DULINGVA RAPIDA VORTARO PORTUGALA-ESPERANTO - AKTUALIGO EL OKTOBRO 2025

 REFERÊNCIAS: ESPERANTO PORTUGUÊS PORTUGALA DICIONÁRIO VORTARO GLOSSÁRIO GLOSARO TERMINARO TRADUZIR 

TRADUÇÃO

3I/ATLAS (Cometa interestelar com anomalias, ou veículo, sonda ou observador alienígena, descoberto pela estação do Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS) em Río Hurtado, Chile, em 1º de julho de 2025. // Interstela kometo kun anomalioj, aŭ aliplaneda veturilo, sondilo aŭ observanto, malkovrita de la stacio de la "Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System (ATLAS)" en Rio-Hurtado, Ĉilio, la 1-an de Julio 2025.) = 3I/ATLASO

2I/BORISOV (Primeiro cometa interestelar observado e o segundo objeto interestelar observado depois do 1I/Oumuamua e antes do 3I/ATLAS, tendo passado pelo periélio no dia 7 de dezembro de 2019, e tendo passado em seu ponto mais próximo da Terra no dia 28 de dezembro do mesmo ano, chegando à distância de 180 milhões de quilômetros. // Unua observita interstela kometo kaj la dua observita interstela objekto post 1I/ʻOumuamuo kaj antaŭ 3I/ATLASO, kaj kiu trapasis la perihelion en la 7-a de Decembro 2019 kaj pasis plej proksime al la Tero en la 28-a de Decembro de tiu sama jaro, atingante la distancon de 180 milionoj da kilometroj.) = 2I/BORISOVO

ACORDISMO (Política de coalizões ou acordos pragmáticos, muitas vezes criticada por falta de princípios. // Politiko de koalicioj aŭ pragmataj interkonsentoj, ofte kritikata pro manko de principoj.) = (FI)AKORDISMO

ADSORÇÃO (Em fisioquímica, adesão de moléculas de um fluido (o adsorvido) a uma superfície sólida (o adsorvente). // En fizikoĥemio, adhero de molekuloj de fluido (la adsorbito) al solida surfaco (la adsorbanto).) = ALSORBO

ADSORVATO (Em fisioquímica, molécula de gás, de vapor, ou partícula dissolvida e fixada na superfície de um sólido ou líquido; adsorvido. // En fizikoĥemio, molekulo de gaso, de vaporo aŭ partiklo dissolvita kaj fiksita sur la surfaco de solido aŭ likvaĵo; adsorbito.) = ALSORBATO

ADSORVENTE (Em fisioquímica, superfície sólida, geralmente porosa e com alta área de superfície, capaz de efetuar em sua superfície a adesão de moléculas dispersas em um meio líquido ou gasoso (o adsorvido). // En fizikoĥemio, solida surfaco, ĝenerale pora kaj kun alta surfaca areo, kapabla efektivigi sur sia surfaco la adheron de molekuloj disigitaj en likva aŭ gasa medio (la adsorbito).) = ALSORBANTO

AGROTECH (Tecnologia aplicada à agricultura; empresa do setor de agronegócio com foco em inovação. // Teknikaro aplikata al agrikulturo; kompanio de la agronegoca sektoro kun fokuso al novigo.) = AGROTEKNIKO; AGROTEKNIKA ENTREPRENO

ALGORITMIZAR (Substituir processos humanos de decisão ou análise por algoritmos. // Anstataŭigi homajn procedojn de decido aŭ analizo per algoritmoj.) = ALGORITMIGI

ALIENÍGENA ANTIGO (Referente à teoria de que extraterrestres visitaram a Terra na antiguidade. // Rilate al la teorio, ke eksterteranoj vizitis la Teron en la antikveco.) = PRAHISTORIA EKSTERTERANO

ANSIOLAB (Laboratório ou startup focada em pesquisas para ansiedade. // Laboratorio aŭ ekfirmao fokusigita al esploroj pri anksio.) = ANGORLABORATORIO

ANTICAUDA DE UM COMETA (Feixe aparente de poeira que aponta para o Sol o oposto de sua cauda de gás e poeira, sendo formada por partículas de poeira maiores, que ficam para trás no plano orbital do cometa, e só é vista quando a Terra cruza esse plano e ilumina esse disco de detritos. // Ŝajna fasko de polvo kiu montras al la Suno sian voston el gaso kaj polvo, estante formita de pli grandaj polvopartikloj, kiuj restas malantaŭe en la orbita ebeno de la kometo, kaj estas vidata nur kiam la Tero transiras tiun ebenon kaj prilumas tiun diskon de rubaĵoj.) = ANTAŬVOSTO DE KOMETO

APOMETRIA (Técnica ou terapia espiritualista que trabalha com dimensões e corpos espirituais, inclusive à distância. // Spirituala tekniko aŭ terapio kiu laboras kun spiritaj dimensioj kaj korpoj, inkluzive de malproksime.) = APOMETRIO

APOSSIÔMETRO (Dispositivo ou aplicativo que mede o nível de aposentadoria ou tempo para se aposentar. // Aparato aŭ aplikaĵo kiu mezuras la nivelon de emeritiĝo aŭ la tempon por emeritiĝi.) = EMERITIĜOMEZURILO

AQUAPONIA (Sistema de cultivo que integra a criação de peixes com o cultivo de plantas. // Sistemo de kultivado kiu kunigas la bredadon de fiŝoj kun la kultivado de plantoj.) = AKVAPONIO

ARARA-CANINDÉ (ou Ara ararauna, arara-de-barriga-amarela, arari, arara-amarela, arara-azul-e-amarela, araraí ou canindé: Uma das mais conhecidas representantes do gênero Ara, sendo uma das espécies emblemáticas do cerrado brasileiro e importante para muitas comunidades indígenas, sendo também muito apreciada como animal de estimação, ocorrendo da América Central ao Brasil, Bolívia e Paraguai. // Unu el la plej konataj reprezentantoj de la genro Ara, estanta unu el la kuriozaj specioj de la brazila cerado kaj grava por multaj indiĝenaj komunumoj, ankaŭ tre ŝatata kiel dorlotbesto, vivanta de Centra Ameriko ĝis Brazilo, Bolivio kaj Paragvajo.) = BLUA-FLAVA ARAO, BLUA-ORA ARAO

ARQUITETURA PARAMÉTRICA (Design arquitetônico que usa algoritmos e parâmetros para gerar formas complexas. // Arkitektura dezajno kiu uzas algoritmojn kaj parametrojn por generi kompleksajn formojn.) = PARAMETRA ARKITEKTURO

ASTROEMPREENDEDOR (Empreendedor no setor de exploração espacial ou tecnologia aeroespacial. // Entreprenisto en la sektoro de kosmoesplorado aŭ aerspaca teknologio.) = KOSMOENTREPRENISTO

ASTROMETRIA (Ou astronomia de posição: ramo da astronomia que lida com a medida precisa da posição das estrelas e de outros corpos celestes, assim como de suas distâncias e seus movimentos. // Branĉo de la astronomio kiu pritraktas la precizan mezuron de la pozicio de la steloj kaj de aliaj ĉielaj korpoj, same kiel de iliaj distancoj kaj iliaj movadoj.) = ASTROMETRIO

