REFERÊNCIAS: ESPERANTO PORTUGUÊS PORTUGALA DICIONÁRIO VORTARO GLOSSÁRIO GLOSARO TERMINARO TRADUZIR TRADUÇÃO
ABADÃ (ou
Abadan: cidade do Irã localizada na província do Cuzistão e que se encontra na
ilha de Abadã, sendo delimitada a oeste pelo Rio Arvande e ao leste pelo Rio
Karun, próxima da fronteira com o Iraque. // Urbo en Irano situanta en la
provinco Ĥuzestano kaj troviĝanta sur la insulo Abadano, limigita okcidente de
la rivero Arvand kaj oriente de la rivero Karun, proksime al la limo kun Irako.)
= ABADANO
ACREÇÃO
(Em astrofísica, acumulação de matéria na superfície de um astro, através da
ação da gravidade, sendo que a maioria dos objetos astronômicos, como galáxias,
estrelas e planetas, é formada por processos de acreção. // En astrofiziko,
akumuliĝo de materio sur la surfaco de astro, per la ago de la gravito, tiel ke
la plej multaj astronomiaj objektoj, kiel galaksioj, steloj kaj planedoj, estas
formitaj per akreciaj procezoj.) = AKRECIO
ALTITUDE
DE CRUZEIRO (Altura mantida pela aeronave durante a maior parte do voo, após a
subida inicial e antes da descida para o destino. // Alteco tenata de la aviadilo
dum la plejparto de la flugo, post la komenca supreniro kaj antaŭ la
malsupreniro al la celloko.) = PLENALTA / PLENALTITUDA FLUGADO
AQUÍFERO
(Conjunto de formações geológicas que pode armazenar água subterrânea, sendo
rochas porosas e permeáveis, capazes de reter água e também de cedê-la. // Aro de
geologiaj formacioj, kiu povas stoki subteran akvon, estante poraj kaj
permeablaj rokoj, kapablaj reteni akvon kaj ankaŭ cedi ĝin.) = SUBGRUNDAKVEJO
AQUÍFERO
ALTER DO CHÃO (ou Sistema Aquífero Alter do Chão: Aquífero localizado sob os
estados do Pará, Amapá e Amazonas, constituindo um complexo e heterogêneo
manancial de água subterrâneo, com significante anisotropia, de modo que seus
parâmetros hidráulicos apresentam uma ampla variação horizontal e vertical. // Subgrundakvejo
situanta sub la brazilaj ŝtatoj Parao, Amapao kaj Amazonio, konsistigante
kompleksan kaj heterogenan subteran akvofonton, kun signifa anizotropeco, tiel
ke ĝiaj hidraŭlikaj parametroj prezentas vastan horizontalan kaj vertikalan
variadon.) = SUBGRUNDAKVEJO DE ALTERO-DE-LA-GRUNDO
ARATICUM (ou Annona crassiflora, Panã, marolo ou pinha: Fruto nativo do Cerrado, com polpa cremosa e com casca verde e escamosa. // Frukto origininta de la Cerado (brazila savano), kun kremeca pulpo kaj verda, skvameca ŝelo.) = SUKERPOMO; ANONO
ARATICUM (ou maroleiro, paraguaçuense: Árvore frutífera não cultivada e frequente na natureza, nativa dos cerrados da Bahia e Tocantins até São Paulo, Mato Grosso e Mato Grosso do Sul, sendo uma árvore decídua (que derruba suas folhas), que chega a atingir até 8 metros de altura. // Fruktarbo nekultivata kaj ofta en la naturo, origininta de la ceradoj de Bahio kaj Tokantinso ĝis San-Paŭlo, Mato-Groso kaj Suda Mato-Groso, estanta decidu-folia arbo (kiu faligas siajn foliojn), kiu atingas ĝis 8 metrojn de alteco.) = SUKERPOMARBO; ANONARBO
BABAJI
(Título honorífico indiano que significa "Pai", geralmente exercendo
um grande respeito, ou para um sacerdote. // Hinda honora titolo kiu signifas
"Patro", ĝenerale esprimante grandan respekton, aŭ por sacerdoto.)
