA
PROPRIEDADE INTELECTUAL = INTELEKTA PROPRAĴO
PROSTITUTO = ĈIESULO, PROSTITUITO, AMORISTO
PROTOTIPAR (CRIAR PROTÓTIPO) = PROTOTIPI
PSICOLOGIA EIDÉTICA = EIDETA PSIKOLOGIO
PSIKOLOGIA DA GESTALT (OU GESTALT- PSIKOLOGIA) = GEŜTALT-PSIKOLOGIO
PUNHALADA = PONARDPIKO; FRAPO PER PONARDO, PONARDFRAPO
QUEBRAR A CABEÇA (PARA ENCONTRAR UMA SOLUÇÃO OU SOBRE UMA QUESTÃO, DILEMA...) = ROMPI AL SI LA KAPON; CERBUMI
QUÍMICA QUÂNTICA = KVANTUMA KEMIO
RADIÓLISE (DISSOCIAÇÃO DE MOLÉCULAS POR RADIAÇÃO) = RADIOLIZO
RADIOTELESCÓPIO DE ARECIBO = OBSERVATORIO/RADIOTELESKOPO DE ARECIBO
RECONSTITUIÇÃO = REFARO; REARANĜO; RESTARIGO; REFREŜIGO DE LA FORTOJ DE
RECONSTITUINTE = REVIGLIGA; REFORTIGA/REVIGLIGA MEDIKAMENTO/KURACILO
RECONSTITUIR = REFARI; REARANĜI; RESTARIGI; REFREŜIGI LA FORTOJN DE
RECORRENTE = RIPETIĜ(EM)A
RECUPERAÇÃO = REAKIRO; RIPARO; (REUTILIZAÇÃO DE ALGO QUE PODERIA SE PERDER PELO DESUSO) REKUPERO; REUTILIGO
REDE WI-FI = SENFADENA INTERRETO, VIFIO; VIFIA RETO
REGÊNCIA TRINA (NO PERÍODO REGENCIAL DO BRASIL) = TRIHOMA REGADO
REINO UNIDO = UNUIĜINTA REĜLANDO
RELIGIOSISMO = RELIGIISMO
REPRESENTAÇÃO DE DIRAC (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = DIRAC-BILDO, DIRAC-FIGURO, FIGURO/BILDO DE DIRAC, INTERAGADBILDO
REPRESENTAÇÃO DE HEISENBERG (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = HEISENBERG-BILDO, HEISENBERG-FIGURO, FIGURO/BILDO DE HEISENBERG
REPRESENTAÇÃO DE SCHRÖDINGER (EM MECÂNICA QUÂNTICA) = SCHRÖDINGER-BILDO, SCHRÖDINGER-FIGURO, FIGURO/BILDO DE SCHRÖDINGER
REPÚBLICA CENTRO-AFRICANA = CENTRAFRIKA RESPUBLIKO
RESPIRO (ATO OU EFEITO DE RESPIRAR; RESPIRAÇÃO) = SPIR(AD)O; (EXPRESSÃO OU INDÍCIO (DE FÉ OU IRRELIGIOSIDADE)) EKELMONTRO; (EMANAÇÃO, EXALAÇÃO; EFLÚVIO) EMANO; EFLUVO; EMANAĴO; (MOMENTO (DE RESPIRAR REPOUSADAMENTE); FOLGA, TRÉGUA) RIPOZO; PAŬZO; HALTO; MOMENTA ĈESO; (ABERTURA POR ONDE SAI QUALQUER FLUIDO (AR, FUMAÇA, VAPOR, LÍQUIDO); RESPIRADOURO) SPIR-TRUO; (TOLERÂNCIA DE PRAZO CONCEDIDA POR UM CREDOR) MORATORIO