AUDIOBOOKER (Narrador profissional de audiolivros. // Profesia voĉleganto de aŭdlibroj.) = AŬDLIBRA VOĈ-RAKONTISTO

AUTOMAQUIAGEM (Técnica de fazer a própria maquiagem, aplicando produtos cosméticos no rosto sem a ajuda de um profissional. // Tekniko por fari la propran ŝminkon, aplikante kosmetikajn produktojn al la vizaĝo sen la helpo de profesiulo.) = MEMŜMINKADO

BABA DE MOÇA (Doce típico da culinária do Brasil feito com gemas de ovos, leite de coco e calda de açúcar fervidos até se tornarem um creme consistente. // Tipa dolĉaĵo de la kuirarto de Brazilo farita per ovoflavoj, kokos-lakto kaj sukersiropo boligitaj ĝis ili fariĝas firmkonsista kremo.) = BABADEMOSO

BICICLETÁRIO SEGURO (Estacionamento protegido e monitorado para bicicletas. // Protektita kaj monitorita parkejo por bicikloj.) = SEKURA BICIKLEJO

BIOCENTRISMO (Posição filosófica que concebe a considerabilidade moral como inerente à vida e seres vivos, em reverência ao bem próprio de cada sujeito vivo, não privilegiando a racionalidade nem a senciência (como no sencientismo) enquanto critérios morais definidores da categoria de sujeito moral. // Filozofia pozicio kiu konceptas la moralan konsidereblecon kiel enan al la vivo kaj vivaj estaĵoj, en respekto al la propra bono de ĉiu viva subjekto, ne privilegiante la raciecon nek la sentokapablon (kiel en sensocentrismo) kiel moralajn kriteriojn difinantajn la kategorion de morala subjekto.) = BIOCENTRISMO

BIRGUS LATRO (Ou caranguejo-dos-coqueiros, ou caranguejo-ladrão: grande crustáceo anomuro, terrestre, encontrado em diversas ilhas tropicais dos oceanos Índico e Pacífico, sendo o maior artrópode terrestre do mundo. // Granda anomura krustaco, surtera, trovata en diversaj tropikaj insuloj de la Hindaj kaj Pacifikaj oceanoj, estante la plej granda surtera artropodo de la mondo.) = KOKOSKRABO

BITRIBUTAÇÃO DIGITAL (Incidência de mais de um tributo sobre negócios no ambiente digital. // Apliko de pli ol unu imposto sur negocojn en la cifereca medio.) = CIFERECA (DUOBLA TRIBUTADO) / BITRIBUTADO

BOTAR MARCHA (Gíria para dizer que uma pessoa vai-se embora de um lugar.) // (Ek)foriri; (gíria para acelerar ou seguir em frente.) Akceli; plirapidigi; pluiri; (gíria para começar a agir, podendo ser usada para indicar que é hora de começar algo, de forma ágil e decisiva.) Ekigi; ekfari; ekagi.) = (EK)FORIRI; AKCELI; PLIRAPIDIGI; PLUIRI; EKIGI; EKFARI; EKAGI

BOTS DE RELACIONAMENTO (Programas de computador que simulam conversas para atendimento a clientes. // Komputilaj programoj kiuj simulas konversaciojn por servo al klientoj.) = INTERRILATAJ / SERVPAROLAJ ROBOTOJ

CACHOEIRATERAPIA (Prática de tomar banhos e passar tempo perto de cachoeiras como forma de terapia, com benefícios mentais e físicos. // Praktiko de baniĝi kaj pasigi tempon proksime de akvofaloj kiel formo de terapio, kun mensaj kaj fizikaj avantaĝoj.) = AKVOFALA TERAPIO

CAÓSMICO (Relativo a uma concepção de universo como caos ordenado ou ordem caótica. // Rilate al koncepto de universo kiel ordigita kaoso aŭ kaosa ordo.) = KAOSMA

CARBOCAPTURA (Tecnologia para capturar e armazenar dióxido de carbono da atmosfera. // Tekniko por kapti kaj stoki karbonan dioksidon de la atmosfero.) = KARBONDIOKSIDA KAPTADO

CÉREBRO DE PIPOCA (Expressão popular para a dificuldade de manter o foco e a concentração devido à constante exposição a múltiplas fontes de estímulo digital. // Malfacileco de oni teni atenton kaj koncentriĝon, pro ofta atentodeviiĝo al multoblaj fontoj de cifereca stimulo.) = MALKONCENTRIĜEMO; MALATENTEMO;    MALFOKUSIGEMO; ATENTODEVIIĜEMO

CHIMICHURRI (Molho tradicional da Argentina usado principalmente para temperar churrascos. // Tradicia saŭco en Argentino uzata ĉefe por spici krad-rostaĵojn.) = ĈURASK-SAŬCO; ARGENTINA SAŬCO; ĈIMIĈURO

CIANETO (ou cianureto: Composto químico que contem o grupo ciano, com uma ligação tripla entre o átomo de carbono e o de nitrogênio. // Kemia kombinaĵo enhavanta la ciano-grupon, kun triobla ligo inter la karbonatomo kaj la nitrogenatomo.) = CIANIDO, CIANURETO

CIBERATAQUE HÍBRIDO (Ataque cibernético que combina múltiplas técnicas e vetores. // Kibernetika atako kiu kombinas multoblajn teknikojn kaj vektorojn.) = HIBRIDA KIBERATAKO

CIBERIMUNIDADE (Capacidade de um sistema de se defender e se recuperar de ataques cibernéticos. // Kapablo de sistemo sin defendi kaj resaniĝi de kibernetikaj atakoj.) = KIBERIMUNECO

CIDADANIA PLANETÁRIA (Conceito de direitos e responsabilidades que transcendem fronteiras nacionais. // Koncepto pri rajtoj kaj respondecoj kiuj transcendas naciajn limojn.) = PLANEDA ŜTATANECO / CIVITANECO

CIENTISTA DE DADOS (Profissional que analisa e interpreta dados complexos. // Profesiulo kiu analizas kaj interpretas kompleksajn datenojn.) = DATENOSCIENCISTO

CLIMÃO (gíria para situação tensa e desconfortável entre pessoas, comumente usada para descrever um momento pesado e cheio de tensão. // Streĉa kaj ĝena situacio inter homoj, ofte uzata por aludi al peza kaj streĉoplena etoso.) = ĈAGRENA / PEZA / PREMA / MALAGRABLA / KONFLIKTEMA MOMENTO / ETOSO / SITUACIO / ATMOSFERO

CLIMATIZAÇÃO (Adaptação de sistemas ou infraestruturas às mudanças climáticas. // Adaptiĝo de sistemoj aŭ infrastrukturoj al la klimataj ŝanĝoj.) = KLIMATADAPTADO

COACH QUÂNTICO (Profissional de coaching que usa conceitos da física quântica em suas metáforas de ensino. // Profesiulo de trejnado kiu uzas konceptojn de kvantuma fiziko en siaj instruaj vortfiguroj.) = KVANTUMISMA MENTORO / CELTREJNISTO / KARIERTREJNISTO

