segunda-feira, 1 de abril de 2019

ALGUMAS NOVIDADES TRADUZIDAS EM ABRIL DE 2019 / KELKAJ NOVAĴEROJ TRADUKITAJ EN APRILO 2019

'UM GRÃO DE POESIA É SUFICIENTE PARA PERFUMAR UM SÉCULO' // 'UNU GRAJNO DE POEZIO ESTAS SUFIĈA POR PARFUMI UNU JARCENTON'

30-04-2019


Olhos atentos já devem ter percebido a nova moda que se impõe por toda parte, feito floração de ipê: a poesia, quem diria. Houve um tempo em que os poetas imperavam entre os artífices da palavra, mas caíram no ostracismo. O estilo morreu quase, passando bastante tempo na UTI do gosto popular: verso, poema, soneto, cordel, ode, madrigal, écloga, rondó, elegia, lírica. Os nomes variam mas a ideia é uma só, e poucos entendidos entendem as diferenças. O autor e a autora escolhem o que mais lhes convém e semeiam palavras à mão-cheia, feito um semeador no campo de papoulas.

Tudo porque abril, que agoniza mas ainda respira, é o mês da poesia. Ainda dá tempo: saia por aí colando poemas nas portas e janelas, rabiscando versos a giz nas calçadas. Diz o dicionário que poesia é a arte de escrever em versos. Simples demais para tão complexa tarefa. Melhor dizer: associação harmoniosa de palavras, ritmos, e imagens. Ou essa: poesia é tudo que não ocupa toda a página, seja qual for o formato e o conteúdo. O mago que lhe dá vida também tem muitas etiquetas: poeta, poetisa, versador, carpinteiro de palavras, artífice da lira, trovador. Para tal artesanato usam variados bisturis: estrofes, rimas, métrica, ilusão e alusão, preto no branco ou a cores, o verso e o anverso.

Músicas há que são poemas sonoros. Em inglês, apropriadamente, letra de música é lyric - que nos remete a lírica e lirismo: “Nossas roupas comuns dependuradas / na corda qual bandeiras desfraldadas / pareciam um estranho festival…” Ou talvez porque “Junto a mim morava a minha amada / de olhos claros como o dia / Neles meu amor vivia / de sonho e fantasia / e a dona dos olhos não via.” Mas quem melhor define a poesia que os próprios poetas? Jose Martí: “Um grão de poesia é suficiente para perfumar um século”. Miguel de Cervantes: “O ano que é farto em poesia costuma ser o mesmo em fome”.

Tempos nebulosos rebaixaram a poesia a forma inferior da literatura, que nem párias na Índia. Era literatura feminina de versos melosos, amores imaginados, elegias filhos/família. Uma que outra que usassse o formato com estilo e destreza adotava o termo poeta - chamar de poetisa era ofensa. O amor saiu de moda, os temas aceitos eram política, protestos de cunho social, contradições morais. Intimismo era assunto para donzelas entediadas. A poesia moderna aceita tudo, incorporou todas as formas e estilos, e vai muito bem, obrigada.

Li recentemente um belo poema em que uma neta declara seu irrestrito ódio à avó, sonhando com o dia em que a velha finalmente morra. Briga por herança? Não, era coisa mais profunda. A escrevente não nos revela o que a velha fez para merecer tal rancor, mas o poema era de fino traço. Poemas há que movem o mundo: Em seu mais famoso livro, Leaves of grass (Folhas de relva), Walt Whitman escreveu: “A mulher igual ao homem, eu canto” (em 1855, quando ninguém pensava em feminismo). Milan Kundera: “Escrevo pelo prazer de contradizer e pela felicidade de estar só contra todos”.

Garcia Lorca: “A poesia é a união de duas palavras que ninguém imaginaria que se juntariam, e que formam algo como um mistério”. Fernando Pessoa: “Ser poeta não é uma ambição minha, é minha maneira de estar só.” Sou mais da prosa, mas há poemas que me encantam, e admiro neles a dança das palavras, como se deslizassem em um salão de baile, com volteios graciosos e súbitos desvios, sutis insinuações, precisão e refinamento: uma quadrilha, uma valsa, um elaborado tango. No salão, quanto menos dançarinos, mais a dança se destaca; na poesia, quanto mais espaços em branco, mais o poeta se revela.

“Lágrimas volúveis, pérolas translúcidas / fios de cristal riscando a face borrando o rímel. Sangue incolor, água-benta / duas gotas de colírio nos olhos cansados de amor” (eu).
La atentaj rigardoj certe jam rimarkis la novan modon, kiu imponas ĉie, kvazaŭ florado de ipeo, nome la poezion. Kiu dirus tion! Estis tempo, en kiu la poetoj superregis inter la metiistoj de la vortoj, sed ili falglitis en la ostracismon. La stilo preskaŭ mortis, restante longan tempon en la apenaŭeco de la popola gusto: verso, poemo, soneto, ŝnurliteraturo, odo, madrigalo, eklogo, rondelo, elegio, liriko. La nomoj varias, sed la ideo estas unu sola, kaj malmultaj spertuloj komprenas la diferencojn. La aŭtoro kaj la aŭtorino elektas tion, kio plej konvenas al ili, kaj abunde semas vortojn, kvazaŭ semisto sur kultivejo de papavoj.

Ĉio tio, ĉar aprilo, kiu agonias, sed ankoraŭ spiras, estas la monato de la poezio. Ankoraŭ estas tempo: iradu tien kaj reen, gluante poemojn sur pordojn kaj fenestrojn, strekante versojn per kretopecoj sur la trotuarojn. Diras la vortaro, ke poezio estas la arto skribi per versoj. Tio estas tre simpla difino por tiel kompleksa tasko. Pli bonas diri: harmonia kuniĝo de vortoj, ritmoj kaj bildoj. Aŭ tiu ĉi: poezio estas ĉio, kio ne okupas tutan paĝon, kia ajn estas la formato kaj la enhavo. Ankaŭ la mago, kiu donas vivon al ĝi, havas multajn etiketojn: poeto, poetino, versisto, ĉarpentisto de la vortoj, metiisto de la liro, trobadoro. Por tia manarto li uzas diversajn bisturiojn: strofojn, rimojn, metrikon, iluzion kaj aludon, nigron sur blanko, aŭ la koloron, la verson kaj la averson.

Ekzistas muzikoj, kiuj estas sonoraj poemoj. En la angla, ĝustadire, teksto de muziko estas lyric – kiu atentigemas nin al liriko kaj lirikismo: “Niaj vestoj komunaj pendigitaj / per ŝnuro kaj flagoj malfalditaj / ŝajnis stranga festivalo.” Aŭ eble ĉar “Apud mi loĝis mia amatino / kun klaraj okuloj tiaj, kia la tago / En ili mia amo vivis / je sonĝo kaj fantazio / sed la mastrino de l’ okuloj tion ne rimarkadis.” Tamen kiu pli bone difinas la poezion ol la poetoj mem? Jose Martí: “Unu grajno de poezio sufiĉas, por parfumi unu jarcenton”. Miguel de Cervantes: “La jaro abunda pri poezio kutimas daŭri sama en la malsato”.

Nebulaj tempoj malaltigis la poezion al la malsupera formo de la literaturo, tiel, kiel parion en Hindujo. Ekestis virina literaturo kun sentimentalaĉaj versoj, imagataj amoj, elegioj filoj/familioj. Iu aŭ alia, kiu uzis la formon kun lerteco, adoptis la terminon poeto – nomi iun poetino estis ofende. La amo eksmodiĝis, la akceptataj temoj estis politiko, socitrajtaj protestoj, moralaj kontraŭdiroj. Intimeco estis temo por enuigitaj virgulinoj. La moderna poezio akceptemas ĉion; ĝi enkorpigis ĉiujn formojn kaj stilojn, kaj fartas tre bone, dankon.

Mi legis antaŭnelonge belan poemon, en kiu nepino deklaras sian senliman malamon al la avino, revante pri la tago, en kiu la maljunulino finfine mortos. Ĉu konflikto pri heredo? Ne, estis io pli profunda. La skribintino ne rivelis al ni, kion la maljunulino faris, por meriti tian rankoron, sed tamen la poemo havis fajnan skribon. Poemoj ekzistas, kiuj movas la mondon. En sia plej fama libro, nome Leaves of Grass (Folioj de Gazono), Walt Whitman skribis: “La virino samrajta kiel la viro, mi prikantas” (en 1855, kiam neniu pensadis pri feminismo). Milan Kundera: “Mi skribas pro la plezuro kontraŭdiri kaj pro la feliĉeco esti sola kontraŭ ĉiuj”.

Garcia Lorca: “La poezio estas la unuiĝo de du vortoj, kiujn neniu imagis, ke ili kuniĝos, kaj kiuj formas ion kiel misteron”. Fernando Pessoa: “Esti poeto ne estas ambicio mia, sed estas mia maniero esti sola.” Mi pli ŝatas la prozon, sed estas poemoj, kiuj ravas min, kaj mi miras ĉe ili la dancon de la vortoj, kvazaŭ ili glitadas en balsalono, kun graciaj rondiroj kaj subitaj deviiĝoj, subtilaj duondiroj, precizo kaj rafineco: kvadrilo, valso, ellaborita tango. En la salono, ju malpli da dancantoj, des pli la danco elstariĝas; en la poezio, ju pli da senskribaj spacoj, des pli la poeto sin rivelas.

“Nekonstantaj larmoj, tralumeblaj perloj / kristalfadenoj strekantaj la vizaĝon, makulante la okulŝminkon. Senkolora sango, sankta akvo / du gutoj da kolirio en la okulojn lacajn je amo” (mi).
FONTO:
https://seculodiario.com.br/public/jornal/post/um-grao-de-poesia-e-suficiente-para-perfumar-um-secul

///////////////////////////////////

MONSTRO DO LAGO NESS SURGIU DE DELÍRIO COLETIVO COM A DESCOBERTA DOS DINOSSAUROS, DIZ ESTUDO // LA MONSTRO DE LA LAGO NESO APERIS EL LA KOLEKTIVA DELIRO PRO LA ELTROVADO DE LA DINOSAUXROJ, DIRAS STUDO

30.04.2019

https://abrilsuperinteressante.files.wordpress.com/2003/08/lago-ness.png

Estudo analisou aparições de monstros marinhos nos últimos dois séculos — e criaturas pescoçudas só começaram a "aparecer" após conhecimento sobre os répteis do passado.
Para a decepção de muitos entusiastas de aparições misteriosas, a ciência decidiu se debruçar sobre o lendário Monstro do Lago Ness – e concluiu que ele, muito provavelmente, não passa de uma ilusão em massa, engatilhada por um momento muito específico na história.
Pesquisadores britânicos chegaram a essa conclusão depois de conduzir um exaustivo estudo sobre o teor dos relatos de monstros marinhos entre 1801 e 2016. Mais de 1,5 mil causos dessas aparições foram investigados. Os cientistas perceberam que a opinião pública a respeito do assunto é bastante enviesada e distorcida. E mais: que ela foi profundamente afetada pelos desenvolvimentos científicos da época.
A pesquisa revelou que, após a descoberta dos primeiros fósseis de dinossauros e répteis marinhos da era Mesozoica (252 a 66 milhões de anos atrás), no início do século 19, os avistamentos de criaturas com pescoço espichado dispararam. Conforme os esqueletos desses antigos animais eram desenterrados pelos paleontólogos e ganhavam visibilidade nas exposições de museus, o impacto na cabeça das pessoas aumentava – e era refletido em mais e mais aparições sobrenaturais.
Um exemplo bastante simples: antes de 1800, apenas 10% das histórias sobre monstros marinhos os descreviam como sendo pescoçudos. Até então, a aparência que mais capturava a imaginação do povo e, portanto, a mais comum, era a de serpentes marítimas gigantes.
Já no início dos anos 1930, quando surgiu o mito e até supostas imagens do Monstro do Lago Ness, a descrição específica do pescoço se tornou protagonista nas narrativas. Os dinossauros começavam a popular o imaginário das pessoas – e os monstros pescoçudos passaram a ser 50% de todas as “aparições” de figuras míticas marítimas que as pessoas juram que viram.
Pela primeira vez, pesquisadores usaram análises estatísticas para identificar as principais tendências nesses relatos. Mas foi um autor de ficção científica, L. Sprague De Camp, quem sugeriu pela primeira vez, em 1968, que a descoberta de répteis marinhos dos períodos Jurássico e Cretáceo teria influenciado as descrições.


