REFERÊNCIAS: ESPERANTO PORTUGUÊS PORTUGALA DICIONÁRIO VORTARO GLOSSÁRIO GLOSARO TERMINARO TRADUZIR TRADUÇÃO
ACABOU A COMÉDIA (Gíria
usada para indicar que uma situação de fingimento, brincadeira ou paciência
chegou ao fim, tendo ganhado força em debates políticos e sociais na internet.
// Slango uzata por indiki, ke situacio de ŝajnigo, ŝerco aŭ pacienco atingis
sian finon, plifortiĝinte en politikaj kaj sociaj interretaj debatoj.) = ĈESIĜIS LA KOMEDIO / FALSAĴO / ŜAJNAĴO
ACURÁCIA (Palavra
utilizada para definir o nível de exatidão dos resultados obtidos em diversos
processos. // Vorto uzata por difini la nivelon de precizeco de la
rezultoj akiritaj en diversaj procezoj.)
= PRECIZECO
ALGORITMO DE SHOR
(Um algoritmo quântico famoso por sua capacidade de fatorar números inteiros
grandes exponencialmente mais rápido do que qualquer algoritmo clássico,
ameaçando a criptografia atual. // Fama kvantuma algoritmo pro sia
kapablo faktorigi grandajn entjerojn eksponenciale pli rapide ol iu ajn klasika
algoritmo, minacante la nunan kriptografion.)
= ALGORITMO DE SHORO; SHORA ALGORITMO
AMIDÁ (Oração
central da liturgia judaica. // Centra preĝo de la juda liturgio.) = AMIDO; AMIDAHO
ANÁLISE DO DISCURSO
(Campo da linguística e da comunicação especializado em analisar o uso das
línguas naturais, particularmente a maneira como ocorrem as construções
ideológicas em um texto. // Fako de lingvistiko kaj komunikado specialiĝinta
pri la analizo de la uzo de naturaj lingvoj, precipe la maniero, kiel
ideologiaj konstruoj okazas en teksto.)
= ANALIZO PRI LA IDEOLOGIO
ANILHA (Em
musculação: Disco de ferro ou outro material pesado que se coloca nas
extremidades da barra para fazer exercícios de levantamento de peso. // Disko el fero
aŭ alia peza materialo, kiun oni metas sur la finojn de stango, por fari
ekzercojn de halterlevado; Em
ornitologia: Pequeno anel colocado na perna de pássaros para identificá-los,
muito usado em criação de aves e estudos científicos. // Malgranda ringo
metita sur la kruron de birdoj por identigi ilin, tre uzata en birdobredado kaj
sciencaj studoj; Em mecânica ou
hidráulica: Espécie de arruela ou peça circular usada para vedação ou fixação
de parafusos e conexões. // Speco de diskoringo aŭ cirkla peco uzata por sigeli
aŭ fiksi ŝraŭbojn kaj konektilojn.) = HALTERDISKO; IDENTIG-RINGO;
FIKSRINGO
ANYON (Em física
quântica: Tipo de quasipartícula que existe apenas em duas dimensões e que não
se comporta nem como férmion nem como bóson, fundamental para a computação
topológica. // Tipo de kvazaŭpartiklo kiu ekzistas nur en du dimensioj kaj
kiu kondutas nek kiel fermiono nek kiel bosono, fundamenta por la topologia
kvantuma komputado.) = ANJONO
AORISTO (Tempo
verbal existente nas línguas indoeuropeias, como o grego e o sânscrito,
indicando uma ação verbal ou acontecimento, sem definir absolutamente o seu tempo
de duração, ou sem definir com precisão o tempo em que a ação ocorreu, sendo
uma espécie de tempo passado indefinido, indeterminado, e sendo que nas línguas
comuns e modernas, este tempo verbal não existe. // Verba temso
ekzistanta en hindeŭropaj lingvoj, kiel la greka kaj la sanskrita, indikanta
parolan agon aŭ eventon, sen ne nepre difini ĝian daŭron, aŭ sen precize difini
la tempon kiam la ago okazis, estanta speco de nedifinita pasinta tempo, kaj ne
ekzistanta en la ordinaraj kaj modernaj lingvoj.) = AORISTO
APAGAMENTO (Gíria
da internet equivalente a cancelamento, quando um famoso deixa de ser seguido
ou apoiado após uma controvérsia pública, caindo no ostracismo. // Interreta
slango ekvivalenta al forpreterlaso, malsekvado, ekignoro, kiam famulo ĉesas esti sekvata aŭ subtenata post
publika polemiko, falante en ostracismon.)
= IGNORADO; (FOR)PRETERLASADO; ENOSTRACISMIGO
ARQUIPÉLAGO DOS BIJAGÓS (Conjunto de ilhas costeiras e estuarinas da Guiné-Bissau,
constituído por 88 ilhas, ilhéus e ilhotas, situadas ao largo da costa
atlântica africana. // Aro de marbordaj kaj estuaraj insuloj de
Gvineo-Bisaŭo, konsistanta el 88 insuloj kaj insuletoj, situantaj en la afrika
atlantika marbordo.) = INSULARO /
ARKIPELAGO DE LA BIĴAGOJ
ATÉ PORQUE (Ou
mesmo porque, ainda mais que) = DES PLI, KE; DES PLI, ĈAR
BERMEJA (Ilhota
fantasma situada na costa norte da Península de Yucatán, de acordo com diversos
mapas do Golfo do México dos séculos XVI. // Fantoma insuleto situanta ĉe la
norda marbordo de la Jukatana Duoninsulo, laŭ diversaj mapoj de la Meksika
Golfo el la 16-a jarcento.) = BERMEĤO
BIG DATA EM SAÚDE
(Análise de grandes e complexos conjuntos de dados de saúde para identificar
padrões, prever surtos de doenças, otimizar tratamentos e melhorar os sistemas
de saúde pública. // Analizo de grandaj kaj kompleksaj aroj de san-datenoj por
identigi modelojn, antaŭdiri malsan-ekaperojn, optimumigi traktadojn kaj plibonigi
publikajn san-sistemojn.) = GRANDAJ DATENOJ
EN SANO
BIJAGÓS (Povo
africano que habita o arquipélago dos Bijagós, na região da Guiné-Bissau. // Afrika popolo,
kiu loĝas en la arkipelago de la Biĵagoj, en la regiono de Gvineo-Bisaŭo.) = BIĴAGOJ
BIOLOGIA SINTÉTICA DE XENOBOTS (Subcampo da biologia sintética focado na criação de
"organismos vivos programáveis" ou "robôs biológicos" a
partir de células biológicas, sem qualquer alteração genética. // Subfako de
sinteza biologio fokusita al la kreado de "programeblaj vivantaj
organismoj" aŭ "biologiaj robotoj" el biologiaj ĉeloj, sen ajna
genetika modifo.) = SINTEZA
BIOLOGIO DE KSENOBOTOJ
BIÓPSIA LÍQUIDA
(Exame de sangue minimamente invasivo que detecta fragmentos de DNA de tumores
(ctDNA) ou células tumorais circulantes, permitindo diagnosticar e monitorar o
câncer. // Minimume enpenetra sang-ekzameno kiu detektas fragmentojn
de tumora DNA (ctDNA) aŭ cirkulantajn tumorajn ĉelojn, ebligante diagnozi kaj
monitori kanceron.) = LIKVA BIOPSIO
BRABA (Expressão popular para se referir a algo
incrível, impressionante; feminino de "brabo". // Io nekredebla,
impona; ina formo de "braba".)