CODE-REVIEW (Revisão de código-fonte por outros programadores. // Revizio de fontkodo fare de aliaj programistoj.) = ALIPROGRAMISTA FONTKODA REVIZIO

COLOCAR NO CHINELO (Expressão idiomática que significa superar, humilhar ou ser muito superior a alguém ou algo, muitas vezes de forma a causar vergonha ou admiração. // Brazila idioma esprimaĵo, kiu signifas superi, humiligi aŭ esti tre supera al iu aŭ io, ofte tiel ke tio kaŭzas honton aŭ admiron.) = (GRANDE / LARĜE / MULTE) SUPER(EG)I

COMA (Em astronomia, nuvem de poeira e gás que circunda o núcleo de um cometa. // En astronomio, nubo de polvo kaj gaso kiu ĉirkaŭas la kernon de kometo.) = KOMET-HARARO

COMETA RASANTE (Cometa que passa muito perto do Sol no periélio, algumas vezes a poucos milhares de quilômetros da sua superfície. // Kometo kiu pasas tre proksime de la Suno en la perihelio, kelkfoje je nur kelkaj miloj da kilometroj de ties surfaco.) = PROKSIMSUNA KOMETO

COMETÁRIO (Adjetivo relativo a cometa ou semelhante a um cometa. // Adjektivo rilata al kometo aŭ simila al kometo.) = KOMETA; KOMETFORMA

COMUNIDADE INTENCIONAL (Grupo de pessoas que convivem baseado em valores e propósitos comuns. // Grupo de homoj kiuj kunvivas bazitaj sur komunaj valoroj kaj celoj.) = SAMCELA KOMUNUMO / SOCIETO

CONDOMÍNIO-CLUBE (Condomínio residencial focado em áreas de lazer e serviços. // Loĝejaro alĝustigita al libertempaj ejoj kaj servoj.) = LOĜKVARTALO-KLUBO; LOĜEJAR-KLUBO

CONHECIMENTOS CONTEXTUAIS (Informações, circunstâncias e detalhes que envolvem um fato, evento ou texto, fornecendo o pano de fundo necessário para sua compreensão e interpretação, referindo-se ao ambiente físico, social, cultural, histórico e econômico onde algo ocorre ou ocorreu, sendo cruciais para entender o significado real de uma mensagem ou de um fato, para relacioná-la com o mundo. // Informoj, cirkonstancoj kaj detaloj kiuj ĉirkaŭas fakton, eventon aŭ tekston, provizante la necesan fonon por ĝia kompreno kaj interpretado, rilatantaj al la fizika, socia, kultura, historia kaj ekonomia medio, kie io okazas aŭ okazis, estante decidaj por komprenigi la realan signifon de mesaĝo aŭ fakto, por rilatigi ĝin kun la mondo.) = KUNTEKSTAJ / ĈIRKAŬAJ KONOJ / SCIIĜOJ

CONSUMOSSUSTENTÁVEL (Relativo ao padrão de consumo que busca a sustentabilidade. // Rilata al la normaro de konsumado kiu serĉas la daŭripovecon.) = KONSUM-DAŬRIPOVIGA

CONTEÚDO ADULTO (Qualquer material produzido e distribuído consensualmente que retrata nudez adulta ou comportamento sexual pornográfico. // Ĉiu spektaĵo produktita kaj distribuita sub konsento, kiu montras adoltan nudecon aŭ pornografian seksan konduton.) = PORNOGRAFIA SPEKTAĴO; PORNOSPEKTAĴO; PORNAĴO

CONTEÚDO GERADO POR IA (Ou output: qualquer conteúdo gerado por inteligência artificial, como arte, imagem, deepfake, texto, rascunho, música, áudio, vídeo etc. // Ĉiu enhavo generita de artefarita intelekto, kiel arto, bildo, falsaĵo, teksto, malneto, muziko, aŭdiaĵo, videaĵo ktp.) = ARTEFARITA INTELEKTAĴO

CRIOSTASE (Tecnologia de preservação reversível para objetos biológicos vivos, que se baseia no uso de substâncias gasosas formadoras de clatrato sob pressão hidrostática aumentada e temperaturas hipotérmicas. // Tekniko de transigebla konservado por vivantaj biologiaj objektoj, kiu baziĝas sur la uzo de gasaj substancoj formantaj klatraton sub pliigita hidrostatika premo kaj hipotermiaj temperaturoj.) = KRIOSTAZO

CRIPTOMOEDA ESTATAL (Moeda digital emitida por um banco central. // Cifereca mono eldonita de centra banko.) = ŜTATA CRIPTOMONO

CROWDLEARNING (Aprendizado colaborativo através de plataformas on-line e multidões. // Kunlabora lernado per retaj platformoj kaj homamasoj.) = (CIFERECA) (KUNLABORA) AMASLERNADO

CROWDSOURCING (Terceirização de tarefas para um grande grupo de pessoas, geralmente on-line. // Transkomisiado de taskoj al granda grupo de homoj, plej ofte rete.) = (CIFERECA) AMASKUNLABORIGO / GRUPKUNLABORIGO

CULTUADOR (Praticante de uma religião ou sistema de crenças de forma dedicada. // Sindediĉa sekvanto de religio aŭ sistemo de kredoj.) = KULTADANTO; DEVOTULO

CYBERPUNK (Gênero de ficção científica com alta tecnologia e baixa qualidade de vida. // Ĝenro de scienca fikcio kun alta teknologio kaj malalta vivkvalito.) = KIBERPUNKO

DEMOCRACIA LÍQUIDA (Modelo político que permite votar diretamente ou delegar o voto. // Politika sistemo kiu permesas voĉdoni rekte aŭ delegi la voĉdonon.) = DUMANIERA / SENPERA-PERA ELEKTADO; LIKVA DEMOKRATIO

DESALINHADOR (Pessoa que contesta alinhamentos ou alianças políticas ou ideológicas tradicionais. // Persono kiu kontestas tradiciajn politikajn aŭ ideologiajn liniojn aŭ aliancojn.) = ALIANCO-KONTESTANTO

DESBANCO (Processo de migração de serviços bancários para fintechs ou sistemas descentralizados. // Procezo de migrado de bankaj servoj al finteknejoj aŭ malcentralizitaj sistemoj.) = MALBANKIGADO

DESGASEIFICAÇÃO (Processo físico da lenta liberação de gases quando presos, de materiais congelados, absorventes ou adsorventes. // Fizika procedo de la malrapida liberigo de gasoj, kiam kaptitaj, de frostigitaj, sorbantaj aŭ adsorbantaj materialoj.) = TRAGASIĜO; TRAGASIGO

DESPLASTIFICAR (Reduzir ou eliminar o uso de plásticos. // Redukti aŭ elimini la uzon de plastoj.) = SENPLASTIGI

DEVOCIONAL (Momento de oração ou estudo religioso pessoal. // Momento de preĝo aŭ persona religia studo.) = RELIGIA PERSONA STUDO; MEMDEVOTADO

DIGITAL DETOX (Período de abstinência de dispositivos e plataformas digitais. // Periodo de abstinado de ciferecaj aparatoj kaj platformoj.) = CIFERECA ABSTINENCO / ABSTINADO