= BABAĜIO
BIANZHONG (Antigo instrumento musical chinês composto por um conjunto de sinos de bronze, suspensos em uma estrutura de madeira e tocados por percussão, sendo um instrumento de grande importância histórica e cultural, utilizado em rituais e cerimônias da corte chinesa antiga. // Antikva ĉina muzika instrumento konsistanta el aro da bronzaj sonoriloj, pendigitaj en ligna kadro kaj ludataj per perkutado, estante instrumento de granda historia kaj kultura graveco, uzata en ritoj kaj ceremonioj de la antikva ĉina kortego.) = BIANZHONGO; BIANZONGO
BUGA (ou
Guadalajara de Buga: Cidade colombiana no departamento de Valle del Cauca,
conhecida por seu santuário religioso e pela histórica Basílica do Senhor dos
Milagres, sendo uma cidade colonial charmosa com arquitetura atraente e
ambiente tranquilo, além de possuir belas reservas naturais e zonas úmidas, com
diversas oportunidades de recreação ao ar livre. // Kolombia urbo en la departemento
Valo de Kaŭko, konata pro sia religia sanktejo kaj la historia Baziliko de la
Sinjoro de la Mirakloj, estante ĉarma kolonia urbo kun alloga arkitekturo kaj
trankvila etoso, krom posedado de belaj naturaj rezervejoj kaj malsekejoj, kun
diversaj rimedoj por subĉiela distrado.) = (GŬADALAĤARO-DE)
BUGO
BUGA, O
VELHO (ou Buga Alcabir, Alquibir (Bugha al-Kabir); Buga, o Turco (Bugha
al-Turki; m. agosto de 862): General turco do século IX que serviu ao Califado
Abássida. // Turka generalo de la 9-a jarcento kiu servis la Abasidan Kalifujon.)
= BUGHO-AL-KABIRO;
BUGHO LA GRANDA, BUGHO-AL-TURKO
BUGIO-RUIVO (ou bugio-marrom, ou simplesmente bugio (nome científico: Alouatta guariba): Espécie de primata que habita o leste e sudeste do Brasil e a província de Misiones na Argentina, e cuja coloração consiste de um castanho escuro, com região lombar variando de uma tonalidade ruiva a alaranjada. // Specio de primato, kiu loĝas en la oriento kaj sudoriento de Brazilo kaj en la provinco Misiones en Argentino, kaj kies haŭtkoloro konsistas el malhelbruna, kun la lumba parto varianta de ruĝeca ĝis oranĝkolora nuanco.) = FLAVRUĜA / RUĜFLAVA PAVIANO
CACHORRO-VINAGRE (ou cachorro-do-mato-vinagre (nome científico: Speothos venaticus), ou aracambé, jaguacininga, jaguaracambé, janauíra ou januaíra: Espécie da família dos canídeos (Canidae) nativo da América do Sul, encontrada em florestas da Amazônia. // Specio el la familio de kanisedoj (Canidae)origininta en Sudameriko, trovata en arbaroj de Amazonio.) = MUSTELVULPO; SPEOTO
CALMARIA
NA BATALHA (Período de pausa ou diminuição da intensidade em um combate, seja
ele físico, como em uma guerra, ou figurativo, como em uma discussão ou
competição, sendo um momento de trégua temporária, onde a intensidade dos
confrontos diminui, permitindo que as partes envolvidas recuperem o fôlego,
planejem estratégias ou até mesmo se reabasteçam. // Periodo de paŭzo aŭ
malpliiĝo de la intenseco de batalo, ĉu fizika, kiel en milito, ĉu figursenca,
kiel en diskuto aŭ konkurso, estante momento de provizora paŭzo, kie la
intenseco de la konfliktoj malpliiĝas, permesante al la partoprenantoj
refreŝigi sin, plani strategiojn aŭ eĉ reproviziĝi.) = MILITPAŬZO;
BATALPAŬZO; BATAL-MALPLIIĜO
CAMPO DE
REFUGIADOS (Local construído provisoriamente por governos, organizações