RESSONÂNCIA HARMÔNICA = HARMONIA RESONANCO
RETINITE PIGMENTOSA (OU RETINOSE PIGMENTAR) = PIGMENTA RETINITO
RETINOPATIA = RETINOPATIO
RETROGRADAR = MALPROGRESI; REGRESI; MALEVOLUI
REVIRAVOLTA = (EK)ŜANĜ(IĜ)O; RETURNIĜO; RENVERS(IĜ)O
ROBÔ ANTROPOMÓRFICO = ANTROPOMORFA ROBOTO
ROBÔ BIOMÓRFICO = BIOMORFA ROBOTO
ROBOPSICOLOGIA = ROBOTOPSIKOLOGIO
ROBOPSICÓLOGO = ROBOTOPSIKOLOGO
ROBÓTICA ANTROPOMÓRFICA = ANTROPOMORFA ROBOTIKO
ROBÓTICA BIOMÓRFICA = BIOMORFA ROBOTIKO
ROMANISMO = ROMANISMO
SACRIFÍCIOS HUMANOS PSÍQUICOS (ELIMINAÇÃO OU SUB-HUMANIZAÇÃO DE SERES HUMANOS DE ESTRATOS SOCIAIS SEM PODERES POLÍTICO-ECONÔMICOS OU DE INDIVÍDUOS COM CONDIÇÕES PSICO-FISIO-INTELECTUAIS CONTRÁRIAS AOS INTERESSES DO STATUO QUO POLÍTICO OU ECONÔMICO DOMINANTE, POR MEIO DA ALIENAÇÃO, DROGATIZAÇÃO OU INTOXICAÇÃO MÚLTIPLAS, COMO PARTE DE PROCESSOS SOCIOFÁGICOS OU PSICOFÁGICOS INDIRETOS. NA ATUAL CONTEMPORANEIDADE, OBJETIVA PRINCIPALMENTE A ALIMENTAÇÃO E O FORTALECIMENTO DE PROCESSOS SOCIOMASSIFICANTES E CONSUMERIZANTES DE PRODUTOS E SERVIÇOS DAS TENDÊNCIAS CAPITALÍSTICAS PÓS-MODERNAS) = PSIKAJ HOMAJ OFEROJ
SAGUÃO DE HOTEL = HOTELHALO, HOTELVESTIBLO, HALO/VESTIBLO/ANTAŬĈAMBRO DE HOTELO
SALTO QUÂNTICO = KVANTUMA SALTO
SELFIE = MEMPORTRETO; MEMFOTOGRAF(AD)O, MEMFOTADO
SEM SABER O QUE DIZER = NE SCIANTE, KION DIRI
SEMENTE MUTANTE = MUTACIIGITA SEMO/GRAJNO
SEMENTE TRANSGÊNICA = TRANSGENA SEMO/GRAJNO
SERVIR A REFEIÇÃO = PROPONI/(DIS)DONI MANĜON; SURTABLIGI LA MANĜAĴON/MANĜOGARNITURON; SURMETI LA SURTABLON
SETH (NA MITOLOGIA EGÍPCIA,DEUS DA VIOLÊNCIA, DA DESORDEM, DA TRAIÇÃO, DO CIÚME, DA INVEJA, DO DESERTO, DA GUERRA, DOS ANIMAIS E SERPENTES) = SET
SETOR PRIMÁRIO (ECON.) = PRIMARA SEKTORO
SETOR PÚBLICO = PUBLIKA SEKTORO; UNUA SEKTORO
SETOR SECUNDÁRIO (ECON.) = SEKUNDARA SEKTORO
SETOR TERCIÁRIO (ECON.) = TERCIARA SEKTORO
SHU (OU CHU, NA MITOLOGIA EGÍPCIA, DEUS DO AR SECO, DO ESTADO MASCULINO, CALOR, LUZ E PERFEIÇÃO, TENDO JUNTAMENTE COM TEFNUT, GERADO GEB E NUT.) = ĈUO
SIGNIFICÂNCIA ESTATÍSTICA = STATISTIKA SIGNIFO/SIGNIFIKANCO