DINHEIRO PROGRAMÁVEL (Moeda digital com regras embutidas que controlam seu uso. // Cifereca mono kun enigitaj reguloj, kiuj kontrolas ĝian uzon.) = PROGRAMITA / KONTROLATA / TELEREGATA MONO

DIREITO DIGITAL (Ramo do direito que trata de crimes, contratos e relações no ambiente digitalal. // Branĉo de la Juro, kiu pritraktas krimojn, kontraktojn kaj rilatojn en la cifereca medio.) = CIFERECA JURO

DIY (Termo que significa “Do It Yourself” ou “faça você mesmo” e que se refere a um movimento que incentiva a criação e a construção de objetos e projetos caseiros, em vez de comprá-los prontos. // Esprimo kiu signifas "Faru Vi Mem" kaj kiu rilatas al movado kiu instigas la kreadon kaj konstruadon de hejmaj objektoj kaj projektoj, anstataŭ aĉeti ilin pretaj.) = MOVADO FVM (FARU VI MEM)

DOMÍNIO (ou superregnum, super-reino ou império: Em Biologia, designação dada ao táxon de nível mais elevado utilizado para agrupar os organismos numa classificação científica. // En Biologio, taksonomia rango por engrupigo de la regnoj de la tradicia biologia klasado.) = DOMANIO

DOUTORAMENTO SANDUÍCHE (Doutorado realizado parcialmente no país de origem e parcialmente no exterior. // Doktoriĝo realigita parte en la devenlando kaj parte eksterlande.) = ENDULANDA DOKTORIĜO

ECOMODERNISMO (Corrente de pensamento que defende a tecnologia para resolver problemas ambientais. // Pensfluo kiu defendas la teknologion por solvi mediajn problemojn.) = EKOTEKNOLOGIO

ECONOMIA DE PLATAFORMA (Modelo econômico baseado em plataformas digitais que facilitam transações. // Ekonomia modelo bazita sur ciferecaj platformoj kiuj faciligas transakciojn.) = CIFERECA EKONOMIO

ECONOMIA PRATEADA (Mercado voltado para idosos consumeristas. // Merkato direktita al la maljuna konsumantaro.) = MALJUNULCELA  / ARĜENTECA  EKONOMIO

EDUTENIMENTO (Conteúdo educacional que usa formatos de entretenimento. // Edukada enhavo kiu uzas formatojn de distro aŭ ludado.) = EDUKLUDADO

EMPREENDEDORISMO SOCIAL (Iniciativa empresarial que visa resolver problemas sociais. // Komerca iniciato kiu celas solvi sociajn problemojn.) = SOCIA ENTREPRENISMO / ENTREPRENECO / ENTREPRENO

EMPURRÃOZINHO (Conceito de "nudge" em economia comportamental: incentivo sutil para uma decisão. // Koncepto de "ekpuŝo" en konduta ekonomio: subtila instigo por decido.) = IMPULS-HELPO; EKPROSPERIGA HELPETO / PUŜETO

ENGAJAMENTO (Nível de envolvimento e interação de um usuário com um conteúdo, movimento ou ideia. // Nivelo de implikiĝo kaj interago de uzanto kun enhavo, movado aŭ ideo.) = ENGAĜIĜECO; VARBIĜECO

ESPAÇOTURISMO (Turismo que realiza viagens ao espaço ou à sua fronteira. // Turismo kiu realigas vojaĝojn al la kosmo aŭ al ĝia limo.) = KOSMOTURISMO

E-SPORTS (Competições profissionais de videogames. // Profesiaj konkursoj de videoludoj.) = ELEKTRONIKAJ SPORTOJ; BITLUDOJ; CIFERECAS SPORTOJ

ETNOBOTÂNICA (Estudo do uso de plantas por diferentes culturas e povos. // Studo de la uzado de plantoj fare de malsamaj kulturoj kaj popoloj.) = ETNOBOTANIKO

EUGÊNCIA (Neologismo que combina "eu" e "agência", referindo-se a uma agência de serviços (principalmente de marketing digital) formada por apenas um profissional. // Neologismo kiu kombinas "mi" kaj "agentejo", referencante al agentejo de servoj (ĉefe de cifereca merkatado) formita de nur unu profesiulo.) = MEMAGENTEJO; MEMSERVEJO

EXTREMÓFILO (Organismo capaz de viver em ambientes de condições físico-geo-quimicamente extremas para a maioria dos outros seres vivos do planeta Terra, sejam eles naturais (vulcões, oceanos, alta atmosfera, caverna, desertos) ou antrópicos (minas, rios anóxicos, áreas contaminadas por petróleo/compostos industriais e radiação), expandindo os limites da vida conhecidos. // Organismo kapabla vivi en medioj de fiziko-geo-kemie ekstremaj kondiĉoj por la plimulto de la aliaj vivaj estaĵoj de la planedo Tero, ĉu ili estas naturaj (vulkanoj, oceanoj, alta atmosfero, kaverno, dezertoj) aŭ antropaj (minejoj, anoksaj riveroj, areoj kontaminitaj per petrolo/industriaj kombinaĵoj kaj radiado), vastigante la limojn de la vivo konataj.) = EKSTREMOFILO; EKSTREMVIVULO

FANTASOLOGIA (Estudo sistemático de lendas, mitos e figuras folclóricas. // Sistema studo de legendoj, mitoj kaj folkloraj figuroj.) = FANTASTOLOGIO; MITOLOGIO

FARMÁCIA VIVA (Cultivo de plantas medicinais para uso comunitário. // Kultivado de kuracaj plantoj por komunuma uzado.) = VIVA / BOTANIKA APOTEKO

FASCINOLOGIA (Estudo de fenômenos hipnóticos, de fascinação e sugestão. // Studo de hipnotaj fenomenoj, de fascino kaj sugestio.) = FASCINOLOGIO

FOTOBOMBA (Ato de aparecer inesperadamente no fundo de uma fotografia alheia. // Ago aperi neatendite en la fono de alies fotografaĵo.) = FOTOMISAPERAĴO; FOTOBOMBO

FOTOMETRIA (Ramo da óptica que trata da medição da luz em termos de seu brilho percebido pelo olho humano. // Branĉo de la Scienco, kiu pritraktas la mezuron de la lumradiado perceptita de la homa okulo.) = FOTOMETRIO

FRESCURA (no sentido popular: Atitude afetada, sentimentalista, pretensiosa, ou excessivamente exigente. // Afektita, sentimentalaĉa, pretendema, aŭ troe postulema sinteno.) = TEDEGAĴO; VANTEGAĴO; TROA POSTULAĈO; AFEKTAĴO; DANDAĴO; DELIKATAĴO; KAPRICAĴO; DRAMAĈO

GIG ECONOMY (Mercado de trabalho baseado em trabalhos temporários e freelancers. // Labormerkato bazita sur portempaj laboroj kaj sendependaj laboristoj.) = AŬTONOMA / OKAZA / EVENTUALA / PORTEMPECA LABORMERKATO