internacionais ou organizações não-governamentais (ONGs), como a Médicos Sem
Fronteiras, para receber refugiados. // Loko provizore konstruita de
registaroj, internaciaj organizoj aŭ neregistaraj organizoj (NRO-j), kiel
Kuracistoj Sen Landlimoj, por akcepti rifuĝintojn.) = RIFUĜEJO;
KAMPADEJO POR RIFUĜINTOJ
CARIOGRAMA
(Representação visual organizada dos cromossomos de uma célula. // Vida kaj
organizita prezento de la kromosomoj de ĉelo.) = KARIOGRAMO
CARIÓTIPO
(Representação visual e análise dos cromossomos de uma célula, mostrando o
número, tamanho, forma e estrutura dos mesmos, sendo um exame importante para
identificar anomalias genéticas, como a Síndrome de Down (trissomia 21) ou a
Síndrome de Turner (monossomia do cromossomo X), sendo, enfim, o conjunto de
cromossomas dentro de um núcleo de uma célula. // Vida prezento kaj analizo de la
kromosomoj de ĉelo, montrante ilian nombron, grandecon, formon kaj strukturon,
estanta grava ekzameno por identigi genetikajn anomaliojn, kiel la
Down-sindromo (trisomio 21) aŭ la Turner-sindromo (monosomio de la
X-kromosomo), estanta, finfine, la aro de kromosomoj ene de ĉela nukleo.)
= KARIOTIPO
CÉLULAS
DIPLOIDES (Células cujos cromossomos se organizam em pares de cromossomos
homólogos, e assim, de modo que para cada característica existem pelo menos
dois genes, estando cada um deles localizado em um cromossomo homólogo. // Ĉeloj kies
kromosomoj organiziĝas en paroj de homologaj kromosomoj, tiel ke por ĉiu
karakterizaĵo ekzistas almenaŭ du genoj, ĉiu situanta sur homologa kromosomo.)
= DIPLOIDAJ
/ DUPLOIDAJ ĈELOJ
CÉLULAS
FUSIFORMES (Células alongadas, com formato semelhante a um fuso (extremidades
afiladas e centro mais largo), encontradas em diversos tecidos do corpo, como
músculo liso, tecido conjuntivo e vasos sanguíneos, e que desempenham funções
variadas dependendo do tecido em que estão localizadas, como contração
muscular, cicatrização e formação de vasos. // Longformaj ĉeloj, kun formo simila
al spindelo (pintaj ekstremaĵoj kaj pli larĝa centro), trovitaj en diversaj
histoj de la korpo, kiel glata muskolo, konektiva histo kaj sangaj vaskuloj,
kaj kiuj plenumas diversajn funkciojn depende de la histo, kie ili troviĝas,
kiel muskola kuntiriĝo, cikatriĝo kaj formado de vaskuloj.) = SPINDELFORMAJ
ĈELOJ
CÉLULAS SOMÁTICAS
(Quaisquer células responsáveis pela formação de tecidos e órgãos em organismos
multicelulares. // Iu ajn ĉelo respondeca pri la formado de histoj kaj organoj
en plurĉelaj organismoj.) = SOMATAJ ĈELOJ
COCHONILHA (Inseto de um grande grupo de hemípteros minúsculos pertencentes a superfamília Coccoidea que se alimentam principalmente da seiva (floema) das plantas. // Insekto el granda grupo de etaj hemipteroj apartenantaj al la superfamilio Coccoidea, kiuj nutriĝas ĉefe per la sevo (floemo) de plantoj.) = KOĈOIDEO
COLOCAR
NO VIVA-VOZ (Ativar o recurso de autofalante externo do aparelho de telefone.
// Aktivigi
la eksteran laŭtparolilon de la telefono.) = LAŬTAŬSKULTIGI
DAR COM
OS BURROS N'ÁGUA (Expressão usada para dizer que alguém se deu mal, que teve um
fracasso ou foi prejudicado. // Esprimo uzata por diri, ke iu fiaskis, havis
malsukceson aŭ estis damaĝita.) = SUFERI MALUTILEGON
DESINSOFRIDO
(muito impaciente; agitado, insofrido. // Tre senpacienca; malkvieta, agitita.)
