EL LA RAPIDA VORTARO PORTUGALA-ESPERANTO - AKTUALIGO EL AŬGUSTO 2019

REFERÊNCIAS: ESPERANTO PORTUGUÊS PORTUGALA DICIONÁRIO VORTARO GLOSSÁRIO GLOSARO TERMINARO TRADUZIR TRADUÇÃO

A CEM METROS DE ALTURA = JE CENT METROJ DE ALTECO

À MATROCA (SEM DIREÇÃO) = SENDIREKTE (VAGANTA); IELE TRAPELE

ACADEMIA DE ARTES MARCIAIS = LERNEJO DE LUKTARTO/LUKTOJ

AINDA MAIS DEPOIS QUE = ĈEFE POST KIAM

ANOSMIA (PERDA TOTAL DO OLFATO) = NEFLARPOV(EC)O; FLARHANDIKAPO; ANOSMIO

ANÓSMICO (RELATIVO À ANOSMIA) = NEFLARPOVA; FLARHANDIKAPA; ANOSMIA; (PESSOA QUE SOFRE DE ANOSMIA, QUE NÃO TEM OLFATO, NÃO CONSEGUE SENTIR NENHUM CHEIRO E, DEVIDO A ESTE FATOR TEM O PALADAR COMPROMETIDO.) NEFLARPOVULO; FLARHANDIKAPULO; ANOSMIULO

ANTEFIXO (OU ANTEFIXA: BLOCO ORNAMENTAL COLOCADO VERTICALMENTE AO LONGO DOS BEIRAIS DOS TELHADOS, PARA PROTEGER A EXTREMIDADE DA TELHA E ESCONDER A UNIÃO ENTRE AS TELHAS) = ANTEFIKSO

ANTES MESMO QUE = JAM ANTAŬ OL

ANTICORPOS MONOCLONAIS (ANTICORPOS PRODUZIDOS POR UM ÚNICO CLONE DE UM ÚNICO LINFÓCITO B PARENTAL, QUE É CLONADO E IMORTALIZADO, PRODUZINDO SEMPRE OS MESMOS ANTICORPOS, EM RESPOSTA A UM AGENTE PATOGÉNICO) = MONOKLONAJ ANTIKORPOJ

ARRANJADOR (MUSICAL) = (MUZIK)ARANĜISTO; MUZIKORNAMISTO

ARRANJO (EM MÚSICA, PREPARAÇÃO DE UMA COMPOSIÇÃO MUSICAL PARA A EXECUÇÃO POR UM GRUPO ESPECÍFICO DE VOZES OU INSTRUMENTOS MUSICAIS, DE FORMA A TORNAR O PRODUTO FINAL MAIS AGRADÁVEL AOS OUVIDOS) = (MUZIK)ARANĜO; MUZIKORNAMADO

ARTIGO DE FÉ (REVELAÇÃO DIVINA, EM UMA DOUTRINA RELIGIOSA) = SANKTA DOGMO; KREDARTIKOLO

CÁCERES (PROVÍNCIA RAIANA DE ESPANHA NO NORTE DA COMUNIDADE AUTÔNOMA DA ESTREMADURA) = KACERESO

CHAMAR DE VOLTA = REVOKI

CLÁUSULA LEONINA (OU CLÁUSULA ABUSIVA, OU CLÁUSULA ÍRRITA: ITEM INSERIDO UNILATERALMENTE NUM CONTRATO QUE LESA OS DIREITOS DA OUTRA PARTE, APROVEITANDO-SE NORMALMENTE DE UMA SITUAÇÃO DESIGUAL ENTRE OS PACTUANTES E IMPEDINDO OU DIFICULTANDO BASTANTE A PARTE MAIS FRACA DE CUMPRIR SUAS OBRIGAÇÕES CONTRATUAIS) = EKSTERRESPONDECA FORTO; SUPERFORTO; SUPERFORTA KLAŬZO

COLECISTOCININA (OU COLECISTOQUININA: HORMÔNIO GASTRO-INTESTINAL QUE ESTIMULA A CONTRAÇÃO DA VESÍCULA BILIAR E A SECREÇÃO DE ENZIMAS DO PÂNCREAS, COM DIGESTÃO DE CARBOIDRATO, GORDURA E PROTEÍNAS) = KOLECISTOKININO

COMPARTILHAR INFORMAÇÕES (NO SENTIDO DE UM POLO FORNECER INFORMAÇÃO PARA O OUTRO POLO RECÍPROCA E SIMULTANEAMENTE) = INTERHAVIGI INFORMOJN

CONTATOR (DISPOSITIVO ELETROMECÂNICO QUE PERMITE, A PARTIR DE UM CIRCUITO DE COMANDO, EFETUAR O CONTROLE DE CARGAS NUM CIRCUITO DE POTÊNCIA) = KONTAKTORO

CRUZAR (PASSAR POR, ATRAVESSAR) = TRAIRI

CURVA DE ESTRADA (CURVA DE RUA) = VOJKUBUTO/STRATKUBUTO; (VOJ-)ĜIREJO

CURVILÍNEO (COMPOSTO, FORMADO POR LINHAS CURVAS; EM QUE HÁ CURVAS; CUJO MOVIMENTO APRESENTA CURVAS) = RONDA; RONDLINIA; RONDAĴA

DESMANCHA-PRAZERES = ĜU-ĈESIGEMULO

DÍLI (CAPITAL DE TIMOR-LESTE) = DILO

DIOCESE DE DÍLI (MAIS ANTIGA DIOCESE DE TIMOR-LESTE) = DIOCEZO DE DILO

DIREITO CONSUETUDINÁRIO (DIREITO BASEADO NOS COSTUMES, NÃO EM NORMAS LEGAIS ESCRITAS) = KUTIMJURO

DISCROMIA (TERMO MÉDICO PARA QUALQUER ALTERAÇÃO NA PIGMENTAÇÃO DA PELE) = DISKROMIO

DISPOR O SERVIÇO (PRATOS, TALHERES, ETC) SOBRE A MESA) = METI/SURTABLIGI LA SERVICON

DIT QUÂNTICO (OU QUDIT: GENERALIZAÇÃO DO QUBIT PARA UM ESPAÇO DE HILBERT D-DIMENSIONAL) = KVANTUMA DITO; KVDITO

DOBRAR A ESQUINA DA RUA (OU VIRAR A ESQUINA DA RUA) = ĜIRI LA STRATANGULON

DOBRAR NA CURVA (DE ESTRADA, RUA) = ĜIRI

DUNDEE (QUARTA MAIOR CIDADE DA ESCÓCIA) = DUNDIO

EMBARALHAR = MIKSI; MALORDIGI

ESCALA DE PLANTÃO = DEĴOR-ORDO; SERV-ORDO; DEĴOR-TABELO; SERVOTABELO

ESPAÇO DE HILBERT (EM MATEMÁTICA, GENERALIZAÇÃO DO ESPAÇO EUCLIDIANO QUE NÃO PRECISA ESTAR RESTRITA A UM NÚMERO FINITO DE DIMENSÕES) = SPACO DE HILBERTO; HILBERTO-SPACO

ESTÁBIA (ANTIGA CIDADE DA CAMPANIA, NO SOPÉ DAS MONTANHAS LACTÁRIO A CERCA DE 6 KM A SUL DE POMPEIA E A 1 A 2 KM DO MAR) = STABIO

ESTADO QUQUARTS (NA FÍSICA QUÂNTICA, SISTEMA QUÂNTICO TETRA-DIMENSIONAL UTILIZADO PARA PROTOCOLOS DE TOMOGRAFIA QUÂNTICA E ESTUDOS DE HIPEREMARANHADOS EM POLARIZAÇÃO E MOMENTO ANGULAR ORBITAL) = STATO KV-KVARTOJ

ESTÁTICO = FIRMA; SENMOVA; KUŜANTA; (EM MECÂNICA) STATIKA

ESTREMADURA (UMA DAS COMUNIDADES AUTÔNOMAS DA ESPANHA, CUJA CAPITAL É MÉRIDA) = ESTREMADURO

FEROÊS (IDIOMA DAS ILHAS FAROË) = LA FEROA (LINGVO)

FLAGRAR = TROVI (ĈE FREŜA FARO)

FLYBOARD (ESPÉCIE DE PEQUENA PRANCHA VOADORA QUE FORNECE PROPULSÃO COM ÁGUA PARA IMPULSIONAR, DE FORMA A REALIZAR UM ESPORTE CONHECIDO COMO HYDROFLYING) = FLUGTABULO

FOTÔNICA (CIÊNCIA DA GERAÇÃO, EMISSÃO, TRANSMISSÃO, MODULAÇÃO, PROCESSAMENTO, AMPLIFICAÇÃO E DETECÇÃO DA LUZ) = FOTONIKO

GÊMEOS BIVITELINOS = DUVITELAJ ĜEMELOJ

GÊMEOS UNIVITELINOS = UNUVITELAJ ĜEMELOJ

HYDROFLIGHT (CATEGORIA DE DESPORTO EM QUE A PROPULSÃO POR JATO DE ÁGUA É UTILIZADA PARA CRIAR UM VOO SUSTENTADO, EM QUE A ELEVAÇÃO E O MOVIMENTO SÃO CONTROLADOS POR UMA PESSOA QUE UTILIZA UM DISPOSITIVO DE PROPULSÃO) =  HIDROFLUGADO

ILHAS FAROË (OU ILHAS FAROE, OU ILHAS FÉROE, OU ILHAS FAROÉ(S): TERRITÓRIO DEPENDENTE DA DINAMARCA, LOCALIZADO NO ATLÂNTICO NORTE, ENTRE A ESCÓCIA E A ISLÂNDIA) = INSULARO FEROOJ

INDIANÁPOLIS (CAPITAL E A CIDADE MAIS POPULOSA DO ESTADO DE INDIANA, NO CONDADO DE MARION, ESTADOS UNIDOS) = INDIANOPOLO

INSTAR = ESTI TUJA; INSISTI; INSISTI PETI; URĜI

INVASOR = INVADINTO; INVADANTO; (DE CASA, SEM DIREITO) ENKRAKISTO

IRREVOGÁVEL = NEŜANĜIĜEBLA; NEREVOKEBLA

JOGGING (FORMA DE ATIVIDADE FÍSICA EM QUE O RITMO E VELOCIDADE DA MARCHA SÃO MAIS RÁPIDOS QUE NA CAMINHADA E MAIS LENTOS QUE AO CORRER) = TROTKURADO