HACKATHON (Maratona de programação onde desenvolvedores colaboram em projetos. // Program-maratono kiam programistoj kunlaboras pri projektoj.) = PROGRAM-KUNLABORO; PROGRAM-MARATONO

HARA HACHI BUN ME (Ou hara hachi bu: ensino confucionista que instrui as pessoas a comerem apenas 80% do que comeriam e não até que estejam cheias, muito presente entre idosos de Okinawa, no Japão. // Konfucea instruo kiu lernigas homojn manĝi nur 80% de tio, kion ili manĝus, kaj ne ĝis ili estas plenaj, tre ĉeesta inter maljunuloj de Okinavo, en Japanio.) = HARAHASĈIBUNO

HATER (Pessoa que critica ou ataca outras sistematicamente na internet. // Persono kiu ade kritikas aŭ atakas aliajn en la interreto.) = RETMALAMANTO; RETKRITIKEMULO

HIDROPONIA (Técnica de cultivar plantas sem solo, usando soluções nutritivas. // Tekniko por kultivi plantojn sen grundo, uzante nutrajn solvaĵojn.) = HIDROPONIKO; HIDROKULTURO; HIDROPONIO

HIPERCONECTIVIDADE (Estado de estar constantemente conectado a redes de comunicação. // Stato esti senĉese konektita al retoj de komunikado.) = HIPERKONEKTECO; TROA RETKONEKTECO

HIPSTEROSFERA (O ambiente cultural, virtual e social frequentado por hipsters. // La kultura, virtuala kaj socia medio vizitata de hipsteroj.) = HIPSTERKULTURO; HIPSTERMONDO; HIPSTEROSFERO

HOLOCENO (Época geológica atual, que sucedeu o Pleistoceno. // La nuna geologia epoko, kiu postvenis la Plejstocenon.) = HOLOCENO

IA EXPLICÁVEL (Campo da inteligência artificial que busca tornar as decisões da IA compreensíveis. // Kampo de la artefarita intelekto kiu serĉas fari la decidojn de la AI kompreneblaj.) = KLARIGA ARTEFARITA INTELEKTO

IDENTITARISMO (Movimento político que prioriza questões de identidade grupal. // Politika movado kiu prioritatigas demandojn de grupa identeco.) = IDENTIĜISMO

INBOUND MARKETING (Estratégia de marketing que atrai clientes através de conteúdo relevante. // Strategio de merkatado kiu allogas klientojn per gravaj produktoj.) = ALVENIGA / ALTIRA / ALLOGA MERKATIKO

INFOPRODUTO (Produto digital comercializado online, como e-book ou curso. // Cifereca produkto komercata rete, kiel e-libroj aŭ e-kursoj.) = INFORMPRODUKTO; RETPRODUKTO; RETVARO

INSURTECH (Startup do setor de seguros que usa tecnologia para inovar. // Ekfirmao de la asekura sektoro kiu uzas teknikon por nov-iniciati.) = ASEKURTEĤNIKO

JORNALISMO DE DADOS (Jornalismo que usa análise de dados para redigir matérias. // Ĵurnalismo kiu uzas analizon de datenoj por redakti gazetaĵojn.) = DATEN(FONT)A ĴURNALISMO

JURIMETRIA (Aplicação de métodos quantitativos, como estatística e ciência de dados, para analisar o direito e o sistema judiciário, combinando a área do direito com a tecnologia para transformar grandes volumes de dados (como decisões judiciais, prazos e comportamento de juízes) em insights e previsões estratégicas, auxiliando advogados e juristas a tomar mais decisões baseadas em evidências, otimizar processos e aumentar a eficiência. // Apliko de kvantaj metodoj, kiel statistiko kaj datena scienco, por analizi la juron kaj la juĝan sistemon, kombinante la juran areon kun la teknologio por transformi grandajn volumojn de datenoj (kiel juĝaj decidoj, limdatoj kaj konduto de juĝistoj) en komprenojn kaj strategiajn antaŭvidojn, helpante advokatojn kaj juristojn fari decidojn pli bazitajn sur pruvoj, optimumigi procesojn kaj pliigi la efikecon.) = JURIMETRIO

LACRAR (Atingir um objetivo com maestria; se sair muito bem. // Atingi celon kun majstreco; elstari tre bone.) = TRIUMFEGI; SUKCESEGI

LANDSAILING (Prática de velejar em terra com um veículo sobre rodas. // Praktiko de veli sur tero kun veturilo sur radoj.) = TERVELADO

LETRAMENTO DIGITAL (Habilidade para usar tecnologias digitais de forma crítica e eficaz. // Kapablo uzi ciferecajn teknikojn kritike kaj efike.) = CIFERECA KOMPRENIGA ALFABETUMADO

LGPD (Lei Geral de Proteção de Dados Pessoais. // Ĝenerala Leĝo pri Protekto de Personaj Datenoj.) = ĜENERALA LEĜO PRI PROTEKTO DE PERSONAJ DATENOJ

LIQUEFAZER (No sentido figurado, desestabilizar estruturas rígidas. // En figura senco, malstabiligi rigidajn strukturojn.) = MALRIGIDIGI; MALPEZIGI; MILDIGI; LIKVIGI

LIQUILUZ (Tipo de luz ou iluminação que simula fluididade e movimento. // Tipo de lumo aŭ lumigado kiu simulas fluecon kaj movon.) = LIKVA / FLUIDA LUMO

LIQUIMÓVEL (Dispositivo ou tecnologia com formato ou função mutável. // Aparato aŭ teknikaĵo kun ŝanĝebla formo aŭ funkcio.) = ŜANĜIĜEBLAĴO; ALIFORMEMAĴO

LUGAROLOGIA (Estudo aprofundado e multidisciplinar de um lugar específico. // Profunda kaj multidisciplina studo de specifa loko.) = LOKOLOGIO

MACHETE (Ou catana, facão ou terçado: faca de mato de maiores dimensões, utilizada em acampamentos, caça, pesca e por militares. // Tranĉilo de arbusto de pli grandaj dimensioj, uzata en tendaroj, ĉasado, fiŝkaptado kaj de militistoj.) = (LARĜKINGLA) TRANĈILEGO

MACROINFLUENCER (Influenciador digital com mais de 100 mil seguidores. // Cifereca influanto kun pli ol 100 mil sekvantoj.) = MAKROINFLUISTO; GRANDINFLUISTO

MANSPLANING (Ato de um homem explicar algo a uma mulher de forma condescendente. // Ago de viro klarigi ion cedeme al virino.) = VIRCEDEMA KLARIGO

MARKET PLACE (Shopping virtual onde diversos vendedores (empresas e indivíduos) oferecem seus produtos e serviços em uma única plataforma, enquanto os consumidores podem comparar preços e opções antes de comprar, funcionando como uma vitrine de grande visibilidade, reunindo múltiplos varejistas de diferentes nichos em um só lugar, como Amazon, Mercado Livre e Shopee. // Virtuala butikcentro kie diversaj vendistoj (kompanioj kaj individuoj) ofertas siajn produktojn kaj servojn en ununura platformo, dum konsumantoj povas kompari prezojn kaj opciojn antaŭ ol aĉeti, funkciante kiel montrofenestro de granda videbleco, kunigante multoblajn vendistojn de diversaj devenoj en unu loko, kiel Amazon, Mercado Livre kaj Shopee.) = VIRTUALA BUTIKCENTRO