= MALPACIENCEMA;
MALKVIETEMA; SUFERNEELTENEMA
DISFORIA
DE GÊNERO (Condição caracterizada pelo desconforto persistente com
características sexuais ou marcas de gênero que remetam ao gênero atribuído ao
nascer, sendo que a orientação sexual da pessoa com a condição pode ser qualquer
uma e não é analisada nesse diagnóstico. // Stato karakterizita de persista
malkomforto pri seksaj trajtoj aŭ genraj markoj, kiuj rilatas al la sekso
atribuita ĉe la naskiĝo, dum la seksa orientiĝo de la persono kun ĉi tiu stato
povas esti ajna kaj ne estas analizata en ĉi tiu diagnozo.) = GENRA DISFORIO
DISMORFIA
(ou dismorfofobia, ou Transtorno dismórfico corporal: Transtorno mental
definido por uma preocupação avassaladora com uma falha percebida na aparência
física, ainda que muito pequena ou até inexistente. // Mensmalsano
difinita de superforta zorgiĝo pri perceptita difekto en la fizika aspekto, eĉ
se tre malgranda aŭ eĉ neekzistanta.) = ŜAJNDIFEKTOMANIO; MISFORMPERCEPTO;
KORPA DISMORFIO; KORPA DISMORFIA MALORDO
DISMORFOLOGIA
(Área da Genética Médica que estuda e busca interpretar os padrões de
crescimento humano e as anomalias morfológicas. // Fako de la Medicina Genetiko, kiu
studas kaj celas interpreti la modelojn de homa kresko kaj la morfologiajn anomaliojn.)
= DISMORFOLOGIO
ELETRONEUROMIOGRAFIA
(Exame neurofisiológico que avalia o funcionamento dos nervos periféricos e dos
músculos, com a utilização de estímulos elétricos, registrando a atividade
elétrica muscular para identificar problemas nos nervos, na junção
neuromuscular e nos músculos, sendo um exame importante para diagnosticar
diversas condições, como síndrome do túnel do carpo, hérnias de disco e outras
doenças neuromusculares. // Neŭrofiziologia ekzameno, kiu taksas la funkciadon de la
periferiaj nervoj kaj muskoloj, per la uzo de elektraj stimuloj, registrante la
muskolan elektran aktivecon por identigi problemojn en la nervoj, en la
neŭromuskola junto kaj en la muskoloj, estante grava ekzameno por diagnozi
diversajn kondiĉojn, kiel la karpala tunela sindromo, diskaj hernioj kaj aliaj
neŭromuskolaj malsanoj.) = ELEKTRONEŬROMIOGRAFIO
EPONÍQUIO
(Estrutura ungueal responsável pela fabricação de células que dão origem ao
pterígio. // Ungostrukturo respondeca pri la produktado de ĉeloj, kiuj originigas la
pterigion.) = EPONIKIO
GATO-FERRUGEM (em latim, Prionailurus rubiginosus: O menor felino selvagem do mundo, nativo da Índia e Sri Lanka, medindo entre 35 e 48 centímetros de comprimento (excluindo a cauda), pesando entre 0,9 e 1,6 kg e possuindo uma pelagem curta, cinza-avermelhada com manchas enferrujadas nas costas e flancos. // La plej malgranda sovaĝa felisedo en la mondo, origininta en Barato kaj Srilanko, mezuranta inter 35 kaj 48 centimetrojn da longo (sen la vosto), pezanta inter 0,9 kaj 1,6 kg kaj havanta mallongan, ruĝec-grizan felon kun rustokoloraj makuloj sur la dorso kaj flankoj.) = RUSTMAKULA KATO