LEWIS (OU ILHA DE LEWIS: PARTE NORDESTE DE LEWIS E HARRIS, A MAIOR ILHA DA PARTE OESTE DAS HÉBRIDAS EXTERIORES (UM ARQUIPÉLAGO) DA ESCÓCIA) = (INSULO) LEVISO

LITERALMENTE (NO SENTIDO LITERAL DO QUE ESTÁ SENDO ESCRITO OU FALADO) = LITERE

LUCUBRAR (OU ELUCUBRAR) =PRIPENSADI; REZONADI

MATUNGO (PANGARÉ) = ĈEVALAĈO

MÉRIDA (CAPITAL DA COMUNIDADE AUTÔNOMA DA ESTREMADURA, NA ESPANHA) = MERIDO

MOGADÍSCIO (OU MOGADÍCIO, OU MOGADIXO: CAPITAL DA SOMÁLIA) = MOGADIŜO

MONTAR O QUEBRA-CABEÇA = KUNMETI LA PUZLON

MÚRCIA (MUNICÍPIO DA PROVÍNCIA E COMUNIDADE AUTÔNOMA DE MÚRCIA, NA ESPANHA) = MURCIO

NÃO PORQUE ESTÁ CHOVENDO, QUE EU NÃO IREI À PRAIA, MAS PORQUE EU ESTOU GRIPADO = NE TIAL, KE PLUVAS, MI NE IROS AL LA PLAĜO, SED TIAL, KE MI ESTAS GRIPITA

NÃO PORQUE ESTÁ FAZENDO SOL, EU IREI À PRAIA, MAS PORQUE ESTOU FOLGANDO HOJE = NE TIAL, KE SUNAS, MI IROS AL LA PLAĜO, SED TIAL, KE MI LIBERTEMPAS HODIAŬ

NO FUNDO DO QUINTAL = EN LA MALANTAŬO DE LA KORTO

OBJETAR = OBĴET/I (NTR) KONTRAŬMETI AL IU REFUTAN ARGUMENTON AŬ MALFACILAĴON: AL TIO NI POVAS OBĴETI, KE TEMAS PRI DU MALSAMAJ OKAZOJ; FORBALAI ĈIUJN OBĴETOJN

OBRAS EM ANDAMENTO = OKAZANTAJ FAROJ; FARATAJ SERVOJ/AGOJ

ÓCIO = SENOKUPO; SENOKUPECO; RIPOZO; NEFAREMO

OMBRO A OMBRO = ŜULTRO ĈE ŜULTRO

ORGANIZAÇÃO INDIANA DE PESQUISA ESPACIAL (AGÊNCIA ESPACIAL DO GOVERNO INDIANO COM SEDE NA CIDADE DE BENGALURU) = BARATA ORGANIZO PRI SPACOESPLORADO

ORTONORMALIDADE (EM ÁLGEBRA LINEAR, ESTADO DE DOIS VETORES ORTONORMAIS EM UM ESPAÇO VETORIAL DE PRODUTO INTERNO, QUANDO SÃO VETORES ORTOGONAIS E UNITÁRIOS) = ORTONORMALECO

PADRÃO (ESTRUTURA) = STRUKTURAĴO, ORDAĴO

PARTIDO DEMOCRATA (UM DOS DOIS PARTIDOS MAJORITÁRIOS DO ATUAL SISTEMA BIPARTIDÁRIO DOS ESTADOS UNIDOS, AO LADO DO PARTIDO REPUBLICANO) = DEMOKRATA PARTIO

PARTIDO REPUBLICANO (UM DOS DOIS GRANDES PARTIDOS POLÍTICOS DOS ESTADOS UNIDOS, SENDO SEU PRINCIPAL ADVERSÁRIO HISTÓRICO O PARTIDO DEMOCRATA) = RESPUBLIKANA PARTIO

PEÇA-CHAVE (PARTE ESSENCIAL, BÁSICA, FUNDAMENTAL PARA O FUNCOINAMENTO DE ALGUMA ENGRENAGEM) = FUNDAMENTA, ESENCE GRAVA, GRAVEGA PECO/PARTO

PEDALADAS = BICIKLADO

PERALEDA DE LA MATA (MUNICÍPIO DA ESPANHA NA PROVÍNCIA DE CÁCERES, COMUNIDADE AUTÔNOMA DA ESTREMADURA) = PERALEDA-DE-LA-MATO

PERDER A VALIDADE = EKSVALIDIĜI; MALVALIDIĜI

PIRÂMIDE CURVADA (UMA DAS OBRAS DA ANTIGUIDADE EGÍPCIA, PRÓXIMA A DAHSHUR, NO EGITO, CONSTRUÍDA HÁ APROXIMADAMENTE 2600 A.C., A MANDO DO FARAÓ SNEFRU,) = LA RONDAĴA PIRAMIDO

PLANOGRAMA (REPRESENTAÇÃO GRAFICA OU DESENHADA DO POSICIONAMENTO DE UM PRODUTO, DO SEU SORTIMENTO OU DA SUA CATEGORIA EM UMA DETERMINADA GONDOLA, PRATELEIRA, EXPOSITOR E OUTROS) = PLANOGRAMO

PLANTONISTA = DEĴORISTO

PORTA DA FRENTE = FRONTA/ANTAŬA PORDO

PORTA DO FUNDO = MALFRONTA/MALANTAŬA PORDO

POSSESSIVIDADE (CONDIÇÃO DE FORTE E DOENTIO DESEJO OU MANUTENÇÃO DE POSSE SOBRE ALGUÉM OU ALGO) = TROPOSEDEM(EC)O

POSSESSIVO (QUE TEM FORTE E DOENTIO DESEJO OU MANUTENÇÃO DE POSSE SOBRE ALGUÉM OU ALGO) = TROPOSEDEMA; TROPOSEDEMULO

PROMOVER (EM CARREIRA) = PROMOCII; AVANCIGI (EN LA KARIERO)

PROTÁGORAS (SOFISTA DA GRÉCIA ANTIGA, PRÉ-SOCRÁTICO HELÊNICO, CÉLEBRE POR CUNHAR A FRASE: "O HOMEM É A MEDIDA DE TODAS AS COISAS, DAS COISAS QUE SÃO, ENQUANTO SÃO, DAS COISAS QUE NÃO SÃO, ENQUANTO NÃO SÃO.") = PROTAGORO

QUE TAMANHO VOCÊ CALÇA? (OU QUAL E O NÚMERO DE SEUS SAPATOS?) = KIUN GRANDON (GRANDONUMERON) HAVAS VIAJ ŜUOJ?; KIUN GRANDON VI UZADAS?

QUEBRAR O PROTOCOLO (QUEBRAR A ETIQUETA OU O CERIMONIAL, SAINDO FORA DA ORDEM DADA OU ESPERADA) = MALOBSERVI/PRETERLASI LA CEREMONION; ROMPI LA ETIKEDON

QUEENSLAND (OU, RARAMENTE, QUEENSLÂNDIA: UM DOS SEIS ESTADOS AUSTRALIANOS) = KVINSLANDO

QUEIMAR CALORIAS = (FOR)BRULIGI/ELSPEZI KALORIOJN

QUTRIT (OU TRIT QUÂNTICO: UNIDADE DE INFORMAÇÃO QUÂNTICA QUE É REALIZADO POR UM SISTEMA QUÂNTICO DESCRITO POR UMA SOBREPOSIÇÃO DE TRÊS MUTUAMENTE ORTOGONAIS ESTADOS QUÂNTICOS) = KVANTUMA TRITO; KV-TRITO

REFORÇO ESCOLAR = REPETITORECO

REPETIDOR (PROFESSOR PARTICULAR QUE TREINA ALUNO PARA EXAME) = REPETITORO

RESERVATÓRIO = DEPONEJO; TENUJO; TENEJO; (DE ÁGUA) AKVUJO; AKVUJEGO; AKVOREZERVUJO; (RECEPTÁCULO) KONSERVUJO

RESTAURANTE VEGETARIANO = VEGETARA RESTORACIO

REVOGAR DECISÃO = REVOKI DECIDON

RISCAR CARRO (COMO VANDALISMO) = VUND-STREKI AŬTOMOBILON

SEGURO DE SAÚDE (OU PLANO DE SAÚDE: SEGURO DE PROTEÇÃO DAS PESSOAS CONTRA O RISCO DE TEREM QUE VIR A INCORRER EM DESPESAS MÉDICAS; PLANO DE ASSISTÊNCIA À SAÚDE) = SAN-ASEKURO

SINAL TÍPICO DE = TIPA TRAJTO PRI

SISTEMA CRISPR (DO INGLÊS CLUSTERED REGULARLY INTERSPACED SHORT PALINDROMIC REPEATS, OU SEJA, REPETIÇÕES PALINDRÔMICAS CURTAS AGRUPADAS E REGULARMENTE INTERESPAÇADAS: PEQUENAS PORÇÕES DO DNA BACTERIANO COMPOSTAS POR REPETIÇÕES DE NUCLEOTÍDEOS) = GRIMPR (GRUPIGITAJ KAJ REGULE INTERSPACIGITAJ MALLONGAJ PALINDROMAJ RIPETAĴOJ)

SOBREPOSIÇÃO QUÂNTICA (OU SOBREPOSIÇÃO QUÂNTICA: PRINCÍPIO FUNDAMENTAL DA MECÂNICA QUÂNTICA, QUE AFIRMA QUE UM SISTEMA FÍSICO (COMO UM ELÉTRON) EXISTE PARCIALMENTE EM TODOS OS ESTADOS TEORICAMENTE POSSÍVEIS SIMULTANEAMENTE ANTES DE SER MEDIDO, MAS QUE, QUANDO MEDIDO OU OBSERVADO, SE MOSTRA EM UM ÚNICO ESTADO) = KVANTUMA MULTSTATECO/DUPOZICIIĜO; SUPERPOZICIO