“O problema é uma interessante fusão de história e paleontologia que mostra como a estatística pode ser usada para testar rigorosamente as mais variadas hipóteses estranhas, se os dados forem usados da maneira correta”, disse ao jornal britânico The Telegraph o estatístico Charles Paxton, da Universidade de St Andrews, um dos autores do estudo.
Para encontrar os relatos históricos, Paxton e o colega Darren Naish, paleontólogo da Universidade de Southampton, reviraram livros, notícias de jornal e testemunhos de época. Os resultados foram publicados em um artigo no periódico Earth Sciences History.
Mesmo que o Monstro do Lago Ness não exista de verdade, o fato de as pessoas acreditarem que ele existe já produz, por si só, materiais interessantes para as pesquisas científicas. Mas o mais importante, aqui, é a comprovação de que descobertas científicas importantes e que atingem diretamente o público têm influências profundas até mesmo no subconsciente das pessoas – e pode acabar influenciando fantasias, visões e até medos profundos.
Studo analizis aperojn de maraj monstroj en la lastaj du jarcentoj – kaj la longkolaj kreitaĵoj komencis aperi nur depost la sciiĝo pri la reptilioj el la prapasinteco.
Malkontentigante multajn entuziasmulojn pri misteraj aperaĵoj, la Scienco decidis okupiĝi pri la legenda Monstro de la Lago Neso – kaj konkludis, ke ĝi tre probable estas nenio pli ol amasiluzio naskiĝinta en momento tre specifa de la historio.
Britaj esploristoj alvenis al tiu konkludo, post kiam ili gvidis lacigan studon pri la enhavo de la raportoj pri maraj monstroj el inter 1801 kaj 2016. Pli ol 1,5 mil okazoj de aperaĵoj estis pristuditaj. La sciencistoj eltrovis, ke la publika opinio pri la afero estas tre oblikva kaj distordita. Kaj plie: ĝi estis profunde afekciita de la sciencaj progresoj de la epoko.
La esploro rivelis, ke, post la eltrovo de la unuaj fosilioj de dinosaŭroj kaj maraj reptilioj el la Mezozoiko (252 ĝis 66 milionojn da jaroj antaŭe), komence de la jarcento 19, la duonvidoj de kreitaĵoj kun longaj koloj ege plimultiĝis. Proporcie kiel la skeletoj de tiuj antikvaj bestoj estis elterigitaj de la paleontologoj kaj estis multe vidataj en la ekspozicioj de muzeoj, la impresego en la kapo de la popolanoj pligrandiĝis kaj reflektiĝis en pli kaj pli da tiaj supernaturaj duonaperoj.
Jen tre simpla ekzemplo: antaŭ 1800 nur 10% de la historioj pri maraj monstroj priskribis ilin kiel longkolajn. Ĝis tiam la aspekto kiu plej multe kaptis la imagadon de la popolo kaj, do, la plej komuna, estis tiu de gigantaj maraj serpertoj.
Jam en la komenco de la 30-aj jaroj, kiam ekaperis la mito kaj eĉ supozataj bildoj de la Monstro de la Lago Neso, tiu specifa priskribo de ĝia kolo fariĝis ĉefrola en la prirakontoj. La dinosaŭroj komencis plenigi la imagadon de la homoj, kaj la longkolaj monstroj ekestis 50% de ĉiuj “duonaperoj” de maraj mitaj figuroj, kiujn oni ĵuris, ke ili ekvidis.
Unuafoje esploristoj uzis statistikajn analizojn, por identigi la ĉefajn tendencojn en tiuj priskriboj. Estis iu aŭtoro de sciencfikcio, nome L. Sprague De Camp, kiu sugestis la unuan fojon, en 1968, ke la eltrovo de maraj reptilioj el la periodoj ĵurasa (la dua periodo de la mezozoika erao) kaj kretacea (la tria periodo de mezozoiko) influis onies priskribojn.
“La problemo estas interesa fandiĝo de historio kun paleontologio, kiu montras, kiel la Statistiko povas esti uzata por testi rigore la plej variajn strangajn hipotezojn, se la donitaĵoj estos uzataj per ĝusta maniero”, diris al la brita ĵurnalo The Telegraph la statistikisto Charles Paxton, el la Universitato de Sankta Andreo, kaj unu el la aŭtoroj de la studo.
Por renkonti la historiajn priskribojn, Paxton kaj lia kolego Darren Naish, paleontologo el la Universitato de Southampton, serĉegis tra libroj, gazetoj kaj epokaj atestoj. La rezultatoj estis publikigitaj en artikolo de la periodaĵo Earth Sciences History.
Eĉ se la Monstro de la Lago Neso vere ne ekzistas, la fakto, ke homoj kredas pri ĝia ekzisto, jam produktas, per si mem, interesajn materialojn por sciencaj esploroj. Sed plej grava tie ĉi estas la konstato, ke gravaj sciencaj eltrovoj, kiuj atingas rekte la publikon, havas profundajn influojn eĉ en la subkonscio de la personoj kaj povas influkreigi fantaziojn, duonvidojn kaj eĉ profundajn timojn.
FONTO:

***************


A VERDADE DA FICÇÃO: LITERATURA PODE SER LENTE PODEROSA PARA COMPREENSÃO DO MUNDO // LA VERO PRI LA FIKCIO: LA LITERATURO POVAS ESTI POTENCA LENSO POR LA KOMPRENADO DE LA MONDO

28-04-2019


Não há como negar: a literatura de ficção é parte importante de nossas vidas. Não é necessário dizer uma coisa dessas aos leitores habituais. Cada vez que eles terminam um livro marcante, as personagens passam a fazer parte de seu mundo. Muitas decisões na vida real acabam passando pelo filtro da literatura. Mais ou menos assim: o que Sancho Pança faria no meu lugar? Não resolve todos os nossos problemas, mas pode tornar tudo mais leve.

Mas os leitores esporádicos também recebem a influência da literatura de ficção. Muitas das novelas da televisão recorrem aos textos literários na hora da construção de personagens e da elaboração da trama. Não é incomum nos depararmos com um personagem idealista que cria um mundo paralelo de acordo com os seus valores e que enfrenta situações que tentam eliminar esse mundo paralelo. Isso é Dom Quixote. Pensem nas variações em torno da vingança que marca o romance “O conde de Monte Cristo”. Várias das melhores séries deveriam fazer uma menção a Charles Dickens nos créditos.

Se leitores habituais e esporádicos são devedores da literatura de ficção, espera-se que as narrativas sejam reconhecidas por todos nós como algo fundamental. Infelizmente não é assim. Muita gente encara as histórias inventadas como um passatempo interessante. E só. Para essas pessoas, a vida séria não se entrelaça com a fantasia: questões políticas e sociais graves devem ser tratadas por cidadãos realistas e frios. A fantasia fica com os idealistas ingênuos.

Trata-se de um equívoco. A literatura de ficção pode ser uma lente poderosa para compreendermos o mundo. O século XIX, nesse sentido, caprichou. Balzac, Zola, Dickens, Flaubert, Tolstói, Machado de Assis e Eça de Queirós entregaram histórias poderosas que eram, ao mesmo tempo, retratos imbatíveis de uma época. No caso de Dickens, a literatura moldou algumas decisões do parlamento inglês. As discussões em torno de “Madame Bovary”, de Gustave Flaubert, foram muito além da literatura.

Talvez, neste momento, alguém diga que esse poder da literatura de ficção se esgotou. Que as coisas não funcionam como funcionavam antigamente. Não há como negar que a concorrência aumentou. Basta olhar para o lado e perceber que a literatura não é, hoje, a principal fonte de narrativas. Mas ela não está morta. Escritores como Ian McEwan e Amós Oz têm publicado, nas últimas décadas, romances que abrem nossos olhos para questões fundamentais. Globalização, terrorismo, Guerra Fria, Israel, Palestina, aquecimento global e internet aparecem em seus romances. Não são panfletos. A atualidade aparece no meio de histórias maravilhosamente arquitetadas. O leitor desses autores ganha em dobro: narrativas que prendem e visões lúcidas de um mundo cada vez mais instável.
Estas neneigeble: la fikcia literaturo estas grava parto de nia vivo. Ne estas necese diri tion al la kutimaj legantoj. Ĉiufoje kiam ili finlegas unu gravan libron, ties ĉi personoj ekfaras parton de ilia mondo. Multaj decidoj en la reala vivo pasas tra la filtrilo de la literaturo. Okazas pli-malpli tiele: Kion Sanŝo Panzo farus, se li estus en mia loko? Tio ne solvas ĉiujn niajn problemojn, sed povas fari ĉion pli milda.

Same la sporadaj legantoj ankaŭ ricevas la influon de la literaturo pri fikcio. Multaj televiziaj dramserioj bazas sin sur literaturaj tekstoj en la momento de elkreado de personoj kaj de ellaborado de la intrigo. Ne estas malofte al ni renkonti idealisman personon, kiu kreis paralelan mondon laŭ siaj valoroj kaj kiu alfrontas situaciojn, kiuj provas elimini tiun paralelan mondon. Tio estas Don Quiĥoto. Prezentu al vi la variojn ĉirkaŭ la venĝo, kiu signas la romanon “La Grafo de Monto Kristo”. Multe da plej bonaj videoserioj devus fari mencion pri Charles Dikenso en la fina danklisto.

Se la kutimaj kaj sporadaj legantoj estas ŝuldantoj al la fikcia literaturo, espereblas, ke la rakontadoj estos rekonitaj de ĉiuj ni kiel ion esence gravan. Bedaŭrinde tio ne okazas. Multaj homoj rigardas la kreitajn historiojn kiel interesan tempopasigilon. Nur tio. Por tiaj homoj la ‘serioza vivo’ ne interplektiĝas kun la fantazio: gravaj politikaj kaj sociaj demandoj devas esti traktataj de realismaj kaj malvarmaj civitanoj. La fantazio restas ĉe la naivaj idealistoj.

Temas pri eraro. La fikcia literaturo povas esti potenca lenso, per kiu ni komprenadu la mondon. La 19-a jarcento, en tiu senco, trois. Balzac, Zola, Dickens, Flaubert, Tolstói, Machado de Assis kaj Eça de Queirós transdonis multpovajn historiojn, kiuj estis samtempe netuŝeblaj portretoj de iu epoko. Pri Dickens, la literaturo modelis kelkajn decidojn de la angla parlamento. La diskutoj rilataj al “Sinjorino Bovary”, de Gustave Flaubert, longe transiris la literaturon.

Eble en tiu ĉi momento iu diras, ke tiu povo de la literaturo de fikcio elĉerpiĝis, kaj ke la aferoj ne plu kondutas, kiel ili kondutis antaŭe. Nu, sufiĉas rigardi flanken por konstati, ke la literaturo ja ne estas nuntempe la ĉefa fonto de rakontadoj. Sed tamen ĝi ne estas mortinta. Verkistoj kiel Ian McEwan kaj Amós Oz estas publikigantaj, en la lastaj jardekoj, romanojn, kiuj vekas nian atenton pri esencaj demandoj. Tutmondismo, terorismo, malvarma milito, Israelo, Palestino, tutmonda varmiĝo kaj interreto aperas en iliaj romanoj. Ili ne estas pamfletoj. La aktualeco elaperas meze en mirinde arkitektitaj historioj. La legantoj de tiaj aŭtoroj profitas duoble: pri atentokaptaj rakontadoj kaj klarkomprenataj vidadoj de mondo pli kaj pli nestabila.
FONTO:
https://g1.globo.com/sp/sorocaba-jundiai/especial-publicitario/objetivo-sorocaba/conduzindo-o-melhor-de-voce/noticia/2019/04/22/a-verdade-da-ficcao-literatura-pode-ser-lente-poderosa-para-compreensao-do-mundo.ghtml
*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/

CIENTISTAS CRIAM MATERIAL DE CONSTRUÇÃO “PROGRAMÁVEL” // SCIENCISTOJ ELKREIS “PROGRAMEBLAN” FAR-MATERIALON

28-04-2019


Ele varia da malemolência de uma esponja para a dureza da madeira – e consegue mudar de um para o outro em segundos.

O departamento de engenharia aeroespacial da Universidade Rutgers, em Nova Jersey, cria materiais malucos, que podem, no futuro, dar vida a construções inteligentes. O mais novo deles é uma estrutura programável em 4D – a quarta dimensão é o tempo. O material se transforma conforme o tempo passa.

Ele pode ser flexível e mole como uma esponja e, poucos segundos depois, ganhar a mesma resistência de uma tábua de madeira.

A SUPER conversou com um dos líderes do projeto, o cientista Howon Lee.