GATO-MARACAJÁ (gato-da-mata, gato-peludo, maracajá-peludo, ou, pelo nome científico, Leopardus wiedii: Pequeno felino nativo da América Central e América do Sul, solitário e noturno, que vive principalmente em florestas perenes e decíduas. // Malgranda felisedo devena de Centra kaj Suda Ameriko, solema kaj nokta, kiu vivas ĉefe en ĉiamverdaj kaj deciduaj arbaroj.) = MARGAJO; AKROBATA TIGRO-KATO
HATSHEPSUT
(ou Hatexepsute: Princesa, grande esposa real, regente e rainha-faraó do Antigo
Egito, tendo vivido no começo do século XV a.C. // Princino, granda reĝa edzino,
regentino kaj reĝino-faraono de la Antikva Egiptio, vivinte komence de la 15-a
jarcento a.K.) = HATŜEPSUT
HIPERGAMIA
(Relação conjugal com alguém considerado de classe econômica ou social ou casta
superior. // Geedza rilato kun iu konsiderata de pli alta ekonomia aŭ socia klaso aŭ
kasto.) = SUPERKLASEDZECO
HIPOGAMIA
(Relação conjugal com alguém considerado de classe econômica ou social ou casta
inferior. // Geedza rilato kun iu konsiderata de pli malalta ekonomia aŭ socia klaso aŭ
kasto.) = SUBKLASEDZECO
IDIOGRAMA
(Esquema dos cromossomos de uma determinada espécie, podendo mostrar
informações simples como o tipo de cromossomo (localização do centrômero),
tamanho dos braços e bandeamentos. // Skemo de la kromosomoj de specifa specio, povanta
montri simplajn informojn kiel la tipo de kromosomo (loko de la centromero), la
grandeco de la brakoj kaj la bendoj.) = IDIOGRAMO
IRMÃO DO
BRICS (Relação fraternal entre cidadãos dos países que fazem parte do grupo
BRICS. // Frata rilato inter civitanoj de la landoj, kiuj apartenas al BRICS.)
= BRICSOFRATO;
BRICSOFRATECO
JUDEUS
SEFARDITAS (ou sefaraditas: Descendentes dos judeus que viviam na Península
Ibérica (Portugal e Espanha) antes da expulsão em 1492 e 1496, respectivamente.
// Posteuloj
de la judoj, kiuj vivis sur la Ibera Duoninsulo (Portugalio kaj Hispanio) antaŭ
la forpelo en 1492 kaj 1496, respektive.) = SEFARDAJ JUDOJ;
SEFARDOJ
LOXOSCELES RECLUSA (ou aranha-violinista, ou aranha-reclusa-castanha: Espécie de aranha araneomorfa da família Sicariidae, capaz de infligir mordeduras venenosas proteolíticas com consequências significativas para o ser humano, com uma distribuição natural ampla na parte leste da América do Norte, desde o norte do México até à Nova Inglaterra, em habitats abrigados e húmidos, nomeadamente entre pedras, madeira ou lenhas deixadas no exterior ou em recantos húmidos e escuros de edifícios. // Specio de araneomorfa araneo el la familio Sikariedoj, kapabla kaŭzi venenajn proteolizajn mordojn kun gravaj konsekvencoj por la homo, kun vasta natura distribuo en la orienta parto de Nordameriko, de la nordo de Meksiko ĝis Nov-Anglio, en ŝirmitaj kaj humidaj vivejoj, precipe inter ŝtonoj, ligno aŭ brullignoj lasitaj ekstere aŭ en humidaj kaj malhelaj anguloj de konstruaĵoj.) = SINKAŜEMA ARANEO; LOKSOCELO SINKAŜEMA; (BRUNA) VIOLONECA ARANEO
MALSOFRIDO
(impaciente no sofrimento ou incapaz de suportá-lo; insofrido, desinsofrido. //
Senpacienca
en sufero aŭ nekapabla elteni ĝin.) = SUFERMALTRANKVILA; SUFERMALPACIENCA;
SUFERNEELTENEMA
NOTA DE
VINHO (ou avaliação de vinho: Pontuação atribuída a um vinho por um crítico ou
especialista, geralmente em uma escala de 50 a 100 pontos, refletindo a