SORVETE DE CASQUINHA = VAFLETO-GLACIAĴO

SUA EXCELÊNCIA (FALANDO ALGUÉM A OUTREM SOBRE UMA TERCEIRA PESSOA, QUE É AUTORIDADE) = LIA EKSCELENCO; LIA MOŜTO; LIA MAJESTO

TEETETO (DIÁLOGO PLATÔNICO SOBRE A NATUREZA DO CONHECIMENTO) = TEETETO

TERNO MASCULINO (COMPLETO CONSISTENTE DE TRÊS PEÇAS: PALETÓ, COLETE E CALÇA (PALTO, VEŜTO KAJ PANTALONO)) = (VIRA)(VEST-)KOMPLETO

TÍPICO DE (OU PECULIAR A) = TIPA PRI; PROPRA AL

VOSSA EXCELÊNCIA (DIRIGINDO-SE ALGUÉM A UMA AUTORIDADE) = VIA EKSCELENCO; VIA MOŜTO; VIA MAJESTO

XIBOLETE (PALAVRA, POR CUJA PRONÚNCIA, MEMBROS DE UMA TRIBO ISRAELITA DISTINGUIAM MEMBRO DE OUTRO TRIPO E PODIAM ABATÊ-LOS (BÍBL., JUÍZES, 12:6); PECULIARIDADE DE PRONÚNCIA QUE SERVE PARA IDENTIFICAR UM DETERMINADO GRUPO LINGUÍSTICO, FUNCIONANDO PRATICAMENTE COMO UM TIPO DE SENHA LINGUÍSTICA) = ŜIBOLETO

BILDOJ - 13

ALGUMAS NOVIDADES TRADUZIDAS EM AGOSTO DE 2019 / KELKAJ NOVAĴEROJ TRADUKITAJ EN AŬGUSTO 2019

FÍSICOS MISTURAM QUÂNTICA E GRAVIDADE E ENCONTRAM TEMPO, MAS NÃO COMO O CONHECEMOS // FIZIKISTOJ MIKSIS KVANTUMON KAJ GRAVITON KAJ ELTROVIS TEMPON, SED NE TIAN, KIAN NI KONAS

 

30.08.2019

 

Na ciência, é bem conhecido pelos pesquisadores que duas grandes teorias físicas não casam: a teoria da relatividade geral de Einstein e a mecânica quântica.   A teoria da relatividade descreve a gravidade e o comportamento de estrelas, galáxias e do universo. A mecânica quântica, por outro lado, opera em uma escala muito menor: a dos átomos.   O novo estudo, no entanto, tentou misturar as duas coisas e descobriu que ambas causam algumas esquisitices temporais.   Segundo o resumo da pesquisa na revista científica Nature, “o tempo tem um caráter fundamentalmente diferente na mecânica quântica e na relatividade geral. Na teoria quântica, os eventos se desdobram em uma ordem fixa, enquanto na relatividade geral, a ordem temporal é influenciada pela distribuição da matéria. Quando a matéria exige uma descrição quântica, espera-se que a ordem temporal se torne não clássica – um cenário além do escopo das teorias atuais”.   Por exemplo Segundo a teoria da relatividade geral, a presença de um objeto massivo é capaz de “desacelerar” o tempo. “Na teoria de Einstein, um inimigo poderoso poderia usar os princípios da relatividade geral colocando um objeto massivo – como um planeta – mais perto de um navio para retardar a passagem do tempo”, explica a física Dra. Magdalena Zych, da Universidade de Queensland, na Austrália.   Já na mecânica quântica, qualquer objeto pode estar em um estado de superposição, como dita a famosa teoria do gato de Schrodinger, vivo e morto ao mesmo tempo.   Imaginemos a mesma superposição de planetas da hipótese acima – em tal estado quântico, o tempo também seria perturbado.   “Nossa proposta procurou descobrir: o que acontece quando um objeto massivo o suficiente para influenciar o flŭo do tempo é colocado em um estado quântico?”, resumiu a Dra. Zych “Haverá um novo caminho para a ordem dos eventos, sem que nenhum dos eventos seja o primeiro ou o segundo – mas em um estado quântico genuíno de ser o primeiro e o segundo”.   Tempo quântico Embora “uma superposição de planetas” seja praticamente impossível, esse exercício mental permite uma simulação de como o tempo funciona no mundo quântico.   “Mesmo que o experimento nunca possa ser feito, o estudo é relevante para tecnologias futuras. Estamos trabalhando atualmente em computadores quânticos que – falando de maneira muito simples – poderiam efetivamente avançar no tempo para realizar suas operações com muito mais eficiência do que os dispositivos que operam em sequência fixa no tempo, como o conhecemos em nosso mundo ‘normal’”, explicou outro pesquisador da Universidade de Queensland, o Dr. Fabio Costa.

En la Scienco estas multe sciate de la esploristoj, ke du grandaj fizikaj teorioj ne interkombiniĝas: ili estas la Ĝenerala Relativeco de Ejnŝtejno kaj la Kvantuma Mekaniko.   La teorio de la relativeco priskribas la graviton kaj la agadon de la steloj, galaksioj kaj la Universo. La Kvantuma Mekaniko, aliflanke, agadas en skalo tre malpli granda, nome, tiu de la atomoj.   Nova studo, tamen, provis kunigi la du aferojn kaj eltrovis, ke ambaŭ ili kaŭzas kelkajn tempajn strangaĵojn.   Laŭ la resumo de la esploro en la scienca revuo Nature “la tempo havas karakterizon esence diferencan inter la Kvantuma Mekaniko kaj la Ĝenerala Relativeco. En la kvantuma teorio la fenomenoj malvolviĝas laŭ regula ordo, dum en la Ĝenerala Relativeco la tempa ordo estas influata de la disaranĝiĝo de la materio. Kiam la materio postulas kvantuman priskribon, estas atendate, ke la tempa ordo fariĝu ne klasika – iu scenejo krom la celo de la nuntempaj teorioj”.   Por ekzemplo Laŭ la teorio de la Ĝenerala Relativeco, la ĉeesto de iu grandampleksa objekto estas kapabla “malakceli” la tempon.   “En la teorio de Ejnŝtejno, iu potenca malamiko povus utiligi la principojn de la Ĝenerala Relativeco, alŝovante unu grandampleksan objekton – ekzemple de iu planedo – pli proksimen al iu ŝipo, por malrapidigi la pasadon de la tempo”, eksplikis la fizikistino D-rino Magdalena Zych, el la Universitato de Kvinslando, en Aŭstralio.   Siavice, en la Kvantuma Mekaniko iu ajn objekto povas esti en stato de superpozicio (aŭ en multstateco), kiel en la fama teorio de la Kato de Ŝrodingero, vivanta kaj mortinta samtempe.   Ni imagu la saman multstatecon de planedoj laŭ la supra hipotezo. En tia kvantuma superpozicio ankaŭ la tempo estus malordigita.   "Nia eksperimento celis respondigi la jenon: kio okazas, kiam objekto sufiĉe grandampleksa kaj, tial, kapabla influi la fluadon de la tempo, estas enmetita en kvantuman staton?", resumis la D-rino Zyth. "Tiam estos nova sinsekviĝo por la ordo de la fenomenoj, tiel ke neniu el ili nepre estos la unua aŭ la dua, sed tamen ĉiu el ili, en pura kvantuma stato, estos la unua aŭ la dua".   La kvantuma tempo Kvankam "la superpozicio de planedoj" estas praktike neebla, tiu mensa ekzerciĝo ebligas simuli tion, kiel la tempo funkcias en la kvantuma mondo.   "Eĉ se la eksperimento neniam povos esti farata, la studo estas grava por estontecaj teknologioj. Ni laboradas nuntempe pri kvantumaj komputoroj, kiuj – parolante per tre simpla maniero – povus efektive projekciiĝi tra la tempo, por realigi siajn procezaĵojn kun multe pli da efikeco, ol la komputiloj kiuj datentraktas en sinsekvo fiksa en la tempo, tiel, kiel ni konas en nia ‘normala’ mondo”, elklarigis la D-ro Fabio Costa, alia esploristo el la Universitato de Kvinslando.

FONTOJ:

https://hypescience.com/fisicos-misturam-quantica-e-gravidade-e-encontram-tempo-mas-nao-como-o-conhecemos/

-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/

ESTUDO MOSTRA QUE PRÁTICA NEM SEMPRE LEVA À PERFEIÇÃO // ESPLORAĴO MONTRAS, KE LA PRAKTIKADO NE ĈIAM KONDUKAS AL LA PERFEKTECO

 

24.08.2019

 

“A prática leva a perfeição”. Você com certeza já ouviu essa frase que significa que, se você quer ser realmente bom em alguma coisa, é preciso fazê-la várias vezes até se aperfeiçoar. Mas agora um estudo mostra que a história não é bem assim.   "A ideia se tornou realmente enraizada em nossa cultura, mas é uma simplificação excessiva", diz Brooke Macnamara, psicóloga da Case Western Reserve University, uma das autoras, ao The Guardian. Publicado no The Royal Society, o estudo revela que violinistas "regulares" ensaiavam tanto ou mais que os melhores músicos, mostrando que fatores como qualidade de ensino habilidades de aprendizado interferem no resultado final.   Os pesquisadores se inspiraram em um estudo de 1993 com violinistas e pianistas que descobriu que o tempo de prática acumulado melhorava a sua capacidade de tocar. O estudo concluiu que "muitas características que se acreditava refletirem o talento inato são, na verdade, o resultado de uma intensa prática estendida por um mínimo de 10 anos".   Macnamara e sua colega, Megha Maitra, decidiram repetir parte do estudo para verificar se chegavam às mesmas conclusões. Para isso, elas entrevistaram três grupos de 13 violinistas classificados como melhores, bons e menos experientes sobre seus hábitos de ensaio. Depois, os parcipantes preencheram um diário contando os detalhes de sua rotina de prática.   O resultado foi que os violinistas menos habilidosos registravam uma média de cerca de 6 mil horas de prática aos 20 anos, mas não houve muita diferença de tempo entre os bons e os melhores, com cada um registrando uma média de 11 mil horas.   “Os fatores dependem da habilidade que está sendo aprendida: no xadrez pode ser inteligência ou memória de trabalho, no esporte pode ser com que eficiência uma pessoa usa o oxigênio. Para complicar ainda mais, um fator pode impulsionar o outro. Uma criança que gosta de tocar violino, por exemplo, pode ser feliz em praticar e se concentrar na tarefa porque não a vê como uma tarefa”, diz Macnamara.   A conclusão dos pesquisadores é que é importante que as pessoas entendam os limites do corpo. “A prática te faz melhor do que ontem, na maior parte do tempo”, Macnamara disse. “Mas pode não te fazer melhor que o seu vizinho. Ou a outra criança na sua aula de violino."