O que exatamente é “imprimir em 4D”? Usamos esse termo para qualquer estrutura criada em um impressora 3D, mas que já é programada para se transformar em resposta a certos estímulos – calor, luz, etc.

Quais são as temperaturas usadas para “programar” o seu material?
Nosso material foi criado para ser bastante flexível em temperatura ambiente, a partir de
23 ºC, por exemplo. Quanto mais quente, mais mole e comprimível. Quanto mais frio, mais resistente. Para que ele mantenha a dureza, porém, precisa ficar em uma temperatura abaixo dos 15 ºC. Mas conseguimos mudar esses limites – o material pode ser ajustado para só se transformar em temperaturas muito baixas, de -45ºC, ou mais altas, de 65 ºC, por exemplo.

Que usos futuros você imagina para o material?  Ele pode um dia ser usado para criar asas de avião que mudem de formato para melhorar sua performance durante o voo. Para viagens espaciais, também pode ser importante ter estruturas leves e compactas, mas que se transformam no espaço para formar estruturas grandes e resistentes… como um painel solar, por exemplo. Outra área de aplicação é a saúde: podemos criar pequenos implantes [como stents] bem mais confortáveis de inserir, já que podem ficar flexíveis até acharem o lugar certo onde se instalar no corpo.
Ĝi varias ekde la moleco de la spongo ĝis la malmoleco de la ligno – kaj sukcesas ŝanĝiĝi de unu al la alia en nemulte da sekundoj.

La departemento pri aerospaca inĝenierio de la Universitato Rutgerso, en Nov-Ĵersejo, Usono, elkreis strangajn materialojn, kiuj povas, en la estonteco, doni vivon al inteligentaj faraĵoj. La plej freŝa el ili estas aranĝaĵo programebla en 4D – la kvara dimensio estas la tempo. La materialo sin transformas kun la paso de la tempo.

Ĝi povas esti fleksebla kaj mola kiel spongo, sed, malmultajn sekundojn poste akiri la saman rezistecon de tubulo el ligno.

La revuo SUPER konversaciis kun unu el la gvidantoj de la projekto, nome la sciencisto Howon Lee.

Kio estas precize “printi en 4D”?
Ni uzas tiun terminon por ia ajn strukturaĵo elkreita per printilo 3D, sed kiu jam estas programita por aliŝanĝiĝi kiel reago al certaj stimuloj – varmo, lumo ktp.

Kiuj estas la temperaturoj uzataj por “programi” tian vian materialon?
Nia materialo estis elpensita por esti tre fleksebla en temperatura medio, ekde 23ºC, ekzemple. Ju pli varme, des pli ĝi estas mola kaj kunpremebla. Ju pli malvarme, des pli ĝi estas rezistema. Por ke ĝi daŭru malmola, tamen, ĝi bezonas resti en temperaturo sub 15ºC.  Sed ni sukcesis ŝanĝi tiujn limojn. La materialo povas esti readaptita por sin transformi nur en temperaturoj tre malaltaj, de -45ºC, aŭ pli altaj, de 65ºC, por ekzemplo.

Kiujn uzojn vi imagas por tia materialo en la estonteco?
Iam estonte ĝi povos esti uzata por krei flugilojn de aviadilo, kiuj ŝanĝos sian aspekton, por plibonigi sian efikecon dum la flugo. Ankaŭ por spacaj veturoj estos grave havi malpezajn kaj malgrandajn komponantojn, sed kiuj sin transformos en la Spaco, por formi grandajn kaj rezistemajn strukturaĵojn, kiel sunpanelo, ekzemple. Alia kampo de aplikado estas la sano: ni povos elkrei malgrandajn enplantaĵojn (tiajn, kia stento) tre facile enigeblajn pro tio, ke  ili povos esti flekseblaj, ĝis ili trovos la ĝustan lokon, kie ili instaliĝos en la korpo.
FONTO:


}→@}→@}→@}→@}→@}→@

SONDA JAPONESA CRIA PRIMEIRA CRATERA ARTIFICIAL DA HISTÓRIA NO ASTEROIDE RYUGU // JAPANA SONDATORO KREIS LA UNUAN ARTEFARITAN KRATERON EN LA HISTORIO, SUR LA ASTEROIDO RYUGU

26-04-2019


Há poucos dias, a sonda japonesa Hayabusa-2 lançou uma carga explosiva sobre a superfície do asteroide Ryugu para recolher amostras do solo.

A Agência Japonesa de Exploração Aeroespacial (JAXA) confirmou esta quinta-feira (25) a existência da cratera criada na superfície do asteroide na sequência do lançamento de uma bomba a partir da sonda Hayabusa-2.

"O relevo do asteroide ficou claramente alterado'', disse Yuichi Tsuda, professor associado da agência, citado pelo diário The Mainichi.

A primeira cratera artificial da história tem cerca de 20 metros de largura, informou a JAXA através da sua conta no Twitter.

As câmeras da sonda registraram a marca, que ficou na superfície após o lançamento da carga explosiva, a partir de uma altura de 1,7 quilômetros sobre o asteroide.

A descoberta do sitio exato onde se deu o impacto ocorreu no contexto da Operação de Busca da Cratera (CRA2), realizada pela agência desde 23 até 25 de abril.

Anteriormente a JAXA publicou uma fotografia na qual se pode observar a projeção de matéria do asteroide que aconteceu depois do bombardeamento.

O objetivo desta missão, que foi iniciada em 2014, era criar uma cratera artificial para obter amostras de solo do asteroide Ryugu. A operação foi completada graças a um dispositivo explosivo de dois quilos e do tamanho de uma bola de beisebol.
Antaŭ malmulte da tagoj la japana sondatoro Hayabusa – 2 lanĉis eksplodan ŝarĝon sur la surfacon de la asteroido Ryugu, por kolekti muestrojn de ties grundo.

La Japana Agentejo pri Aerospaca Esplorado (JAAE) konfirmis, en la lasta ĵaŭdo (la 25-a), la ekziston de la kratero kreita sur la surfaco de la asteroido, post la lanĉo de unu bombo pere de la sondatoro Hayabusa-2.

“La reliefo de la asteroido iĝis klare modifita”, diris Yuichi Tsuda, partnera profesoro de la agentejo, menciita de la ĵurnalo The Mainichi.

La unua artefarita kratero en la historio estas ĉirkaŭ  20 metrojn larĝa, informis JAAE pere de sia konto en Pepo.

La kameraoj de la sondatoro registris la markon, kiu restis sur la surfaco post la lanĉo de la eksploda ŝarĝo, de la alto de 1,7 kilometroj super la asteroido.

La trovo de la ĝusta loko, de la frapego okazis dum la Operacio de Serĉado de la Kratero, efektivigita de la agentejo, de la 23-a ĝis la 25-a de aprilo.

Antaŭe JAAE publikigis fotografaĵon, en kiu estis observebla la projekciiĝo de materio de sur la asteroido, kio okazis post la bombado.

La celo de tiu misio, kiu estis komencita en 2014, estis tio, krei unu artefaritan krateron, por preni muestrojn de la grundo de la asteroido Ryugu. La operacio estis kompletigita danke al la eksploda aranĝaĵo havanta du kilogramojn kaj samgranda kiel pilko de basbalo.
FONTO:
************

MULHER ACORDA DO COMA 27 ANOS APÓS ACIDENTE DE CARRO NOS EMIRADOS ÁRABES // VIRINO VEKIĜIS EL KOMATO 27 JAROJN POST AKCIDENTO PRI AŬTOMOBILO, EN LA EMIRLANDOJ

24-04-2019

Uma mulher dos Emirados Árabes acordou do coma após 27 anos, segundo o filho dela contou na última terça-feira (23).

Em 1991, Munira Abdulla, então com 31 anos, ficou gravemente ferida em um acidente de carro, com um ônibus envolvido, e sofreu lesões cerebrais. Em 2018, ela saiu do coma. As informações são da BBC.

Omar Webair, filho de Munira, tinha quatro anos e estava no banco de trás do veículo, mas não se feriu. Ele conta que a mãe o abraçou e o protegeu no momento do acidente, fazendo com que ele sofresse apenas um pequeno ferimento na cabeça. Munira foi internada e entrou em coma, mas só recobrou a consciência em 2018, em um hospital alemão para onde foi transferida.

“Eu nunca desisti dela porque sempre tive a sensação de que um dia ela acordaria”, disse Omar ao jornal The National, dos Emirados Árabes. “O meu motivo para compartilhar a história dela é dizer para as pessoas não perderem a esperança. Não consideram que a pessoa que você ama está morta se ela se encontrar nesse estado”, completou.

De acordo com especialistas, são poucos casos de pessoas que conseguem recobrar a consciência após muitos anos em coma e, quando isso acontece, a recuperação é muito lenta. Um caso famoso é o do ex-piloto Michael Schumacher, que sofreu um acidente de esqui em 2013, foi colocado em coma induzido, mas não recobrou a consciência, mesmo transferido para casa, onde continua o tratamento.
Iu virino el la Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj elkomatiĝis post 27 jaroj, kiel rakontis ŝia filo en la lasta mardo (la 23-a).

En 1991 Munira Abdulla, tiam aĝanta 31 jarojn, estis grave vundita pro akcidento inter aŭto kaj buso kaj suferis cerbajn lezojn. En 2018 ŝi vekiĝis el la komato. La informoj estas de BBC.

Omar Webair, filo de Munira, havis tiam kvar jarojn kaj sidis sur la malantaŭa sidloko de la aŭto, sed ne vundiĝis. Li diris, ke la patrino ĉirkaŭbrakis kaj protektis lin en la momento de la akcidento, kio faris, ke li suferis nur malgrandan vundon sur la kapo. Munira estis enhospitaligita kaj enkomatiĝis, reakirante la konscion nur en 2018, en germana hospitalo, al kie ŝi estis translokita.

"Mi neniam 'rezignis' pri ŝi, ĉar mi ĉiam havis la senton, ke iun tagon ŝi vekiĝos", diris Omar al la ĵurnalo The National, el la Emirlandoj. Mi motiviĝis disrakonti ŝian historion, por ke la homoj ne perdu tian esperon; ke ili ne konsideru, ke la enkomatiĝinto, kiun ili amas, estas mortinta, se li troviĝas en tia stato", li kompletigis.

Laŭ la specialistoj, estas malmulte da kazoj, en kiuj la persono reakiras la konscion post multe da jaroj en komato, kaj, kiam tio okazas, la revigliĝo estas tre lanta. Unu fama kazo estas tiu de la ekspiloto Michael Schumacher, kiu suferis akcidenton dum skiado en 2013, estis metita en farmakologian komaton, sed ne reakiris la konscion, eĉ resendite hejmen, kie daŭras la kuracado al li.
FONTO:
https://istoe.com.br/mulher-acorda-do-coma-27-anos-apos-acidente-de-carro-nos-emirados-arabes/

-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/


ALGUMAS ROCHAS SÃO PAINÉIS SOLARES NATURAIS E CONVERTEM LUZ EM ELETRICIDADE // KELKAJ ROKOJ ESTAS NATURAJ SUNPANELOJ KAJ KONVERTAS LUMON EN ELEKTRON

23.04.2019

Aparentemente, as rochas já estavam transformando luz em eletricidade antes mesmo dos seres humanos. E parece que isso é algo relativamente comum: os primeiros exemplos de conversão natural de luz em eletricidade foram encontrados em revestimentos de superfície de rochas em desertos chineses.


Examinando amostras do Deserto de Gobi, o professor Anhuai Lu, da Universidade de Pequim, encontrou correntes elétricas na superfície, mas apenas nas proximidades de depósitos dos metais ferro e manganês. O estudo publicado na Proceedings of the National Academy of Sciences diz que, quanto mais fraca a luz,    menor é a corrente, mostrando que os revestimentos estão transformando os fótons em elétrons em movimento. Os revestimentos também são bastante estáveis, fazendo com que a geração de eletricidade provavelmente dure o dia todo.


A energia encontrada, entretanto, não seria suficiente para carregar a bateria de seu celular, já que as correntes têm potência bastante baixa mesmo quando as rochas são expostas à luz solar. Menos de 0,01% dos fótons na luz do sol são convertidos em elétrons móveis pelos revestimentos ricos em manganês, e a situação é ainda pior com o ferro. No caso de painéis solares comerciais, a eficiência chega perto de 100%.