qualidade e características do vinho. // Poentaro atribuita de kritikisto aŭ
specialisto al vino, kutime sur skalo de 50 ĝis 100 poentoj, reflektante la
kvaliton kaj karakterizaĵojn de la vino.) = NOTO / TAKSO DE
VINO
PALINGENESIA
(Retorno à vida; renascimento; regeneração; doutrina de transmigração das
almas. // Reveno al la vivo; renaskiĝo; regeneriĝo; doktrino pri transmigrado de la
animoj.) = REVIVIĜO; RENASKIĜO; REGENERIĜO; PALINGENEZO
PISCINA DE BORDA INFINITA (Piscina que produz um efeito visual ou uma ilusão de ótica de que a água se estende até o horizonte, ou desaparece, ou então se estende até o infinito. // Naĝejo kiu produktas vidan efekton aŭ optikan iluzion, ke la akvo etendiĝas ĝis la horizonto, aŭ malaperas, aŭ etendiĝas ĝis la senfino.) = SENFINA / SENBORDA NAĜEJO
POR EXCELÊNCIA (Locução adverbial que significa no mais alto grau, de forma notável, ou de modo que se distingue dos demais, sendo uma expressão utilizada para indicar que algo ou alguém é o melhor ou o mais representativo em sua categoria, ou, em outras palavras, é a qualidade de ser excelente, de se destacar de forma superior. // Adverba lokucio, kiu signifas en la plej alta grado, en rimarkinda maniero, aŭ tiel, ke ĝi distingiĝas de la aliaj, estante esprimo uzata por indiki, ke io aŭ iu estas la plej bona aŭ la plej reprezenta en sia kategorio, aŭ, alivorte, estas la kvalito esti bonega, elstari en supera maniero.) = PLEJ; PLEJA; PLEJE; PLEJ SUPERA / PLEJ BONA / ALTGRADA / ELSTARA
PTERÍGIO
(Crescimento benigno de tecido na córnea do olho, tendo geralmente início na
região da córnea mais próxima do nariz. // Benigna kresko de histo sur la
korneo de la okulo, ĝenerale komenciĝanta en la kornea regiono plej proksima al
la nazo.) = PTERIGIO
PUNTE (ou
Reino de Punte: Nome que os antigos egípcios davam a uma região da África
Oriental, cuja localização não foi até o momento identificada, podendo, de
acordo com várias hipóteses, ter sido o que é hoje a Somália, parte da Etiópia,
o sul da Núbia, Omã ou a costa da Eritreia. // Nomo, kiun la antikvaj egiptoj donis
al regiono de Orienta Afriko, kies loko ĝis nun ne estas identigita, povante,
laŭ diversaj hipotezoj, esti la hodiaŭa Somalio, parto de Etiopio, la sudo de
Nubio, Omano aŭ la marbordo de Eritreo.) = (LANDO) PUNTO
REINO DOS
PAÍSES BAIXOS (Estado soberano que, desde 2010, é composto por quatro nações:
os Países Baixos (na Europa); e Aruba, Curaçau e São Martinho (nas Caraíbas).
// Suverena
ŝtato kiu, ekde 2010, konsistas el kvar nacioj: Nederlando (en Eŭropo); kaj
Arubo, Kuracao kaj Sint-Marteno (en Karibio).) = REĜLANDO DE
NEDERLANDO
SAMPLEAR
(Utilizar trechos de registros sonoros antes realizados, para montar uma nova
composição (geralmente musical). // Uzi fragmentojn de sonoregistraĵoj antaŭe faritaj,
por kunmeti novan komponaĵon (ĝenerale muzikan).) = (DUON)PLAGIATI
SEM SINAL
DE WI-FI (Expressão alusiva à situação em que um local está sem conexão ou fora
de alcance para a internet sem fios. // Esprimo aludanta al la situacio, en
kiu loko estas sen konekto aŭ ekster la atingo de la sendrata interreto.)