“La praktikado kondukas al la perfekteco”. Certe vi jam aŭskultis tiun diraĵon, kiu signifas, ke se oni volas efektive esti lerta pri iu lernitaĵo, li bezonas praktiki ĝin multfoje, ĝis li prie perfektiĝos. Sed tamen iu studo elmontras, ke la afero ne nepre estas tiela.   “La ideo ja enradikiĝis en nian kulturon, sed ĝi estas troa simpligo”, diris Brooke Macnamara, psikologino de Case Western Reserve University (usona privata universitato situanta en la urbo Klevlando, en la ŝtato Ohio), unu el la aŭtoroj de la studo, al la brita ĵurnalo The Guardian. Publikigite en The Royal Society (londona priscienca institucio), la studaĵo rivelis, ke regulludaj violonistoj trejniĝas tiel, kiel, aŭ pli ol la plej bonaj muzikistoj, montrante, ke faktoroj tiaj, kiaj la kvalito de la instruado kaj lertecoj en la lernado influas en la fina rezultato.   La esploristoj bazis sin sur studaĵo el 1993 pri violonistoj kaj pianistoj, kiu eltrovis, ke la akumulita tempo de praktikado plibonigas onies lertecon ludadi. Tiu esploraĵo konkludis, ke “multaj karakterizoj, kiujn oni kredis, ke ili reflektas nenaskitan talenton, estas en vero la rezulto de intensa praktikado etendita dum minimume dek jaroj”.   Macnamara kaj ŝia kolegino, Megha Maitra, decidis ripeti parton de la studo, por vidi, ĉu ili alvenos al samaj konkludoj. Por tio ili esplorintervjuis tri grupojn de 13 violonistoj taksitaj kiel la plej lertaj, la bonaj kaj la malpli spertaj pri siaj kutimoj de praktikado. Poste la pridemanditoj plenigis taglibron, rakontante la detalojn de sia rutino de praktikado.   La rezultato estas tio, ke la violonistoj malpli spertaj registris averaĝon de ĉirkaŭ 6 mil horoj da praktikado en 20 jaroj, sed tamen ke ne estis multa diferenco de tempoj inter la bonaj kaj la plej lertaj, ĉiu el ili registrinte averaĝe 11 mil horojn.   “La faktoroj dependas de la lertaĵo, kiu estas lernata: en la ŝakludo ĝi povas esti la inteligenteco aŭ la labormemoro, en la sporto ĝi povas esti la efikeco, per kiu oni utiligas la oksigenon. Por kompleksigi ankoraŭ pli, unu faktoro povas impulsi alian. Infano, kiu ŝatas ludi per violono, por ekzemplo, povas esti feliĉa praktiki ĝin kaj koncentriĝi en tiu tasko, ĉar li ne vidas ĝin kiel taskon”, diris Macnamara.   La konkludo de la esploristinoj estas tio, ke estas grave, ke la homoj komprenu la limojn de siaj korpoj. “La praktikado faras onin pli bona ol antaŭe, en la plej granda parto de la okazoj”, asertis Macnamara. “Sed ĝi ne nepre faras onin pli bona ol lia najbaro, aŭ ol alia infano en la leciono pri violono”.

FONTOJ:

https://revistagalileu.globo.com/Sociedade/Comportamento/noticia/2019/08/estudo-mostra-que-pratica-nem-sempre-leva-perfeicao.html

*********************()*********************

FORTE SECA TRAZ À TONA 'STONEHENGE' DE 5.000 ANOS NA ESPANHA // FORTA SEKECO ELMERGIS ‘STONEHENGE’ JE 5.000 JAROJ EN HISPANUJO

 

23.08.2019

 

Em Peraleda de la Mata, na comunidade autônoma espanhola de Estremadura, uma estrutura muito parecida com o Stonehenge britânico emergiu da água devido à seca depois de 50 anos submerso em um reservatório.   A estrutura conta com 144 blocos de granito de dois metros de altura, posicionados verticalmente.   A datação por radiocarbono mostrou que as pedras são de um período entre 4.000 e 5.000 anos atrás, ou seja, da mesma época do Stonehenge no Reino Unido.   Descoberta em 1925 pelo padre e arqueólogo alemão Hugo Obermaier, a estrutura desapareceu debaixo d'água depois de o então líder da Espanha, general Francisco Franco, ter ordenado afundar um vale do rio Tejo.   Pesquisadores acreditam que a instalação poderia ter sido construída pelos célsius que viveram na Ibéria 4.000 anos atrás. Segundo hipóteses de pesquisadores, as pedras poderiam ter sido usadas como uma câmara central para cultuar o Sol. Neste caso, há semelhanças com Stonehenge, mas é obviamente menor", contou Ángel Castaño, presidente da Associação Cultural de Peraleda em entrevista ao jornal britânico The Times.   Espera-se que a administração regional venha a discutir planos de preservação do local para metas turísticas e científicas.

En la municipo Peraleda-de-la-Mato, en la hispana aŭtonoma komunumo Estremaduro, iu strukturo tre simila al la   brita neolitika monumento Stonehenge, malmergiĝis el la akvo pro sekeco, post 50 jaroj da subakviĝinteco en iu akvorezervujo.   La strukturo konsistas el 144 blokoj el granito du metrojn altaj, poziciiĝintaj vertikale.   La datado per radiokarbono montris, ke la ŝtonoj estas el la periodo inter 4.000 kaj 5.000 jaroj antaŭe, tio estas, el la sama epoko de la Stonehenge de la Unuiĝinta Reĝlando.   Eltrovite en 1925, de la germana pastro kaj arĥeologo Hugo Obermaier, tiu neolitikaĵo malaperis en la akvo, post kiam la estro super Hispanujo, la generalo Francisco Franco, ordonis subakvigi valon apud la rivero Taĥo.     Esploristoj kredas, ke la   monumento estis konstruita de la keltoj vivintaj sur Iberujo antaŭ 4.000 jaroj. Laŭ hipotezoj de la esploristoj, la ŝtonoj povis esti uzataj kiel centra ĉambro por kultado al la Suno. “En tiu ĉi kazo, estas similecoj kun Stonehenge, sed kompreneble malpli grandaj”, diris Ángel Castaño, la prezidanto de la Kultura Asocio de Peraledo, dum intervjuo al la brita ĵurnalo The Times.   Oni atendas, ke regiona administrantaro pridiskutu planojn de konservado de la loko por turismaj kaj sciencaj celoj.

FONTOJ:

https://br.sputniknews.com/cultura/2019082314425346-forte-seca-traz-a-tona-stonehenge-de-5000-anos-na-espanha/

*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/

QUAL É O MELHOR EXERCÍCIO FÍSICO: ANDAR DE BICICLETA OU CORRER? // KIU ESTAS PLI BONA KORPA EKZERCO: BICIKLI AŬ KURI?

 

20.08.2019

 

Se o critério for a quantidade de calorias perdidas por minuto, a corrida é melhor.   Segundo o American College of Sports Medicine, uma pessoa de 80 kg queima cerca de 1.000 calorias em uma hora de corrida, contra as 850 calorias queimadas por quem pedala a uma velocidade entre 18 km/h e 25 km/h.   A corrida não tem só pontos positivos, é claro. O risco de lesão é bem maior. E, em longo prazo, ela tem mais potencial para desgastar as articulações dos membros inferiores.   A verdade é que as diferenças entre os resultados das duas atividades é pequena, e pode variar dependendo do ritmo da corrida e da intensidade das pedaladas. E elas são igualmente eficazes em melhorar sua aptidão aeróbica – o que está ligado a um menor risco de doenças respiratórias e cardiovasculares. Ou seja: o que vale é sua preferência.

Se konsideri la kriterion de la kvanto de perditaj kalorioj dum minuto, la kurado estas pli efika.   Laŭ American College of Sports Medicine (Usona Kolegio pri Sporto-Medicino - organizaĵo de asociado de sporta medicino kun la scienco de la ekzercado, situanta en la urbo Indianopolo), homo 80 kilogramojn peza forbruligas ĉirkaŭ 1.000 kaloriojn dum unu horo da kurado, kontraŭ la 850 kalorioj elspezitaj de iu, kiu biciklas per rapideco inter 18 km/h kaj 25 km/h.   Kompreneble la kurado ne donas nur pozitivajn rezultojn. Ĝia risko de lezoj estas multe pli granda. Krome, post longa praktikado ĝi havas pli da emo erodi la artikojn de la malsupraj membroj (la gamboj).   Verdire, la malsamecoj inter la rezultoj de la du aktivaĵoj estas malgrandaj kaj povas varii, depende de la ritmo de la kurado kaj de la intenseco de la biciklado. Kaj ili ambaŭ estas same efikaj por plibonigi onies kapablecon al la aerobiaj ekzercoj, kio estas asociita al malpli granda risko de spiraj kaj korvaskulaj malsanoj. Tio estas: kio valoras, tio estas onies prefero.

FONTOJ:

https://super.abril.com.br/blog/oraculo/qual-e-o-melhor-exercicio-fisico-andar-de-bicicleta-ou-correr/

__________********_________

ROBÔ É MONGE BUDISTA EM TEMPLO NO JAPÃO // ROBOTO ESTAS BUDHANA MONAĤO EN TEMPLO EN JAPANIO

19.08.2019

 

Um templo do século 16 está modernizando seu atendimento aos fiéis com a ajuda de um novo “monge”: o robô Mindar.   Desde março deste ano, Mindar faz orações e oferece conforto aos fiéis que estão precisando de ajuda no tempo Kodaiji, no Japão.   Desenvolvido pela Universidade de Osaka, ao custo de quase 1 milhão de dólares, Mindar é uma versão robótica da divindade budista Kannon. Ele foi encomendado pelo templo à universidade para espalhar os ensinamentos de Buda de uma maneira fácil de entender e trazer paz de espírito às pessoas que procuram o templo para orientação espiritual.   A ideia é usar a tecnologia para atrair pessoas que não têm muita conexão com a religião e também atrair um público mais jovem.