Ainda assim o resultado é significativo considerando que estas rochas cobrem 35 milhões de quilômetros quadrados de desertos em todo o mundo, criando um grande efeito cumulativo.
Laŭŝajne la rokoj estis transformantaj lumon en elektron eĉ de antaŭ la homaj estuloj ekfaris tion. Kaj ŝajnas ankaŭ, ke tio estas afero relative ordinara: la unuaj ekzemploj de natura konvertado de lumo en elektron estis eltrovitaj en kovraĵoj de surfacoj de rokoj en ĉinaj dezertoj.

Ekzamenante muestrojn en la Dezerto Gobio, la profesoro Anhuai Lu, el la Universitato de Pekino, trovis elektrajn kurentojn en la surfaco,    sed nur en la proksimaĵoj de entenejoj de la metaloj fero kaj mangano. La studo, publikigita en Proceedings of the National Academy of Sciences, diras, ke ju pli malforta estas la lumo, malpli forta estas la kurento, elmontrante, ke la kovraĵoj estas transformantaj la fotonojn en moviĝantan elektron. La kovraĵoj ankaŭ estas tre stabilaj, farantaj, ke la generado de elektro probable daŭras la tutan tagon.

La trovita energio, tamen, ne estas sufiĉa por ŝargi la baterion de via poŝtelefono, ĉar la kurentoj havas potencon tre malaltan, eĉ kiam la rokoj estas sub la suna lumo. Malpli ol 0,01% de la fotonoj en la lumo de la Suno estas konvertitaj en moviĝantajn elektrojn, pro la kovraĵoj riĉaj je mangano, kaj la fenomeno estas ankoraŭ pli rimarkeblaj ĉe la fero. En la komercaj sunpaneloj la efikeco alproksimiĝas al 100%.

Eĉ tiele, la rezulto estas signifa, konsiderante, ke tiaj rokoj disas sur 35 milionoj da kvadrataj kilometroj de dezertoj de la tuta mondo, kreante grandan akumulan efikon.

 FONTO:
-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*

A COMOVENTE HISTÓRIA DA SELFIE COM OS GORILAS QUE FICAM DE PÉ // LA KORTUŜA HISTORIO DE LA MEMFOTO KUN LA GORILOJ, KIUJ PLENSTARAS

22-04-2019


Dois gorilas foram fotografados posando para uma selfie com os guardas florestais que os resgataram quando bebês.

A imagem foi feita no orfanato de gorilas Virunga National Park, na República Democrática do Congo, onde os animais foram criados depois que seus pais foram mortos por caçadores.

O diretor do parque, Innocent Mburanumwe, disse à BBC Newsday que os dois animais aprenderam a imitar seus protetores, que cuidaram deles desde o resgate.

Segundo Mburanumwe, os gorilas encaram os dois guardas florestais como seus pais. O diretor do parque contou que as mães dos gorilas foram mortas no mesmo mês, em julho de 2007. Um dos filhotes tinha dois meses e o outro, quatro meses.

Eles foram encontrados e levados ao Santuário Senkwekwe, em Virunga, onde têm vivido desde então.

Mburanumwe explica que, como os dois gorilas conviveram durante toda a infância com os guardas que os resgataram, passaram a "imitar os humanos"- ficar de pé, sobre as duas pernas, é uma forma de imitar o comportamento dos seres humanos.

"Mas isso não é comum. Eu fiquei muito surpreso quando vi. É engraçado e curioso ver um gorila imitando um ser humano, ficando de pé assim", disse.

Ser um guarda florestal, no entanto, nem sempre é divertido e recompensador. Às vezes chega a ser um trabalho perigoso. Cinco guardas foram mortos no Virunga National Park no ano passado, numa emboscada de rebeldes. E, desde 1996, houve 130 assassinatos de guardas florestais em Virunga.

O leste do Congo é alvo de conflitos entre forças do governo e diferentes grupos armados. Alguns desses grupos ocupam áreas do parque florestal e praticam caça ilegal de animais. Por isso, é comum que entrem em confronto com quem trabalha protegendo os animais selvagens que vivem no local.
Du goriloj estis fotografitaj pozante por unu memfoto kun la arbar-gardistoj, kiuj elsavis ilin, kiam ili estis beboj.

La bildo estis farita en la orfejo de goriloj Virunga National Park, en la Demokratia Respubliko Kongo, kie la bestoj estas zorgataj, de post kiam iliaj gepatroj estis mortigitaj de ĉasistoj.

La direktoro de la parko, Innocent Mburanumwe, diris al BBC Newsdav, ke la du bestoj lernis imiti siajn protektantojn, kiuj zorgadas ilin ekde la elsavo.

Laŭ Mburanumwe, la goriloj rigardas la du arbar-gardistojn kiel siajn patrojn. La parkestro rankontis, ke la patrinoj de la goriloj estis mortigitaj en la sama monato, en julio 2007. Tiam unu el la gorilidoj havis du monatojn, kaj la alia, kvar monatojn.

Ili ambaŭ estis trovitaj kaj kondukitaj al la Bestokonservejo Senkwekwe, en Virungo, kie ili vivas de tiam.

Mburanumwe klarigas, ke, ĉar la du goriloj kunvivis dum sia tuta infanaĝo kun la gardistoj, kiuj elsavis ilin, ili "ekimitis la homojn", plene starante sur la du kruroj. Tio estas maniero imiti la sintenadon de la homaj estuloj.

"Tamen tio ne estas ordinara. Mi forte surpriziĝis tiam, kiam mi vidis tion. Estas amuze kaj kurioze rigardi gorilon imitanta homan estulon, tiel plenstaranta", li diris.

Esti arbar-gardisto, tamen, ne ĉiam estas amuze kaj kompense. Foje ĝi eĉ estas danĝera laboro. Kvin gardistoj estis mortigitaj en la Nacia Parko Virungo en la pasinta jaro, pro embusko de ribelantoj. Kaj ekde 1996 okazis 130 murdoj al arbar-gardistoj en Virungo.

La okcidento de Kongo estas loko de konfliktoj inter fortoj de la registaro kaj diversaj armitaj grupoj. Kelkaj el tiaj grupoj okupacias areojn de la arbara parko kaj praktikas kontraŭleĝan ĉasadon de bestoj. Tial estas ofte, ke ili konfrongixas kun tiuj, kiuj laboras protektante la sovaĝajn bestojn, kiuj vivas en la loko.
FONTO:


▬ ↨▬ ↨▬ ↨▬ ↨▬ ↨▬ ↨▬ ↨
CORAÇÃO GERADO EM IMPRESSORA 3D ABRE NOVOS CAMINHOS NA MEDICINA // KORO GENERITA PER PRESILO 3D MALFERMAS NOVAJN VOJOJN EN LA MEDICINO

19-04-2019


Na série Westworld, da HBO, impressoras 3D imprimem robôs complexos e similares aos seres humanos.
Embora pareça algo possível apenas na ficção, pesquisadores da Universidade de Tel Aviv em Israel, mostraram que essa é uma realidade cada vez mais próxima, ao criarem um coração completo a partir de tecido humano, em uma impressora 3D.

O órgão tem 2,5 centímetros e possui todos os vasos sanguíneos, ventrículos e câmaras. Para a impressão dele foi utilizado um material biológico, obtido por meio de uma amostra de tecido gorduroso coletada de um paciente. Após a coleta, foram separados os componentes celulares e não celulares. As células foram “reprogramadas” para se transformarem em tronco, e, posteriormente, em células cardíacas. Enquanto isso, o tecido não celular, foi convertido em um gel que serviu de tinta para a impressão. É o que explica Tal Dvir, professor da Universidade de Tel Aviv e coordenador do projeto.

O pequeno coração levou três horas para ser impresso e utilizou milhares de células. Um coração de tamanho real, contudo, levaria um dia e necessitaria de cerca de um bilhão de células.

A conquista abre prerrogativa para uma nova fase nas pesquisas voltadas ao transplante de órgãos. Dvir, em declaração à mídia regional, informou que: “em 10 anos, os melhores hospitais ao redor do mundo, vão contar com impressoras de órgãos. E esses procedimentos serão realizados rotineiramente”.

A impressão de órgãos representaria uma revolução na medicina e seria uma vantagem, não apenas por acelerar o processo do transplante pelo fato de não depender de doador, mas, também, por causa da biocompatibilidade. Já que, como aponta Dvir, a tecnologia usa material genético específico do paciente, o que diminui a chance de o corpo rejeitar o órgão transplantado.

Existe, porém, um longo caminho antes que essa tecnologia possa ser incorporada ao cotidiano. O próximo passo é ensinar ao coração como se comportar como um humano e realizar testes. Dvir esclarece que o teste do órgão impresso em animais é uma possibilidade e que ainda não existem previsões para o mesmo ser realizado em seres humanos.
En la serio Westworld, de HBO, presiloj 3D presadas kompleksajn robotojn similajn al la homaj estuloj.
Kvankam tio ŝajnas ebla nur en la fikcio, esploristoj de la Universitato de Tel-Avivo, en Israelo,  montris, ke tiu ebleco estas pli kaj pli proksima, post kiam ili kriis tutan koron el homa histo per presilo 3D.

La organa presaĵo estas 2,5 centimetrojn granda kaj posedas ĉiujn sangovaskulojn, ventriklojn kaj kavojn. Por ĝia preso estis utiligata biologia materialo havigita el muestro de grasa histo eltirita el iu paciento. El la eltiraĵo estis disigitaj la ĉelaj kaj la neĉelaj komponantoj. La ĉeloj estis “reprogramitaj” por transformiĝi en praĉelojn kaj poste en kor-ĉelojn. Dum tio la neĉela histo estis aliŝanĝita en iun ĝelon, kiu servis kiel inko por la presado.  Tio estas, kion eksplikas Tal Dvir, profesoro en la Universitato de Tel-Avivo kaj la gvidanto de la projekto.

La malgranda koro uzis tri horojn por esti presita kaj utiligis milojn da ĉeloj. Koro je normala grando, tamen, uzus unu tagon kaj bezonus ĉirkaŭ unu miliardon da ĉeloj.

Tiu atingo malfermas vojon por nova fazo en la esploroj pri transplantado de organoj. Dvir, en deklaro al la regiona gazetaro, informis, ke “ĝis post 10 jaroj la plej bonaj hospitaloj ĉirkaŭ la mondo havos organ-presilojn. Kaj la koncernaj procedoj estos rutine uzataj”.

La presado de organoj estus revolucio en la Medicino kaj estus avantaĝo, ne nur por akceli la procedon de la transplanto, pro tio, ke ĝi ne dependos de organ-donacanto, sed ankaŭ pro la bioakordebleco. Kiel atentigas Dvir, la tekniko utiligas genetikan specifan materialon de la paciento mem,  kio malpliigas la eblecon, ke la korpo malakceptos la transplantaĵon.

Estas, tamen, longa trairenda vojo, antaŭ ol tiu tekniko estos enigita en la ĉiutagon. La venonta paŝo estas tio, instrui al la koro kiel konduti kvazaŭ homo kaj fari testojn. Dvir klarigis, ke la testo de presitaj organoj ĉe bestoj estas ebla, sed ke ankoraŭ ne estas antaŭvido pri tia testo ĉe homaj estuloj.
FONTO:
https://neoradar.uai.com.br/coracao-gerado-em-impressora-3d-abre-novos-caminhos-na-medicina/
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥

“O CORCUNDA DE NOTRE-DAME", OBRA-PRIMA DE VICTOR HUGO, QUE SALVOU A CATEDRAL – “LA ĜIBULO DE NOTREDAMO”, LA ĈEFVERKO DE VICTOR HUGO, KIU SAVIS LA KATEDRALON

16-04-2019


A catedral de Paris, arrasada por um grande incêndio nesta segunda-feira, também é conhecida no mundo inteiro graças à obra do escritor Victor Hugo "O corcunda de Notre-Dame", romance adaptado um grande número de vezes para o cinema, em especial pelos estúdios Disney, ou transformado em comédia musical.

Foi para salvar o monumento, fortemente degradado, que o escritor começou a escrever esta obra, em 1831.

No capítulo intitulado "Nossa Senhora", Victor Hugo escreveu: "Ainda hoje a igreja de Nossa Senhora de Paris continua sendo um sublime e majestoso monumento".

Mas, acrescentou, "por mais majestoso que se tenha conservado com o tempo, não se pode deixar de se indignar ante as degradações e mutilações de todo tipo que os homens e a passagem dos anos infligiram a este venerável monumento".

No prólogo de seu livro, Victor Hugo se queixava de como eram tratadas "há 200 anos estas maravilhosas igrejas medievais". "As mutilações vêm de todos os lados, tanto de dentro como de fora", lamentava.

A publicação da obra chamou a atenção geral sobre o estado "inadmissível" do monumento.