= IMPONEGA / MIRINDA
CANIVETE SUÍÇO
(Canivete multilâmina, que possui uma lâmina principal com ponta rebaixada, e
outros tipos de lâminas e ferramentas, como chave de fenda, abridor de latas,
lâmina de serra, tesoura e muitas outras. // Multklinga tranĉilo, kiu havas ĉefan
klingon kun mallevita pinto, kaj aliajn tipojn de klingoj kaj iloj, kiel
ŝraŭbturnilo, ladmalfermilo, segilklingo, tondilo kaj multaj aliaj.) = MULTKLINGA / MULTLAMENA TRANĈILO; SVISA TRANĈILO
CARGA VIRAL
(Medida da quantidade de um determinado vírus no sangue de uma pessoa
infectada; um indicador chave na monitorização de doenças como HIV e hepatite.
// Mezuro de la kvanto de specifa viruso en la sango de infektita persono;
ŝlosila indikilo por monitori malsanojn kiel HIV kaj hepatito.) = VIRUSA ŜARĜO
CÉLULAS-TRONCO PLURIPOTENTES INDUZIDAS (Células adultas reprogramadas em laboratório para se
comportarem como células-tronco embrionárias, capazes de se diferenciar em
qualquer tipo de célula do corpo. // Plenkreskaj ĉeloj reprogramitaj en
laboratorio por konduti kiel embriaj stamĉeloj, kapablaj diferenciĝi en ajnan
tipon de ĉelo en la korpo.) = INDUKTITAJ
PLURIPOTENCAJ STAMĈELOJ
CHÁ DE SUMIÇO
(Expressão popular que significa desaparecer ou ignorar alguém
intencionalmente. // Populara esprimo kiu signifas intence malaperi aŭ ignori
iun.) = (FOR)MALAPERIS
CHEGOU EM CASA
(Expressão popular usada para indicar que algo foi compreendido plenamente ou
que alguém finalmente entendeu uma verdade, muitas vezes com tom irônico ou
dramático; originou-se de um vídeo viral em que uma pessoa reage emocionada
após entender uma situação. // Populara esprimo uzata por indiki, ke io estis
plene komprenita aŭ ke iu finfine komprenis veron, ofte kun ironia aŭ drama
tono; ĝi originis de virusa video, en kiu persono reagas emocie post kompreno
de situacio.) = FINE KOMPRENITE
CIÊNCIA DA ATRIBUIÇÃO
(Ramo da climatologia que utiliza modelos computacionais complexos e análises
estatísticas para determinar o quanto as mudanças climáticas causadas pelo
homem aumentaram a probabilidade e a intensidade de um evento climático extremo
específico (como uma onda de calor, enchente ou seca). // Fako de
klimatologio kiu uzas kompleksajn komputilajn modelojn kaj statistikajn
analizojn por determini kiomgrade hom-kaŭzitaj klimataj ŝanĝoj pliigis la
probablecon kaj intensecon de specifa ekstrema klimata evento (kiel varmondo,
inundo aŭ sekeco).) = KLIMATA
INFOANALIZO
CIÊNCIA DOS MODELOS DE FUNDAÇÃO (Ciência dedicada a entender modelos de IA Generativa,
conhecidos como "Modelos de Fundação", que investiga fenômenos que
não foram programados, mas que surgiram espontaneamente, como as habilidades
emergentes (a capacidade de um modelo resolver tarefas para as quais não foi
treinado) e a interpretabilidade (tentar entender como o modelo
"pensa" para chegar a uma resposta). // Scienco
dediĉita al la kompreno de modeloj de Genera IA, konataj kiel "Fundamentaj
Modeloj", kiu esploras fenomenojn ne programitajn sed spontane aperintajn,
kiel la emerĝaj kapabloj (la kapablo de modelo solvi taskojn por kiuj ĝi ne
estis trejnita) kaj la interpretebleco (provo kompreni kiel la modelo "pensas"
por atingi respondon).) = SCIENCO PRI
MAŜIN-ELLERNADO / SPONTANFARADO; MEMAGEMA ARTEFARITA INTELEKTO
COLOBUS (Gênero de
macaco da família Cercopithecidae. // Genro de simio el la familio
Cercopithecidae.) = BLANK-NIGRA STUMPOSIMIO
COLOCAR A CONVERSA EM DIA
(ou colocar o papo em dia: atualizar-se sobre a vida de alguém, partilhando
novidades e informações sobre o que aconteceu desde a última vez que se viram
ou falaram, sendo uma expressão informal usada para descrever um momento de
conversa descontraída onde as pessoas trocam novidades e detalhes sobre suas
vidas. // Informiĝi pri ies vivo,
interŝanĝante novaĵojn kaj sciigojn pri tio, kio okazis ekde la lasta renkonto
aŭ interparolo. Temas pri familiara esprimo por priskribi neformalan
babilmomenton, dum kiu homoj interŝanĝas novaĵojn kaj detalojn pri siaj vivoj.) = ĜISDATIGI LA
INTERBABILADON
COMPUTAÇÃO QUÂNTICA
(Uso de fenômenos quânticos, como superposição e emaranhamento, para realizar
cálculos de formas fundamentalmente novas e mais potentes para certos problemas.