Iu budhisma templo el la jarcento 16-a estas moderniganta sian servadon al la sekvantoj, per la helpo de iu nova "bikŝuo", nome la roboto Mindaro.   De marto de tiu ĉi jaro Mindaro faras preĝojn kaj proponas konsolon al la fideluloj bezonantaj helpon en la templo Kodajĵio, en Japanujo.   Konstruita de la Universitato de Osako, je la kosto de preskaŭ 1 miliono da dolaroj, Mindaro estas ia robota versio de la budhisma diaĵo Kannono. Ĝi estis mendita de la templo, por diskonigi la instruojn de Budho per facile komprenebla maniero kaj ankaŭ por doni pacon al la personoj, kiuj aliras la templon serĉante spiritan konsilon.   La celo estas tio, utiligi la teknikologion por altiri homojn sen multa ligiĝo kun la religio kaj ankaŭ por altiri publikon pli junan.

FONTOJ:

https://www.revistaplaneta.com.br/robo-e-monge-budista-em-templo-no-japao/

-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*

OITO NOVAS RAJADAS RÁPIDAS DE RÁDIO SÃO DETECTADAS NO ESPAÇO // OK NOVAJ FULMAJ RADI-EKSPLODOJ ESTIS DETEKTITAJ EN LA SPACO

16.08.2019

 

Por meio de um telescópio na Colúmbia Britânica, no Canadá, astrônomos identificaram oito novas e misteriosas Rajadas Rápidas de Rádio (FRB, na sigla em inglês) vindas do espaço. A descoberta faz parte do Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment ( CHIME), projeto que busca criar um mapa para detectar o histórico de expansão do Universo.   Ao mesmo tempo, por meio do programa, os cientistas têm monitorado o Cosmo para rastrear as rajadas: já foram detectados um total de 10 sinais. O primeiro deles veio em 2007 e voltou a ocorrer várias vezes, incluindo no ano de 2018 e no início de 2019, quando as rajadas vieram de 1,5 mil anos-luz de distância no espaço.   O fenômeno costuma ser intenso e desaparecer rapidamente, durando apenas alguns milissegundos. Esse tempo é literalmente menor do que um piscar de olhos, que dura em média um décimo de segundo. Mesmo assim, há uma descarga muito rápida com uma energia que equivale a de mais de 500 milhões de estrelas como o Sol.   Com as oito novas rajadas, os cientistas descobriram que talvez elas não sejam tão raras assim, sendo possível rastrear as galáxias de onde os sinais foram emitidos. Em junho deste ano, foi divulgado de onde veio a rajada de rádio FRB 180924, descoberta em 2018. Ela teria sido originada de uma galáxia parecida com a Via Láctea, que fica a 3,6 bilhões de anos-luz da Terra.   Ao portal Science Alert, o físico Ziggy Pleunis, da Universidade McGill, do Canadá, contou que ele acredita que os fenômenos recém-descobertos vêm de fontes diferentes. Isso ocorre pois há uma variação recorrente entre eles: seis dos oito sinais se repetiram apenas uma vez. A oitava rajada de rádio surgiu três vezes e a pausa mais longa entre todos os sinais foi de 20 horas. Individualmente, as que se repetem com maior frequência tendem a durar mais do que aquelas que só aparecem uma vez.   “Acho incrível como a natureza pode produzir algo assim”, afirmou Pleunis. “Há uma informação muito importante nessa estrutura a qual nós só temos que aprender a como desvendar.”

Pere de teleskopo en Brita Kolumbio (provinco de Kanado), astronomoj identigis ok novajn kaj misterajn Fulmajn Eksplodojn de Lumradio venintajn el la Spaco. La eltrovo faras parton de Canadian Hydrogen Intensity Mapping Experiment (Kanada Eksperimento de Kartografio de la Intenseco de la Hidrogeno), projekto, kiu celas krei mapon por detekti la historion de la ekspansio de la Universo.   Samtempe, per tiu programo, la sciencistoj estas monitorantaj la Kosmon, por traserĉi la radi-eksplodojn. Jam estis detektita la tuto de 10 tiaj lumemisiaĵoj. La unua el ili venis en 2007, kaj poste novaj prezentiĝis multajn fojojn, inkluzive en la jaro 2018 kaj komenco de 2019, kiam la lumradioj venis el 1,5 mil lumjaroj da distanco, tra la Spaco.   La fenomeno kutimas esti intensa kaj malaperi rapide, daŭranta nur kelkajn milisekundojn. Tiu tempodaŭro estas litere malpli longa ol unu palpebrumo, kiu daŭras ĉirkaŭ unu dekonon de sekundo. Eĉ tiel, estas tro rapida malŝargo de energio, kiu ekvivalentas al tiu de pli ol 500 milionoj de steloj tiaj, kia la Suno.   Post la ok novaj lumradiaj eksplodoj, la sciencistoj eltrovis, ke ili eble ne estas tiel raraj, kaj ke estas eble traserĉi la galaksiojn, el kie la radi-lumaĵoj estis emisiitaj.   En Junio de tiu ĉi jaro estis diskonigita, el kie venis la radieksploda fulmaĵo FRB 180924, eltrovita en 2018. Ĝi estis eligita el galaksio simila al la Lakto-Vojo kaj kiu estas 3,6 miliardojn da lumjaroj malproksime de la Tero.   Al la retportalo Science Alert, la fizikisto Ziggy Pleunis, el la Universitato Mekgilo, en Kanado, deklaris, ke li kredas, ke la ĵus eltrovitaj fenomenoj venas el malsamaj fontoj. Tio okazas, ĉar estas ripetiĝa varieco inter ili: ses el la ok lumemisiaĵoj ripetiĝis nur unu fojon. La oka radi-eksplodo aperis tri fojojn, kaj la paŭzo plej longa inter ĉiuj lumemisiaĵoj daŭris 20 horojn. Individue, tiuj, kiuj ripetiĝas kun pli da ofteco emas daŭri pli ol tiuj, kiuj aperas nur unu fojon.   "Mi opinias nekredinde, kiel la naturo povas produkti ion tian", asertis Pleunis. "Estas informo tre grava en tiu strukturo, kiun ni nur devas lerni, kiel malkaŝi."

FONTOJ:

https://revistagalileu.globo.com/Ciencia/Espaco/noticia/2019/08/oito-novas-rajadas-rapidas-de-radio-sao-detectadas-no-espaco.html

/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/--/-/-/-/-/-/-/-/-/-

ROSTO DE HILDA, SACERDOTISA QUE VIVEU HÁ 2 MIL ANOS, É RECONSTITUÍDO // LA VIZAĜO DE HILDA, SACERDOTINO, KIU VIVIS ANTAŬ DU MIL JAROJ, ESTAS REFARITA

 

15.08.2019

 

Graças a um trabalho realizado pela estudante Karen Fleming, da Universidade de Dundee, foi possível descobrir como era o rosto de Hilda, uma sacerdotisa que viveu em uma cultura céltica há 2 mil anos.   A estudante fez uma reconstituição em 3D da mulher, cujos ossos foram achados em 1833, na Ilha de Lewis, na Escócia.   Quando a sábia líder (conhecida como druida pela sociedade celta) morreu aos 60 anos de idade, ela não tinha nenhum dos dentes. “Isso não é muito surpreendente considerando as dietas das pessoas daquela época, mas é impressionante que ela tenha vivido tanto tempo”, afirmou em comunicado, Fleming, que estuda arte forense.   Segundo a estudante, não se sabe ao certo quando a sacerdotisa morreu, pois não foi feita análise de datação de carbono no fóssil encontrado, mas um estudo de 1833 estima que ela tenha morrido entre 55 a.C a 400 a.C.   Segundo Fleming, a expectativa de vida era aproximadamente de 31 anos de idade naquele período. “Mas acredita-se que viver muito durante aquela época está relacionado a ter uma origem privilegiada”, explicou a aluna.   O trabalho para reconstituir o rosto da mulher celta se baseou em um fóssil que pertence ao The Anatomical Museum, da Universidade de Edimburgo.   Feito sobretudo com cera, por pouco o modelo em 3D de Hilda não derreteu. Fleming teve de tomar cuidado para concluir o projeto durante o verão escocês. “ É engraçado dizer que tive que guardar algumas partes de Hilda, como suas orelhas, no freezer”, diz a estudante. “Muitas vezes tive que mantê-la no carro, no banco traseiro. Tenho certeza que pedestres que estavam de passagem não vão esquecer daquela cena.”

Danke al laboro de la studentino Karen Fleming, el la Universitato de Dundio (en Skotlando), eltroviĝis, kiel eble estis la vizaĝo de Hilda, sacerdotino vivinta en iu kelta kulturo antaŭ 2 mil jaroj.   La studentino faris rekonstruon en 3D de la virino, kies ostoj estis eltrovitaj en 1833, en la Insulo Leviso, en Skotujo.   Kiam la saĝa pastrino (konita kiel druidino en la kelta socio) mortis sesdek-jaraĝe, tiam ŝi jam havis neniun el la dentoj. "Tio ne estas surprizema, konsiderante la dietojn de la personoj en tiu epoko, tamen estas imprese, ke ŝi vivis tiel longe", asertis en komunikaĵo Fleming, kiu studadas justican arton.   Laŭ la studentino, ne estas sciate precize, kiam la druidino mortis, ĉar ne estis farita analizo de datigo per karbono ĉe la eltrovita fosilio, tamen iu studaĵo el 1833 taksas, ke ŝi mortis inter 400 a.K. kaj 55 a.K.   Laŭ Fleming, la tiama averaĝa vivdaŭro estis je 31 jaroj da aĝo. "Tamen oni kredas, ke vivi longe en tiu epoko rilatis al tio, esti havinta privilegian soci-devenon", klarigis la lernantino.   La laboro rekonstrui la vizaĝon de la kelta virino bazis sin sur fosilio, kiu apartenas al The Anatomical Museum (La Anatomia Muzeo), de la Universitato de Edimburgo.   Farite ĉefe el vakso, la muldaĵo 3D de Hilda preskaŭ fluidiĝis. Fleming zorgis por fini la projekton dum la skota somero. “Estas amuze diri, ke mi devis konservi kelkajn partojn de Hilda, kiel ŝiaj oreloj, en la kongelujo”, diris la studentino. “Multajn fojojn mi devis teni ŝin en la aŭto, sur la malantaŭa sidloko. Mi havas certecon, ke la preteraj piedirantoj ne forgesos tiun scenon.”