O movimento de opinião levou à decisão de estabelecer um concurso no qual participaram vários arquitetos, incluindo Lassus e Viollet-le-Duc, cujo projeto de reabilitação do monumento foi aceito em 1844.

Em julho de 1845, foi aprovada uma lei para restaurar a catedral. O objetivo de Victor Hugo finalmente foi alcançado.

Victor Hugo salvou Notre-Dame. Desde o surgimento de sua obra, o mundo inteiro imagina que a catedral está habitada pelos fantasmas de Esmeralda, do corcunda Quasimodo e de Frollo.

Na nota redigida pelo romancista com motivo da publicação da edição definitiva de sua obra (1832), recordava que seu livro era um grito contra "a decadência atual da arquitetura e sobre a morte".

[Até a manhã desta terça-feira já haviam sido doados quase 10 bilhões de euros para ajudar na reconstrução de Notre-Dame. Certamente vai sobrar muito dinheiro após os serviços. Bem que poderia ser encaminhada essa sobra para os países pobres da África que vem sofrendo muitas tragédias naturais nos últimos meses.]
La katedralo de Parizo, ege atingita de granda incendio en la lasta lundo (la 15-a), ankaŭ estas konata en la tuta mondo dank' al la libro de la verkisto Victor Hugo, "La Ĝibulo de Notredamo", romano adaptita grandan nombron da fojoj al la kino, ĉefe de la studioj Disney, kaj ankaŭ transformita en muzikan komedion.

Por savi la monumenton, tiam tro damaĝita, la verkisto komencis skribi tiun verkon en 1831.

En la ĉapitro titolita "Nia Sinjorino", Victor Hugo skribis: "Ankoraŭ hodiaŭ la preĝejo de Nia Sinjorino de Parizo daŭre estas sublima kaj majesta monumento".

Sed tamen li aldonis, "kiel ajn majeste ĝi estas konservata kun la tempo, oni ne povas ne indigni kontraŭ la ĉiaspecaj detruadoj kaj elrompadoj, kiujn la homoj kaj la pasado de la jaroj trudis al tiu respektinda monumento".

En la prologo de tiu sia libro Victor Hugo plendis pri tio, kiel estis miszorgataj, "de 200 jaroj, tiuj mirindaj mezepokaj preĝejoj". La eldetruadoj devenas el ĉiuj flankoj, kaj el interne, kaj el ekstere", li bedaŭris.

La publikigo de la libro vekis la ĝeneralan atenton pri la stato "neakceptenda" de la monumento.

La movado de opinioj kondukis al la decido okazigi konkurson, en kiuj partoprenis multaj arkitektoj, inkluzive de Lassus kaj Viollet-le-Duc, kies projekto de restaŭrado de la monumento estis akceptita en 1844.

En julio 1845 estis aprobita leĝo por restaŭri la katedralon. La celo de Victor Hugo estis fine atingita.

Victor Hugo savis Notredamon. Ekde la apero de tiu lia verko, la tuta mondo imagas, ke la katedralo estas loĝata de la fantomoj de Smeralda, la ĝibulo Kŭazimodo kaj Frolo.

En la noto skribita de la romanisto, kun la motivo de la publikigo de la definitiva eldono de lia verko (em 1832), li reatentigis, ke lia libro estis krio kontraŭ "la nuntempa dekadenco de la arkitekturo kaj ankaŭ pri la morto".

[Ĝis la mateno de tiu ĉi mardo jam estis faritaj donacioj de preskaŭ 10 miliardoj da eŭroj por helpi en la rekonstruado de Notredamo. Certe postrestos multe da mono post la laboroj. Bone, ke tia postrestaĵo estus sendita al la malriĉaj landoj de Afriko, kiuj estas suferantaj multe da naturaj tragedioj en la lastaj monatoj.]
FONTO:
https://br.noticias.yahoo.com/corcunda-notre-dame-obra-prima-victor-hugo-salvou-231318255--finance.html
///////////////*\\\\\\\\\\\\\\

 AOS CEM ANOS DE IDADE, MULHER QUER ESTREAR NA POLÍTICA NO INTERIOR DA ALEMANHA // AĜANTE 100 JAROJN, VIRINO VOLAS DEBUTI EN LA POLITIKO EN LA LANDINTERNO DE GERMANIO

15-04-2019


Uma indignação cotidiana foi suficiente para motivar a ex-professora de Educação Física Lisel Heise a entrar para a política na Alemanha aos cem anos de idade. Ela mora na cidade de Kirchheimboladen, no sudoeste do país. O município tem quase oito mil habitantes.

A idosa decidiu se candidatar a uma vaga no conselho municipal, após lutar pela reabertura da piscina pública. O local foi fechado em 2011. "Eu sei, por experiência própria, como ela é importante tanto para o espírito quanto para o corpo", declarou Lisel para a reportagem da Deutschwelle.

Antes da Segunda Guerra Mundial, o pai de Lisel foi integrante do conselho municipal da cidade. Ele foi preso por quatro semanas depois de criticar a destruição de sinagogas pelo regime nazista.

A alemã espera ser ouvida, depois de anos sendo ignorada pelas autoridades. Lisel lembra que já teve o microfone tirado da mão dela em reuniões públicas sempre que mencionava o assunto da piscina fechada.

"Tenho tantos ex-alunos e eles sempre têm a mesma queixa. Por que eles estão fechando as piscinas ao ar livre? O mais importante é que as crianças permaneçam saudáveis quando são jovens. Se o corpo não for saudável e funcionar adequadamente, a mente não funciona adequadamente", analisa.

Lisel Heise também tem visões mais amplas da política nacional e mundial. Ela é a favor da União Europeia e apoia os esforços contra as mudanças climáticas.

Sobre a educação, a idosa acredita que as pessoas estão perdendo conteúdo. "Basta ligar a televisão. Durante o dia, só tem blá, blá, blá. As coisas que são realmente interessantes, politicamente interessantes, só passam à noite, quando os trabalhadores estão dormindo. Como resultado, eles não são devidamente informados", afirma a alemã.

Ela foi convidada pelo grupo popular local Wir für Kibo, ou "Nós por Kirchheinboladen", para participar das próximas eleições do conselho municipal. O diretor do movimento, Thomas Bock, espera que a popularidade de Lisel possa ajudar a conquistar mais um assento, superando os 24 lugares que o grupo já tem no conselho.
Ĉiutaga indigno estis sufiĉa por motivi la eksinstruistinon de Fizika Edukado Liese Heise eniri en la politikon en Germanio, havante cent jarojn. Ŝi loĝas en la urbo Kirĥhajm-Bolandeno, en la sudokcidento de la lando. Tiu municipo havas preskaŭ ok mil loĝantojn.

La maljunegulino decidis kandidatiĝi al unu vakanta posteno en la municipa konsilio, post kiam ŝi bataladis por la refunkciigo de la publika naĝejo. Tiu ĉi loko estis fermita en 2011.

"Mi scias, per propra sperto, kiel grava ĝi estas, jen por la spirito, jen por la korpo", deklaris Lisel al la raportaĵo de Deutschwelle.

Antaŭ la Dua Mondmilito la patro de Lisel estis membro de la konsilantaro de la urbo. Li estis malliberigita kvar semajnojn, pro tio, ke li kritikis la detruadon de sinagogoj fare de la nazia reĝimo.

La altaĝa germanino esperas esti aŭdata, post jaroj da ignorado far la aŭtoritatoj.

Lisel rememoris, ke oni jam elprenegis mikrofonon el ŝia mano dum publikaj kunvenoj, ĉiam, kiam ŝi menciis la aferon pri la fermita naĝejo.

"Mi havas multe da ekslernantoj, kaj ĉiuj ili havas saman plendadon. Kial oni estas malfunkciigantaj la subĉielajn naĝejojn? Plej grave estas, ke la infanoj daŭru sanaj, dum ili estas junaj. Se la korpo ne estas sana kaj ne funkcias adekvate, la menso ne funkcios adekvate", ŝi analizas.

Lisel Heise havas ankaŭ rigardojn pli ampleksajn pri la nacia kaj monda politikoj. Ŝi estas favora al la Eŭropa Unio kaj apogas la klopodojn kontraŭ la klimataj ŝanĝiĝoj.

Pri la edukado, la profundaĝulino kredas, ke la homoj estas perdantaj klerigaĵojn. "Sufiĉas ŝalti la televidilon. Dum la tago montriĝas nur senutilaĵoj. La aferoj, kiuj estas vere interesaj, politike interesaj, okazas nur en la nokto, kiam ĉiuj laboristoj estas dormantaj. Kiel sekvo, ili ne estas konvene informataj", asertis la germanino.

Ŝi estis invitita de la loka populara partia grupo Wir für Kibo (aŭ "Ni por Kirĥhajm-Bolandeno"), por partopreni la venontan elektadon de la municipa konsilio. La gvidanto de la movado, Thomas Bock, esperas, ke la populareco de Lisel povos helpi en la konkero de unu plia seĝo, superante la 24 lokojn, kiujn la grupo jam havas en la konsilio.
FONTO:



*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/

 CONHEÇA O PRIMEIRO LIVRO ESCRITO POR UMA INTELIGÊNCIA ARTIFICIAL // SCIIĜU PRI LA UNUA LIBRO VERKITA DE ARTEFARITA INTELEKTO

14-04-2019


A inteligência artificial desembarcou de vez no mercado de livros. A editoria acadêmica Springer Nature revelou esta semana o que promete ser o primeiro livro produzido por robôs: o Lithium-Ion Batteries: A Machine-Generated Summary of Current Research (Baterias de Íons de Lítio: um resumo atual da pesquisa gerado por computador, em tradução livre).

A publicação, segundo artigo do The Verge, não é exatamente uma leitura rápida e prazerosa. Como o próprio nome indica, é um resumo de artigos acadêmicos sobre baterias de lítio. Inclui citações, hiperlinks para trabalhos citados e referências bibliográficas geradas automaticamente. A obra está disponível gratuitamente no site da editora Springer.

Embora não seja leitura das mais interessantes, sua existência merece ser comemorada, segundo a reportagem. Na introdução, o humano Henning Schoenenberger, diretor da editora, afirma que publicações como essa marcam "uma nova era" ao automatizar o trabalho "braçal" dos pesquisadores.

Choenenberger ressalta que somente nos últimos três anos, foram publicados mais de 53 mil trabalhos de pesquisa sobre baterias de íons de lítio. Isso representa um enorme desafio para os cientistas que estão tentando se manter atualizados.

Usando a inteligência artificial para escanear e resumir automaticamente toda essa produção, os cientistas podem economizar tempo para trabalhar em pesquisas mais importantes, garante o executivo.

“Esse método permite que o leitor acelere o processo de absorção do conteúdo de um determinado campo de pesquisa, em vez de ler centenas de artigos publicados”, escreve Schoenenberger. "Ao mesmo tempo, se necessário, eles sempre são capazes de identificar e clicar na fonte original."

Embora o recente boom no aprendizado de máquinas tenha melhorado muito a capacidade dos computadores, a produção desses robôs ainda é limitada. Eles não conseguem lidar com a coerência e a estrutura textual de escritores humanos. Desta forma, a IA na área editorial em ficção ou em poesia tende a ser mais com formatação do que com criação.
La artefarita intelekto alvenis definitive en la libromerkaton. La akademia eldonejo Springer Nature anoncis ĉi-semajne tion, kio ŝajnas esti la unua libro produktita de robotoj. Ĝia titolo estas “Lithium-Ion Batteries: A Machine-Generated Summary of Current Research” (“Jonobaterioj el Litio: Aktuala Resumo de la Esploro Generita De Komputilo”, laŭ libera traduko).

La publikaĵo, laŭ artikolo de The Verge, ne ekzakte estas rapida kaj plezura legaĵo. Kiel indikas ĝia titolo mem, ĝi estas resumo de akademiaj artikoloj pri baterioj el litio. Ĝi inkluzivas citaĵojn kaj bibliografiajn informojn aŭtomate generitajn. La verko estas senpage disponebla en la retejo de la eldonejo Springer.

Malgraŭ, ke ĝi ne estas interesa legaĵo, ĝia ekzisto estas prifestinda, laŭ la raportaĵo. En la enkonduko la homo Henning Schoenenberger, la direktoro de la eldonejo, asertas, ke publikaĵoj tiaj, kia ĝi estas, signas “novan eraon”, kiam ili aŭtomatigas la “manlaboron” de la esploristoj.