MARKETEIRO (Profissional de marketing. // Profesiulo pri merkatado.) = MERKATIKISTO

MEMECOIN (Criptomoeda criada como uma piada ou baseada em um meme. // Criptomono kreita kiel ŝerco aŭ bazita sur memeo.) = MEMEKRIPTOMONO

MENTALIDADE DE CRESCIMENTO (Crença de que habilidades podem ser desenvolvidas através de esforço. // Kredo ke kapabloj povas esti evoluigitaj per penado.) = KRESKEM-MENSECO; KRESKEM-REZONADO

MESVERSÁRIO (Comemoração mensal do nascimento de um bebê, marcando cada um dos seus meses de vida até o primeiro ano de idade. // Monata datreveno de la naskiĝo de bebo, markante ĉiun el ĝiaj monatoj da vivo ĝis la unua jaro da aĝo.) = MONATA DATREVENO / NASKIĜOTAGO; DATREVENETO

METALIDADE (Grau de presença ou de propriedade de metal em uma substância. // Grado de ĉeesto aŭ de propreco de metalo en iu substanco.) = METALECO

METANOL (Ou álcool metílico, ou álcool da madeira: composto químico inflamável usado principalmente como solvente industrial e combustível na aeronáutica e automobilismo. // Brulema kemia kombinaĵo uzata ĉefe kiel industria solvanto kaj brulaĵo en aeronaŭtiko kaj aŭtomobilismo.) = METANOLO

MICROLERNING (Abordagem de ensino que fornece conteúdo em pequenas unidades. // Instrua metodo kiu provizas lernendaĵojn poere.) = PODETALA / POERA / IOM-POST-IOMA LERNIGO / INSTRUADO; MIKROLERNIGO

MINDFULNESS (Prática de atenção plena ao momento presente. // Praktikado de plena atento al la nuna momento.) = ATENTOPLENECO; PLENATENTECO

MINERAÇÃO DE CRIPTOMOEDAS (Processo de validação de transações e criação de novas moedas digitais. // Procedo de validado de transakcioj kaj kreado de novaj ciferecaj monoj.) = CRIPTOMONA VALIDIGO / ELKREADO

MONTE TAKAO (Montanha na cidade de Hachiōji, Japão, com 599 metros de altura e localizado a uma hora do centro de Tóquio, sendo um local popular para caminhadas, com oito trilhas para caminhadas e mais de 2,5 milhões de visitantes anuais. // Monto en la urbo Haĉioĝio, Japanio, kun 599 metroj da alto kaj lokita je unu horo de la centro de Tokio, estanta populara loko por marŝadoj, kun ok marŝvojoj kaj pli ol 2,5 milionoj da jaraj vizitantoj.) = MONTO TAKAO

NANOINFLUENCER (Influenciador digital com um pequeno, mas muito engajado, grupo de seguidores. // Cifereca influisto kun malgranda, sed tre engaĝinta grupo de sekvantoj.) = MALGRANDINFLUISTO; NANINFLUISTO

NEURODIVERSIDADE (Conceito que reconhece e valoriza como todas normais as variações neurológicas. // Koncepto kiu rekonas kaj valorigas kiel normalaj ĉiujn neŭrologiajn variojn.) = NEŬRODIVERSECO

NEUROTÍPICO (ou neurologicamente típico (comumente abreviado para NT): Neologismo amplamente utilizado na comunidade neurodivergente como um rótulo para pessoas que não possuem nenhuma neurodivergência. // Neologismo vaste uzata en la neŭrodiversa komunumo kiel etikedo por homoj kiuj ne havas iun neŭrodiversecon.) = NEŬRONORMALULO; NEŬRONORMIGITO; NEŬROLAŬTIPULO

NUVEM (Armazenamento de dados e execução de programas em servidores remotos. // Stokado de datenoj kaj funkciigo de programoj ekster serviloj.) = EKSTERDATENEJA / EKSTERSERVILA INTERRETO; (RET)NUBO

OFF-GRID (Sistema ou estilo de vida ou de funcionamento autossuficiente, independente de provedores externos. // Sistemo aŭ stilo de memsufiĉa vivo aŭ funkciado, sendependa de eksteraj provizoj.) = SENDEPENDA DE EKSTERA PROVIZILO; MEMSUFIĈA VIVSTILO / FUNKCIADO

ORBITADOR (Nave espacial orbital reutilizável do programa do ônibus espacial da NASA, a agência espacial dos Estados Unidos. // Reuzebla orbita kosmoŝipo de la programo de la usona kosmoveturilo de NASA, la usona kosma agentejo.) = ORBITA SPACOVETURILO; ORBITANTO

PALEOESTÉTICO (Referente a um estilo ou estética que imita formas primitivas ou ancestrais. // Rilate al stilo aŭ estetiko kiu imitas primitivajn aŭ praulajn formojn.) = PALEOESTETIKO; PRAESTETIK(EM)O

PARQUE NACIONAL SERRA DA CAPIVARA (Unidade de conservação brasileira de proteção à natureza integral que ocupa parte dos municípios de São Raimundo Nonato, João Costa, Brejo do Piauí e Coronel José Dias, todos localizados no estado do Piauí, tendo essa área a maior e mais antiga concentração de sítios pré-históricos da América. // Brazila konservadejo kaj protektejo de divers-regnaj naturaĵoj, kiu okupas parton de la municipoj San-Rajmondo-Nonato, Ĵoan-Kosto, Breĵo-do-Piaŭio, kaj Koronelo-Joze-Diaso, ĉiuj lokitaj en la ŝtato Piaŭiouí, havante tiu areo la plej grandan kaj plej malnovan kunejon de prahistoriaĵoj en Ameriko.) = NACIA PARKO DE LA MONTARO KAPIVARO

PATERNIDADE ATIVA (Envolvimento pleno do pai na criação dos filhos. // Plensindediĉa patra edukado.) = AKTIVA PATRECO; PLENPATRECO

PCD (Pessoa com Deficiência. // Persono kun Handikapo.) = PERSONO KUN HANDIKAPO; HANDIKAPULO

PEERTOPEER (Modelo de rede descentralizada onde os participantes interagem diretamente. // Modelo de malcentralizita reto, kie la partoprenantoj interagas rekte.) = INTERREKTA / SENPERA RETO

PEGAR PRESSÃO (Sobre panela de pressão. // Pri prema kuirpoto.) = EK(VAPOR)PREMIĜI

PERCARBONATO DE SÓDIO (Ou peróxido de carbonato de sódio: composto inorgânico consistente de carbonato de sódio com peróxido de hidrogênio (um perhidrato). // Neorganika kombinaĵo konsistanta el natria karbonato kun hidrogena peroksido (perhidrato).) = PERKARBONATO DE NATRIO

PETFLUENCER (Animal de estimação que é uma celebridade nas redes sociais. // Dorlotbesto kiu estas famulo en sociaj retejoj.) = RETA BESTFAMULO