// Uzo de kvantumaj fenomenoj, kiel superpozicio kaj kuntiriĝo, por plenumi
kalkulojn en fundamente novaj kaj pli potencaj manieroj por certaj problemoj.) = KVANTUMA KOMPUTADO
COMPUTAÇÃO QUÂNTICA TOPOLÓGICA (Uma abordagem teórica para a computação quântica que
usa partículas exóticas chamadas "anyons" para criar qubits mais
robustos e resistentes à decoerência. // Teoria aliro al kvantuma komputado
kiu uzas ekzotikajn partiklojn nomatajn "anjonoj" por krei pli
fortikajn kaj dekoher-rezistajn kvantumbitojn.) = TOPOLOGIA KVANTUMA KOMPUTADO
COORTE (Grupo
numeroso de pessoas; magote; também, cada uma das dez unidades de uma legião do
exército romano. // Granda grupo de homoj; amaso; ankaŭ, ĉiu el la dek unuoj de
legio de la romia armeo.) = KOHORTO
CORPO A CORPO
(Sobre batalha corporal. // Pri korpa batalo.)
= KORPO KONTRAŬ KORPON
CORREÇÃO QUÂNTICA DE ERROS (Conjunto de técnicas para proteger a informação
quântica da decoerência e outros erros, essencial para construir computadores
quânticos em larga escala. // Aro de teknikoj por protekti kvantuman informon
kontraŭ dekohero kaj aliaj eraroj, esenca por konstrui grandskalajn kvantumajn
komputilojn.) = KVANTUMA
ERARKOREKTADO
COVID LONGA
(Conjunto de sintomas e condições de saúde persistentes que ocorrem semanas,
meses ou anos após a infecção inicial por SARS-CoV-2. // Aro de
persistaj simptomoj kaj sanstatoj kiuj okazas semajnojn, monatojn aŭ jarojn
post la komenca infekto per SARS-CoV-2.)
= LONGDAŬRA KOVIMO
CRIPTOGRAFIA QUÂNTICA
(Técnica de segurança que utiliza os princípios da mecânica quântica para
proteger a informação, tornando a espionagem impossível de passar despercebida.
// Sekureca tekniko kiu uzas la principojn de kvantuma mekaniko por protekti
informojn, igante spionadon neebla preterpasi nerimarkate.) = KVANTUMA KRIPTOGRAFIO
CRISTAL DE TEMPO
(Fase da matéria, em que os átomos se movem em um padrão que se repete no
tempo, mesmo em seu estado de menor energia. // Fazo de materio,
en kiu la atomoj moviĝas laŭ ŝablono kiu ripetiĝas en tempodaŭro, eĉ en sia
plej malalta energia stato.) = TEMPOKRISTALO;
MINIMUMA ATOMMOVECO
DARWINISMO QUÂNTICO
(Teoria que tenta explicar como a realidade clássica e objetiva emerge do mundo
quântico através de um processo de "seleção natural" de estados
estáveis. // Teorio kiu provas klarigi kiel la klasika kaj objektiva
realo eliras el la kvantuma mondo per procezo de "natura selektado"
de stabilaj statoj.) = KVANTUMA
DARVINISMO
DE BOAS (Gíria que
significa estar tranquilo, calmo ou em paz, também podendo indicar que algo
está indo bem. // Slango kiu signifas esti trankvila, kvieta aŭ paca, ankaŭ
povante indiki, ke io iras bone.) = EN ORDO;
TRANKVILE
DE GRACINHA (Gíria
para algo feito de forma gratuita ou sem esforço. // Slango por io
farita senpage aŭ senpene.) = SENKOSTE /
SENPENE
DESIDRATAR
(Expressão popular substitutiva de fazer chorar muito. // Populara
esprimo anstataŭanta la ideon de ploregi.)
= PLOR(EG)IGI
DISRUPTORES ENDÓCRINOS
(Substâncias químicas que interferem no sistema hormonal do corpo, podendo
causar problemas reprodutivos, de desenvolvimento e metabólicos. // Kemiaj
substancoj kiuj malhelpas la hormonan sistemon de la korpo, povante kaŭzi
reproduktajn, evoluajn kaj metabolajn problemojn.) = ENDOKRINAJ PERTURBOJ
DOIS DEDOS DE
(Sobre medida de dois dedos. // Pri mezuro de du fingroj.) = DU FINGROJ DA
EFEITO ZENO QUÂNTICO
(Fenômeno em que a evolução de um sistema quântico é paralisada ou
"congelada" por medições muito frequentes. // Fenomeno en kiu
la evoluo de kvantuma sistemo estas haltigita aŭ "frostigita" per tre
oftaj mezuroj.) = KVANTUMA
ZENO-EFIKO
ELE PIROU NA BATATINHA
(Expressão popular para dizer que alguém enlouqueceu. // Populara esprimo
por diri, ke iu freneziĝis.) = LI FRENEZIĜIS /
PERDIS LA PRUDENTON
EPIGENÉTICA
(Estudo das mudanças hereditárias na função dos genes que não são causadas por
alterações na sequência de DNA, mas sim por fatores ambientais e de estilo de
vida. // Studo de heredaj ŝanĝoj en genfunkcio kiuj ne estas
kaŭzitaj de ŝanĝoj en la DNA-sekvenco, sed de mediaj kaj vivstilaj faktoroj.) = EPIGENETIKO
ESPONJA-DE-VIDRO
(Ou Monorhaphis chuni: Única espécie de esponja siliciosa do gênero monotípico
Monorhaphis, habitante do fundo do mar, conhecida por criar uma única espícula
basal gigante (G.B.S.) para ancorar a esponja nos sedimentos, e conhecida
também por viver mais de onze mil anos. // Unika specio de silika spongo el la
monotipa genro Monorhaphis, loĝanta sur la marfundo, konata pro kreado de
ununura giganta baza spikulo (G.B.S.) por ankri la spongon en la sedimentoj,
kaj ankaŭ konata pro vivado de pli ol dek unu mil jaroj.) = SPONGO EL VITRO; MONORHAFISO-ĈUNO
ESPUMA QUÂNTICA
(Conceito teórico que descreve o espaço-tempo em escalas extremamente pequenas,
onde flutuações quânticas fariam com que ele se tornasse "espumoso" e
caótico. // Teoria koncepto kiu priskribas la spactempon je ekstreme
malgrandaj skaloj, kie kvantumaj fluktuoj igus ĝin "ŝaŭma" kaj kaosa.) = KVANTUMA ŜAŬMO
EXOMA (Parte do
genoma formada pelos éxons (as sequências que codificam proteínas), cujo
sequenciamento é uma forma mais rápida e barata de encontrar mutações
causadoras de doenças. // Parto de la genomo formita de la ekzonoj (la
sekvencoj kiuj kodigas proteinojn), kies sekvencado estas pli rapida kaj
malmultekosta maniero trovi malsan-kaŭzantajn mutaciojn.) = EKZOMO
FARINHA PANKO
(Tipo de farinha de pão japonesa, caracterizada por flocos maiores e mais leves
do que a farinha de rosca tradicional. // Tipo de japana panfaruno, karakterizita
per pli grandaj kaj flokoj pli malpezaj ol la tradicia panfaruno.) = PANER-FARUNO
FARMACOGENÔMICA
(Estudo de como os genes de uma pessoa afetam sua resposta aos medicamentos,
permitindo a personalização da terapia medicamentosa para maximizar a eficácia
e minimizar os efeitos adversos. // Studo pri kiel la genoj de persono
influas ties respondon al medikamentoj, ebligante la personecigon de
medikamenta terapio por maksimumigi efikecon kaj minimumigi kromefikojn.) = FARMAKOGENOMIKO
FARMACOVIGILÂNCIA
(Atividade de monitorar, detectar, avaliar e prevenir efeitos adversos ou
quaisquer outros problemas relacionados a medicamentos após sua
comercialização. // Agado de monitorado, detektado, taksado kaj preventado de
kromefikoj aŭ ajnaj aliaj problemoj rilataj al medikamentoj post ilia enmerkatigo.) = FARMAKOGARDADO; FARMAKOKONTROLADO
FAZER SENTIDO
(Expressão usada para indicar que algo é lógico, coerente ou compreensível,
tendo se tornado popular em discussões online sobre comportamentos ou eventos.