FONTOJ:

https://revistagalileu.globo.com/Ciencia/Arqueologia/noticia/2019/08/rosto-de-sacerdotisa-que-viveu-ha-2-mil-anos-e-reconstituido.html

||||||||||||||||||||||||||

EBOLA JÁ É CURÁVEL, AFIRMAM CIENTISTAS APÓS TESTES NO CONGO // LA EBOLO JAM ESTAS KURACEBLA, ASERTIS SCIENCISTOJ, POST TESTOJ EN KONGOLANDO

 

14.08.2019

 

Os resultados obtidos por dois dos quatro remédios testados no combate ao atual surto de ebola na República Democrática do Congo (RDC) levaram os cientistas a considerar que a doença já pode ser curada, informou o jornal “The Guardian”. Com o uso desses medicamentos, a taxa de mortalidade foi substancialmente reduzida.   A aplicação do ZMapp (usado durante o surto de ebola em Serra Leoa, Libéria e Guiné) e a do Remdesivir foi descartada depois que dois anticorpos monoclonais, que bloqueiam o vírus, tiveram efeito substancialmente maior, declararam a Organização Mundial da Saúde (OMS) e o Instituto Nacional de Alergia e Doenças Infecciosas dos EUA (NIAID), um dos copatrocinadores do estudo.   “De agora em diante, não vamos mais dizer que o ebola é incurável”, disse o professor Jean-Jacques Muyembe, diretor-geral do Instituto Nacional de Pesquisa Biomédica da RDC, que supervisionou o estudo. “Esses avanços ajudarão a salvar milhares de vidas.”

La rezultatoj havigitaj per du el la kvar kuraciloj testitaj en la batalo kontraŭ la nuntempa plikvantiĝo de la kazoj de ebolo en la Demokratia Respubliko Kongo (DRK) igis la sciencistojn konsideri, ke tiu malsano jam povas esti kuracita, kiel informis la brita ĵurnalo "The Guardian".   Per la uzo de tiuj du medikamentoj la pria mortado estis signife malpliigita.   La aplikado de Zmapp (utiligita dum la epidemio de la ebolo en Sieraleono, Liberio kaj Gvineo) kaj Remdesivir estis malutiligita, post kiam du monoklonaj antikorpoj, kiuj blokadas la viruson, havis efikon signife pli grandan – deklaris la Monda Organizaĵo pri Sano (MOS) kaj la Nacia Instituto pri Alergio kaj Infektemaj Malsanoj de Usono), unu el la kunsponsoroj de la studo.   "De nun antaŭe ni ne plu diros, ke la ebolo estas nekuracebla", diris la profesoro Jean-Jacques Muyembe, la ĝenerala direktoro de la Nacia Instituto pri Biomedicina Esplorado de DR Kongo, kiu kontrol-direktis la studon. "Tiuj avancoj helpos savi milojn da vivoj."

FONTOJ:

https://www.revistaplaneta.com.br/ebola-ja-e-curavel-afirmam-cientistas-apos-testes-no-congo/

-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*-*

EXPERIMENTOS COM “QUTRIT” SÃO REALIZADOS PELA PRIMEIRA VEZ: TELETRANSPORTE QUÂNTICO // EKSPERIMENTO PRI KV-TRITOJ ESTAS REALIGITA LA UNUAN FOJON: KVANTUMA TELETRANSPORTO

08.08.2019

 

Duas equipes de pesquisa independentes – uma da Universidade de Ciência e Tecnologia da China, e uma parceria entre a Universidade de Ciência e Tecnologia da China e a Academia Austríaca de Ciências – conseguiram teletransportar um “qutrit”. Um trit quântico (ou qutrit) é uma unidade de informação quântica tripartite, ao contrário do mais comum “qubit”, unidade ligada aos “bits” binários da computação clássica.   Essa prova de conceito é um avanço para o campo do teletransporte quântico, uma vez que qutrits podem carregar mais informações e ser mais resistentes a ruídos de tráfego que os qubits.   Teletransporte quântico: histórico   Enquanto a expressão “teletransporte quântico” parece incrível e algo que pode ser usado pelas pessoas para desparecerem de um lugar e aparecerem instantaneamente em outro, como na ficção científica, a realidade é bem diferente disso.   Os pesquisadores estudam este fenômeno com o objetivo de utilizá-lo – principalmente – para segurança cibernética em comunicações no futuro.   Ele funciona com partículas entrelaçadas quanticamente que, mesmo distantes, compartilham informações. Quando o teletransporte quântico é usado para enviar mensagens, estas se tornam praticamente impossíveis de se hackear e, quando o são, os cientistas sabem imediatamente.   Até agora, todos os experimentos com teletransporte quântico haviam sido realizados com qubits ou estados binários de partículas. Esta é a primeira vez que pesquisadores teletransportaram estados mais complicados de partículas.   Qutrits   Se os bits são 0 ou 1, qubits são 0 e 1 ao mesmo tempo, qutrits são 0, 1 ou 2 ao mesmo tempo. Criá-los exige a superposição de três estados e é consideravelmente mais difícil que os demais. Então, como as equipes fizeram isso?   Ambas usaram um caminho de três ramificações de um fóton em sistemas óticos de lasers, divisores de feixes e cristais de borato de bário.   Lembra o experimento da dupla fenda? Nesta experiência clássica, um fóton passa por duas fendas ao mesmo tempo, criando um padrão semelhante a ondas. Cada fenda é um estado de 0 e 1, porque o fóton passa por ambas. Adicione uma terceira fenda e o resultado é um qutrit, que passa pelas três.   Criar um qutrit usando um fóton foi complicado, mas somente uma parte dos experimentos. As equipes ainda tiveram que entrelaçar quanticamente dois qutrits e provar que eles estavam de fato entrelaçados – o que é essencial para extrair informações deles com alta fidelidade.   Ressalvas   O trabalho das equipes tem algumas diferenças e rivalidades, no entanto.   Um dos times é liderado pelo físico chinês Guang-Can Guo, e o artigo do seu experimento ainda está em revisão para publicação. A outra equipe é chefiada por Anton Zeilinger e Jian-Wei Pan, e este artigo já foi aceito para publicação na revista Physical Review Letters.   Guo e seus colegas afirmam que conseguiram provar a fidelidade da informação teletransportada no seu experimento, mas Zeilinger e Pan pensam que os passos utilizados para evidenciar esta fidelidade não foram suficientes.   Além disso, ambos os trabalhos foram criticados pelo físico Akira Furusawa, da Universidade de Tóquio (Japão), que afirmou que o método utilizado pelas equipes não é eficiente e rápido o suficiente para ter aplicações práticas.   Quanto a isso, um dos membros da equipe de Zeilinger e Pan, Chao-Yang Lu, respondeu: “A ciência é passo a passo. Primeiro, você torna o impossível possível. Depois, você trabalha para torná-lo perfeito”.   Ambas as equipes ainda querem estender seu trabalho para ququarts — ou quatro superposições – no futuro.

Du sendependaj esplor-skipoj – unu el la Universitato de Scienco kaj Teknologio de Ĉinio kaj unu el partnereco inter la Universitato de Scienco kaj Teknologio de Ĉinio kaj la Aŭstria Akademio de Sciencoj – sukcesis teletransporti unu kv-triton. La kvantum-trito (aŭ kv-trito) estas la unito de triparta kvantuma informo, malsame ol la jam ordinara kv-bito (unito rilata al la binaraj bitoj de la klasika komputado).   Tiu provo estas progreso en la fako de la kvantuma teletransportado, pro tio, ke la kv-tritoj povas porti pli da informoj kaj estas pli rezistemaj kontraŭ trafik-interferoj, ol la kv-bitoj.   La kvantuma teletransportado: historio   Dum la esprimo "kvantuma teletransportado" ŝajnas nekredebla kaj uzebla nur de homoj, kiuj malaperas el iu loko kaj aperas sammomente en alia, kiel en la scienca fikcio, la realeco estas tre diferenca de tio.   La esploristoj studadas tiun fenomenon kun la celo utiligi ĝin ĉefe por la kibernetika sekureco en estontecaj komunikadoj.   Ĝi funkcias per kvantume interplektitaj partikloj, kiuj eĉ malproksimaj unuj de la aliaj, interhavigas informojn. Kiam la kvantuma teletransporto estas uzata por sendi mesaĝojn, tiam tiuj ĉi fariĝas preskaŭ ne retpirateblaj, tamen eĉ se tio okazos, la sciencistoj ekscios pri ĝi tuje.   Ĝis nun ĉiuj eksperimentoj pri kvantuma teletransporto estis realigitaj per kv-bitoj aŭ binaraj statoj de partikloj. Nun estas la unua fojo, kiam esploristoj teletransportis stataĵojn pli komplikitajn el partikloj.   Kv-tritoj   Se la bitoj estas 0 kaj 1 sinsekve, kaj se la kv-bitoj estas 0 kaj 1 samtempe, la kv-tritoj estas 0, 1 aŭ 2 samtempe. Krei ĉi tiujn postulas la superpozicion de tri statoj, kaj tio estas konsiderinde pli malfacila ol la du antaŭaj. Kiel do la skipoj sukcesigis tion?   Ili ambaŭ uzis tribranĉan vojon de unu fotono en optikaj laser-sistemoj, dividiloj de faskoj kaj kristaloj de barioborato.   Ĉu vi memoras la eksperimenton pri la duobla fendo? En tiu klasika provaĵo unu fotono pasas tra du fendoj simultane, kreante ordaĵon similan al ondo. Ĉiu fendo estas stato de 0 kaj 1, ĉar la fotono trapasas samtempe ambaŭ. Aldoniĝu tria fendo, kaj la rezulto estos unu kv-trito, kiu pasas tra la tri.   Krei unu kv-triton utiligante unu fotonon estis malsimple, sed tio estis nur unu parto de la eksperimento. La skipoj ankoraŭ devis interplekti du kv-tritojn kaj provi, ĉu ili estas fakte interplektitaj, kio estas esenca por elpreni informojn el ili kun alta precizeco.   Kontraŭstaroj   La laboro de la skipoj havas kelkajn diferencojn kaj opoziciojn, tamen.   Unu el la grupoj estas gvidata de la ĉina fizikisto Guang-Can Guo, kaj la artikolo pri ilia eksperimento ankoraŭ estas sub revizio, por esti publikigita. La alia grupo estas ĉefata de Anton Zeilinger kaj Jian-Wei Pan, kies artikolo jam estis akceptita por publikigo en la usona scienca revuo Physical Review Letters.   Guo kaj liaj kolegoj asertis, ke ili sukcesis pruvi la precizecon de la informo teletransportita en ilia eksperimento, tamen Zeilinger kaj Pan pensas, ke la rimedoj utiligitaj por evidentigi tian precizecon ne estas sufiĉaj.   Krom tio la ambaŭ laboraĵoj estas kritikitaj de la fizikisto Akira Furusawa, el la Universitato de Tokio (Japanio), kiu asertis, ke la metodo utiligita de la skipoj ne estas sufiĉe rezultefika kaj rapida por havigi praktikajn aplikojn.   Koncerne tion, unu el la membroj de la skipo de Zeilinger kaj Pan, Chao-Yang Lu, reagis jene: "La Scienco estas paŝo post paŝo. Unue oni faras la neeblon ebla, poste oni laboras por fari ĝin perfekta".   Ambaŭ skipoj ankoraŭ volas etendi sian prian laboron al la kv-kvartoj – aŭ stato de kvar superpozicioj – en la estonteco.