Choenenberger emfazis, ke nur en la tri lastaj jaroj estis publikigitaj pli ol 53 mil esplorlaboroj pri jonobaterioj el litio. Tio prezentas grandegan defion al la sciencistoj, kiuj penas teni sin ĝisdate informiĝantaj.

Utiligante la artefaritan intelekton por skani kaj resumi aŭtomate tutajn produktaĵojn, la sciencistoj povas ŝpari tempon por labori pri pli gravaj esploroj, certigas la eldonestro.

“Tiu rimedo ebligas, ke la leganto akcelu la procedon de ensorbo de la enhavoj de iu certa kampo de esplorado, anstataŭ tralegi centojn da publikigitaj artikoloj”, skribis Schoenenberger. "Samtempe, se necese, la konsultanto ĉiam povas identigi kaj alklaki la koncernajn originalajn fontojn.”

Kvankam la antaŭnelonga ekmultiĝo de la lernado de maŝinoj multe plibonigis la kapablecon de la komputoroj, la produktado de tiaj robotoj ankoraŭ estas malgranda. Ili ne sukcesas procezi la koĥerecon nek la tekstan strukturon de la homaj verkistoj. Ĉi tial la AI en la eldona tereno de fikcio kaj poezio zorgas pli pri tekstaranĝo, ol pri kreado.
FONTO:
https://epocanegocios.globo.com/Tecnologia/noticia/2019/04/conheca-o-primeiro-livro-escrito-por-uma-inteligencia-artificial.html
↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨↨

 BRASILEIRO FILHO DE UM PEDREIRO E DE UMA VENDEDORA DE TAPIOCA CURSA DOUTORADO EM FILOSOFIA NO CHILE // BRAZILANO FILO DE MASONISTO KAJ VENDISTINO DE TAPIOKO KURSAS DOKTORECON PRI FILOZOFIO EN ĈILIO

11-04-2019

Na família do jovem Jefferson Dionísio ninguém havia cursado uma faculdade, e até chegar sua vez e ele finalmente adentrar uma universidade sua história foi toda feita de superação. Tendo estudado a vida toda em escolas públicas e trabalhando desde a adolescência na periferia de São Vicente, litoral de São Paulo, após conseguir uma vaga em uma faculdade de Filosofia em Santos, a luta do filho de um pedreiro e de uma vendedora de tapioca se intensificou, para conseguir pagar os custos do curso. Quando conquistou uma bolsa, suas dívidas por mensalidades anteriores já alcançavam a casa dos 5 mil reais, e todo seu salário ia para pagar as novas mensalidades que não paravam de chegar.

Jefferson chegou a largar o curso, mas retornou em 2015, quando foi contemplado com uma bolsa do ProUni. As dívidas anteriores, no entanto, se acumulavam, e o jovem chegou a catar papelão para amenizar sua situação. Foi quando um amigo viu sua situação, se reuniu com outros amigos, até vaquinhas foram realizadas, para que a dívida fosse enfim superada.

Na época em que se formou e começou a dar aulas em escolas públicas, seu destaque como bom estudante fez com que os professores o sugerissem tentar uma bolsa de mestrado em outro país.

Foi quando Jefferson viajou de ônibus até o Chile, a fim de visitar universidades e tentar uma vaga para cursar mestrado e doutorado. No final do ano passado veio a grande notícia: ele havia sido aprovado em terceiro lugar diretamente para o doutorado – saltando o mestrado.

Aos 24 anos, Jefferson agora está morando no Chile e cursando doutorado em filosofia na Pontificia Universidad Católica de Valparaíso, onde estudará até 2023. O doutorando que um dia catou papelão para pagar seus estudos ainda não sabe se voltará ao Brasil ou seguirá fora do país, encaminhando sua brilhante carreira acadêmica.
En la familio de la juna Jefferson Dionísio neniu frekventis fakultaton, kaj ĝis alvenis lia vico kaj li finfine ekfrekventis universitaton, lia historio estis tute markata per superitaj malfacilaĵoj. Li studis ĉiam en publikaj lernejoj kaj laboris de la adoleskanteco en la ĉirkaŭurbo de San-Visento (ĉe la marbordo de la ŝtato San-Paŭlio), ĝis li obtenis vakan lokon en iu fakultato de Filozofio en la san-paŭlia urbo Santo. De tiam la penado de la filo de iu masonisto kaj de iu vendistino de tapioko pliintensiĝis, por ke li sukcesu pagi la kostojn de la kurso. Kiam li konkeris stipendion, tiam liaj ŝuldoj el antaŭaj kotizmonatoj jam atingis ĉirkaŭ 5 mil realojn, kaj tial liaj tutaj salajroj estis destinitaj pagi la novajn monatkotizojn, kiuj ne ĉesis alveni.

Jefferson eĉ forlasis la kurson, sed refrekventis ĝin en 2015, kiam li estis favorita per stipendio de ProUni (stipendioprogramo de la brazila federa registaro). La antaŭaj ŝuldoj, tamen, ade akumuliĝis, kaj la junulo vendcele eĉ kolektadis kartonojn, por mildigi sian situacion. Tiam unu amiko lia vidis lian situacion, kuniĝis kun aliaj amikoj, kaj eĉ helpaj monkolektadoj okazis, por ke liaj tutaj ŝuldoj estu finfine plenpagitaj.

En la tempo, kiam li diplomiĝis kaj komencis doni lecionojn en publikaj lernejoj, lia elstareco kiel bona studento faris, ke liaj profesoroj proponis al li provi stipendion por magistreco en alia lando.

Tiam Jefferson veturis per aŭtobuso al Ĉilio, por viziti universitatojn kaj provi akiri vakan lokon por kursi magistrecon kaj doktorecon. En la fino de la pasinta jaro venis la granda novaĵo: li estis aprobita trialoke, rekte al la doktoreco – transsaltante la magistrecon.

Je la 24-a jaraĝo, nun Jefferson loĝas en Ĉilio kaj kursas doktorecon pri Filozofio en la Pontifika Katolika Universitato en Valparaiso, kie li studos ĝis 2023.  La doktoriĝanto, kiu iam kolektadis kartonojn por pagi siajn studojn, ankoraŭ ne scias, ĉu li reiros al Brazilo, aŭ ĉu li daŭros for de la lando, elplenumanta sian brilan akademian karieron.
FONTO:
https://www.hypeness.com.br/2019/04/brasileiro-que-chegou-recolher-papelao-cursa-doutorado-em-filosofia-no-chile/

♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣♣

ASTRÔNOMOS REVELAM A PRIMEIRA IMAGEM JÁ REGISTRADA DE UM BURACO NEGRO // ASTRONOMOJ RIVELIS LA UNUAN BILDON JAM REGISTRITAN DE NIGRA TRUO

10-04-2019


Um anel de fogo, esta é a aparência do buraco negro. A imagem da estrutura foi revelada pela primeira vez na manhã desta quarta-feira (10), em Bruxelas, na Bélgica. O anel brilhante está no centro da galáxia Messier 87 (M87), a cerca de 50 milhões de anos-luz da Terra, e é formado a partir da luz que se dobra na gravidade em torno do buraco, que é 6,5 milhões de vezes mais massivo do que o Sol. Para se ter uma ideia, este corpo celeste tem 40 bilhões de quilômetros de diâmetro, ou seja, aproximadamente 3 milhões de vezes o tamanho da Terra, afirmaram os cientistas envolvidos na descoberta.

A captura da imagem foi possível graças ao trabalho conjunto de pesquisadores de diversos países. Por meio do projeto Event Horizon Telescope (EHT), uma rede interconectada de oito telescópios ao redor do mundo foi instaurada. Os instrumentos envolvidos foram o Alma e o Apex, ambos no deserto do Atacama (Chile); o Iram, em Serra Nevada (Espanha); o James Clerk Maxwell (JCMT) e o Submillimeter Array (SMA), no Havaí (EUA); o Submillimeter Telescope (SMT), no Arizona (EUA); o Large Millimeter Telescope (LMT), no México; e o South Pole Telescope (SPT), na Antártida.

Este é o instrumento de maior resolução da história da astronomia já usado para tentar registrar a imagem de um buraco negro a 55 milhões de anos-luz de distância. Um dos pesquisadores da EHT, Avery Brodericjk, afirmou em coletiva de imprensa que este "é um momento extraordinário na ciência".

Avanços para a ciência

O astrônomo e professor de Física da Universidade Federal do Rio Grande do Sul (UFRGS), Luiz Augusto da Silva, explica que, com esta fotografia, a Teoria da Relatividade, desenvolvida por Albert Einstein, fica ainda mais fortalecida.

— A M87 é uma galáxia gigante. É chamada, inclusive, de canibal porque ela engoliu as que eram menores do que ela e boa parte do material absorvido por ela acabou parando em seu núcleo. Isso fez com que a massa deste buraco negro aumentasse mais. Com uma massa tão concentrada, nada escapa do seu centro gravitacional, não há velocidade que consiga vencê-lo, nem mesmo a velocidade da luz — diz o professor.
Ringo el fajro: tio estas la aspekto de la nigra truo. La bildo de ĝia strukturo estis rivelita la unuan fojon en la mateno de tiu ĉi merkredo (la 10-a), en Bruselo, la ĉefurbo de Belgio. Tiu brila ringo estas en la centro de la galaksio Mesiero 87 (M87), ĉirkaŭ 50 milionojn da lumjaroj malproksime de la Tero, kaj estas formita el la lumo, kiu faldiĝas en la gravito ĉirkaŭ la truo, kiu estas 6,5-milionoble pli grandampleksa, ol la Suno. Por ke vi havu ideon, tiu ĉiela korpo havas 40 miliardojn da kilometroj en la diametro, tio estas, proksimume tri-milionoble pli granda, ol la Tero, kiel asertis la sciencistoj respondecaj pri la eltrovo.

La kapto de la bildo eblis, danke al la kuna laboro de esploristoj de diversaj landoj. Pere de la projekto Event Horizon Telescope (EHT), interkonekta reto de ok teleskopoj ĉirkaŭ la mondo estis konstruita. La instrumentoj kunutiligitaj estis Alma kaj Apex, ambaŭ sur la dezerto de Atakamo (norde de Ĉilio); Iramo, sur la Neĝa Montaro (Hispanio); James Clerk Maxwell (JCMT) kaj Submillimeter Array (SMA), en Havajo (Usono); Submillimeter Telescope (SMT), en Arizono (Usono); Large Millimeter Telescope (LMT), en Meksikio; kaj South Pole Telescope (SPT), en Antarktio.

Tio estas la instrumento kun la plej granda bildrezolucio en la historio de la Astronomio jam uzita por provi registri la bildon de nigra truo je 55 milionoj da lumjaroj distanca. Unu el la esploristoj de EHT, Avery Brodericjk, asertis en gazetara kolektiva intervjuo, ke "estas eksterordinara momento en la Scienco".

Progresoj por la Scienco

La astronomo kaj profesoro de Fiziko en la Federala Universitato de Suda Riogrando (Brazilo), Luiz Augusto da Silva, diris, ke post tiu fotografaĵo, la Teorio de la Relativeco, elvolvita de Albert Einstein, iĝos ankoraŭ pli forta.

- M87 estas giganta galaksio. Ĝi eĉ estas alnomata "kanibalo" pro tio, ke ĝi englutis tiujn, kiuj estis malpli grandaj ol ĝi, kaj signifa parto de la materialo ensorbita de ĝi fiksiĝis en ĝia nukleo. Tio igis, ke la maso de tiu nigra truo pligrandiĝu ankoraŭ pli. Kun maso tiel amassolidiĝinta, neniu rapideco sukcesas superi ĝin, eĉ ne la rapideco de la lumo – diris la profesoro.
FONTO:


☼☼☼☼☼☼☼☼☼☼☼☼☼☼☼

CONVERSAR EM OUTRO IDIOMA MUDA A SINCRONIZAÇÃO DAS ONDAS CEREBRAIS // KONVERSI EN ALIA LINGVO ŜANĜAS LA SINKRONECON DE LA CERBAJ ONDOJ

09-04-2019


Um estudo desenvolvido no Canadá pelo cientista cubano Alejandro Pérez descobriu que as ondas cerebrais se sincronizam de forma diferente quando as pessoas conversam na língua nativa e em um idioma estrangeiro.

A pesquisa de Pérez, do Departamento de Psicologia da Universidade de Toronto, comprovou que, quando a conversa se dá em uma língua estrangeira, as áreas do cérebro que se ativam são diferentes de quando se fala a língua nativa.