// Esprimo uzata por indiki, ke io estas logika, kohera aŭ komprenebla,
populariĝinta en interretaj diskutoj pri kondutoj aŭ eventoj.) = TIO HAVAS SENCON
FAZUELI (Termo
irônico para algo que não funciona ou não dá certo. // Ironia slangaĵo
por io, kio ne funkcias aŭ ne sukcesas.)
= FIASKAĴO / MALSUKCESO
FÉRMION DE MAJORANA
(Em física quântica: Partícula que é a sua própria antipartícula, cuja
existência é pesquisada para ser a base de qubits topológicos. // En Kvantuma Fiziko, partiklo kiu estas sia propra antipartiklo, kies ekzisto estas esplorata
por esti la bazo de topologiaj kvantumbitoj.) = MAJORANA FERMIONO
FUNDAÇÃO CACIQUE COBRA CORAL (Organização da Umbanda tida como voltada para proteger
eventos sociais contra chuvas e desastres climáticos. // Umbanda-organizaĵo
konsiderata kiel dediĉita al la protekto de sociaj eventoj kontraŭ pluvoj kaj
klimataj katastrofoj.) = FONDAĴO KACIKO SERPENTO KORALO
GERAÇÃO GRANDIOSA
(Corte demográfico que segue a chamada Geração Perdida e precede a chamada
Geração Silenciosa, referindo-se à geração formada pelos indivíduos que
cresceram durante a Grande Depressão (1929–39) nos Estados Unidos e depois
participaram dos combates da Segunda Guerra Mundial (1939–45, com participação
dos EUA entre 1941 e 1945), bem como por aqueles que, permanecendo no país,
participaram do esforço de guerra, no chamado home front. // Demografia aĝularo
kiu sekvas la tiel nomatan Perditan Generacion kaj antaŭas la tiel nomatan
Silentan Generacion, rilate al la generacio formita de la individuoj kiuj
kreskis dum la Granda Depresio (1929–39) en Usono kaj poste partoprenis en la
bataloj de la Dua Mondmilito (1939–45, kun la partopreno de Usono inter 1941
kaj 1945), kaj ankaŭ de tiuj, kiuj, restante en la lando, partoprenis en la
milita penado, en la tiel nomata hejma fronto.) = GRANDIOZA GENERACIO
GERAÇÃO SANDUÍCHE
(Grupo de pessoas adultas de meia-idade que cuidam, ao mesmo tempo, de seus
pais idosos, de seus próprios filhos, e por vezes de seus próprios netos. // Grupo de
mezaĝaj plenkreskuloj, kiuj samtempe zorgas pri siaj maljunaj gepatroj, siaj
propraj infanoj, kaj foje pri siaj propraj nepoj.) = SANDVIĈA GENERACIO
GUERRA DO CONTESTADO
(Conflito armado ocorrido de outubro de 1912 a agosto de 1916, que teve como
partes beligerantes posseiros e pequenos proprietários de terras contra os
governos dos estados de Santa Catarina e Paraná, além do Governo Federal
brasileiro, tendo o campo de guerra sido uma região rica em erva-mate e
madeira, disputada por ambos os estados e que ficou conhecida como
"Contestado". // Armita konflikto okazinta de oktobro 1912 ĝis
aŭgusto 1916, kiu havis kiel militantajn partiojn domokupantojn kaj malgrandajn
terposedantojn kontraŭ la registaroj de la ŝtatoj Sankta Katarino kaj Paranao,
krom la brazila Federa Registaro, kies batalkampo estis regiono riĉa je mateo
kaj ligno, pridisputata de ambaŭ ŝtatoj kaj konata kiel "Kontestado".) = MILITO DE KONTESTADO
HASTEAR A MEIO PAU
(Ou hastear a meio mastro, geralmente sobre bandeira, em sinal de luto. // Aŭ duonmaste
hisi, kutime pri flago, kiel signo de funebro.) = DUONHISI
HYPERLOOP
(Proposta de transporte de passageiros e/ou carga em forma de tubos através dos
quais uma cápsula pode viajar livre de resistência ao ar ou atrito em alta
velocidade, reduzindo drasticamente o tempo de viagem em longas distâncias. // Propono por
transporto de pasaĝeroj kaj/aŭ ŝarĝo en formo de tuboj, tra kiuj kapsulo povas
vojaĝi sen aera rezisto aŭ frotado je alta rapido, draste reduktante la
vojaĝdaŭron sur longaj distancoj.) = VAKUA TRAJNO
IMUNOTERAPIA
(Tratamento que utiliza o próprio sistema imunológico do paciente para combater
doenças, especialmente o câncer, "ensinando" as células de defesa a
reconhecer e atacar as células tumorais. // Traktado kiu uzas la propran
imunsistemon de la paciento por batali kontraŭ malsanoj, precipe kanceron,
"instruante" la defendajn ĉelojn rekoni kaj ataki la tumorajn ĉelojn.) = IMUNTERAPIO
INCOMPATIBILIDADE DE GÊNIOS (Expressão popular usada para descrever a dificuldade de
relacionamento entre duas pessoas, geralmente em um contexto romântico, onde as
diferenças de personalidade e comportamento causam conflitos frequentes e
desgastantes, não se tratando de uma incompatibilidade intelectual, mas, sim,
de uma falta de harmonia e compreensão mútua nas interações diárias. // Populara
esprimo uzata por priskribi la malfacilecon de rilato inter du homoj, kutime en
romantika kunteksto, kie la diferencoj de personeco kaj konduto kaŭzas oftajn
kaj lacigajn konfliktojn, ne temante pri intelekta neagordeco, sed pri manko de
harmonio kaj reciproka kompreno en la ĉiutagaj interagoj.) = MALAKORDEMO INTER KARAKTEROJ / PERSONECOJ
INTELIGÊNCIA ARTIFICIAL EM DIAGNÓSTICO (Uso de algoritmos e aprendizado de máquina para
analisar imagens médicas, dados de laboratório e prontuários, auxiliando os
médicos a fazer diagnósticos mais rápidos e precisos. // Uzo de
algoritmoj kaj maŝinlernado por analizi medicinajn bildojn, laboratoriajn datenojn