FONTOJ:

https://hypescience.com/experimentos-com-qutrit-sao-realizados-pela-primeira-vez-teletransporte-quantico/

)))))))))))))((((((((((((

MISSÃO ESPACIAL INDIANA DIVULGA PRIMEIRAS IMAGENS DA TERRA A 5000 KM // LA BARATA SPACA MISIO DISKONIGIS UNUAJN BILDOJN DE LA TERO, JE 5000 KM

 

05.08.2019

 

A Agência de Pesquisa Espacial da Índia (ISRO) divulgou suas primeiras imagens da Terra à 5000 km de distância. As fotos tiradas pela missão Chandrayaan-2 mostram o planeta de uma perspectiva diferente e com muita nitidez e qualidade, segundo o presidente da agência Kailasavadivoo Sivan.   A ISRO lançou essa missão dia 22 de julho. De acordo com especialistas, espera-se   que a nave chegue à Lua em 6 de setembro, o que tornaria a Índia o quarto país - depois do EUA, Rússia e China - a fazer um pouso no satélite terrestre.   A missão tem o objetivo de realizar estudos em todo polo sul da Lua, além de poder analisar toda composição química e mineral que existe no satélite natural.

La Barata Organizo pri Spacoesplorado (BOSE) diskonigis siajn unuajn bildojn de la Tero, je 5000 kilometroj de alteco. La fotoj, faritaj de la misio Ĉandrajano 2, montras la teran planedon el tute nova perspektivo kaj kun multaj klareco kaj kvalito, laŭ la prezidanto de la agentejo, Kailasavadivoo Sivan.   BOSE lanĉis tiun mision en la lasta 22-a de julio. Laŭ la specialistoj, estas atendate, ke la spacoveturilo suriĝu sur la Lunon en la venonta 6-a de septembro. Tio faros Baraton la kvara lando, post Usono, Rusio kaj Ĉinio, eksidi sur la sateliton de la Tero.   La misio havas la celon efektivigi studojn sur la tuta suda poluso de la Luno, krom analizi la tutajn kemian kaj mineralan konsistaĵojn, kiuj ekzistas en la natura satelito.

FONTOJ:

https://olhardigital.com.br/noticia/missao-indiana-a-lua-divulga-primeiras-imagens-da-terra-a-5-000-km/88775

/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/-

MULHER QUE VIVE HÁ 20 ANOS NA RUA TEM GENTILEZA COM CEGO E VIRALIZA // VIRINO, KIU VIVAS DE 20 JAROJ EN LA STRATOJ, FARIS ĜENTILAĴON AL BLINDULO KAJ RETFURORIS

 

04.08.2019

 

O ato simples de gentileza, de uma mulher que vive há 20 anos nas ruas, está emocionando internautas. Cléia Lina dos Reis, de 38 anos, foi flagrada ajudando um deficiente visual.   Nas imagens, ela aparece conduzindo o homem pelo braço, para atravessar a rua e o acompanhando até ficar em segurança, no ponto de ônibus, em frente à uma praça da região do Porto, em Cuiabá, Mato Grosso.   O vídeo foi gravado e divulgado nas redes sociais pelo repórter Luiz Vieira, da TV Vila Real de Cuiabá, na última quinta, 31, enquanto ele aguardava para gravar uma reportagem.   “A gente tem que ajudar um ao outro. Assim todos nós é ajudado (sic)”, disse Cléia quando foi perguntada sobre seu ato de compaixão de solidariedade.   Preconceito   O repórter disse que gravou a cena e divulgou para combater o preconceito   contra moradores de rua.   “Registrei para que as pessoas possam entender que nem sempre é com preconceito que a gente deve olhar para esse lado. Às vezes a condição não permite que a pessoa mude de vida. Sempre a gente tende a pensar ‘ah, será que vai me assaltar?’, ou coisas do tipo, e nesse caso não era nada disso”, disse Luiz Vieira ao portal LIVRE.   De acordo com o repórter, os comerciantes da região contam que, apesar da condição de Cléia, ela costuma ter atos de bondade. “Falaram que ela faz isso bastante com idosos, que é comum essa atitude”, disse.   Segundo os comerciantes, a Cléia costuma pedir dinheiro para se alimentar e sustentar sua dependência química.   História   Cléia conta que se afundou depois que perdeu os filhos.   “Perdi a guarda dos meus filhos e isso me deixou arrasada. Uma conhecida me incentivou a usar crack e acabei me afundando nisso”.   Ela diz que já tentou deixar as drogas duas vezes, mas não conseguiu. “É um vício muito forte. Mas tenho fé em Deus que um dia vou conseguir”, diz a mulher, que se considera religiosa.   Um comerciante, que tem uma loja na região do Porto há 18 anos, afirma que a presença de Cleia não costuma incomodar. “Ela sempre ajuda quando está bem. Impede que outros usuários se aproximem dos estabelecimentos ou risquem carros”, comenta o homem, que prefere não ser identificado. Mas ele lembra que há dias em que Cléia fica transtornada por causa do crack. “Mas nesses dias, ela não faz mal para ninguém, só não está de bom humor e se afasta de todos”, concluiu.

Simpla faro de ĝentileco de virino vivanta de 20 jaroj en la stratoj estas emocianta retnaŭtojn. La brazilanino Cléia Lina dos Reis, 38-jara, estis filmata, kiam ŝi helpis vidan handikapulon.   En la movbildoj ŝi aperas kondukanta la blindulon per la brako, por ke li transiru la straton, kaj akompananta lin ĝis li restas en sekureco en bushaltejo antaŭ placo de Porto, parto de Kujabao (la ĉefurbo de la brazila ŝtato Mato-groso).   La video estis registrita kaj diskonigita tra la sociaj retoj, de la reportero Luiz Vieira, el la TV Vila Real de Kujabao, en la lasta ĵaudo, la 31-a, dum li atendis por registri alian raportaĵon.   “Ni devas helpi unuj la aliajn. Tiele ni estos helpataj”, diris Cléia, kiam ŝi estis pridemandita pri sia kompata faro de solidareco.   Antaŭjuĝo   La reportero diris, ke li registris la scenon kaj diskonigis ĝin, por kontraŭbatali la antaŭjuĝon kontraŭ la stratloĝantoj.   “Mi registris tion, por ke la homoj povu kompreni, ke ne ĉiam estas kun antaŭjuĝo, kiel ni devas rigardi tiun realecon. Kelkfoje la kondiĉoj ne ebligas, ke homoj tiaj ŝanĝu siajn vivojn. Ofte preterpasantoj emas ekpensi, ‘ĉu li rab-atakos min?’, aŭ ion similan, sed ĉi-kaze estis nenio el tio”, diris Luiz Vieira al la retportalo LIVRE.   Laŭ la raportisto, komercistoj de la ĉirkaŭejo rakontis, ke, malgraŭ ŝiaj vivkondiĉoj, Cléia kutimas fari helpaĵojn. “Ili diris, ke ŝi multe faras tion al maljunuloj, kaj ke estas oftaj ŝiaj bonfaroj”, li diris.   Laŭ la komercistoj, Cléia kutimas peti monon por nutri sin kaj por subteni sian kemian dependecon.   La historio   Cléia rakontis, ke ŝi pereis, kiam ŝi perdis la filojn.   “Mi perdis la rajton zorgadi pri miaj filoj, kaj tio lasis min tro ĉagrenita. Tiam iu konatulino instigis min konsumi la krakon, kaj jen mi droniĝis en tio”.   Ŝi diris, ke ŝi jam provis forlasi la drogaĉojn du fojojn, sed ne sukcesis. “Tio estas toksomanio tre forta. Tamen mi havas fidon al Dio, ke iam mi sukcesos”, diris la virino, kiu konsideras sin religiema homo.   Iu komercisto, kiu havas butikon en la urboparto Porto de 18 jaroj, asertis, ke la apudesto de Cléia ne kutimas ĝeni. “Ŝi ĉiam helpadas, kiam ŝi abstinas. Ŝi malpermesas, ke aliaj drogaĉuloj apudiĝu al la komercejoj aŭ vund-streku tieajn aŭtomobilojn”, komentis la viro, kiu preferis ne identiĝi.   Tamen li atentigis, ke estas tagoj, kiam Cléia iĝas mens-konfuzita pro la krako. “Sed en tiaj tagoj ŝi faras malbonon al neniu. Tiam ŝi nur ne estas bonhumora kaj malproksimiĝas de ĉiuj”, li finis.