Em declarações à Agência Efe, Pérez afirmou que após estudar primeiro a sincronia entre duas pessoas que têm a mesma língua de origem, o novo estudo, publicado na última edição da revista médica "Cortex", tenta determinar "se essa sincronia se dá de maneira diferente quando é um idioma nativo ou estrangeiro".

"Não entramos na questão se são dois idiomas que você domina perfeitamente porque certamente nesse caso a sincronização entre cérebros provavelmente é igual. E efetivamente, o que descobrimos é que você se sincroniza de uma forma diferente se utilizar uma língua nativa ou uma língua estrangeira", explicou.

Para realizar o estudo, Pérez e sua equipe do Centro para Francês e Linguística do Departamento de Psicologia da Universidade de Toronto registraram a atividade cerebral de 60 indivíduos usando eletroencefalografia enquanto conversavam.

Metade das conversas foi realizada em espanhol e a outra metade em inglês. E, embora em ambos os casos as ondas cerebrais dos participantes do estudo tenham se sincronizado, quando os indivíduos conversaram em inglês as ativações se produziram em áreas diferentes do estudo, disse o pesquisador cubano.

As razões destas diferenças ainda precisam ser explicadas, mas Pérez afirmou que um motivo pode ser que, ao falar um idioma estrangeiro, a capacidade mental para representar as palavras é mais difícil de conseguir, o que obrigaria o cérebro a ativar partes diferentes.

"Ainda restam muitas incógnitas, muitas coisas para resolver. É uma primeira aproximação. A diferença neste caso ocorre devido ao fato de serem diferentes as áreas que estão se sincronizando", explicou.

Mas o que está provado com o estudo é que "a linguagem utilizada influiu no alinhamento das ondas cerebrais entre os que mantinham a conversa e isto sugere que a comunicação efetiva poderia estar baseada neste acoplamento neural entre cérebros", acrescentou Pérez.

Em termos práticos, o pesquisador afirmou que "a cada vez que no campo da neurociência alguém descreve um fenômeno de sincronização, a interpretação de maneira geral é de uma inter-relação, de uma comunicação entre as partes".

Pérez indicou que a ciência descreveu estas sincronias entre pessoas na respiração, no batimento cardíaco e inclusive nos ciclos menstruais das mulheres. O cientista explicou que as sincronizações "claramente têm avanços evolutivos, pois qualquer processo de colaboração te dá vantagens evolutivas no sentido de adaptação ao meio".

Entre as aplicações práticas que poderiam se derivar da descoberta do professor Pérez e sua equipe estaria a capacidade de "quantificar a qualidade da conversa" entre duas pessoas ou se realmente as duas partes se entenderam mutuamente.

Pérez também afirmou que o acoplamento entre fala e ondas cerebrais de quem fala e quem escuta pode ser a chave para que a fala robótica seja indistinta à humana.
Studo realigita en Kanado, de la kuba sciencisto Alejandro Pérez, eltrovis, ke la cerbaj ondoj sinkroniĝas malsame, kiam homoj konversacias en alia lingvo, ol tiam, kiam ili konversacias en sia denaska lingvo.

La esploro de Pérez, kiu estas el la Departemento de Psikologio de la Universitato de Toronto, elmontris, ke, kiam konverso okazas en fremda lingvo, la cerbareoj kiuj aktiviĝas estas aliaj ol tiuj, kiam oni parolas la patrinan lingvon.

En deklaro al la novaĵagentejo Efe, Pérez asertis, ke, post lia studo pri la sinkroneco inter du homoj havantaj la saman devenlingvon, la nova studo, publikigita en la lasta eldono de la kuracista revuo "Cortex", provas konstati, "ĉu tiu sinkroneco okazas malsammaniere pri denaska lingvo, aŭ pri fremda lingvo".

"Ni ne estigis diskuton, ĉu la du lingvojn oni perfekte regas, ĉar en tiu ĉi kazo la sinkronecoj de la cerbo estas probable samaj. Sed efektive kion ni eltrovis estas tio, ke oni sinkronigas sian cerbon per malsama maniero en sia patrina lingvo, ol en fremda lingvo" - li klarigis.

Por efektivigi la studon, Pérez kaj lia skipo el la Centro pri la Franca kaj Lingvistiko de la Departemento de Psikologio de la Universitato de Toronto, uzante elektroencefalografion, registris la cerban aktivecon de 60 individuoj, dum tiuj ĉi konversaciis.

La duono de la interparoloj okazis en la hispana kaj la alia duono, en la angla. Sed, kvankam en tiuj ambaŭ lingvoj la cerbaj ondoj de la partoprenantoj de la studo sinkroniĝis, kiam la individuoj konversis angle, tiam la aktivecoj produktiĝis en malsamaj cerbaj areoj, diris la kuba esploristo.

La kaŭzoj de tiaj diferencoj ankoraŭ bezonas esti elklarigitaj, tamen Pérez asertis, ke unu kialo povas esti tio, ke, kiam oni parolas fremdan lingvon, lia mensa lerteco esprimi la vortojn estas pli malfacile akirebla, kio devigas lian cerbon aktivigi malsamajn partojn.

"Ankoraŭ estas multaj nekonataĵoj, multaj solvendaj aferoj. Estas unua solvetapo. La diferenco de sinkronecoj ĉi-kaze okazas pro la fakto, ke estas malsamaj la cerbareoj kiuj intersinkroniĝas", li klarigis.

Tamen kio estas pruvita per la studo estas tio, ke la lingvo utiligita influis la liniiĝon de la cerbaj ondoj inter tiuj, kiuj konversaciis, kaj tio sugestas, ke la efektiva komunikado povas esti bazita sur tiu neŭra kupliĝo inter cerboj", aldonis Pérez.

En pli simplaj esprimoj, la esploristo asertis, ke "en ĉiu fojo, kiam, en la kampo de la Neŭroscienco, iu priskribas iun fenomenon de sinkroneco, la ĝenerala maniero de interpretado estas pri interrilato, pri komunikado inter la partoj".

Pérez indikis, ke la Scienco priskribis tiajn sinkronecojn inter homoj en la spirado, en la korbatadoj kaj eĉ en la menstruaj cikloj inter virinoj. La sciencisto eksplikis, ke la sinkronecoj "havas klarajn evoluajn progresojn, ĉar ĉia procedo de kunlaborado donas al oni evoluajn avantaĝojn pri adaptiĝo al la medio".

Inter la praktikaj aplikoj, kiuj povos sekvi el tiu eltrovo de la profesoro Pérez kaj lia skipo, estas la kapablo "kvantigi la kvaliton de la konverso" inter du personoj, aŭ konstati, ĉu efektive la du partuloj komprenis unu la duan reciproke.

Pérez ankaŭ asertis, ke la kupliĝo inter la parolo kaj la cerbaj ondoj de tiu, kiu parolas, kaj de tiu, kiu aŭskultas, povas esti la ŝlosilo, por ke la robota parolo ne distingiĝu de la homa parolo.
FONTO:


-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/

 CÃO 'VELA' O CORPO DO DONO, MORTO EM LINHA DE TREM // HUNDO MALDORMIS APUD LA KORPO DE SIA MASTRO MORTINTA SUR TRAJNORELOJ

08-04-2019


Cães têm fama de lealdade e companheirismo. Um exemplo disso foi registrado em Montemorelos (estado de Nuevo León, México) na semana passada. Um homem de 57 anos morreu atropelado por um trem quando atravessava a linha férrea.

O cão dele acabou velando o corpo. Registros da cena, feitos por funcionário da Cruz Vermelha, viralizaram nas redes sociais mexicanas. Quando policiais e paramédicos chegaram ao local, o cão tentou mordê-los.

De acordo com moradores, citados pela imprensa local, o morto costumava caminhar pela cidade embriagado, sendo fielmente seguido pelo cão havia vários anos.

O animal ficou deitado ao lado do corpo por algumas horas, até a chegada do rabecão.
Hundoj havas famon pri lojaleco kaj bonakompaneco. Unu ekzemplo pri tio estis registrita en Montemorelo (en la ŝtato Novleono, Meksikio), en la pasinta semajno. Iu 57-jara viro mortis batfaligite de trajno, kiam li transiris la fervojajn relojn.

Lia hundo restis prizorganta lian korpon. Registroj de la sceno, faritaj de funkciulo de la Ruĝa Kruco, disfuroris en la meksikaj sociaj retoj. Kiam policanoj kaj sukuristoj alvenis al la loko, tiam la hundo provis mordi ilin.

Laŭ loĝantoj menciitaj de la loka gazetaro, la mortinto kutimis paŝadi ebrie en la urbo, akompanate de la fidela hundo, de multaj jaroj.

La besto daŭris kuŝanta flanke de la korpo dum kelkaj horoj, ĝis la alveno de la kadavroveturilo.
FONTO:
https://notisul.com.br/geral/145793/cao-vela-o-corpo-do-dono-morto-em-linha-de-trem

_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_-_

CIENTISTAS DESVENDAM SEGREDO DO MISTERIOSO EXÉRCITO DE TERRACOTA // SCIENCISTOJ SENVUALIGAS SEKRETON DE LA MISTERA ARMEO EL TERAKOTO

07-04-2019


Embora os guerreiros de Terracota tenham sido sepultados nos anos 210-209 a.C., as lâminas de suas espadas, lanças e pontas de suas flechas permanecem afiadas e brilhantes.
Um grupo de cientistas tem duas novas hipóteses que poderiam explicar o enigma de sua boa preservação.

Por muitos anos, os cientistas acreditavam que os armeiros da China Antiga cobriam as armas dos guerreiros de Terracota com uma camada protetora que continha cromo. Eles chegaram a essa conclusão quando descobriram a presença de cromo em várias lâminas de suas espadas.

Entretanto, um grupo de cientistas chineses e britânicos analisou 464 armas e encontrou cromo em apenas 37 delas. Segundo eles, esse número é muito pequeno para sustentar a hipótese que era o cromo que protegia as armas contra a corrosão.

O professor Marcos Martinón-Torres, da Universidade de Cambridge (Reino Unido), e seus colegas consideram que é possível que a boa preservação se deva aos altos níveis de estanho contidos nas armas.

Além disso, a natureza do solo do planalto de Loes, onde os guerreiros de Terracota foram enterrados, também contribuiu para a sua preservação. Acontece que seu solo tem um pH moderadamente alto, partículas de tamanho pequeno, com baixa aeração e conteúdo orgânico. Todas essas características travam os processos de corrosão, revelou o estudo publicado na revista Nature.

Os guerreiros de Terracota são um conjunto de mais de 8.000 figuras de soldados e cavalos que foram enterrados perto do primeiro autoproclamado imperador da China, Qin Shihuang. Sua descoberta ocorreu em 1974, durante a realização de obras de abastecimento de água. Atualmente, os guerreiros de Terracota estão conservados no Mausoléu de Qin Shihuang.
Kvankam la statuoj nomataj ‘Militistoj el Terakoto’ estis skulptitaj en la jaroj 210-209 a.K., la klingoj de iliaj glavoj kaj lancoj kaj ankaŭ la pinto de iliaj lancoj daŭras akraj kaj brilaj. [Terakoto estas speco de argilo.]
Iu grupo de sciencistoj havas du novajn hipotezojn, kiuj povus ekspliki la enigmon pri ilia bona konservado.

Dum multaj jaroj la sciencistoj kredis, ke armilfaristoj de la antikva Ĉinujo kovradis tiujn skulptaĵojn per protekta tavolo, kiu enhavis kromon. Ili alvenis al tiu konkludo tiam, kiam ili eltrovis la ĉeeston de kromo en multe da klingoj de iliaj glavoj.

Tamen unu grupo da ĉinaj kaj britaj sciencistoj analizis 464 armilojn kaj eltrovis kromon en apenaŭ 37 el ili. Laŭ ili tiu kvanto estas tre malgranda por subteni la hipotezon, ke estis la kromo, kiu protektadis la armilojn kontraŭ la korodo.

La profesoro Marcos Martinón-Torres, el la Universitato de Kembriĝo (en Unuiĝinta Reĝlando), kaj liaj kolegoj konsideras, ke estas eble, ke tia bona stato de konserveco ŝuldiĝas al la altaj niveloj de stano enhavataj en la armiloj.

Krom tio ankaŭ la naturo de la grundo sur la altebenejo Loeso, kien la Militistoj el Terakoto estis enterigitaj, kontribuis al ilia protektado. Tiel estis, ĉar tiu grundo havas pH modere altan, malgrandajn partiklojn kun malgrandkvanta aerado kaj organikaj enhavaĵoj. Ĉiuj tiuj karakterizoj baras la procezon de korodado, kiel rivelis la studaĵo publikigita en la revuo Nature.