kaj medicinajn dosierojn, helpante kuracistojn fari pli rapidajn kaj precizajn
diagnozojn.) = ARTEFARITA
INTELEKTO EN DIAGNOZO
INTELIGÊNCIA ORGANOIDE
(Campo emergente que combina biologia e ciência da computação, com o objetivo
de criar "biocomputadores" utilizando organoides cerebrais –
minicérebros cultivados em laboratório a partir de células-tronco humanas – e
conectá-los a interfaces eletrônicas, sendo que a ideia é usar o poder de
processamento biológico das redes de neurônios para aprender e resolver
problemas. // Emerĝanta kampo kiu kombinas biologion kaj komputikon, kun
la celo krei "biokomputilojn", uzante cerbajn organoidojn –
minicerbojn kultivitajn en laboratorio el homaj stamĉeloj – kaj konekti ilin al
elektronikaj interfacoj, kun la ideo uzi la biologian prilaboran potencon de
neŭronaj retoj por lerni kaj solvi problemojn.) = ORGANOIDA KOMPUT-INTELEKTO
JEITINHO BRASILEIRO
(Prática cultural nominada pejorativamente como brasileira, embora se
identifique em todo o mundo, onde pessoas contornam regras, leis ou normas
sociais para alcançar seus objetivos de forma informal, muitas vezes buscando
soluções criativas ou utilizando a informalidade e a simpatia, sendo uma forma
de resolver problemas ou situações de maneira não convencional, adaptando-se às
circunstâncias e buscando soluções práticas, mesmo que isso signifique ir
contra o estabelecido. // Kultura praktiko pejorative nomata brazila, kvankam
ĝi troviĝas tra la tuta mondo, kie homoj preterpasas regulojn, leĝojn aŭ
sociajn normojn por atingi siajn celojn neformale, ofte serĉante kreivajn
solvojn aŭ uzante neformalecon kaj simpatiecon, estante maniero solvi
problemojn aŭ situaciojn nekonvencie, adaptiĝante al la cirkonstancoj kaj
serĉante praktikajn solvojn, eĉ se tio signifas kontraŭi la establitajn
regulojn.) = (SOLV-)ARTIFIKO;
(SOLV-)RUZAĴO
JOGAR VERDE (Dar
uma pista enganosa, fazer uma pergunta insinuante ou agir de forma indireta
para obter informações ou avaliar a reação de alguém a uma determinada
situação, sendo uma forma de sondar ou investigar algo sem ser muito direto,
usando sutileza para descobrir o que se pretende. // Doni trompan sugeston,
fari subaludan demandon aŭ agi nerekte por akiri informojn aŭ taksi la reagon
de iu al certa situacio, estante maniero sondi aŭ esplori ion troa rekteco,
uzante subtilecon, por malkovri tion, kion oni celas.) = NEREKTE KONFESIGI VERON; SUBARTIFIKE / TROMPIGE ESPLORI
/ DEKLARIGI VERON
LACEAR OS SAPATOS
(Tornar os sapatos largos, mais folgados e macios, de forma que eles se ajustem
melhor ao formato dos pés e se tornem mais confortáveis. // Fari la ŝuojn
pli larĝaj, pli malstriktaj kaj pli molaj, tiel ke ili pli bone adaptiĝu al la
formo de la piedoj kaj fariĝu pli komfortaj.)
= LARĜIGI / MALSTREĈI / MALSTRIKTIGI / LOZIGI / KOMFORTIGI LA ŜUOJN
MAPA POLÍTICO
(Tipo de mapa que mostra as divisões territoriais, como países, estados,
províncias e municípios, juntamente com suas respectivas capitais e fronteiras,
representando a organização administrativa de um determinado território. // Tipo de mapo
kiu montras la teritoriajn dividojn, kiel landoj, ŝtatoj, provincoj kaj
municipoj, kune kun iliaj respektivaj ĉefurboj kaj limoj, reprezentante la
administran organizon de specifa teritorio.)
= (GEO)POLITIKA MAPO
MEDICINA DE PRECISÃO
(Abordagem médica que personaliza o tratamento e a prevenção de doenças com
base na variabilidade genética, ambiental e de estilo de vida de cada
indivíduo. // Medicina aliro kiu personecigas la traktadon kaj
preventadon de malsanoj surbaze de la genetika, media kaj vivstila varieco de
ĉiu individuo.) = PRECIZA
MEDICINO
MEDICINA DO ESTILO DE VIDA (Abordagem baseada em evidências que utiliza mudanças no
estilo de vida – como dieta, exercício, sono e manejo do estresse – para
tratar, reverter e prevenir doenças crônicas. // Pruv-bazita
aliro kiu uzas vivstilajn ŝanĝojn – kiel dieto, ekzercado, dormo kaj
streso-mastrumado – por traktadi, inversigi kaj preventi kronikajn malsanojn.) = VIVSTILA MEDICINO
MEDICINA REGENERATIVA
(Campo que busca reparar, substituir ou regenerar células, tecidos e órgãos
danificados por doenças ou lesões, utilizando técnicas como a terapia com
células-tronco. // Kampo kiu celas ripari, anstataŭigi aŭ regeneri ĉelojn,
histojn kaj organojn difektitajn de malsanoj aŭ vundoj, uzante teknikojn kiel
stamĉel-terapion.) = REGENERA
MEDICINO
MEDICINA TRANSLACIONAL
(Processo de "traduzir" descobertas da pesquisa científica básica em
novas terapias e práticas clínicas para beneficiar os pacientes de forma mais
rápida e eficiente. // Procedo de "tradukado" de malkovroj el
baza scienca esplorado al novaj terapioj kaj klinikaj praktikoj por profitigi
pacientojn pli rapide kaj efike.) = TRANSAPLIKA
MEDICINO
METABOLÔMICA
(Estudo científico que visa identificar e quantificar o conjunto de metabólitos
- o metaboloma - produzidos e/ou modificados por um organismo. // Scienca studo
kiu celas identigi kaj kvantigi la aron de metabolitoj - la metabolomo -
produktitaj kaj/aŭ modifitaj de organismo.)