PETISCO VEGANO (Lanche ou aperitivo que imita sabores de origem animal sem ingredientes animais. // Manĝeto aŭ apetitigaĵo kiu imitas gustojn de besta origino, sed sen bestaj ingrediencoj.) = VEGANA MANĜETO / LUNĈO / GUSTUMAĴO

PHISHING (Técnica de engenharia social usada para enganar usuários de internet, usando fraude eletrônica para obter informações confidenciais, como nome de usuário, senha e detalhes do cartão de crédito, sendo comunicações falsificadas praticadas por criminosos chamados phishers, que parecem vir de uma fonte confiável. // Ruzaĵo de socia inĝenierio uzata por trompi uzantojn de interreto per elektronika fraŭdo, celante elŝteli privatajn informojn, kiel uzantonomo, pasvorto kaj datumoj de la kreditkarto, estantaj falsigitaj komunikoj praktikataj de krimuloj nomataj "phishers", kiuj ŝajnas esti el fidinda fonto.) = RETA TROMPO / TRUKO; (RETA) ŜTELTRUKO; (RETA) ŜTELTROMPO

PICO DE PRODUTO (Momento em que um produto atinge sua máxima relevância ou vendas. // Momento en kiu produkto atingas sian maksimuman gravecon aŭ vendojn.) = VARA VENDKULMINO

PÍFARO (Ou pífano, pife, pifre ou gaiteiro: pequena flauta transversal, aguda, similar a um flautim, mas com um timbre mais intenso e estridente, devido ao seu diâmetro menor, originário da Europa medieval e frequentemente utilizado em bandas folclóricas do interior do Nordeste brasileiro. // Malgranda transversa fluto, akuta, simila al fluteto, sed kun pli intensa kaj akra timbreco, pro ĝia malpli granda diametro, devenanta el la mezepoka Eŭropo kaj ofte uzata de folkloraj bandoj el la interno de la Brazila Nordoriento.) = FIFRO; ŜALMO; FLUTETO

PIRÂMIDE FINANCEIRA (Esquema de investimento fraudulento que paga rendimentos com o dinheiro de novos participantes. // Skemo de fraŭda investado kiu pagas enspezojn kun la mono de novaj partoprenantoj.) = PIRAMIDA MONSKEMO / MONFRAŬDO / MONTRUKO

PISQUEVISOR (Dispositivo ou interface controlada pelo piscar de olhos. // Aparato aŭ interfaco kontrolata de la palpebrumo de okuloj.) = PALPEBRUMKONTROLATAĴO

PLANDEMIA (Teoria da conspiração que alega que uma pandemia foi planejada. // Teorio de konspiro kiu asertas, ke pandemio estis planita.) = PLANITA PANDEMIO; PLANDEMIO

PLÁSTICO BIODEGRADÁVEL (Plástico projetado para se decompor mais rapidamente no ambiente. // Plasto fabrikita por malkomponiĝi pli rapide en la medio.) = BIOMALKOMPONEBLA / BIODEGRADEBLA / BIOMALKOMBINEBLA / BIODISERIGEBLA PLASTO / PLASTAĴO

PRÉ-DIABETES (Condição na qual os níveis de glicose no sangue estão mais altos que o normal, mas não o suficiente para serem diagnosticados como diabetes tipo 2. // Sanstato en kiu la niveloj de glukozo en la sango estas pli altaj ol la normalaj, sed ne sufiĉe por esti diagnozita kiel diabeto tipo 2.) = PREDIABETO

PRÉ-DIABÉTICO (Relativo à pré-diabetes; aquele que tem pré-diabetes. // Rilate al la prediabeto; tiu kiu havas prediabeton.) = PREDIABETA; PREDIABETULO

PRÉVIA DE CARNAVAL (Festa de rua que antecede o período oficial do Carnaval. // Strata festo kiu antaŭvenas la oficialan periodon de la Karnavalo.) = ANTAŬKARNAVALA FESTO; ANTAŬKARNAVAL(ET)O

PROSUMIDOR (Indivíduo que consome e também produz conteúdos ou bens. // Individuo kiu konsumas kaj ankaŭ faras produktojn aŭ varojn.) = KONSUMPRODUKTANTO

RASANTE (Voo de qualquer objeto voador que passa muito perto do solo ou de outra superfície. // Flugo de ia ajn flugantaĵo kiu preterpasas tre proksime la grundon aŭ alian surfacon.) = MALALTEGA / PROKSIMEGA FLUGO

RATO-TOUPEIRA-PELADO (Heterocephalus glaber: Roedor da família Bathyergidae e a única espécie do gênero Heterocephalus, podendo ser encontrado na Somália, Etiópia central e muito do norte e leste do Quênia, estendendo-se ao sul até o Parque Nacional de Tsavo Ocidental e a cidade de Voi, sendo considerado o roedor mais longevo do mundo, que pode viver até cerca de 40 anos. // Ronĝulo de la familio Bathyergidae kaj la sola specio de la genro Heterocephalus, trovebla en Somalio, centra Etiopio kaj multe de la nordo ĝis la oriento de Kenjo, etendiĝante suden ĝis la Okcidenta Nacia Parko Tsavo kaj la urbo Voio, konsiderata la plej longviva ronĝulo en la mondo, kiu povas vivi ĝis ĉirkaŭ 40 jaroj.) = HETEROCEFALO, NUDA TALPO-RATO

REEL (Vídeo curto e vertical para redes sociais. // Mallonga kaj vertikala videaĵo por sociaj retejoj.) = (RET)FILMETO

REFLETÂNCIA (Proporção entre o fluxo de radiação eletromagnética incidente numa superfície e o fluxo que é refletido. // Proporcio inter la fluo de elektromagneta radiado incidanta sur surfacon kaj la fluo kiu estas reflektata.) = REREFLEKTO; REFLEKTANCO

REINO (Em Biologia, categoria superior da classificação científica dos organismos. // En la Biologio, supera kategorio de la scienca klasado de la organismoj.) = REGNO

SANDBOX REGULATÓRIO (Ambiente controlado para testar inovações sob supervisão de regulador. // Kontrolita medio por testi novigaĵojn sub superrigardo de reguligisto.) = LAŬREGULA (NOVIGAĴ-)TESTEJO

SEASTEADING (Conceito de criar comunidades permanentes no mar, fora das jurisdições nacionais. // Koncepto krei permanentajn komunumojn sur la maro, ekster naciaj jurisdikcioj.) = MARLOĜADO; SURMARA SOCIEJO

SENCIENTISMO (ou senciocêntrismo: Posição filosófica que adota como critério de considerabilidade moral, ou de valor intrínseco, da vida humana e animal, a consciência ou senciência — concebida como capacidade de sofrimento ou prazer consciente, ou de outra forma, a percepção das próprias interações e a capacidade de se distinguir dos outros do mesmo gênero e do meio ambiente. // Filozofia kurento kiu adoptas kiel kriterion de morala konsiderindeco, aŭ de propra valoro de homa kaj besta vivoj, la konscion aŭ senteblecon — konceptita kiel kapablo de konscia sufero aŭ plezuro, aŭ alimaniere, la percepto de propraj interagoj kaj la kapablo distingi sin de aliaj de la sama genro kaj disde la medio.) = SENTOSCI(EM)ISMO; SENTEMISMO; SENTIVISMO; SENSOCENTRISMO