= SEN
KONEKTECO KUN LA VIFIO / (LA SENDRATA INTERRETO); SEN VIFIA SIGNALO; SEN VIFIO
SÍLEX (Rocha sedimentar silicatada, constituída de quartzo criptocristalino, muito dura e com elevada densidade e fratura conchoidal, usada no passado para fazer machadinhas e também produzir faíscas por fricção. // Sedimenta silikata roko, konsistanta el kriptokristala kvarco, tre malmola kaj kun alta denseco kaj konka frakturo, uzita en la pasinteco por fari hakiletojn kaj ankaŭ por produkti fajrerojn per frotado.) = FAJROŜTONO; SILIKO
SÔFREGO
(próprio do que come ou bebe com pressa ou avidez; esganado, voraz: Propra al
tiu, kiu manĝas aŭ trinkas haste aŭ avide; vorema. // Propra al tiu,
kiu manĝas aŭ trinkas haste aŭ avide; vorema.); (desejoso e
impaciente pela posse ou realização de alguma coisa; insofrido, malsofrido,
ansioso. // Deziranta kaj senpacienca pri la posedo aŭ realigo de io; avida, anksia.)
= VORMANĜEMA;
MANĜAVIDEMA; TRINKAVIDEMA; MANĜEGEMA; TRINKEGEMA; MALSATEGE MANĜEMA; SOIFEGE
TRINKEMA; MALTRANKVILE / MALKVIETE AVIDANTA / DEZIRANTA / SOPIRANTA / VOLANTA;
(AVIDE) DEZIREGANTA / VOLEGANTA; (FORTE / EGE) AVIDANTA
TEREDO (ou turu, gusano, busano, cupim-do-mar: Molusco bivalve (cabeça carbonatada rígida), gelatinoso e embranquecido, da família dos teredinídeos, que apresenta aspecto vermiforme semelhante à minhoca, tendo em uma das extremidades valvas com sulcos providos de dentes, os quais são utilizados para abrir galerias em madeiras apodrecidas que estão submersas na água, principalmente em manguezal, formando aí a colônia, sendo considerado uma iguaria afrodisíaca. // Duvalva molusko (rigida karbonata kapo), gelateneca kaj blankeca, el la familio de la teredinedoj, kiu prezentas vermoforman aspekton similan al lumbriko, havante ĉe unu el la ekstremaĵoj valvojn kun sulkoj provizitaj per dentoj, kiuj estas uzataj por malfermi galeriojn en putrinta ligno subakvigita, precipe en mangrovo, tie formante la kolonion, kaj estante konsiderata afrodiziiga gustumaĵo.) = TEREDO
TORPOROSO
(Algo ou alguém que está cheio de torpor, entorpecido, letárgico ou com uma
sensação de apatia. // Io aŭ iu plena de torporo, sensentigita, letargia aŭ kun
sento de apatio.) = TORPORA; HEBETECA; STUPORA; TORPORULO; HEBETECULO;
STUPORULO
TUBO DE ENSAIO (Recipiente cilíndrico de vidro usado para efetuar reações químicas de pequena escala com poucos reagentes de cada vez. // Cilindra vitra ujo uzata por efektivigi malgrandskalajn kemiajn reakciojn kun malmultaj reakciantoj samtempe.) = PROVTUBO
URÂNIO
ENRIQUECIDO (Urânio cujo teor de 235U (urânio-235) foi aumentado através de um
processo de separação de isótopos. // Uranio kies enhavo de 235U (uranio-235) estis
pliigita per procedo de izotopa disigo.) = RIĈIGITA /
DENSIGITA URANIO
VIGOREXIA
(ou Vigorexia nervosa, bigorexia, transtorno dismórfico muscular: Doença
psicológica caracterizada por uma insatisfação constante com o corpo, que afeta
principalmente os homens, podendo estar associada a uma distorção da
autoimagem. // Psikologia malsano karakterizita de konstanta malkontento pri la korpo,
kiu ĉefe afektas virojn, kaj povas esti asociita kun distordo de la mem-bildo.)
= MUSKOLDEFORMITECO;
MUSKULDISMORFIO