= METABOLOMIKO
METAGENÔMICA
(Análise genômica da comunidade de microrganismos de um determinado ambiente
por técnicas independentes de cultivo, consistente na extração de DNA
diretamente do ambiente e construção de uma biblioteca metagenômica com este
genoma misto. // Genomika analizo de la komunumo de mikroorganismoj en
specifa medio per kultiv-sendependaj teknikoj, konsistanta el la eltiro de DNA
rekte el la medio kaj la konstruado de metagenomika biblioteko kun ĉi tiu
miksita genomo.) = METAGENOMIKO
MICROBIOMA
(Conjunto de todos os microrganismos – bactérias, vírus, fungos – que vivem em
um ambiente específico, como o intestino humano, e seu impacto na saúde e na
doença. // Aro de ĉiuj mikroorganismoj – bakterioj, virusoj, fungoj –
kiuj vivas en specifa medio, kiel la homa intesto, kaj ilia efiko sur sano kaj
malsano.) = MIKROBIOMO
MOTIVO PELO QUAL
(Ou razão por que) = MOTIVO, KIAL
NAMING RIGHTS (Ou,
literalmente, Direitos de nome: Direito sobre a propriedade ou uso de outra
denominação por alguma empresa, que compra ou aluga o nome de algum
estabelecimento, espetáculos culturais e/ou esportivos trocando-o para o nome
da própria empresa compradora/alugadora ou de algum produto relacionado. // Rajto pri la
proprieto aŭ uzado de alies nomo fare de entrepreno, kiu aĉetas aŭ luas la nomon
de iu establaĵo, kulturaj kaj/aŭ sportaj spektakloj, ŝanĝante ĝin al la nomo de
la propra aĉetanta/luanta entrepreno aŭ de iu rilata produkto.) = ALINOMIGA RAJTO; TRANSNOMIGA / NOMAĈETA / NOMLUA
KONTRAKTO
NANOMEDICINA
(Aplicação de nanotecnologia na área da saúde, usando nanopartículas para a
entrega direcionada de medicamentos, diagnóstico e terapia em nível molecular.
// Apliko de nanoteknologio en la sansektoro, uzante nanpartiklojn por celita
liverado de medikamentoj, diagnozo kaj terapio je molekula nivelo.) = NANOMEDICINO
NÃO É POSSÍVEL!
(Expressão de espanto ou frustração, muitas vezes usada de forma exagerada em
reações a situações inusitadas ou absurdas, sendo muito usada em comentários e
stories. // Esprimo de miro aŭ frustriĝo, ofte uzata troige en reagoj
al nekutimaj aŭ absurdaj situacioj, tre uzata en komentoj kaj
"stories".) = (ESTAS) NEEBLE!
NEUROPLASTICIDADE
(Capacidade do cérebro de se reorganizar e formar novas conexões neurais ao
longo da vida, fundamental para o aprendizado, a memória e a recuperação de
lesões cerebrais. // Kapablo de la cerbo reorganiziĝi kaj formi novajn neŭronajn
konektojn dum la tuta vivo, fundamenta por lernado, memoro kaj resaniĝo post
cerbaj lezoj.) = NEŬROPLASTIECO
OBJETO SUBMARINO NÃO IDENTIFICADO (Ou OSNI: Qualquer objeto ou fenômeno de percepção
óptica ou mecânica de origem desconhecida observado dentro da água e que
permanece não identificado até mesmo depois da investigação completa. // Ia ajn
objekto aŭ fenomeno de optika aŭ mekanika percepto de nekonata origino
observita subakve kaj kiu restas neidentigita eĉ post kompleta esploro.) = NEIDENTIGITA SUBMARA OBJEKTO; NISO
ÔMICA
(Caracterização e quantificação coletiva de conjuntos inteiros de moléculas
biológicas e a investigação de como elas se traduzem na estrutura, função e
dinâmica de um organismo ou grupo de organismos. // Kolektiva
karakterizado kaj kvantigado de tutaj aroj de biologiaj molekuloj kaj la
esplorado de tio, kiel ili tradukiĝas en la strukturon, funkcion kaj dinamikon
de organismo aŭ grupo de organismoj.) = OMIKO
ÔMICAS ESPACIAIS
(Conjunto de tecnologias que permitem analisar a atividade de milhares de genes
e proteínas célula por célula, mantendo sua localização exata no tecido, sendo
comparável como passar de uma vitamina de frutas (onde tudo está misturado)
para uma foto em altíssima resolução de uma salada de frutas (onde se vê onde
cada pedaço está). // Aro de teknikoj kiuj ebligas analizi la aktivecon de miloj
da genoj kaj proteinoj ĉelo post ĉelo, konservante ilian precizan lokon en la
histo, komparebla al la transiro de fruktosuko (kie ĉio estas miksita) al
alt-rezolucia foto de frukto-salato (kie oni vidas kie ĉiu peco estas).) = DISSPACAJ OMIKOJ
PASSAR VERGONHA ALHEIA
(Expressão popular sobre sentir constrangimento por alguém que está se
comportando de forma inadequada ou ridícula, mesmo sem ser diretamente
envolvido. // Populara
esprimo pri tio, senti honton pro iu,
kiu kondutas nedece aŭ ridinde, eĉ ne estante rekte implikita.) = SPERTI FREMDAN ĜENAĴON / HONTON
PAZUZU (Gíria uzada
para expressar algo assustador ou bizarro, inspirado no demônio da mitologia
mesopotâmica. // Slango uzata por esprimi ion timigan aŭ bizaran, inspirita
de la demono de la mezopotamia mitologio.)
= HIRTIGAĴO; BIZARAĴO; TERURAĴO
PENSAR FORA DA CAIXA
(Ter a capacidade de pensar de forma criativa, inovadora e não convencional,
saindo dos padrões habituais e buscando soluções originais para problemas,
questionando o óbvio, explorando novas perspectivas e encontrando soluções fora
do senso comum, sendo a "caixa" a representação das limitações e dos
modos de pensar pré-estabelecidos que podem impedir a criatividade. // Havi la
kapablon pensi kreive, novige kaj nekonvencie, elirante el la kutimaj ŝablonoj
kaj serĉante originalajn solvojn por problemoj, pridubante la evidentan,
esplorante novajn perspektivojn kaj trovante solvojn ekster la komuna saĝo, kie
la "skatolo" reprezentas la limojn kaj la antaŭfiksitajn
pensmanierojn kiuj povas malhelpi la kreemon.)