SINGULARIDADE TECNOLÓGICA (Hipótese de que a inteligência artificial atingirá crescimento tecnológico incontrolável. // Hipotezo pri kiu la artefarita intelekto atingos neregeblan teknologian kreskon.) = ARTEFARIT-INTELEKTA SINGULARECO / (NEREGEBLA SUPERECO)

SLOW FASHION (Movimento que defende a moda sustentável e ética, em oposição ao fast fashion. // Movado kiu defendas la daŭripovan kaj etikan modon, en opozicio al la mallongdaŭra modo.) = DAŬRIPOVISMA / ETIKISMA / LONGTEMPA MODO

SMART CITY (Cidade que usa tecnologia para melhorar a infraestrutura e os serviços urbanos. // Urbo kiu uzas teknikaron por plibonigi la infrastrukturon kaj la urbajn servojn.) = INTELIGENTA URBO

SPATHIPHYLLUM WALLISII (Ou lírio-da-paz: planta da família Araceae, muito conhecida pelo uso de suas flores para decoração. // Planto de la familio Araceae, tre konata pro la uzo de ĝiaj floroj por dekoracio.) = SPATIFILUMO-VALISIO; PACOLILIO

TÁXON (Grupo de uma ou mais populações de um organismo ou organismos vistos por taxonomistas para formar uma unidade. // Unuo de biologia klasado de grupo de organismoj kiuj havas komunajn atributojn.) = TAKSONO

TECNOASSINATURA (Em astrobiologia, indício de atividade tecnológica atual ou presente em outros corpos celestes no universo. // En astrobiologio, indiko de nuna aŭ estinta teknologia aktiveco en aliaj ĉielaj korpoj en la universo.) = TEKNOSIGNO; TEKNOEVIDENTAĴO

TECNOLOGIA FINANCEIRA (Ou Tecfin ou Fintech: tecnologia e inovação aplicadas em serviços financeiros. // Teknologio kaj novigaĵo aplikataj en financaj servoj.) = TEKNOFINANCADO

TECNOLÚDICO (Que une tecnologia e ludicidade. // Kiu kunigas teknikon kaj ludecon.) = TEKNOLUDA; LUDTEKNIKA

TERAPIA PSICODÉLICA (Uso de recursos psicodélicos sob supervisão para tratamento de saúde mental. // Uzado de psikedelaj rimedoj sub superrigardo por traktado de mensa malsano.) = PSIKEDELA (MENS)TERAPIO / (MENS)TRAKTADO

TERRAS PESADAS (Subgrupo de metais de terras raras (MTRs) com maior peso atômico, sendo mais escassos e valiosos do que as terras raras leves. // Subgrupo de metaloj de maloftaj teraj elementoj (MTEoj) kun pli granda atompezo, estante pli maloftaj kaj valoraj ol la maloftaj teraj elementoj malpezaj.) = PLIATOMPEZAJ RARAJ / MALOFTAJ METALOJ

TERRAS-RARAS (Ou metais de terras-raras: grupo relativamente abundante de 17 elementos químicos, dos quais 15 pertencem na tabela periódica dos elementos ao grupo dos lantanídeos, aos quais se juntam o escândio e o ítrio, elementos que ocorrem nos mesmos minérios e apresentam propriedade físico-químicas semelhantes. // Relative abunda grupo de 17 kemiaj elementoj, el kiuj 15 apartenas, en la tabelo de Mendelevo, al la grupo de la lantanidoj, inter kiuj estas skandio kaj itrio, elementoj kiuj troveblas en la samaj minoj kaj prezentas similajn fizikajn-kemiajn proprecojn.) = RARAJ / MALOFTAJ METALOJ

TÓPICO (Ou tema: Em linguística, o que está sendo falado ou tratado em uma frase. // En lingvistiko, tio kio estas priparolata aŭ pritraktata sub titoleca frazo.) = (FRAZ)TEMO

TOXINA BOTULÍNICA (Neurotoxina produzida pela bactéria Clostridium botulinum. // Neŭrotoksino produktita de la bakterio Clostridium botulinum.) = BOTULINO

TRANSMÍDIA (Relativo ao que se desdobra através de múltiplas plataformas de mídia. // Rilate al tio, kio disvolviĝas per multoblaj platformoj de amaskomunikiloj.) = TRANSMEDIA / TRANSMEDIPLATFORMA; MULTMEDIA; INTERMEDIA

TRELICHE (Móvel que combina três camas empilhadas verticalmente. // Meblo kiu havas tri vertikale supermetitajn litojn.) = TRILITA MEBLO; TRIETAĜA LITO; TRILITO

TUNELAMENTO QUÂNTICO (Ou efeito túnel: fenômeno da mecânica quântica no qual partículas podem transpor um estado de energia classicamente proibido, isto é, uma partícula pode escapar de regiões cercadas por barreiras potenciais, mesmo se sua energia cinética for menor que a energia potencial da barreira. // Fenomeno de la kvantuma mekaniko, per kiu partikloj povas transpasi ordinare malpermesitan staton de energio, eskapante el lokoj ĉirkaŭitaj de potencialaj baroj, eĉ se ilia kineta energio estas malpli granda ol la potenciala energio de la baro.) = KVANTUMA TUNELADO; TUNELA EFIKO

VEÍCULO AUTÔNOMO (Ou veículo robótico, ou veículo sem motorista: qualquer veículo terrestre com capacidade de transporte de pessoas ou bens sem condutor humano. // Ĉiu surtera veturilo kun la kapablo transporti personojn aŭ objektojn sen homa kondukisto.) = SENŜOFORA / ROBOTA / AŬTOMATA AŬTO / VETURILO

VIAJANDO NA MAIONESE (Expressão popular para designar alguém que está desatento ou falando coisas sem sentido, incoerentes e ilógicas, perdido em pensamentos, falando algo absurdo ou demonstrando confusão sobre um assunto. // Popola esprimo por aludi, ke iu estas neatenta aŭ priparolanta aferojn sen senco, senkoherajn kaj nelogikajn, perdita en pensoj, priparolanta ion absurdan aŭ montranta konfuzon pri iu temo.) = DIRANTA/E STULTAĴON / SENSENCAĴON / IDIOTAĴON / KONFUZAĴON / NELOGIKAĴON / ABSURDAĴON; FANTAZIUMANTA/E; DELIRANTA/E; PLEKTANTA/E FANTAZIAJN KRONOJN EL FLOROJ

WOKE (Ou wokismo: termo político de origem afro-americana referente a uma percepção e consciência das questões relativas à justiça social e racial. // Politika termino de afrika-amerika origino por la percepto kaj konscio rilataj al la demandoj de socia kaj etna justeco.) = VEKISMO; VEKIĜISMO; VEKECISMO

ZUMBIFICAÇÃO (Processo de tornar-se apático ou agir de forma automática, como um zumbi. // Procezo fariĝi apatia aŭ agi aŭtomate, kiel zombio.) = KVZAZAŬZOMBIIĜADO; APATIIĜADO; INERTIĜADO