SIMBOLISMO (ESCOLA DE ARTE) = SIMBOLISMO
SIMBOLÍSTICA (CIÊNCIA) = SIMBOLIKO
SIMETRIA ROTACIONAL = TURNA SIMETRIO
SINASTRIA (EM ASTROLOGIA) = INTERAKORDA GRADO, INTERHOMA RILATEBLECO, (ASTROLOGIA) SINASTRIO
SISMOGRAFIA = TERTREMOGRAFIO, SISMOGRAFIO
SISMÓGRAFO (APARELHO) = TERTREMOGRAFO, SEISMOGRAFO, SISMOGRAFO
SISMOGRAMA = TERTREMOGRAMO, SEISMOGRAMO, SISMOGRAMO
SISMOLOGIA = TERTREMOSCIENCO, SEISMOLOGIO, SISMOLOGIO
SISMÓLOGO = TERTREMOSCIENCISTO, SEISMOLOGO, SISMOLOGO
SISTEMA ENDÓCRINO = HORMONA SISTEMO, ENDOKRINA SISTEMO, HORMONA GLANDARO
SISTEMA IMUNOLÓGICO = IMUNA SISTEMO
SISTEMA NERVOSO = NERVA SISTEMO
SOBREPESO (QUE ESTÁ ACIMA DO PESO CONSIDERADO NORMAL OU REGULAR) = PLIPEZO, TROPEZO
SOLIDARISMO = SOLIDARISMO
SONDA ESPACIAL (NAVE ESPACIAL NÃO TRIPULADA) = KOSMOSONDILO
SPRAY DE VIDRO LÍQUIDO = SPRAJO EL LIKVA VITRO
STARTUP (OU START-UP, EM EMPREENDEDORISMO) = EKFIRMAO
SUBJACENTE (QUE JAZ POR BAIXO; QUE VEM DE BAIXO) = SUBKUŜANTA; (QUE NÃO SE MANIFESTA CLARAMENTE, FICANDO ENCOBERTO OU IMPLÍCITO) NEKLARA; (DUON)KAŜITA; IMPLICITA; PROFUNDA
SUPER HOMEM (EM FILOSOFIA, O “ÜBERMENSCH” DE NIETZSCHE) = SUPERHOMO
TABELA PERIÓDICA DOS ELEMENTOS (QUÍM.) = TABELO DE MENDELEVO, TABELO PERIODA DE LA ELEMENTOJ
TABLADO = ESTRADO; (ANTIGO PALCO TEATRAL) TABULSCENEJO
TAMANHO O / TAMANHA A = TIEL; PRO; TIA
TAQUÍMETRO (OU TACÔMETRO, CONTA-ROTAÇÕES, CONTA-VOLTAS, CONTA-GIROS) = RAPIDOMETRO, RAPIDOMEZURILO
TECNOLOGIA DISRUPTIVA (OU INOVAÇÃO DISRUPTIVA) = NOVAĴA/REVOLUCIA/NOVMERKATA TEKNOLOGIO/INOVACIO/INICIATO
TECTÔNICA = (RAMO DA GEOLOGIA QUE TRATA DAS DEFORMAÇÕES DA CROSTA TERRESTRE DECORRENTES DAS FORÇAS INTERNAS QUE SOBRE ELA ACONTECERAM) (GEO)TEKTONIKO
TECTÔNICO = TEKTONA
TECTONISMO = TEKTONISMO
TELETRANSPORTE = TELETRANSPORTO, TELEPORT(AD)O
TELEVISOR COM CONTROLE DE GESTOS = GEST-REGEBLA TELEVIDILO
TELEVISOR COM CONTROLE DE VOZ = VOĈ-REGEBLA TELEVIDILO
TEOREMA DE BELL (EM FÍSICA TEÓRICA) = TEOREMO DE BELL
TEOREMA DE EHRENFEST = TEOREMO DE ERENFESTO