= KREECE / TUTE NOVE / NEKONVENCIE / NEORDINARE (EL)PENSI / SOLVI
PONTO QUÂNTICO
(Nanocristal semicondutor cujas propriedades eletrônicas dependem de seu
tamanho, usado em telas (QLED) e como potencial qubit. // Semikondukta
nanokristalo, kies elektronikaj proprecoj dependas de ĝia grandeco, uzata en
ekranoj (QLED) kaj kiel ebla kvantumbito.)
= KVANTUMA PUNKTO
PORTA QUÂNTICA
(Operação lógica fundamental realizada em um ou mais qubits, análoga às portas
lógicas clássicas, como AND e NOT. // Fundamenta logika operacio farita
sur unu aŭ pluraj kvantumbitoj, analoga al la klasikaj logikaj pordoj kiel AND
kaj NOT.) = KVANTUMA PORDO
PORTA-ESTANDARTE
(Cargo, tarefa ou incumbência de alguém que tem a tarefa de levar uma bandeira
que represente um Estado, um território ou uma unidade ou organização militar
ou civil, sendo tal considerado normalmente uma honraria, porque se age como
representante do país ou organização que a bandeira está a simbolizar. // Ofico, tasko aŭ
devo de iu, kiu havas la taskon porti flagon reprezentantan ŝtaton, teritorion
aŭ militan aŭ civilan unuon aŭ organizon, kio estas kutime konsiderata honoro,
ĉar oni agas kiel reprezentanto de la lando aŭ organizo simbolita de la flago.) = STANDARD-PORTISTO
PSICOBIÓTICOS
(Probióticos que, quando ingeridos em quantidades adequadas, conferem
benefícios à saúde mental, atuando no eixo intestino-cérebro. // Probiotikoj
kiuj, se konsumitaj en adekvataj kvantoj, havigas avantaĝojn al la mensa sano,
agante sur la akso intesto-cerbo.) = PSIKOBIOTIKOJ
PSICOLOGIA POSITIVA
(Movimento da ciência psicológica que visa fazer com que os psicólogos
contemporâneos adotem "uma visão mais aberta e apreciativa dos potenciais,
das motivações e das capacidades humanas", enfatizando mais a busca pela
felicidade humana do que mesmo o estudo das doenças mentais. // Movado de la
psikologia scienco kiu celas igi la nuntempajn psikologojn adopti "pli
malferman kaj aprezan vidon pri la homaj potencialoj, motivoj kaj
kapabloj", emfazante pli la serĉadon de homa feliĉo, ol mem la studon de
mensaj malsanoj.) = POZITIVA
PSIKOLOGIO
RECOZIMENTO QUÂNTICO
(Um método de computação quântica usado para encontrar o estado de energia mínima
de um sistema, útil para problemas de otimização. // Metodo de
kvantuma komputado uzata por trovi la minimuman energistaton de sistemo, utila
por optimumigaj problemoj.) = KVANTUMA
ENERGI-ESPLORO
REGOLITO (Ou
rególito: Camada de material solto e fragmentado que cobre a superfície de
rochas sólidas, tanto na Terra quanto em outros corpos celestes como a Lua,
sendo resultado da ação de processos de intemperismo, como a fragmentação e a
decomposição de rochas. // Tavolo de malstrikta kaj fragmentita materialo kiu
kovras la surfacon de solidaj rokoj, kaj sur la Tero kaj sur aliaj ĉielaj
korpoj kiel la Luno, estante la rezulto de la agado de veterdisfalaj procezoj,
kiel la fragmentiĝo kaj malkomponiĝo de rokoj.) = REGOLITO
RESENHA (Encontro
casual entre amigos para conversar. // Neformala renkontiĝo inter amikoj
por babili.) = KUNVENO /
BABILRENDEVUO
REZAR NA MESMA CARTILHA (Concordar com as ideias, opiniões ou comportamentos de alguém, ou
seja, ter as mesmas convicções e seguir o mesmo caminho, sendo uma expressão
idiomática que se refere à ação de seguir a mesma "cartilha", ou
seja, o mesmo conjunto de regras, princípios ou diretrizes estabelecidos por
outra pessoa ou grupo. // Konsenti pri la ideoj, opinioj aŭ kondutoj de iu,
tio estas, havi la samajn konvinkojn kaj sekvi la saman vojon, estante idioma
esprimo kiu rilatas al la ago sekvi la saman "lernolibron", tio
estas, la saman aron da reguloj, principoj aŭ gvidlinioj establitaj de alia
persono aŭ grupo.) = HAVI LA SAMAN
VIDPUNKTON; KANTI EL LA SAMA HIMNARO; SEKVI LA SAMAN LINION; ESTI TUTE
SAMOPINIA / KOHERA / SAMSINTENA KUN
ROMAGNA (Ou
Romanha: Região histórica italiana que corresponde aproximadamente à porção
sudeste da atual Emilia-Romagna, no norte da Itália. // Historia
regiono de Italio kiu proksimume respondas al la sudorienta parto de la nuna
Emilio-Romanjo, en norda Italio.) = ROMANJO
ROMAGNOL (Ou
Romanholo: Língua românica falada na região histórica da Romanha, consistindo
principalmente da parte sudeste da Emilia-Romagna, Itália. // Latinida lingvo
parolata en la historia regiono Romanjo, ĉefe konsistanta el la sudorienta
parto de Emilio-Romanjo, Italio.) = LA ROMANJA
(IDIOMO)
ROUXINOL-DO-BREJO
(Em latim, Acrocephalus palustris: Ave passeriforme da família Acrocephalidae,
conhecida por seu canto complexo e melodioso, que inclui imitações de outras
aves, sendo uma espécie migratória, passando o inverno no sudeste da África e
retornando à Europa e Ásia para reprodução. // Paseroforma
birdo de la familio Acrocephalidae, konata pro sia kompleksa kaj melodia kanto,
kiu inkluzivas imitojn de aliaj birdoj, estante migra specio, kiu vintrumas en
sudorienta Afriko kaj revenas al Eŭropo kaj Azio por reproduktiĝi.) = GRENOKANBIRDO
SAÚDE DIGITAL (Uso
de tecnologias digitais, como aplicativos, wearables e inteligência artificial,
para monitorar e melhorar a saúde, o bem-estar e a prestação de cuidados
médicos. // Uzo de ciferecaj teknologioj, kiel aplikaĵoj, porteblaj
aparatoj kaj artefarita intelekto, por monitori kaj plibonigi sanon, bonfarton
kaj la liveradon de medicinaj prizorgoj.)
