Lingvoj kaj Tradukado: La Tradukarto
Anita Plural
Tradukado estas arto
kaj ofico. Kiel tia, ĝi postulas solidan profesian preparitecon, akiritan en
liberaj aŭ supergradaj kursoj kaj ankaŭ per senĉesa pliboniĝo, oftaj ekzerciĝoj,
studoj kaj legadoj. Ĉiuj tiuj aferoj estas bazaj kaj ĉiutagaj en la vivo de iu
ajn tradukisto. La lingvoj estas dinamikaj, vivaj kaj ŝanĝiĝemaj. De tempo al
tempo novaj vortoj kaj esprimoj elaperas, dum aliaj maluziĝas, kaj, se oni ne
perceptas tiajn ŝanĝojn, oni iĝas malinformita. Ĝuste pro tio, kaj por esti ĉiam
pleninformita pri la dinamika mondo de la lingvoj, estas rekomendinda al la
tradukisto la legado de ĉia sciaĵo: ekde medikament-folioj ĝis libroj pri arto;
ekde priskriboj sur nutraĵopakoj ĝis komikso-revuoj; ekde teknikaj instrukciaj
libroj ĝis enciklopedioj kaj vortaroj. Ĉio devas fari parton de la legadoj de la
tradukisto.
Resume, la bona
tradukisto aŭ traduk-interpretisto ĝenerale amas la lingvojn, skribas kaj
parolas tre bone, jen sian denaskan lingvon, jen la tradukajn lingvojn per kiuj
ili laboras. Almenaŭ estas tio, kion diras la bonaj profesiuloj al ĉiu, kiu
intencas tradukadi, aŭ al ĉiu novbakita tradukisto. Tion mi aŭdis antaŭlonge,
kiam mi ekpartoprenis la profesion, ankoraŭ aŭdis antaŭnelonge, kaj daŭre aŭdas,
ĉiam kiam mi partoprenas en kongresoj, seminarioj kaj instrulaboroj. Estas tio,
kion rekomendas Lia Wyler, brazila konata tradukistino de la filmserio Harry
Potter (kvankam ŝia laborado estas tre pli ampleksa kaj inkludas aliajn grandajn
aŭtorojn kaj temojn), Isa Mara Lando, tradukistino de George Orwell, Salman
Rushdie, Susan Sontag (de National Geographic), inter tiom da aliaj aŭtoroj;
kaj Ulisses Wehby de Carvalho, prestiĝohava tradukisto kaj interpretisto. Ĉiuj
ili estas unuanime bone taksataj en la mondo de la tradukado kaj interpretado,
krom tio, ke ili estas ĝentilaj instruistoj, kompetentaj kaj tre forte amantaj
la profesion. Ha, inter aliaj meritas specialan mencion la granda Paulo Rónai.
Pro ĉio tio, kiam miaj
lernantoj pri la angla lingvo esprimas la deziron sekvi la karieron de tradukisto,
mia konsilo estas: multa studado kaj legado en ambaŭ lingvoj, senĉesa
pliperfektiĝo, sindonemo kaj humileco. Nur tiel oni povas eviti la lingvokaptilojn
kaj la plej komunajn erarojn, kiuj povas trafi eĉ spertajn tradukistojn.
Alia atentinda afero
estas tio, ke paroli iun lingvon ne estas sinonimo esti tradukisto. Kompreneble ĉiu tradukisto nepre devas regi la du lingvojn – la komencan kaj
la finan. Tamen ne ĉiu bona parolanto de iu lingvo scias traduki al alia, ĉefe
pro tio, ke la arto traduki rilatas al malsamaj kulturoj kaj mondoj, ne nur
al izolitaj vortoj kaj frazoj. La skribita tradukado, speciale, estas soluleca
afero, kiu postulas sindediĉon, sciadon, fervoron kaj humilecon, por ke oni
mergiĝu en la originalon kaj komprenu ĝin, kaj tiel serĉu la plej adekvatajn
vortojn, fajnigante esprimojn kaj konceptojn de la prilaborataj lingvoj,
celante klarigi en iu lingvo la enhavon esprimitan en alia lingvo, lasante la
finan tekston flui nature, reproduktante la tutecon, la ideon, la stilon kaj la
fluecon de la originalo. Por mi tio estas bela, plezuriga, amuza kaj cerbumiga
afero, kiu tre multe riĉigas mian sciadon, eĉ tiam, kiam mi ŝvitas por eviti
tiajn kaptilojn.
Eltirita el la portugallingva blogo http://anitadimarco.blogspot.com.br/2015/05/linguas-traducao-arte-da-traducao.html
Nenhum comentário:
Postar um comentário