La Militistoj el Terakoto estas aro da pli ol 8.000 figuroj de soldatoj kaj ĉevaloj, kiuj estis enterigitaj proksime de la unua memproklamita imperiestro de Ĉinujo, nome Qin Shihuang. Ilia eltrovo okazis en 1974, dum la realigado de vorkoj por provizado de akvo. Nuntempe la Militistoj el Terakoto estas konservataj en la Maŭzoleo de Qin Shihuang.
FONTO:



**********************

 DESEJAR O BEM A OUTRAS PESSOAS PODE ALIVIAR ANSIEDADE, DIZ ESTUDO // DEZIRI BONON POR LA ALIAJ PERSONOJ POVAS MILDIGI LA ANKSION

05-04-2019


Praticar atividade física, fazer atividades que deem prazer, meditar… Por mais prazerosos que esses hábitos pareçam, incluí-los na rotina, muitas vezes, acaba deixando o dia a dia mais estressante do que o contrário. Claro que uma vida saudável (física e emocionalmente) passa por essas atividades, mas há maneiras ainda mais singelas de melhorar a sensação de bem-estar. O simples fato de olhar para outra pessoa e desejar sua felicidade, por exemplo, pode diminuir sintomas como estresse e ansiedade.

É o que mostra um estudo realizado por pesquisadores da Universidade Estadual de Iowa, nos Estados Unidos, e publicado no periódico científico Journal of Happiness Studies. O experimento pediu que os participantes caminhassem por 12 minutos e focassem em determinados pensamentos ao encontrar outras pessoas.

Os voluntários da pesquisa foram divididos em quatro grupos, cada um encarregado de imaginar algo diferente enquanto batia o olho em outro indivíduo. Nada de dar uma de bom-moço de propósito: todos foram encorajados a produzir pensamentos e sensações genuínas durante o teste.

O primeiro grupo devia desejar felicidade a quem encontrasse, mentalizando a frase “Eu desejo que essa pessoa seja feliz”. O segundo se concentrou em pensar na conexão que eles possuem com o outro, imaginando que pudessem manter uma ambição ou sentimentos em comum, por exemplo. Participantes do terceiro grupo deveriam focar apenas em si mesmos, colocando o próximo em um patamar inferior durante a troca de olhares. Já o quarto serviu como “controle”. Quem ficou neste grupo deveria apenas levar em conta apenas o aspecto visual das pessoas, como as roupas e cores que estavam vestindo.

Antes e depois do experimento, os pesquisadores fizeram entrevistas com cada participante para medir níveis de ansiedade e estresse. O grupo dedicado a mentalizar a felicidade se sentiu mais empático, preocupado com o outro e, principalmente, feliz. Da mesma forma, o segundo grupo, que deveria tentar se colocar no lugar do outro, apresentou maiores níveis de empatia e conexão.

Como é de se imaginar, o terceiro grupo, o dos soberbos, não teve melhora em nenhuma das características. Esse dado contrasta resultados de pesquisas anteriores, que mostraram que o ato de se comparar com outras pessoas poderia amenizar o sentimento de alguém que estivesse mal consigo mesmo ou com baixa autoestima. Esse tipo de estratégia competitiva, aliás, já foi relacionada como causa de depressão e ansiedade.

Desejar o bem ao próximo faz bem independentemente da personalidade. A pesquisa também mostra que tanto pessoas naturalmente empáticas quanto as mais narcisistas aproveitam os benefícios dos bons pensamentos. Precisa dar uma amenizada na correria do dia a dia? Mandar pensamentos positivos para seu vizinho pode ser uma boa.
Praktikadi korpan ekzercadon, fari aktivaĵojn kiuj donas plezuron, meditadi… Kiel ajn plaĉaj tiuj kutimoj ŝajnas, inkluzivigi ilin en la rutinon multfoje faras la ĉiutagon pli stresiga, ol kontraŭe. Kompreneble, ke iu sana vivo (fizike kaj emocie) bezonemas tiujn aferojn, tamen estas manieroj ankoraŭ pli simplaj plibonigi la senton de bonfarto. La simpla ago rigardi alian personon kaj deziri al li feliĉecon, ekzemple, povas malpliigi simptomojn tiajn, kiaj streso kaj anksio.

Tion montras studaĵo farita de esploristoj de la Ŝtata Universitato de Iovao, en Usono, kaj publikigita en la scienca periodaĵo Journal of Happiness Studies.
La eksperimento petis, ke la partoprenantoj marŝu dum 12 minutoj kaj fokusigu certajn pensojn, kiam ili renkontos aliajn personojn.

La volontuloj de la esploro estis dividitaj en kvar grupojn, ĉiu kun la tasko imagi ion malsaman, dum ĝi ekvidos alian individuon. Tute ne validis intence ŝajnigi sin bonedukita: ĉiuj estis instigitaj produkti purajn pensojn kaj sentojn dum la nokto.

La unua grupo devis deziri feliĉecon al kiu ajn ĝi renkontis, pensante la frazon “Mi deziras, ke tiu homo estu feliĉa”. La dua grupo koncentriĝis pri tio, pensi pri la kunrilato, kiun ĝi posedas kun la alia, imagante, ke ĝi povas havi ambicion aŭ sentojn komunajn, ekzemple.
Partoprenantoj de la tria grupo devis fokusi nur sin mem, metante la alian en malsuperan nivelon dum la interŝanĝo de rigardoj. Siavice la kvara grupo servis kiel “la kontrolo”. Kiuj restis en tiu ĉi grupo devis preni en kalkulon nur la eksteran aspekton de la personoj, kiel la vestaĵoj kaj ties koloroj, kiujn ili vestis.

Antaŭ kaj post la eksperimento la esploristoj intervjuis ĉiun partoprenanton, por mezuri la nivelojn de anksio kaj streso. La grupo pensanta pri la feliĉeco sentis sin pli empatiema, zorgema pri la aliaj kaj ĉefe feliĉa. Sammaniere la dua grupo, kiu devis meti sin sur la lokon de aliuloj, prezentis pli grandajn nivelojn de empatio kaj kunrilato.
Kiel estis imageble, la tria grupo, tiu de la arogantuloj, havis pliboniĝojn en neniu el la trajtoj. Tiu rezulto distingiĝas de tiuj de antaŭaj esploroj, kiuj montris, ke la ago sin kompari kun aliaj personoj povas mildigi la senton de iu, kiu estas ĉagrenita pri si mem aŭ kun malalta memestimo. Cetere tiu speco de konkuriga strategio jam estis asociita al kaŭzo de deprimo kaj anksio.

Deziri bonon al la proksimulo bonfartigas, sendepende de personeco. La esploro montras ankaŭ, ke kaj homoj nature empatiemaj kaj tiuj plej narcisismaj profitemas la bonefikojn de la bonaj pensoj.
Ĉu vi bezonas mildigi la rapidecon de la ĉiutago? Sendi pozitivajn pensojn al via najbaro povas esti bone.
FONTO:
https://super.abril.com.br/comportamento/desejar-o-bem-a-outras-pessoas-pode-aliviar-ansiedade-diz-estudo/
*/*/*/*/*/*/*/*/

 CIENTISTAS CAPTAM APARÊNCIA DA VELOCIDADE DA LUZ // SCIENCISTOJ KAPTIS LA ASPEKTON DE LA RAPIDECO DE LA LUMO

04.04.2019


Nessa semana, o canal do Youtube “The Slow Mo Guys” publicou um vídeo interessante sobre a aparência da velocidade da luz. A ideia surgiu após os pesquisadores ópticos do Instituto de Tecnologia da Califórnia (CalTech), nos Estados Unidos, terem criado recentemente a câmera mais rápida do mundo.

Para o vídeo, os cientistas realizaram um experimento filmando um raio laser passando por uma garrafa a cerca de 100 bilhões de imagens por segundo. Para se ter ideia, hoje em dia, a maioria dos longas é filmada a 24 quadros por segundo.

Peng Wang, estudante de pós-doutorado da CalTech que demonstrou a câmara no vídeo, a luz viajou pelo comprimento da garrafa plástica em cerca de 2 mil picossegundos, cerca de 2 milionésimos de segundo.

Segundo o portal Live Science, a câmera capaz de acompanhar o movimento do laser na garrafa é conhecida como T-CUP, e ficou conhecida após aparecer em um artigo de outubro de 2018 no jornal light: Science And Applications.

Para Lihong Wang, professor da CalTech, no futuro, pesquisadores devem criar uma câmera ainda mais potente, capaz de gravar 1 quadrilhão de quadros por segundo.
En tiu ĉi semajno la kanalo de Jutubo “The Slow Mo Guys” publikigis interesan videaĵon pri la aspekto de la rapideco de la lumo. La ideo naskiĝis, post kiam la optikaj esploristoj de la Instituto pri Teknologio de Kalifornio (CalTech), en Usono, elkreis antaŭnelonge la kameraon plej rapidan en la mondo.

Por la videofilmo la esploristoj realigis eksperimenton, filmante laserradion pasantan tra botelo po ĉirkaŭ 100 miliardoj da bildoj en sekundo. Por ke vi havu ideon, la plimulto el la longfilmoj estas filmitaj po 24 kadroj sekunde.

Peng Wang, studento de postdoktoreco en CalTech, kaj kiu elmontris la kameraon en la video, diris, ke la lumo vojaĝis tra la longo de la plasta botelo en ĉirkaŭ 2 mil pikosekundoj, ĉirkaŭ 2 miliononoj de sekundo.

Laŭ la retportalo Live Science, la kamerao kapabla akompani la moviĝon de la lasero en la botelo estas T-CUP, kiu iĝis konata, post kiam ĝi aperis en artikolo de la monato oktobro 2018 de la ĵurnalo Light: (“Science And Applications”).

Laŭ Lihong Wang, profesoro en CalTech, en la estonteco esploristoj devos elkrei kameraon ankoraŭ pli potencan, kapablan registri po unu kvarilionon en sekundo.
FONTO:


###########



WHATSAPP BETA GANHA REPRODUÇÃO DE ÁUDIOS EM SEQUÊNCIA // WHATSAPP BETA ALDONIĜAS DE PREZENTADO DE SONAĴOJ EN SINSEKVO

01-04-2019

O WhatsApp Beta, versão pública de testes do aplicativo, ganhou a reprodução de áudios em sequência. A novidade, que estava em desenvolvimento há mais de quatro meses, foi encontrada na edição para smartphones Android.

Antes, quando era recebida uma série de recados de voz, era preciso iniciar a reprodução do próximo toda vez que um deles chegava ao fim. Agora, você pode ouvir tudo de uma vez, sem precisar tirar o celular da orelha. Para fazer a distinção entre uma mensagem e outra, há um breve som agudo, um beep, ao fim de cada um deles.

O WhatsApp Beta pode ser instalado no seu smartphone Android ao se inscrever no programa de testes do aplicativo na Google Play Store, que é gratuito. Essa é a versão do app que recebe as novidades antes dos demais usuários. Ou seja, quem não a utiliza, ainda não tem acesso à reprodução contínua. O WhatsApp não informou quando pretende lançar o recurso para todos os usuários.
La Prova Vacapo, la publika versio por testoj de la interkomunika aplikaĵo, ricevis rimedon por prezenti sonaĵojn en sinsekvo. Tiu novaĵo, kiu estis disvolvigata de pli ol kvar monatoj, estas trovebla en la versio por kompufonoj Androido.

Antaŭe, kiam estis ricevita serio da voĉmesaĝoj, estis necese komenci la prezenton de la posta sonaĵo, ĉiufoje kiam unu el ili finprezentiĝis. Nun oni povas aŭskulti ĉion per unu fojo, ne bezonante delokigi la kompufonon de la orelo. Por fari la distingon inter unu mesaĝo kaj alia, aŭdiĝas akuta mallonga sono, ia beep, ĉe la fino de ĉiu el ili.

La Prova Vacapo estas instalebla en la kompufono Androido, kiam oni aliĝas al la testoprogramo en Google Play Store, kiu estas senpaga. Tiu estas la versio de la apo, kiu ricevas la freŝenkondukojn antaŭ la ceteraj uzantoj. Tio estas, tiuj, kiuj ne utiligas ĝin, ankoraŭ ne povas aktivigi la kontinuan sinprezentadon. Vacapo ankoraŭ ne informis, kiam ĝi lanĉos tiun rimedon al ĉiuj vacapuzantoj.
FONTO:

Postado por às

Nenhum comentário:

Postar um comentário

Assinar: Postar comentários (Atom)