TEORIA DA GESTALT (OU GESTALT-TERAPIA) = GEŜTALTA TERAPIO, GEŜTALT-TERAPIO
TEORIA DAS VARIÁVEIS OCULTAS ·(EM FÍSICA) = TEORIO PRI LA KAŜITAJ/NEVIDEBLAJ VARIABLOJ
TEORIA QUÂNTICA DE CAMPOS = KVANTUMA KAMPA TEORIO
TER A VER = HAVI RILATON KUN/AL; RILATI KUN/AL
TERMA (OU TERMAS, BALNEÁRIO) = VARM-BANEJO; BANLOKO; (CIDADE BALNEÁRIA) BANURBO
TESOURO NACIONAL (OU FAZENDA PÚBLICA, ERÁRIO PÚBLICO) = PUBLIKA/NACIA TREZORO, FISKO, ŜTATA/REGNA KASO
TESTE DE GRAVIDEZ = GRAVEDECO-TESTO
TESTE DE HIPÓTESE (EM ESTATÍSTICA) = STATISTIKA HIPOTEZOTEST(AD)O
TESTE DE SIGNIFICÂNCIA (EM SIGNIFICÂNCIA ESTATÍSTICA) = SIGNIFIKANCOTESTO
TETRAGRAMA = TETRAGRAMO
TIPOLOGIA = TIPOLOGIO
TIPOLOGIA TEXTUAL = TEKSTO-PREZENTMANIERO; TEKSTA FORMO; TEKSTA TIPOLOGIO
TOPONÍMIA (OU TOPONIMIA, PARTE DA ONOMÁSTICA QUE ESTUDA OS NOMES PRÓPRIOS DE LUGARES, BEM COMO A ORIGEM DESSES NOMES) = TOPONIMIO
TOPÔNIMO (NOME GEOGRÁFICO PRÓPRIO DE REGIÃO, CIDADE, VILA, POVOAÇÃO, LUGAR, RIO, LOGRADOURO PÚBLICO ETC.) LOKNOMO = 
TOXOPLASMA = TOKSOPLASMO
TOXOPLASMOSE = TOKSOPLASMOZO
TRANSACIONAL = SANĜA; INTERŜANĜA; ALTERNIGA; KONTRAKTA; TRANSAKCIA; INTERAGA
TRIÂNGULO DAS BERMUDAS = TRIANGULO DE BERMUDO, BERMUDA TRIANGULO
TRIGRAMA = TRIGRAMO
TRIPARTITE = TRIPARTA; TRIPARTIGITA
TROTE (EM HIPISMO E SOBRE CAMINHADA RÁPIDA EM PASSOS CURTOS) TROTO; (ATITUDE, MANIFESTAÇÃO OU TENTATIVA DE RIDICULARIZAÇÃO; TROÇA, ZOMBARIA, EM TELEFONEMA,COM CALOUROS DE FACULDADE, NO CARNAVAL) MOK(AJX)O; MOKET(AJX)O; MOK-SXERC(AJX)O; MOK-TROMP(AJX)O =
ULTRASSONOGRAFIA HOLOGRÁFICA = HOLOGRAFIA ULTRASONOGRAFIO
UNIVERSIDADE DE NOVA GALES DO SUL (NA AUSTRÁLIA) = UNIVERSITATO DE NOVSUDKIMRIO
VADIO (OU VAGABUNDO, OCIOSO, MANDRIÃO, LÉCITE, PREGUIÇOSO, LAZARONE) = MALLABOREMULO, KUŜEMULO; NENIONFARANTO, NENIONFAREMULO, SENTAŬGULO; VAG(EM)ULO, SENOKUPULO; DIBOĈULO; LAZARONO, PIGRULO; MALDILIGENTULO
VIAGEM A NEGÓCIO (OU VIAGEM DE NEGÓCIOS) = VOJAĜO POR/JE NEGOCO
VISTO DE ENTRADA = ENIRVIZO
VISTO DE SAÍDA = ELIRVIZO
VISTO DE TRÂNSITO = TRANSITVIZO