FONTOJ:

http://www.sonoticiaboa.com.br/2019/08/02/mulher-vive-20-anos-na-rua-gentileza-cego-viraliza-video/


La video:
https://www.youtube.com/watch?v=-FK7S8bEHc8&feature=youtu.be

-/-/-/-/-/-/-/-/-/-/

3 DE AGOSTO, O DIA DO CAPOEIRISTA // LA 3-A DE AŬGUSTO, LA TAGO DE LA KAPOEJRISTO

 

03.08.2019

 

Capoeirista é o indivíduo que pratica capoeira, um estilo de dança e luta que é originalmente típica da região Nordeste do país, em especial na Bahia.   A capoeira é reconhecida como um patrimônio cultural imaterial brasileiro, de acordo com o Instituto do Patrimônio Histórico e Artístico Nacional (Iphan), órgão vinculado ao Ministério da Cultura.   Curioso saber que, durante muitos anos, mais precisamente do fim do século XIX até meados do século XX, praticar capoeira no Brasil era considerado um crime, de acordo com a lei “Sampaio Ferraz”, de 1890.   Apenas após vários anos, com o governo de Getúlio Vargas, os capoeiristas puderam finalmente exercer esta arte livremente pelo país.   Hoje, a capoeira é um dos principais cartões de visita da cultura brasileira em todo mundo.   A escolha do 3 de agosto para celebrar o Dia do Capoeirista decorre da Lei nº 4.649, de 1985, do governo do estado de São Paulo, que instituiu oficialmente esta data como comemoração a todos os capoeiristas. No entanto, em nível nacional, ainda não existe uma lei que oficialize o Dia do Capoeirista no Brasil.   A capoeira surgiu no Brasil entre afro-brasileiros escravizados, em meados do século XVII. Para se defender dos golpes que recebiam dos capatazes, os cativos passaram a empregar movimentos rápidos para se desviar do chicote e aplicar, com os pés, pancadas no adversário.   Frases sobre Capoeiristas “Capoeirista não é aquele que sabe movimentar o corpo, e sim aquele que se deixa movimentar pela alma”. (Mestre Pastinha) "Quando o mundo sai do eixo é que o capoeirista demonstra seu equilíbrio. Afinal treinamos bananeiras para acostumar com adversidades da vida e sentir conforto mesmo nas horas de agonia". (Sandro Capoeira) "A capoeira é para todos mas nem todos são para capoeira". (Mestre Bimba)

La kapoejristo estas tiu, kiu praktikadas la Kapoejron, iun miksaĵon el danco kaj lukto originintan en la regiono Nordoriento de Brazilo, speciale en la ŝtato Bahio. Ĝi estas afro-brazila folkloraĵo kaj estis ankaŭ rimedo de rezistado kontraŭ la opresado dum la sklaveca periodo en Brazilo.   Hodiaŭ la Kapoejro estas rekonata kiel brazila nemateria kultura havaĵo, laŭ la Instituto de la Nacia Historia kaj Arta Havaĵo (INHAH), organo de la brazila Ministerio pri Kulturo.   Estas sciinde, tamen, ke dum multe da jaroj, pli precize de la fino de la 19-a jarcento ĝis la mezo de la 20-a jarcento, praktikadi kapoejron estis konsiderate krime, laŭ la leĝo “Sampaio Ferraz”, el 1890.   Nur post multe da jaroj, dum la regado de Getúlio Vargas, finfine la kapoejristoj povis libere prezentiĝi per tiu arto en la lando.   Nuntempe la Kapoejro estas unu el la montraĵoj de la brazila kulturo en la tuta mondo.   La elekto de la 3-a de Aŭgusto por celebri la Tagon de la Kapoejristo ŝuldiĝas al la Leĝo n-ro 4.649, el 1985, de la ŝtato San-Paŭlio, kiu oficiale difinis tiun daton por omaĝo al ĉiuj kapoejristoj. Tamen naciskale ankoraŭ ne estas leĝo oficialiginta la Tagon de la Kapoejristo en Brazilo.   La Kapoejro naskiĝis en Brazilo inter sklavigitaj afro-brazilanoj, en la mezo de la 17-a jarcento. Por sin defendi kontraŭ la batoj, kiujn ili ricevadis de la sklavokontrolistoj, la sklavoj komencis uzi rapidajn korp-movojn, por deviiĝi de la vipado kaj apliki, per la piedoj (la korpopartoj ne katenitaj), frapojn al la vipanto.   Jen frazoj pri la kapoejristoj:   “La kapoejristo ne estas tiu, kiu scias lukte movi la korpon,  sed li estas tiu, kiu lasas sin moviĝi per la animo”. (Majstro Pastinha)   “Kiam la mondo deiras de sia akso, tiam la kapoejristo elmontras sian ekvilibron. Tiel estas, ĉar ni trejnadas “bananujon” (la nomo de iu el la korpomovoj), por alkutimiĝi pri la malfeliĉaĵoj de la vivo kaj senti ian komforton, eĉ en la horoj de agonio”. (Sandro Capoeira)   “La Kapoejro estas por ĉiuj, sed ne ĉiuj estas por la Kapoejro.” (Majstro Bimba)

FONTOJ:

https://www.calendarr.com/brasil/dia-do-capoeirista/

*/*/*/*/*/*/*/*/*/*/

CIENTISTAS ESPANHÓIS CRIAM SER HÍBRIDO DE HUMANO E MACACO NA CHINA // HISPANAJ SCIENCISTOJ KREIS HIBRIDON DE HOMO KAJ SIMIO EN ĈINUJO

 

01.08.2019

 

No último dia 26 de julho, a Organização Mundial da Saúde (OMS) se posicionou contra as técnicas de alterações genéticas em humanos, tais como a CRISPR, feita pelo chinês He Jiankui, responsável por modificar genes de embriões humanos em 2018.   Simultaneamente a esse debate, cientistas espanhóis conseguiram criar, na China, um ser híbrido de humano e macaco. No estudo, liderado pelo pesquisador Juan Carlos Izpisúa, os estudiosos modificaram embriões de macaco e injetaram células humanas capazes de gerar qualquer tipo de tecido.   Com isso, foi criada uma quimera científica, nome dado à combinação de pelo menos dois conjuntos de DNA. Na mitologia grega, quimeras são criaturas com cabeça de leão, corpo de cabra e rabo de serpente. No caso do experimento, o   resultado foi uma quimera de macaco, mas ela não chegou a nascer, pois os pesquisadores interromperam a gestação.   Izpisúa e sua equipe já tinham criado, em 2017, embriões de quimeras de camundongos com ratos. Na ocasião foi usada a técnica CRISPR para desativar genes de embriões de camundongo importantes para o desenvolvimento de coração, olhos e pâncreas. Depois, foram introduzidas células-tronco de rato, capazes de gerar esses órgãos.   Em entrevista ao jornal El País, Estrella Núñez, bióloga e vice-reitora de pesquisa da Universidade Católica de Murcia (UCAM), considerou o experimento importante para que animais de outras espécies possam virar, no futuro, “fábricas” de órgãos para transplantes.   Por outro lado, o médico Ángel Raya, diretor do Centro de Medicina Regenerativa de Barcelona, alertou para a questão ética que envolve a criação de quimeras. “O que acontece se as células-tronco escapam e formam neurônios humanos no cérebro do animal? Terá consciência?", disse.

En la lasta 26-a de julio, la Monda Organizaĵo pri Sano (MOS) sintenis kontraŭ  la teknikoj de genetikaj ŝanĝoj ĉe homoj, tiaj, kiaj la tekniko GRIMPR (Grupigitaj kaj Regule Interspacigitaj Mallongaj Palindromaj Ripetaĵoj), farita de la ĉino He Jiankui, respondeca pri la modifo de genoj de homaj embrioj en 2018.   Samtempe kun tiu debatado, hispanaj sciencistoj sukcesis krei, en Ĉinujo, estulon hibridan de homo kaj simio. En la studo, gvidita de la esploristo Juan Carlos Izpisúa, la studistoj modifis embriojn de simio kaj injektis homajn ĉelojn kapablajn generi ian ajn histon.   El tio estis kreita ia scienca kimero, nomo donita al la kombino de almenaŭ du aroj de DNA. En la greka mitologio, la kimeroj estas kreitoj kun leonkapo, korpo de kapro kaj vosto de serpento. En la kazo de la nuna eksperimento, la rezulto estis kimero el simio, tamen ĝi ne naskiĝis, ĉar la esploristoj interrompis la embriigadon.   Izpisúa kaj lia skipo jam estis kreinta, en 2017, embriojn de kimeroj el musoj kun ratoj. Tiam estis utiligata la tekniko GRIMPR, por malaktivigi genojn de embrioj de musoj, gravaj por la elvolviĝo de la koro, la okuloj kaj la pankreato. Poste estis injektitaj stamĉeloj de rato, kapablaj generi tiujn organojn.   Dum intervjuo al la ĵurnalo El País, Estrella Núñez, biologino kaj la vic-rektoro pri esplorado de la Katolika Universitato de Murcio (en Hispanujo), konsideris la eksperimenton grava, por ke bestoj de aliaj specioj povu ŝanĝiĝi estonte en “fabrikojn” de organoj por transplantadoj.   Aliflanke la kuracisto Ángel Raya, la direktoro de la Centro de Regenera Medicino de Barcelono, avertis pri la etika demando, kiu koncernas al la kreado de kimeroj. “Kio okazos, se la pramĉeloj eskapos kaj formos homajn neŭronojn en la cerbo de la besto? Ĉu tiu ĉi havos konscion?”, li diris.

FONTOJ:

https://revistagalileu.globo.com/Ciencia/noticia/2019/07/cientistas-espanhois-criam-ser-hibrido-de-humano-e-macaco-na-china.html?utm_source=facebook&utm_medium=social&utm_campaign=post