= CIFERECA SANO
SAÚDE PLANETÁRIA
(Campo interdisciplinar que estuda a relação entre a saúde humana e os sistemas
naturais da Terra, reconhecendo que a degradação ambiental impacta diretamente
o bem-estar humano. // Interfaka kampo kiu studas la rilaton inter la homa
sano kaj la naturaj sistemoj de la Tero, rekonante, ke la media degenero rekte
influas la homan bonfarton.) = PLANEDA SANO
SEQUENCIAMENTO GENÔMICO (Processo de determinar a ordem completa do DNA de um organismo,
usado para identificar mutações genéticas, diagnosticar doenças e rastrear a
evolução de patógenos. // Procedo por determini la kompletan ordon de la DNA
de organismo, uzata por identigi genetikajn mutaciojn, diagnozi malsanojn kaj kontroli
la evoluon de patogenoj.) = GENOMIKA
SEKVENCIGO
SUPERPOSIÇÃO QUÂNTICA
(Capacidade de uma partícula quântica de existir em múltiplos estados
simultaneamente, até ser medida. // Kapablo de kvantuma partiklo ekzisti
en pluraj statoj samtempe, ĝis ĝi estas mezurita.) = KVANTUMA SUPERPOZICIO
SUPREMACIA QUÂNTICA
(Momento em que um computador quântico consegue resolver um problema específico
que nenhum supercomputador clássico conseguiria em um tempo razoável, sendo
atualmente preferido o termo "Vantagem Quântica". // Momento kiam
kvantuma komputilo sukcesas solvi specifan problemon, kiun neniu klasika
superkomputilo povus solvi en akceptebla tempo, kvankam la termino
"Kvantuma Avantaĝo" estas nun preferata.) = KVANTUMA SUPERECO; KVANTUMA AVANTAĜO
TÁ ME TIRANDO?
(Expressão popular de incredulidade ou indignação, usada quando alguém acha que
está sendo enganado ou provocado; equivalente a "você está brincando
comigo?". // Esprimo de nekredemo aŭ indigno, uzata kiam iu pensas, ke
oni trompas aŭ provokas lin.) = ĈU VI ŜERCAS
KUN MI? ĈU VI ĈIKANAS / RIKANAS / MOKAS MIN?
TÁ ME ZOANDO?
(Variação regional e coloquial de "tá me tirando?", comum no Nordeste
do Brasil, usada para expressar surpresa ou descrença. // Regiona kaj
lingvaĵa variaĵo de "tá me tirando?", ofta en la Nordoriento de
Brazilo, uzata por esprimi surprizon aŭ nekredemon.) = ĈU VI FRENEZAS / ŜERCAS KUN MI?
TÁ TODO MUNDO ME JULGANDO (Frase usada com ironia ou autodepreciação quando alguém
percebe ou imagina que está sendo criticado publicamente, especialmente nas
redes sociais. // Frazo uzata kun ironio aŭ mem-malestimo, kiam iu rimarkas
aŭ imagas, ke li estas publike kritikata, precipe en sociaj retoj.) = ĈIUJ / (LA TUTA MONDO) JUĜAS MIN
TELETRANSPORTE QUÂNTICO (Processo de transferir o estado exato de um qubit de um lugar para
outro sem mover a partícula física, utilizando o emaranhamento. // Procedo por
transdoni la precizan staton de kvantumbito de unu loko al alia sen movi la
fizikan partiklon, uzante kuntiriĝon.) –
KVANTUMA / KVANTUMBITA TELEPORTADO
TERAPIA GÊNICA
(Técnica que visa tratar ou prevenir doenças através da modificação dos genes
de um paciente, corrigindo genes defeituosos ou introduzindo novos genes. // Tekniko kiu
celas traktadi aŭ preventi malsanojn per modifo de la genoj de paciento,
korektante difektitajn genojn aŭ enkondukante novajn genojn.) = GENTERAPIO
TERAPIA-ALVO (Tipo
de tratamento contra o câncer que usa medicamentos para atacar especificamente
características moleculares das células cancerígenas, com menor dano às células
normais. // Tipo de kancer-traktado kiu uzas medikamentojn por specife
ataki molekulajn karakterizaĵojn de kanceraj ĉeloj, kun malpli da damaĝo al
normalaj ĉeloj.) = KANCERCELITA
TERAPIO
TOP (Adjetivo
usado para qualificar algo ou alguém como excelente, muito bom, da moda ou de
alta qualidade, sendo que seu uso excessivo também gerou paródias sobre um
certo estereótipo social. // Adjektivo uzata por kvalifiki ion aŭ iun kiel
bonegan, tre bonan, laŭmodan aŭ altkvalitan, kies troa uzo ankaŭ estigis
parodiojn pri certa socia stereotipo.) =
PINTA
TRANSLACIONAL
(Referente ao processo de transposição ou transferência de conhecimento de um
contexto para outro, geralmente da pesquisa básica para a aplicação clínica ou
prática. // Rilata al la procedo de transpoziciigo aŭ transdono de scio
de unu kunteksto al alia, kutime de baza esplorado al klinika aŭ praktika
apliko.) = TRANSAPLIKA
TRIZ (Gíria para
"tristeza" ou "depressão". // Slango por
"malĝojo" aŭ "depresio".)
= MALĜOJO / DEPRESIO
UNÍPEDE (Que tem
um só pé; unipedal. // Kiu havas nur unu piedon; unupieda.) = UNUPIEDA; UNUPIEDULO
VEXILÁRIO
(Porta-estandarte; porta-bandeira) = VEKSIL-PORTISTO; FLAG-PORTISTO;
STANDARD-PORTISTO
VEXILO (Objeto em
forma de bandeira utilizado no período clássico do Império Romano como insígnia
ou estandarte. // Flag-forma objekto uzata en la klasika periodo de la Roma
Imperio kiel insignon aŭ standardon.) = VEKSILO
VIRAR MEME (Quando
uma pessoa, frase ou situação se torna objeto de piadas ou reproduções cômicas
na internet, geralmente por viralização. // Kiam persono, frazo aŭ situacio
fariĝas objekto de ŝercoj aŭ komikaj reproduktoj en la interreto, kutime pro
virusiĝo.) = FARIĜI MEMEO
